Genesis Cross References - Vulgate

¹ in principio creavit Deus caelum et terram ² terra autem erat inanis et vacua et tenebrae super faciem abyssi et spiritus Dei ferebatur super aquas ³ dixitque Deus fiat lux et facta est lux ⁴ et vidit Deus lucem quod esset bona et divisit lucem ac tenebras ⁵ appellavitque lucem diem et tenebras noctem factumque est vespere et mane dies unus ⁶ dixit quoque Deus fiat firmamentum in medio aquarum et dividat aquas ab aquis ⁷ et fecit Deus firmamentum divisitque aquas quae erant sub firmamento ab his quae erant super firmamentum et factum est ita ⁸ vocavitque Deus firmamentum caelum et factum est vespere et mane dies secundus ⁹ dixit vero Deus congregentur aquae quae sub caelo sunt in locum unum et appareat arida factumque est ita ¹⁰ et vocavit Deus aridam terram congregationesque aquarum appellavit maria et vidit Deus quod esset bonum ¹¹ et ait germinet terra herbam virentem et facientem semen et lignum pomiferum faciens fructum iuxta genus suum cuius semen in semet ipso sit super terram et factum est ita ¹² et protulit terra herbam virentem et adferentem semen iuxta genus suum lignumque faciens fructum et habens unumquodque sementem secundum speciem suam et vidit Deus quod esset bonum ¹³ factumque est vespere et mane dies tertius ¹⁴ dixit autem Deus fiant luminaria in firmamento caeli ut dividant diem ac noctem et sint in signa et tempora et dies et annos ¹⁵ ut luceant in firmamento caeli et inluminent terram et factum est ita ¹⁶ fecitque Deus duo magna luminaria luminare maius ut praeesset diei et luminare minus ut praeesset nocti et stellas ¹⁷ et posuit eas in firmamento caeli ut lucerent super terram ¹⁸ et praeessent diei ac nocti et dividerent lucem ac tenebras et vidit Deus quod esset bonum ¹⁹ et factum est vespere et mane dies quartus ²⁰ dixit etiam Deus producant aquae reptile animae viventis et volatile super terram sub firmamento caeli ²¹ creavitque Deus cete grandia et omnem animam viventem atque motabilem quam produxerant aquae in species suas et omne volatile secundum genus suum et vidit Deus quod esset bonum ²² benedixitque eis dicens crescite et multiplicamini et replete aquas maris avesque multiplicentur super terram ²³ et factum est vespere et mane dies quintus ²⁴ dixit quoque Deus producat terra animam viventem in genere suo iumenta et reptilia et bestias terrae secundum species suas factumque est ita ²⁵ et fecit Deus bestias terrae iuxta species suas et iumenta et omne reptile terrae in genere suo et vidit Deus quod esset bonum ²⁶ et ait faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram et praesit piscibus maris et volatilibus caeli et bestiis universaeque terrae omnique reptili quod movetur in terra ²⁷ et creavit Deus hominem ad imaginem suam ad imaginem Dei creavit illum masculum et feminam creavit eos ²⁸ benedixitque illis Deus et ait crescite et multiplicamini et replete terram et subicite eam et dominamini piscibus maris et volatilibus caeli et universis animantibus quae moventur super terram ²⁹ dixitque Deus ecce dedi vobis omnem herbam adferentem semen super terram et universa ligna quae habent in semet ipsis sementem generis sui ut sint vobis in escam ³⁰ et cunctis animantibus terrae omnique volucri caeli et universis quae moventur in terra et in quibus est anima vivens ut habeant ad vescendum et factum est ita ³¹ viditque Deus cuncta quae fecit et erant valde bona et factum est vespere et mane dies sextus

¹¹ sex enim diebus fecit Dominus caelum et terram et mare et omnia quae in eis sunt et requievit in die septimo idcirco benedixit Dominus diei sabbati et sanctificavit eum

¹⁸ dedit quoque Mosi conpletis huiuscemodi sermonibus in monte Sinai duas tabulas testimonii lapideas scriptas digito Dei

²⁶ omnes enim dii populorum idola Dominus autem caelos fecit

⁶ tu ipse Domine solus tu fecisti caelum caelum caelorum et omnem exercitum eorum terram et universa quae in ea sunt maria et omnia quae in eis sunt et tu vivificas omnia haec et exercitus caeli te adorat

¹³ spiritus eius ornavit caelos et obsetricante manu eius eductus est coluber tortuosus

⁴ ubi eras quando ponebam fundamenta terrae indica mihi si habes intellegentiam

³ videbo enim caelos tuos opera digitorum tuorum lunam et stellas quae fundasti

⁶ verbo Domini caeli facti sunt et spiritu oris eius omnis ornatus eorum

⁹ quia ipse mandavit et factus est ipso praecipiente stetit

¹¹ tui sunt caeli et tua est terra orbem et plenitudinem eius tu fundasti ¹² aquilonem et dexteram tu creasti Thabor et Hermon nomen tuum laudabunt

² antequam montes nascerentur et parturiretur terra et orbis a saeculo et usque in saeculum tu es

⁵ omnes enim dii populorum sculptilia Dominus autem caelos fecit

²⁵ dicam Deus meus ne rapias me in dimidio dierum meorum in generatione generationum anni tui

²⁴ egreditur homo ad opus suum et ad servitutem suam usque ad vesperam

³⁰ abscondes vultum tuum et turbabuntur auferes spiritum eorum et deficient et in pulverem suum revertentur

¹⁵ benedicti vos Domino qui fecit caelos et terram

² auxilium meum a Domino factore caeli et terrae

⁸ auxilium nostrum in nomine Domini qui fecit caelum et terram

³ benedicat tibi Dominus ex Sion factor caeli et terrae

⁵ qui fecit caelos in sapientia quoniam in aeternum misericordia eius

⁶ qui fecit caelos et terram mare et omnia quae in eis sunt

⁴ laudate eum caeli caelorum et aquae quae super caelos sunt ⁵ laudent nomen Domini quoniam ipse mandavit et creata sunt

¹⁹ Dominus sapientia fundavit terram stabilivit caelos prudentia

²² Dominus possedit me initium viarum suarum antequam quicquam faceret a principio ²³ ab aeterno ordita sum et ex antiquis antequam terra fieret ²⁴ necdum erant abyssi et ego iam concepta eram necdum fontes aquarum eruperant ²⁵ necdum montes gravi mole constiterant ante colles ego parturiebar ²⁶ adhuc terram non fecerat et flumina et cardines orbis terrae ²⁷ quando praeparabat caelos aderam quando certa lege et gyro vallabat abyssos ²⁸ quando aethera firmabat sursum et librabat fontes aquarum ²⁹ quando circumdabat mari terminum suum et legem ponebat aquis ne transirent fines suos quando adpendebat fundamenta terrae ³⁰ cum eo eram cuncta conponens et delectabar per singulos dies ludens coram eo omni tempore

⁴ universa propter semet ipsum operatus est Dominus impium quoque ad diem malum

¹ memento creatoris tui in diebus iuventutis tuae antequam veniat tempus adflictionis et adpropinquent anni de quibus dicas non mihi placent

¹⁶ Domine exercituum Deus Israhel qui sedes super cherubin tu es Deus solus omnium regnorum terrae tu fecisti caelum et terram

²⁶ levate in excelsum oculos vestros et videte quis creavit haec qui educit in numero militiam eorum et omnes ex nomine vocat prae multitudine fortitudinis et roboris virtutisque eius neque unum reliquum fuit

²⁸ numquid nescis aut non audisti Deus sempiternus Dominus qui creavit terminos terrae non deficiet neque laborabit nec est investigatio sapientiae eius

⁵ haec dicit Dominus Deus creans caelos et extendens eos firmans terram et quae germinant ex ea dans flatum populo qui est super eam et spiritum calcantibus eam

²⁴ haec dicit Dominus redemptor tuus et formator tuus ex utero ego sum Dominus faciens omnia extendens caelos solus stabiliens terram et nullus mecum

¹⁸ quia haec dicit Dominus creans caelos ipse Deus formans terram et faciens eam ipse plastes eius non in vanum creavit eam ut habitetur formavit eam ego Dominus et non est alius

¹³ et oblitus es Domini factoris tui qui tetendit caelos et fundavit terram et formidasti iugiter tota die a facie furoris eius qui te tribulabat et paraverat ad perdendum ubi nunc est furor tribulantis

¹⁶ posui verba mea in ore tuo et in umbra manus meae protexi te ut plantes caelos et fundes terram et dicas ad Sion populus meus es tu

¹⁷ ecce enim ego creo caelos novos et terram novam et non erunt in memoria priora et non ascendent super cor

¹² qui facit terram in fortitudine sua praeparat orbem in sapientia sua et prudentia sua extendit caelos

¹⁷ heu heu heu Domine Deus ecce tu fecisti caelum et terram in fortitudine tua magna et in brachio tuo extento non erit tibi difficile omne verbum

¹⁵ qui fecit terram in fortitudine sua praeparavit orbem in sapientia sua et prudentia sua extendit caelos

¹ onus verbi Domini super Israhel dixit Dominus extendens caelum et fundans terram et fingens spiritum hominis in eo

²⁵ in illo tempore respondens Iesus dixit confiteor tibi Pater Domine caeli et terrae quia abscondisti haec a sapientibus et prudentibus et revelasti ea parvulis

¹⁹ erunt enim dies illi tribulationes tales quales non fuerunt ab initio creaturae quam condidit Deus usque nunc neque fient

¹ in principio erat Verbum et Verbum erat apud Deum et Deus erat Verbum ² hoc erat in principio apud Deum ³ omnia per ipsum facta sunt et sine ipso factum est nihil quod factum est

²⁴ qui cum audissent unianimiter levaverunt vocem ad Deum et dixerunt Domine tu qui fecisti caelum et terram et mare et omnia quae in eis sunt

¹⁵ et dicentes viri quid haec facitis et nos mortales sumus similes vobis homines adnuntiantes vobis ab his vanis converti ad Deum vivum qui fecit caelum et terram et mare et omnia quae in eis sunt

²⁴ Deus qui fecit mundum et omnia quae in eo sunt hic caeli et terrae cum sit Dominus non in manufactis templis inhabitat

¹⁹ quia quod notum est Dei manifestum est in illis Deus enim illis manifestavit ²⁰ invisibilia enim ipsius a creatura mundi per ea quae facta sunt intellecta conspiciuntur sempiterna quoque eius virtus et divinitas ut sint inexcusabiles

³⁶ quoniam ex ipso et per ipsum et in ipso omnia ipsi gloria in saecula amen

⁶ nobis tamen unus Deus Pater ex quo omnia et nos in illum et unus Dominus Iesus Christus per quem omnia et nos per ipsum

⁹ et inluminare omnes quae sit dispensatio sacramenti absconditi a saeculis in Deo qui omnia creavit

¹⁶ quia in ipso condita sunt universa in caelis et in terra visibilia et invisibilia sive throni sive dominationes sive principatus sive potestates omnia per ipsum et in ipso creata sunt ¹⁷ et ipse est ante omnes et omnia in ipso constant

² novissime diebus istis locutus est nobis in Filio quem constituit heredem universorum per quem fecit et saecula

¹⁰ et tu in principio Domine terram fundasti et opera manuum tuarum sunt caeli

⁴ omnis namque domus fabricatur ab aliquo qui autem omnia creavit Deus

³ fide intellegimus aptata esse saecula verbo Dei ut ex invisibilibus visibilia fierent

⁵ latet enim eos hoc volentes quod caeli erant prius et terra de aqua et per aquam consistens Dei verbo

¹ quod fuit ab initio quod audivimus quod vidimus oculis nostris quod perspeximus et manus nostrae temptaverunt de verbo vitae

¹⁴ et angelo Laodiciae ecclesiae scribe haec dicit Amen testis fidelis et verus qui est principium creaturae Dei

¹¹ dignus es Domine et Deus noster accipere gloriam et honorem et virtutem quia tu creasti omnia et propter voluntatem tuam erant et creata sunt

⁶ et iuravit per viventem in saecula saeculorum qui creavit caelum et ea quae in illo sunt et terram et ea quae in ea sunt et mare et quae in eo sunt quia tempus amplius non erit

⁷ dicens magna voce timete Deum et date illi honorem quia venit hora iudicii eius et adorate eum qui fecit caelum et terram et mare et fontes aquarum

⁶ et dixit mihi factum est ego sum Alpha et Omega initium et finis ego sitienti dabo de fonte aquae vivae gratis

¹³ ego Alpha et Omega primus et novissimus principium et finis

⁷ qui extendit aquilonem super vacuum et adpendit terram super nihili

¹⁴ ecce haec ex parte dicta sunt viarum eius et cum vix parvam stillam sermonis eius audierimus quis poterit tonitruum magnitudinis illius intueri

¹² quis mensus est pugillo aquas et caelos palmo ponderavit quis adpendit tribus digitis molem terrae et libravit in pondere montes et colles in statera ¹³ quis adiuvit spiritum Domini aut quis consiliarius eius fuit et ostendit illi ¹⁴ cum quo iniit consilium et instruxit eum et docuit eum semitam iustitiae et erudivit eum scientiam et viam prudentiae ostendit illi

²³ aspexi terram et ecce vacua erat et nihili et caelos et non erat lux in eis

¹⁰ dissipata et scissa et dilacerata et cor tabescens et dissolutio geniculorum et defectio in cunctis renibus et facies omnium sicut nigredo ollae

³⁰ et fulgurare lumine suo desuper cardines quoque maris operiet

¹⁹ in qua via habitet lux et tenebrarum quis locus sit

¹¹ lux orta est iusto et rectis corde laetitia

² benedic anima mea Domino Domine Deus meus magnificatus es nimis gloria et decore indutus es

²⁷ Deus Dominus et apparuit nobis frequentate sollemnitatem in frondosis usque ad cornua altaris

⁵ laudent nomen Domini quoniam ipse mandavit et creata sunt

⁷ formans lucem et creans tenebras faciens pacem et creans malum ego Dominus faciens omnia haec

¹⁹ non erit tibi amplius sol ad lucendum per diem nec splendor lunae inluminabit te sed erit tibi Dominus in lucem sempiternam et Deus tuus in gloriam tuam

³ et extendens manum tetigit eum Iesus dicens volo mundare et confestim mundata est lepra eius

⁵ et lux in tenebris lucet et tenebrae eam non conprehenderunt

⁹ erat lux vera quae inluminat omnem hominem venientem in mundum

¹⁹ hoc est autem iudicium quia lux venit in mundum et dilexerunt homines magis tenebras quam lucem erant enim eorum mala opera

⁴³ haec cum dixisset voce magna clamavit Lazare veni foras

⁶ quoniam Deus qui dixit de tenebris lucem splendescere qui inluxit in cordibus nostris ad inluminationem scientiae claritatis Dei in facie Christi Iesu

⁸ eratis enim aliquando tenebrae nunc autem lux in Domino ut filii lucis ambulate

¹⁴ propter quod dicit surge qui dormis et exsurge a mortuis et inluminabit tibi Christus

¹⁶ qui solus habet inmortalitatem lucem habitans inaccessibilem quem vidit nullus hominum sed nec videre potest cui honor et imperium sempiternum amen

⁵ et haec est adnuntiatio quam audivimus ab eo et adnuntiamus vobis quoniam Deus lux est et tenebrae in eo non sunt ullae

⁸ iterum mandatum novum scribo vobis quod est verum et in ipso et in vobis quoniam tenebrae transeunt et lumen verum iam lucet

¹⁰ et vocavit Deus aridam terram congregationesque aquarum appellavit maria et vidit Deus quod esset bonum

¹² et protulit terra herbam virentem et adferentem semen iuxta genus suum lignumque faciens fructum et habens unumquodque sementem secundum speciem suam et vidit Deus quod esset bonum

¹⁸ et praeessent diei ac nocti et dividerent lucem ac tenebras et vidit Deus quod esset bonum

²⁵ et fecit Deus bestias terrae iuxta species suas et iumenta et omne reptile terrae in genere suo et vidit Deus quod esset bonum

³¹ viditque Deus cuncta quae fecit et erant valde bona et factum est vespere et mane dies sextus

¹³ et vidi quia tantum praecederet sapientia stultitiam quantum differt lux tenebris

⁷ dulce lumen et delectabile est oculis videre solem

⁸ vocavitque Deus firmamentum caelum et factum est vespere et mane dies secundus

¹³ factumque est vespere et mane dies tertius

¹⁹ et factum est vespere et mane dies quartus

²³ et factum est vespere et mane dies quintus

²² cunctis diebus terrae sementis et messis frigus et aestus aestas et hiemps nox et dies non requiescent

² dies diei eructat verbum et nox nocti indicat scientiam

¹⁶ memento huius inimicus exprobravit Domino et populus insipiens blasphemavit nomen tuum

²⁰ fecit lunam per tempora sol cognovit occubitum suum

²⁰ haec dicit Dominus si irritum fieri potest pactum meum cum die et pactum meum cum nocte ut non sit dies et nox in tempore suo

¹³ uniuscuiusque opus manifestum erit dies enim declarabit quia in igne revelabitur et uniuscuiusque opus quale sit ignis probabit

¹³ omnia autem quae arguuntur a lumine manifestantur omne enim quod manifestatur lumen est

⁵ omnes enim vos filii lucis estis et filii diei non sumus noctis neque tenebrarum

¹⁴ dixit autem Deus fiant luminaria in firmamento caeli ut dividant diem ac noctem et sint in signa et tempora et dies et annos

²⁰ dixit etiam Deus producant aquae reptile animae viventis et volatile super terram sub firmamento caeli

¹¹ anno sescentesimo vitae Noe mense secundo septimodecimo die mensis rupti sunt omnes fontes abyssi magnae et cataractae caeli apertae sunt ¹² et facta est pluvia super terram quadraginta diebus et quadraginta noctibus

⁷ qui extendit aquilonem super vacuum et adpendit terram super nihili ⁸ qui ligat aquas in nubibus suis ut non erumpant pariter deorsum

¹¹ frumentum desiderat nubes et nubes spargunt lumen suum

¹⁸ tu forsitan cum eo fabricatus es caelos qui solidissimi quasi aere fusi sunt

²² numquid ingressus es thesauros nivis aut thesauros grandinis aspexisti ²³ quae praeparavi in tempus hostis in diem pugnae et belli ²⁴ per quam viam spargitur lux dividitur aestus super terram ²⁵ quis dedit vehementissimo imbri cursum et viam sonantis tonitrui ²⁶ ut plueret super terram absque homine in deserto ubi nullus mortalium commoratur

¹ victori canticum David caeli enarrant gloriam Dei et opus manus eius adnuntiat firmamentum

⁵ qui fecit caelos in sapientia quoniam in aeternum misericordia eius ⁶ qui firmavit terram super aquas quoniam in aeternum misericordia eius

⁴ laudate eum caeli caelorum et aquae quae super caelos sunt

¹ alleluia laudate Deum in sancto eius laudate eum in fortitudine potentiae eius

³ si repletae fuerint nubes imbrem super terram effundent si ceciderit lignum ad austrum aut ad aquilonem in quocumque loco ceciderit ibi erit

¹⁰ Dominus autem Deus verus est ipse Deus vivens et rex sempiternus ab indignatione eius commovebitur terra et non sustinebunt gentes comminationem eius

¹² qui facit terram in fortitudine sua praeparat orbem in sapientia sua et prudentia sua extendit caelos ¹³ ad vocem suam dat multitudinem aquarum in caelo et elevat nebulas ab extremitatibus terrae fulgura in pluviam facit et educit ventum de thesauris suis

⁹ dixit vero Deus congregentur aquae quae sub caelo sunt in locum unum et appareat arida factumque est ita

¹¹ et ait germinet terra herbam virentem et facientem semen et lignum pomiferum faciens fructum iuxta genus suum cuius semen in semet ipso sit super terram et factum est ita

¹⁵ ut luceant in firmamento caeli et inluminent terram et factum est ita

²⁴ dixit quoque Deus producat terra animam viventem in genere suo iumenta et reptilia et bestias terrae secundum species suas factumque est ita

⁸ qui ligat aquas in nubibus suis ut non erumpant pariter deorsum

⁸ quis conclusit ostiis mare quando erumpebat quasi de vulva procedens ⁹ cum ponerem nubem vestimentum eius et caligine illud quasi pannis infantiae obvolverem ¹⁰ circumdedi illud terminis meis et posui vectem et ostia ¹¹ et dixi usque huc venies et non procedes amplius et hic confringes tumentes fluctus tuos

¹⁰ terminum posuisti quem non pertransibunt nec revertentur ut operiant terram

²⁸ quando aethera firmabat sursum et librabat fontes aquarum ²⁹ quando circumdabat mari terminum suum et legem ponebat aquis ne transirent fines suos quando adpendebat fundamenta terrae

²⁷ porro homines mirati sunt dicentes qualis est hic quia et venti et mare oboediunt ei

⁵ appellavitque lucem diem et tenebras noctem factumque est vespere et mane dies unus

² masculum et feminam creavit eos et benedixit illis et vocavit nomen eorum Adam in die qua creati sunt

¹⁰ terminum circumdedit aquis usque dum finiantur lux et tenebrae

¹ David canticum Domini est terra et plenitudo eius orbis et habitatores eius ² quia ipse super maria fundavit eum et super flumina stabilivit illum

⁷ congregans quasi in utre aquas maris ponens in thesauris abyssos

⁵ cuius est mare ipse enim fecit illud et siccam manus eius plasmaverunt

³ amictus luce quasi vestimento extendens caelos ut pellem

⁵ qui facis angelos tuos spiritus ministros tuos ignem urentem ⁶ qui fundasti terram super basem suam non commovebitur in saeculum et in saeculum ⁷ abysso quasi vestimento operuisti eam super montes stabunt aquae ⁸ ab increpatione tua fugient a voce tonitrui tui formidabunt ⁹ ascendent montes et descendent campi ad locum quem fundasti eis

⁷ omnia flumina intrant mare et mare non redundat ad locum unde exeunt flumina revertuntur ut iterum fluant

²² me ergo non timebitis ait Dominus et a facie mea non dolebitis qui posui harenam terminum mari praeceptum sempiternum quod non praeteribit et commovebuntur et non poterunt et intumescent fluctus eius et non transibunt illud

⁹ et dixit ad eos Hebraeus ego sum et Dominum Deum caeli ego timeo qui fecit mare et aridam

⁴ et vidit Deus lucem quod esset bona et divisit lucem ac tenebras

⁴ Dei perfecta sunt opera et omnes viae eius iudicia Deus fidelis et absque ulla iniquitate iustus et rectus

³¹ emittes spiritum tuum et creabuntur et instaurabis faciem terrae

²⁹ dixitque Deus ecce dedi vobis omnem herbam adferentem semen super terram et universa ligna quae habent in semet ipsis sementem generis sui ut sint vobis in escam

⁵ et omne virgultum agri antequam oreretur in terra omnemque herbam regionis priusquam germinaret non enim pluerat Dominus Deus super terram et homo non erat qui operaretur terram

⁹ produxitque Dominus Deus de humo omne lignum pulchrum visu et ad vescendum suave lignum etiam vitae in medio paradisi lignumque scientiae boni et mali

¹⁶ praecepitque ei dicens ex omni ligno paradisi comede

⁵ terra de qua oriebatur panis in loco suo igne subversa est

³ et erit tamquam lignum transplantatum iuxta rivulos aquarum quod fructum suum dabit in tempore suo et folium eius non defluet et omne quod fecerit prosperabitur

⁹ sulcos eius inebria multiplica fruges eius pluviis inriga eam et germini eius benedic ¹⁰ volvetur annus in bonitate tua et vestigia tua rorabunt pinguidine ¹¹ pinguescent pascua deserti et exultatione colles accingentur ¹² vestientur agnis greges et valles plenae erunt frumento coaequabuntur et canent ¹³ victori canticum psalmi iubilate Deo omnis terra

¹⁴ qui inrigas montes de cenaculis tuis de fructu operum tuorum implebitur terra ¹⁵ germinans herbam iumentis et faenum servituti hominum ut educat panem de terra ¹⁶ et vinum laetificat cor hominis ad exhilarandam faciem oleo panis autem cor hominis roborat ¹⁷ saturabuntur ligna Domini cedri Libani quas plantasti

⁸ qui operit caelos nubibus et praebet terrae pluviam et oriri facit in montibus germen

⁸ et erit quasi lignum quod transplantatur super aquas quod ad humorem mittit radices suas et non timebit cum venerit aestus et erit folium eius viride et in tempore siccitatis non erit sollicitum nec aliquando desinet facere fructum

¹⁰ iam enim securis ad radicem arborum posita est omnis ergo arbor quae non facit fructum bonum exciditur et in ignem mittitur

³⁰ si autem faenum agri quod hodie est et cras in clibanum mittitur Deus sic vestit quanto magis vos minimae fidei

¹⁶ a fructibus eorum cognoscetis eos numquid colligunt de spinis uvas aut de tribulis ficus ¹⁷ sic omnis arbor bona fructus bonos facit mala autem arbor fructus malos facit ¹⁸ non potest arbor bona fructus malos facere neque arbor mala fructus bonos facere ¹⁹ omnis arbor quae non facit fructum bonum exciditur et in ignem mittitur ²⁰ igitur ex fructibus eorum cognoscetis eos

²⁸ ultro enim terra fructificat primum herbam deinde spicam deinde plenum frumentum in spica

⁴³ non est enim arbor bona quae facit fructus malos neque arbor mala faciens fructum bonum ⁴⁴ unaquaeque enim arbor de fructu suo cognoscitur neque enim de spinis colligunt ficus neque de rubo vindemiant uvam

⁷ terra enim saepe venientem super se bibens imbrem et generans herbam oportunam illis a quibus colitur accipit benedictionem a Deo

¹² numquid potest fratres mei ficus olivas facere aut vitis ficus sic neque salsa dulcem potest facere aquam

¹⁰ et quomodo descendit imber et nix de caelo et illuc ultra non revertitur sed inebriat terram et infundit eam et germinare eam facit et dat semen serenti et panem comedenti ¹¹ sic erit verbum meum quod egredietur de ore meo non revertetur ad me vacuum sed faciet quaecumque volui et prosperabitur in his ad quae misi illud

¹¹ sicut enim terra profert germen suum et sicut hortus semen suum germinat sic Dominus Deus germinabit iustitiam et laudem coram universis gentibus

²⁴ aliam parabolam proposuit illis dicens simile factum est regnum caelorum homini qui seminavit bonum semen in agro suo ²⁵ cum autem dormirent homines venit inimicus eius et superseminavit zizania in medio tritici et abiit ²⁶ cum autem crevisset herba et fructum fecisset tunc apparuerunt et zizania

⁴⁴ unaquaeque enim arbor de fructu suo cognoscitur neque enim de spinis colligunt ficus neque de rubo vindemiant uvam

¹⁰ qui autem administrat semen seminanti et panem ad manducandum praestabit et multiplicabit semen vestrum et augebit incrementa frugum iustitiae vestrae

⁷ nolite errare Deus non inridetur

¹³ arcum meum ponam in nubibus et erit signum foederis inter me et inter terram

¹⁹ ne forte oculis elevatis ad caelum videas solem et lunam et omnia astra caeli et errore deceptus adores ea et colas quae creavit Dominus Deus tuus in ministerium cunctis gentibus quae sub caelo sunt

⁹ obtenebrentur stellae caligine eius expectet lucem et non videat nec ortum surgentis aurorae

³ numquid est numerus militum eius et super quem non surget lumen illius

⁵ ecce etiam luna non splendet et stellae non sunt mundae in conspectu eius

¹² numquid post ortum tuum praecepisti diluculo et ostendisti aurorae locum suum ¹³ et tenuisti concutiens extrema terrae et excussisti impios ex ea ¹⁴ restituetur ut lutum signaculum et stabit sicut vestimentum

³¹ numquid coniungere valebis micantes stellas Pliadis aut gyrum Arcturi poteris dissipare ³² numquid producis luciferum in tempore suo et vesperum super filios terrae consurgere facis

³ videbo enim caelos tuos opera digitorum tuorum lunam et stellas quae fundasti ⁴ quid est homo quoniam recordaris eius vel filius hominis quoniam visitas eum

¹ victori canticum David caeli enarrant gloriam Dei et opus manus eius adnuntiat firmamentum ² dies diei eructat verbum et nox nocti indicat scientiam ³ non est sermo et non sunt verba quibus non audiatur vox eorum ⁴ in universam terram exivit sonus eorum et in finibus orbis verba eorum ⁵ soli posuit tabernaculum in eis et ipse quasi sponsus procedens de thalamo suo exultavit ut fortis ad currendam viam ⁶ a summitate caeli egressus eius et cursus eius usque ad summitatem illius nec est qui se abscondat a calore eius

¹⁶ memento huius inimicus exprobravit Domino et populus insipiens blasphemavit nomen tuum ¹⁷ ne tradas bestiis animam eruditam lege tua vitae pauperum tuorum ne obliviscaris in perpetuum

³ clangite in neomenia bucina et in medio mense die sollemnitatis nostrae

¹⁹ montes excelsi cervis petra refugium ericiis ²⁰ fecit lunam per tempora sol cognovit occubitum suum

⁹¹ iudicio tuo stant usque hodie quia omnia serviunt tibi

⁷ qui fecit luminaria magna quoniam in aeternum misericordia eius ⁸ solem in potestatem diei quoniam in aeternum misericordia eius ⁹ lunam et stellas in potestatem noctis quoniam in aeternum misericordia eius

³ laudate eum sol et luna laudate eum omnes stellae luminis

⁶ et statuit ea in saeculum et in saeculum praeceptum dedit et non praeteribit

² haec dicit Dominus iuxta vias gentium nolite discere et a signis caeli nolite metuere quae timent gentes

³⁵ haec dicit Dominus qui dat solem in lumine diei ordinem lunae et stellarum in lumine noctis qui turbat mare et sonant fluctus eius Dominus exercituum nomen illi

²⁵ haec dicit Dominus si pactum meum inter diem et noctem et leges caelo et terrae non posui

⁷ et operiam cum extinctus fueris caelos et nigrescere faciam stellas eius solem nube tegam et luna non dabit lumen suum ⁸ omnia luminaria caeli maerere faciam super te et dabo tenebras super terram tuam dicit Dominus Deus

¹ haec dicit Dominus Deus porta atrii interioris quae respicit ad orientem erit clausa sex diebus in quibus opus fit die autem sabbati aperietur sed et in die kalendarum aperietur

⁶ in die autem kalendarum vitulum de armento inmaculatum et sex agni et arietes inmaculati erunt

¹⁰ a facie eius contremuit terra moti sunt caeli sol et luna obtenebrati sunt et stellae retraxerunt splendorem suum

³⁰ et dabo prodigia in caelo et in terra sanguinem et ignem et vaporem fumi ³¹ sol vertetur in tenebras et luna in sanguinem antequam veniat dies Domini magnus et horribilis

¹⁵ sol et luna obtenebricata sunt et stellae retraxerunt splendorem suum

⁸ facientem Arcturum et Orionem et convertentem in mane tenebras et diem nocte mutantem qui vocat aquas maris et effundit eas super faciem terrae Dominus nomen eius

⁹ et erit in die illa dicit Dominus occidet sol meridie et tenebrescere faciam terram in die luminis

² dicentes ubi est qui natus est rex Iudaeorum vidimus enim stellam eius in oriente et venimus adorare eum

² at ille respondens ait eis facto vespere dicitis serenum erit rubicundum est enim caelum ³ et mane hodie tempestas rutilat enim triste caelum

²⁹ statim autem post tribulationem dierum illorum sol obscurabitur et luna non dabit lumen suum et stellae cadent de caelo et virtutes caelorum commovebuntur

²⁴ sed in illis diebus post tribulationem illam sol contenebrabitur et luna non dabit splendorem suum

²⁵ et erunt signa in sole et luna et stellis et in terris pressura gentium prae confusione sonitus maris et fluctuum ²⁶ arescentibus hominibus prae timore et expectatione quae supervenient universo orbi nam virtutes caelorum movebuntur

⁴⁵ et obscuratus est sol et velum templi scissum est medium

¹⁹ et dabo prodigia in caelo sursum et signa in terra deorsum sanguinem et ignem et vaporem fumi ²⁰ sol convertetur in tenebras et luna in sanguinem antequam veniat dies Domini magnus et manifestus

¹² et vidi cum aperuisset sigillum sextum et terraemotus factus est magnus et sol factus est niger tamquam saccus cilicinus et luna tota facta est sicut sanguis

¹² et quartus angelus tuba cecinit et percussa est tertia pars solis et tertia pars lunae et tertia pars stellarum ut obscuraretur tertia pars eorum et diei non luceret pars tertia et nox similiter

² et aperuit puteum abyssi et ascendit fumus putei sicut fumus fornacis magnae et obscuratus est sol et aer de fumo putei

¹² tunc locutus est Iosue Domino in die qua tradidit Amorreum in conspectu filiorum Israhel dixitque coram eis sol contra Gabaon ne movearis et luna contra vallem Ahialon ¹³ steteruntque sol et luna donec ulcisceretur se gens de inimicis suis nonne scriptum est hoc in libro Iustorum stetit itaque sol in medio caeli et non festinavit occumbere spatio unius diei ¹⁴ non fuit ante et postea tam longa dies oboediente Domino voci hominis et pugnante pro Israhel

²⁶ si vidi solem cum fulgeret et lunam incedentem clare

⁷ cum me laudarent simul astra matutina et iubilarent omnes filii Dei

⁶ a summitate caeli egressus eius et cursus eius usque ad summitatem illius nec est qui se abscondat a calore eius

¹⁰ quoniam stellae caeli et splendor earum non expandent lumen suum obtenebratus est sol in ortu suo et luna non splendebit in lumine suo

²³ et erubescet luna et confundetur sol cum regnaverit Dominus exercituum in monte Sion et in Hierusalem et in conspectu senum suorum fuerit glorificatus

¹¹ sol et luna steterunt in habitaculo suo in luce sagittarum tuarum ibunt in splendore fulgurantis hastae tuae

⁴⁵ a sexta autem hora tenebrae factae sunt super universam terram usque ad horam nonam

⁴¹ alia claritas solis alia claritas lunae et alia claritas stellarum stella enim ab stella differt in claritate

⁸ et quartus effudit fialam suam in solem et datum est illi aestu adficere homines et igni ⁹ et aestuaverunt homines aestu magno et blasphemaverunt nomen Dei habentis potestatem super has plagas neque egerunt paenitentiam ut darent illi gloriam

²³ et civitas non eget sole neque luna ut luceant in ea nam claritas Dei inluminavit eam et lucerna eius est agnus

¹² numquid post ortum tuum praecepisti diluculo et ostendisti aurorae locum suum

¹ victori pro torcularibus canticum David Domine Dominator noster quam grande est nomen tuum in universa terra qui posuisti gloriam tuam super caelos

⁴⁷ sic enim praecepit nobis Dominus posui te in lumen gentibus ut sis in salutem usque ad extremum terrae

⁷ et fecit Deus firmamentum divisitque aquas quae erant sub firmamento ab his quae erant super firmamentum et factum est ita

²² benedixitque eis dicens crescite et multiplicamini et replete aquas maris avesque multiplicentur super terram

³⁰ et cunctis animantibus terrae omnique volucri caeli et universis quae moventur in terra et in quibus est anima vivens ut habeant ad vescendum et factum est ita

¹⁹ formatis igitur Dominus Deus de humo cunctis animantibus terrae et universis volatilibus caeli adduxit ea ad Adam ut videret quid vocaret ea omne enim quod vocavit Adam animae viventis ipsum est nomen eius

¹⁷ cuncta animantia quae sunt apud te ex omni carne tam in volatilibus quam in bestiis et in universis reptilibus quae reptant super terram educ tecum et ingredimini super terram crescite et multiplicamini super eam

³³ et disputavit super lignis a cedro quae est in Libano usque ad hysopum quae egreditur de pariete et disseruit de iumentis et volucribus et reptilibus et piscibus

²⁴ egreditur homo ad opus suum et ad servitutem suam usque ad vesperam ²⁵ quam multa sunt opera tua Domine omnia in sapientia fecisti impleta est terra possessione tua

¹⁰ bestiae et omnia iumenta reptilia et aves volantes

²¹ nam cum alius laboret in sapientia et doctrina et sollicitudine homini otioso quaesita dimittit et hoc ergo vanitas et magnum malum

²⁵ nec manibus humanis colitur indigens aliquo cum ipse det omnibus vitam et inspirationem et omnia

²⁰ de volucribus iuxta genus suum et de iumentis in genere suo et ex omni reptili terrae secundum genus suum bina de omnibus ingredientur tecum ut possint vivere

¹⁴ ipsi et omne animal secundum genus suum universaque iumenta in genus suum et omne quod movetur super terram in genere suo cunctumque volatile secundum genus suum universae aves omnesque volucres

¹⁹ sed et omnia animantia iumenta et reptilia quae repunt super terram secundum genus suum arcam egressa sunt

⁷ vos autem crescite et multiplicamini et ingredimini super terram et implete eam

⁷ filii Israhel creverunt et quasi germinantes multiplicati sunt ac roborati nimis impleverunt terram

³ et ebulliet fluvius ranas quae ascendent et ingredientur domum tuam et cubiculum lectuli tui et super stratum tuum et in domos servorum tuorum et in populum tuum et in furnos tuos et in reliquias ciborum tuorum

¹² numquid mare sum ego aut cetus quia circumdedisti me carcere

⁵ ecce gigantes gemunt sub aquis et qui habitant cum eis

²⁴ egreditur homo ad opus suum et ad servitutem suam usque ad vesperam ²⁵ quam multa sunt opera tua Domine omnia in sapientia fecisti impleta est terra possessione tua ²⁶ hoc mare magnum et latum manibus ibi reptilia innumerabilia animalia parva cum grandibus

² fili hominis adsume lamentum super Pharao regem Aegypti et dices ad eum leoni gentium adsimilatus es et draconi qui est in mari et ventilabas cornu in fluminibus tuis et conturbabas aquas pedibus tuis et conculcabas flumina eorum

¹⁷ et praeparavit Dominus piscem grandem ut degluttiret Ionam et erat Iona in ventre piscis tribus diebus et tribus noctibus

¹⁰ et dixit Dominus pisci et evomuit Ionam in aridam

⁴⁰ sicut enim fuit Ionas in ventre ceti tribus diebus et tribus noctibus sic erit Filius hominis in corde terrae tribus diebus et tribus noctibus

²⁸ benedixitque illis Deus et ait crescite et multiplicamini et replete terram et subicite eam et dominamini piscibus maris et volatilibus caeli et universis animantibus quae moventur super terram

¹ benedixitque Deus Noe et filiis eius et dixit ad eos crescite et multiplicamini et implete terram

²⁷ ait ei Laban inveniam gratiam in conspectu tuo experimento didici quod benedixerit mihi Deus propter te

³⁰ modicum habuisti antequam venirem et nunc dives effectus es benedixitque tibi Dominus ad introitum meum iustum est igitur ut aliquando provideam etiam domui meae

¹¹ dixitque ei ego Deus omnipotens cresce et multiplicare gentes et populi nationum erunt ex te reges de lumbis tuis egredientur

⁹ respiciam vos et crescere faciam multiplicabimini et firmabo pactum meum vobiscum

¹⁵ ecce Behemoth quem feci tecum faenum quasi bos comedet

¹² Dominus autem benedixit novissimis Iob magis quam principio eius et facta sunt ei quattuordecim milia ovium et sex milia camelorum et mille iuga boum et mille asinae

³¹ laetabuntur quoniam quieverunt et deducet eos ad portum quem voluerunt

³⁸ et serent agros et plantabunt vineas et facient fruges genimina

³ uxor tua sicut vitis fructifera in penetrabilibus domus tuae filii tui sicut germina olivarum in circuitu mensae tuae

¹³ ut sint filii nostri quasi plantatio crescens in adulescentia sua filiae nostrae quasi anguli ornati ad similitudinem templi ¹⁴ promptuaria nostra plena et supereffundentia ex hoc in illud pecora nostra in milibus et innumerabilia in conpitis nostris

²² benedictio Domini divites facit nec sociabitur ei adflictio

³⁹ numquid capies leaenae praedam et animam catulorum eius implebis ⁴⁰ quando cubant in antris et in specubus insidiantur

¹ numquid nosti tempus partus hibicum in petris vel parturientes cervas observasti

⁵ quis dimisit onagrum liberum et vincula eius quis solvit

⁹ numquid volet rinoceros servire tibi aut morabitur ad praesepe tuum

¹⁹ numquid praebebis equo fortitudinem aut circumdabis collo eius hinnitum

⁹ non accipiam de domo tua vitulum neque de gregibus tuis hircos ¹⁰ mea sunt enim omnia animalia silvarum pecudes in montibus milium

¹⁸ ibi aves nidificabunt milvo abies domus eius

²³ oriente sole recedent et in speluncis suis cubabunt

¹⁹ formatis igitur Dominus Deus de humo cunctis animantibus terrae et universis volatilibus caeli adduxit ea ad Adam ut videret quid vocaret ea omne enim quod vocavit Adam animae viventis ipsum est nomen eius ²⁰ appellavitque Adam nominibus suis cuncta animantia et universa volatilia caeli et omnes bestias terrae Adam vero non inveniebatur adiutor similis eius

⁸ loquere terrae et respondebit tibi et narrabunt pisces maris ⁹ quis ignorat quod omnia haec manus Domini fecerit ¹⁰ in cuius manu anima omnis viventis et spiritus universae carnis hominis

⁵ ego feci terram et hominem et iumenta quae sunt super faciem terrae in fortitudine mea magna et in brachio meo extento et dedi eam ei qui placuit in oculis meis

²² et ait ecce Adam factus est quasi unus ex nobis sciens bonum et malum nunc ergo ne forte mittat manum suam et sumat etiam de ligno vitae et comedat et vivat in aeternum

¹ hic est liber generationis Adam in die qua creavit Deus hominem ad similitudinem Dei fecit illum

² et terror vester ac tremor sit super cuncta animalia terrae et super omnes volucres caeli cum universis quae moventur in terra omnes pisces maris manui vestrae traditi sunt ³ et omne quod movetur et vivit erit vobis in cibum quasi holera virentia tradidi vobis omnia ⁴ excepto quod carnem cum sanguine non comedetis

⁶ quicumque effuderit humanum sanguinem fundetur sanguis illius ad imaginem quippe Dei factus est homo

⁷ venite igitur descendamus et confundamus ibi linguam eorum ut non audiat unusquisque vocem proximi sui

²³ sed cum lapidibus regionum pactum tuum et bestiae terrae pacificae erunt tibi

¹⁰ et non dixit ubi est Deus qui fecit me qui dedit carmina in nocte

⁴ quid est homo quoniam recordaris eius vel filius hominis quoniam visitas eum ⁵ minues eum paulo minus a Deo gloria et decore coronabis eum ⁶ dabis ei potestatem super opera manuum tuarum ⁷ cuncta posuisti sub pedibus eius oves et armenta omnia insuper et animalia agri ⁸ aves caeli et pisces maris qui pertranseunt semitas ponti

³ servite Domino in laetitia ingredimini coram eo in laude

²⁰ fecit lunam per tempora sol cognovit occubitum suum ²¹ posuisti tenebras et facta est nox in ipsa moventur omnes bestiae silvae ²² leones rugientes ad praedam et quaerentes a Deo escam sibi ²³ oriente sole recedent et in speluncis suis cubabunt ²⁴ egreditur homo ad opus suum et ad servitutem suam usque ad vesperam

² laetetur Israhel in factore suo filii Sion exultent in rege suo

²⁹ solummodo hoc inveni quod fecerit Deus hominem rectum et ipse se infinitis miscuerit quaestionibus quis talis ut sapiens est et quis cognovit solutionem verbi

⁸ et audivi vocem Domini dicentis quem mittam et quis ibit nobis et dixi ecce ego sum mitte me

⁸ et nunc Domine pater noster es tu nos vero lutum et fictor noster et opera manuum tuarum omnes nos

⁶ et nunc itaque ego dedi omnes terras istas in manu Nabuchodonosor regis Babylonis servi mei insuper et bestias agri dedi ei ut serviant illi

¹⁷ Iesus autem respondit eis Pater meus usque modo operatur et ego operor

²³ respondit Iesus et dixit ei si quis diligit me sermonem meum servabit et Pater meus diliget eum et ad eum veniemus et mansiones apud eum faciemus

²⁰ nova enim quaedam infers auribus nostris volumus ergo scire quidnam velint haec esse

²⁶ fecitque ex uno omne genus hominum inhabitare super universam faciem terrae definiens statuta tempora et terminos habitationis eorum

²⁸ in ipso enim vivimus et movemur et sumus sicut et quidam vestrum poetarum dixerunt ipsius enim et genus sumus ²⁹ genus ergo cum simus Dei non debemus aestimare auro aut argento aut lapidi sculpturae artis et cogitationis hominis divinum esse simile

⁷ vir quidem non debet velare caput quoniam imago et gloria est Dei mulier autem gloria viri est

¹⁸ nos vero omnes revelata facie gloriam Domini speculantes in eandem imaginem transformamur a claritate in claritatem tamquam a Domini Spiritu

⁴ in quibus deus huius saeculi excaecavit mentes infidelium ut non fulgeat inluminatio evangelii gloriae Christi qui est imago Dei

²⁴ et induite novum hominem qui secundum Deum creatus est in iustitia et sanctitate veritatis

¹⁵ qui est imago Dei invisibilis primogenitus omnis creaturae

¹⁰ et induentes novum eum qui renovatur in agnitionem secundum imaginem eius qui creavit eum

⁶ testatus est autem in quodam loco quis dicens quid est homo quod memor es eius aut filius hominis quoniam visitas eum ⁷ minuisti eum paulo minus ab angelis gloria et honore coronasti eum et constituisti eum super opera manuum tuarum ⁸ omnia subiecisti sub pedibus eius in eo enim quod ei omnia subiecit nihil dimisit non subiectum ei nunc autem necdum videmus omnia subiecta ei ⁹ eum autem qui modico quam angeli minoratus est videmus Iesum propter passionem mortis gloria et honore coronatum ut gratia Dei pro omnibus gustaret mortem

⁷ omnis enim natura bestiarum et volucrum et serpentium etiam ceterorum domantur et domita sunt a natura humana

⁹ in ipsa benedicimus Dominum et Patrem et in ipsa maledicimus homines qui ad similitudinem Dei facti sunt

⁷ quia tres sunt qui testimonium dant

¹⁸ dixit quoque Dominus Deus non est bonum esse hominem solum faciamus ei adiutorium similem sui

²¹ inmisit ergo Dominus Deus soporem in Adam cumque obdormisset tulit unam de costis eius et replevit carnem pro ea ²² et aedificavit Dominus Deus costam quam tulerat de Adam in mulierem et adduxit eam ad Adam ²³ dixitque Adam hoc nunc os ex ossibus meis et caro de carne mea haec vocabitur virago quoniam de viro sumpta est ²⁴ quam ob rem relinquet homo patrem suum et matrem et adherebit uxori suae et erunt duo in carne una ²⁵ erant autem uterque nudi Adam scilicet et uxor eius et non erubescebant

¹ hic est liber generationis Adam in die qua creavit Deus hominem ad similitudinem Dei fecit illum ² masculum et feminam creavit eos et benedixit illis et vocavit nomen eorum Adam in die qua creati sunt

¹⁴ confitebor tibi quoniam terribiliter magnificasti me mirabilia opera tua et anima mea novit nimis

⁷ et omnem qui invocat nomen meum in gloriam meam creavi eum et formavi eum et feci eum

¹⁵ nonne unus fecit et residuum spiritus eius est et quid unus quaerit nisi semen Dei custodite ergo spiritum vestrum et uxorem adulescentiae tuae noli despicere

⁴ qui respondens ait eis non legistis quia qui fecit ab initio masculum et feminam fecit eos

⁶ ab initio autem creaturae masculum et feminam fecit eos Deus

⁷ vir quidem non debet velare caput quoniam imago et gloria est Dei mulier autem gloria viri est ⁸ non enim vir ex muliere est sed mulier ex viro ⁹ etenim non est creatus vir propter mulierem sed mulier propter virum

¹⁰ ipsius enim sumus factura creati in Christo Iesu in operibus bonis quae praeparavit Deus ut in illis ambulemus

²⁶ mysterium quod absconditum fuit a saeculis et generationibus nunc autem manifestatum est sanctis eius

¹⁶ et benedicam ei et ex illa dabo tibi filium cui benedicturus sum eritque in nationes et reges populorum orientur ex eo

²⁰ super Ismahel quoque exaudivi te ecce benedicam ei et augebo et multiplicabo eum valde duodecim duces generabit et faciam illum in gentem magnam

¹⁷ benedicam tibi et multiplicabo semen tuum sicut stellas caeli et velut harenam quae est in litore maris possidebit semen tuum portas inimicorum suorum ¹⁸ et benedicentur in semine tuo omnes gentes terrae quia oboedisti voci meae

⁶⁰ inprecantes prospera sorori suae atque dicentes soror nostra es crescas in mille milia et possideat semen tuum portas inimicorum suorum

³ et peregrinare in ea eroque tecum et benedicam tibi tibi enim et semini tuo dabo universas regiones has conplens iuramentum quod spopondi Abraham patri tuo ⁴ et multiplicabo semen tuum sicut stellas caeli daboque posteris tuis universas regiones has et benedicentur in semine tuo omnes gentes terrae

²⁴ ubi apparuit ei Dominus in ipsa nocte dicens ego sum Deus Abraham patris tui noli metuere quia tecum sum benedicam tibi et multiplicabo semen tuum propter servum meum Abraham

⁵ levatisque oculis vidit mulieres et parvulos earum et ait quid sibi volunt isti et si ad te pertinent respondit parvuli sunt quos donavit mihi Deus servo tuo

²⁵ Deus patris tui erit adiutor tuus et Omnipotens benedicet tibi benedictionibus caeli desuper benedictionibus abyssi iacentis deorsum benedictionibus uberum et vulvae

¹⁰ invocavit vero Iabes Deum Israhel dicens si benedicens benedixeris mihi et dilataveris terminos meos et fuerit manus tua mecum et feceris me a malitia non opprimi et praestitit Deus quae precatus est

⁵ Amihel sextus Isachar septimus Phollathi octavus quia benedixit illi Dominus

³⁴ quia Deus salvabit Sion et aedificabit civitates Iuda et habitabunt ibi et possidebunt eam

¹ canticum graduum Salomonis nisi Dominus aedificaverit domum in vanum laboraverunt qui aedificant eam nisi Dominus custodierit civitatem frustra vigilat qui custodit eam ² frustra vobis est de mane consurgere postquam sederitis qui manducatis panem idolorum sic dabit diligentibus se somnum ³ ecce hereditas Domini filii mercis fructus ventris ⁴ sicut sagittae in manu potentis ita filii iuventutis ⁵ beatus vir qui implevit faretram suam ex ipsis non confundentur cum loquentur inimicis in porta

³ uxor tua sicut vitis fructifera in penetrabilibus domus tuae filii tui sicut germina olivarum in circuitu mensae tuae ⁴ ecce sic benedicetur viro qui timet Dominum

³ prohibentium nubere abstinere a cibis quos Deus creavit ad percipiendum cum gratiarum actione fidelibus et his qui cognoverunt veritatem

³ et omne quod movetur et vivit erit vobis in cibum quasi holera virentia tradidi vobis omnia

³¹ per haec enim iudicat populos et dat escas multis mortalibus

¹ David canticum Domini est terra et plenitudo eius orbis et habitatores eius

¹⁴ qui inrigas montes de cenaculis tuis de fructu operum tuorum implebitur terra ¹⁵ germinans herbam iumentis et faenum servituti hominum ut educat panem de terra

²⁷ ibi naves pertranseunt Leviathan istum plasmasti ut inluderet ei ²⁸ omnia in te sperant ut des cibum eis in tempore suo

⁵ teth escam dedit timentibus se ioth memor erit in sempiternum pacti sui

¹⁶ caelum caelorum Domino terram autem dedit filiis hominum

²⁵ qui dat panem omni carni quoniam in aeternum misericordia eius

¹⁵ samech sustentat Dominus omnes corruentes et erigit universos iacentes ¹⁶ ain oculi eorum in te sperant et tu das eis escam suam in tempore suo

⁷ et custodit veritatem in sempiternum qui facit iudicium calumniam sustinentibus et dat panem esurientibus Dominus solvit vinctos

⁹ qui dat iumentis panem suum filiis corvi clamantibus

¹⁶ iste in excelsis habitabit munimenta saxorum sublimitas eius panis ei datus est aquae eius fideles sunt

⁸ et haec nescivit quia ego dedi ei frumentum et vinum et oleum et argentum multiplicavi ei et aurum quae fecerunt Baal

¹¹ panem nostrum supersubstantialem da nobis hodie

²⁵ ideo dico vobis ne solliciti sitis animae vestrae quid manducetis neque corpori vestro quid induamini nonne anima plus est quam esca et corpus plus est quam vestimentum ²⁶ respicite volatilia caeli quoniam non serunt neque metunt neque congregant in horrea et Pater vester caelestis pascit illa nonne vos magis pluris estis illis

¹⁷ et quidem non sine testimonio semet ipsum reliquit benefaciens de caelo dans pluvias et tempora fructifera implens cibo et laetitia corda vestra

²⁴ Deus qui fecit mundum et omnia quae in eo sunt hic caeli et terrae cum sit Dominus non in manufactis templis inhabitat ²⁵ nec manibus humanis colitur indigens aliquo cum ipse det omnibus vitam et inspirationem et omnia

²⁸ in ipso enim vivimus et movemur et sumus sicut et quidam vestrum poetarum dixerunt ipsius enim et genus sumus

¹⁷ divitibus huius saeculi praecipe non sublime sapere neque sperare in incerto divitiarum sed in Deo qui praestat nobis omnia abunde ad fruendum

³⁹ numquid capies leaenae praedam et animam catulorum eius implebis ⁴⁰ quando cubant in antris et in specubus insidiantur ⁴¹ quis praeparat corvo escam suam quando pulli eius ad Deum clamant vagantes eo quod non habeant cibos

⁴ separantur filii earum pergunt ad pastum egrediuntur et non revertuntur ad eas

⁸ circumspicit montes pascuae suae et virentia quaeque perquirit

³⁰ pulli eius lambent sanguinem et ubicumque cadaver fuerit statim adest

²⁰ huic montes herbas ferunt omnes bestiae agri ludent ibi

¹⁴ qui inrigas montes de cenaculis tuis de fructu operum tuorum implebitur terra

² conplevitque Deus die septimo opus suum quod fecerat et requievit die septimo ab universo opere quod patrarat

¹ victori canticum David caeli enarrant gloriam Dei et opus manus eius adnuntiat firmamentum ² dies diei eructat verbum et nox nocti indicat scientiam

³⁸ MEM ex ore Altissimi non egredientur nec mala nec bona

⁴ quia omnis creatura Dei bona et nihil reiciendum quod cum gratiarum actione percipitur