Luke 23 Cross References - Vulgate

¹ et surgens omnis multitudo eorum duxerunt illum ad Pilatum ² coeperunt autem accusare illum dicentes hunc invenimus subvertentem gentem nostram et prohibentem tributa dari Caesari et dicentem se Christum regem esse ³ Pilatus autem interrogavit eum dicens tu es rex Iudaeorum at ille respondens ait tu dicis ⁴ ait autem Pilatus ad principes sacerdotum et turbas nihil invenio causae in hoc homine ⁵ at illi invalescebant dicentes commovet populum docens per universam Iudaeam et incipiens a Galilaea usque huc ⁶ Pilatus autem audiens Galilaeam interrogavit si homo Galilaeus esset ⁷ et ut cognovit quod de Herodis potestate esset remisit eum ad Herodem qui et ipse Hierosolymis erat illis diebus ⁸ Herodes autem viso Iesu gavisus est valde erat enim cupiens ex multo tempore videre eum eo quod audiret multa de illo et sperabat signum aliquod videre ab eo fieri ⁹ interrogabat autem illum multis sermonibus at ipse nihil illi respondebat ¹⁰ stabant etiam principes sacerdotum et scribae constanter accusantes eum ¹¹ sprevit autem illum Herodes cum exercitu suo et inlusit indutum veste alba et remisit ad Pilatum ¹² et facti sunt amici Herodes et Pilatus in ipsa die nam antea inimici erant ad invicem ¹³ Pilatus autem convocatis principibus sacerdotum et magistratibus et plebe ¹⁴ dixit ad illos obtulistis mihi hunc hominem quasi avertentem populum et ecce ego coram vobis interrogans nullam causam inveni in homine isto ex his in quibus eum accusatis ¹⁵ sed neque Herodes nam remisi vos ad illum et ecce nihil dignum morte actum est ei ¹⁶ emendatum ergo illum dimittam ¹⁷ necesse autem habebat dimittere eis per diem festum unum ¹⁸ exclamavit autem simul universa turba dicens tolle hunc et dimitte nobis Barabban ¹⁹ qui erat propter seditionem quandam factam in civitate et homicidium missus in carcerem ²⁰ iterum autem Pilatus locutus est ad illos volens dimittere Iesum ²¹ at illi succlamabant dicentes crucifige crucifige illum ²² ille autem tertio dixit ad illos quid enim mali fecit iste nullam causam mortis invenio in eo corripiam ergo illum et dimittam ²³ at illi instabant vocibus magnis postulantes ut crucifigeretur et invalescebant voces eorum ²⁴ et Pilatus adiudicavit fieri petitionem eorum ²⁵ dimisit autem illis eum qui propter homicidium et seditionem missus fuerat in carcerem quem petebant Iesum vero tradidit voluntati eorum ²⁶ et cum ducerent eum adprehenderunt Simonem quendam Cyrenensem venientem de villa et inposuerunt illi crucem portare post Iesum ²⁷ sequebatur autem illum multa turba populi et mulierum quae plangebant et lamentabant eum ²⁸ conversus autem ad illas Iesus dixit filiae Hierusalem nolite flere super me sed super vos ipsas flete et super filios vestros ²⁹ quoniam ecce venient dies in quibus dicent beatae steriles et ventres qui non genuerunt et ubera quae non lactaverunt ³⁰ tunc incipient dicere montibus cadite super nos et collibus operite nos ³¹ quia si in viridi ligno haec faciunt in arido quid fiet ³² ducebantur autem et alii duo nequam cum eo ut interficerentur ³³ et postquam venerunt in locum qui vocatur Calvariae ibi crucifixerunt eum et latrones unum a dextris et alterum a sinistris ³⁴ Iesus autem dicebat Pater dimitte illis non enim sciunt quid faciunt dividentes vero vestimenta eius miserunt sortes ³⁵ et stabat populus expectans et deridebant illum principes cum eis dicentes alios salvos fecit se salvum faciat si hic est Christus Dei electus ³⁶ inludebant autem ei et milites accedentes et acetum offerentes illi ³⁷ dicentes si tu es rex Iudaeorum salvum te fac ³⁸ erat autem et superscriptio inscripta super illum litteris graecis et latinis et hebraicis hic est rex Iudaeorum ³⁹ unus autem de his qui pendebant latronibus blasphemabat eum dicens si tu es Christus salvum fac temet ipsum et nos ⁴⁰ respondens autem alter increpabat illum dicens neque tu times Deum quod in eadem damnatione es ⁴¹ et nos quidem iuste nam digna factis recipimus hic vero nihil mali gessit ⁴² et dicebat ad Iesum Domine memento mei cum veneris in regnum tuum ⁴³ et dixit illi Iesus amen dico tibi hodie mecum eris in paradiso ⁴⁴ erat autem fere hora sexta et tenebrae factae sunt in universa terra usque in nonam horam ⁴⁵ et obscuratus est sol et velum templi scissum est medium ⁴⁶ et clamans voce magna Iesus ait Pater in manus tuas commendo spiritum meum et haec dicens exspiravit ⁴⁷ videns autem centurio quod factum fuerat glorificavit Deum dicens vere hic homo iustus erat ⁴⁸ et omnis turba eorum qui simul aderant ad spectaculum istud et videbant quae fiebant percutientes pectora sua revertebantur ⁴⁹ stabant autem omnes noti eius a longe et mulieres quae secutae erant eum a Galilaea haec videntes ⁵⁰ et ecce vir nomine Ioseph qui erat decurio vir bonus et iustus ⁵¹ hic non consenserat consilio et actibus eorum ab Arimathia civitate Iudaeae qui expectabat et ipse regnum Dei ⁵² hic accessit ad Pilatum et petiit corpus Iesu ⁵³ et depositum involvit sindone et posuit eum in monumento exciso in quo nondum quisquam positus fuerat ⁵⁴ et dies erat parasceves et sabbatum inlucescebat ⁵⁵ subsecutae autem mulieres quae cum ipso venerant de Galilaea viderunt monumentum et quemadmodum positum erat corpus eius ⁵⁶ et revertentes paraverunt aromata et unguenta et sabbato quidem siluerunt secundum mandatum

¹ mane autem facto consilium inierunt omnes principes sacerdotum et seniores populi adversus Iesum ut eum morti traderent ² et vinctum adduxerunt eum et tradiderunt Pontio Pilato praesidi

¹¹ Iesus autem stetit ante praesidem et interrogavit eum praeses dicens tu es rex Iudaeorum dicit ei Iesus tu dicis ¹² et cum accusaretur a principibus sacerdotum et senioribus nihil respondit ¹³ tunc dicit illi Pilatus non audis quanta adversum te dicant testimonia ¹⁴ et non respondit ei ad ullum verbum ita ut miraretur praeses vehementer

¹ et confestim mane consilium facientes summi sacerdotes cum senioribus et scribis et universo concilio vincientes Iesum duxerunt et tradiderunt Pilato ² et interrogavit eum Pilatus tu es rex Iudaeorum at ille respondens ait illi tu dicis ³ et accusabant eum summi sacerdotes in multis ⁴ Pilatus autem rursum interrogavit eum dicens non respondes quicquam vide in quantis te accusant ⁵ Iesus autem amplius nihil respondit ita ut miraretur Pilatus

⁶⁶ et ut factus est dies convenerunt seniores plebis et principes sacerdotum et scribae et duxerunt illum in concilium suum dicentes si tu es Christus dic nobis

²⁸ adducunt ergo Iesum a Caiapha in praetorium erat autem mane et ipsi non introierunt in praetorium ut non contaminarentur sed manducarent pascha ²⁹ exivit ergo Pilatus ad eos foras et dixit quam accusationem adfertis adversus hominem hunc ³⁰ responderunt et dixerunt ei si non esset hic malefactor non tibi tradidissemus eum ³¹ dixit ergo eis Pilatus accipite eum vos et secundum legem vestram iudicate eum dixerunt ergo ei Iudaei nobis non licet interficere quemquam ³² ut sermo Iesu impleretur quem dixit significans qua esset morte moriturus ³³ introivit ergo iterum in praetorium Pilatus et vocavit Iesum et dixit ei tu es rex Iudaeorum ³⁴ et respondit Iesus a temet ipso hoc dicis an alii tibi dixerunt de me ³⁵ respondit Pilatus numquid ego Iudaeus sum gens tua et pontifices tradiderunt te mihi quid fecisti ³⁶ respondit Iesus regnum meum non est de mundo hoc si ex hoc mundo esset regnum meum ministri mei decertarent ut non traderer Iudaeis nunc autem meum regnum non est hinc ³⁷ dixit itaque ei Pilatus ergo rex es tu respondit Iesus tu dicis quia rex sum ego ego in hoc natus sum et ad hoc veni in mundum ut testimonium perhibeam veritati omnis qui est ex veritate audit meam vocem ³⁸ dicit ei Pilatus quid est veritas et cum hoc dixisset iterum exivit ad Iudaeos et dicit eis ego nullam invenio in eo causam

¹⁷ et cum vidisset eum ait tune es ille qui conturbas Israhel

¹⁰ et submittite duos viros filios Belial contra eum et falsum testimonium dicant benedixit Deum et regem et educite eum et lapidate sicque moriatur ¹¹ fecerunt ergo cives eius maiores natu et optimates qui habitabant cum eo in urbe sicut praeceperat eis Hiezabel et sicut scriptum erat in litteris quas miserat ad eos ¹² praedicaverunt ieiunium et sedere fecerunt Naboth inter primos populi ¹³ et adductis duobus viris filiis diaboli fecerunt eos sedere contra eum at illi scilicet ut viri diabolici dixerunt contra eum testimonium coram multitudine benedixit Naboth Deo et regi quam ob rem eduxerunt eum extra civitatem et lapidibus interfecerunt

¹¹ surgentes testes iniqui quae nesciebam interrogabant me

⁴ verumtamen Deo retice anima mea ab ipso enim praestolatio mea

³ ut sagittarent in absconditis simplicem ⁴ subito sagittabunt eum et non timebunt confortaverunt sibi sermonem pessimum narraverunt ut absconderent laqueos dixerunt quis videbit nos ⁵ scrutati sunt iniquitates defecerunt scrutantes scrutinio cogitationibus singulorum et corde profundo ⁶ sagittabit ergo eos Deus iaculo repentino inferentur plagae eorum

¹⁰ audivi enim contumelias multorum et terrorem in circuitu persequimini et persequamur eum ab omnibus viris qui erant pacifici mei et custodientes latus meum si quo modo decipiatur et praevaleamus adversus eum et consequamur ultionem ex eo

¹³ nomine Hierias filius Selemiae filii Ananiae et adprehendit Hieremiam prophetam dicens ad Chaldeos profugis ¹⁴ et respondit Hieremias falsum est non fugio ad Chaldeos et non audivit eum sed conprehendit Hierias Hieremiam et adduxit eum ad principes ¹⁵ quam ob rem irati principes contra Hieremiam caesum eum miserunt in carcerem qui erat in domo Ionathan scribae ipse enim praepositus erat super carcerem

⁴ et dixerunt principes regi rogamus ut occidatur homo iste de industria enim dissolvit manus virorum bellantium qui remanserunt in civitate hac et manus universi populi loquens ad eos iuxta verba haec siquidem homo hic non quaerit pacem populi huius sed malum

¹⁰ et misit Amasias sacerdos Bethel ad Hieroboam regem Israhel dicens rebellavit contra te Amos in medio domus Israhel non poterit terra sustinere universos sermones eius

⁸ et succidi tres pastores in mense uno et contracta est anima mea in eis siquidem anima eorum variavit in me

²⁷ ut autem non scandalizemus eos vade ad mare et mitte hamum et eum piscem qui primus ascenderit tolle et aperto ore eius invenies staterem illum sumens da eis pro me et te

²¹ dicunt ei Caesaris tunc ait illis reddite ergo quae sunt Caesaris Caesari et quae sunt Dei Deo

⁵⁹ principes autem sacerdotum et omne concilium quaerebant falsum testimonium contra Iesum ut eum morti traderent ⁶⁰ et non invenerunt cum multi falsi testes accessissent novissime autem venerunt duo falsi testes

¹⁷ respondens autem Iesus dixit illis reddite igitur quae sunt Caesaris Caesari et quae sunt Dei Deo et mirabantur super eo

⁵⁵ summi vero sacerdotes et omne concilium quaerebant adversum Iesum testimonium ut eum morti traderent nec inveniebant ⁵⁶ multi enim testimonium falsum dicebant adversus eum et convenientia testimonia non erant

⁶¹ ille autem tacebat et nihil respondit rursum summus sacerdos interrogabat eum et dicit ei tu es Christus Filius Benedicti ⁶² Iesus autem dixit illi ego sum et videbitis Filium hominis a dextris sedentem Virtutis et venientem cum nubibus caeli

²⁰ et observantes miserunt insidiatores qui se iustos simularent ut caperent eum in sermone et traderent illum principatui et potestati praesidis ²¹ et interrogaverunt illum dicentes magister scimus quia recte dicis et doces et non accipis personam sed in veritate viam Dei doces ²² licet nobis dare tributum Caesari an non ²³ considerans autem dolum illorum dixit ad eos quid me temptatis ²⁴ ostendite mihi denarium cuius habet imaginem et inscriptionem respondentes dixerunt Caesaris ²⁵ et ait illis reddite ergo quae Caesaris sunt Caesari et quae Dei sunt Deo

⁶⁹ ex hoc autem erit Filius hominis sedens a dextris virtutis Dei ⁷⁰ dixerunt autem omnes tu ergo es Filius Dei qui ait vos dicitis quia ego sum

⁵ at illi invalescebant dicentes commovet populum docens per universam Iudaeam et incipiens a Galilaea usque huc

¹⁴ dixit ad illos obtulistis mihi hunc hominem quasi avertentem populum et ecce ego coram vobis interrogans nullam causam inveni in homine isto ex his in quibus eum accusatis

³⁰ responderunt et dixerunt ei si non esset hic malefactor non tibi tradidissemus eum

³³ introivit ergo iterum in praetorium Pilatus et vocavit Iesum et dixit ei tu es rex Iudaeorum ³⁴ et respondit Iesus a temet ipso hoc dicis an alii tibi dixerunt de me ³⁵ respondit Pilatus numquid ego Iudaeus sum gens tua et pontifices tradiderunt te mihi quid fecisti ³⁶ respondit Iesus regnum meum non est de mundo hoc si ex hoc mundo esset regnum meum ministri mei decertarent ut non traderer Iudaeis nunc autem meum regnum non est hinc ³⁷ dixit itaque ei Pilatus ergo rex es tu respondit Iesus tu dicis quia rex sum ego ego in hoc natus sum et ad hoc veni in mundum ut testimonium perhibeam veritati omnis qui est ex veritate audit meam vocem

¹² exinde quaerebat Pilatus dimittere eum Iudaei autem clamabant dicentes si hunc dimittis non es amicus Caesaris omnis qui se regem facit contradicit Caesari

²⁰ et offerentes eos magistratibus dixerunt hii homines conturbant civitatem nostram cum sint Iudaei ²¹ et adnuntiant morem quem non licet nobis suscipere neque facere cum simus Romani

⁶ et cum non invenissent eos trahebant Iasonem et quosdam fratres ad principes civitatis clamantes quoniam hii qui orbem concitant et huc venerunt ⁷ quos suscepit Iason et hii omnes contra decreta Caesaris faciunt regem alium dicentes esse Iesum

⁵ invenimus hunc hominem pestiferum et concitantem seditiones omnibus Iudaeis in universo orbe et auctorem seditionis sectae Nazarenorum

¹³ neque probare possunt tibi de quibus nunc accusant me

¹⁶ sed cum modestia et timore conscientiam habentes bonam ut in eo quod detrahunt vobis confundantur qui calumniantur vestram bonam in Christo conversationem ¹⁷ melius est enim benefacientes si velit voluntas Dei pati quam malefacientes ¹⁸ quia et Christus semel pro peccatis mortuus est iustus pro iniustis ut nos offerret Deo mortificatus carne vivificatus autem spiritu

¹¹ Iesus autem stetit ante praesidem et interrogavit eum praeses dicens tu es rex Iudaeorum dicit ei Iesus tu dicis

² et interrogavit eum Pilatus tu es rex Iudaeorum at ille respondens ait illi tu dicis

¹⁸ et coeperunt salutare eum have rex Iudaeorum

³² Christus rex Israhel descendat nunc de cruce ut videamus et credamus et qui cum eo crucifixi erant conviciabantur ei

³² hic erit magnus et Filius Altissimi vocabitur et dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius ³³ et regnabit in domo Iacob in aeternum et regni eius non erit finis

³⁸ dicentes benedictus qui venit rex in nomine Domini pax in caelo et gloria in excelsis ³⁹ et quidam Pharisaeorum de turbis dixerunt ad illum magister increpa discipulos tuos ⁴⁰ quibus ipse ait dico vobis quia si hii tacuerint lapides clamabunt

⁷⁰ dixerunt autem omnes tu ergo es Filius Dei qui ait vos dicitis quia ego sum

³⁸ erat autem et superscriptio inscripta super illum litteris graecis et latinis et hebraicis hic est rex Iudaeorum

⁴⁹ respondit ei Nathanahel et ait rabbi tu es Filius Dei tu es rex Israhel

³ et veniebant ad eum et dicebant have rex Iudaeorum et dabant ei alapas

¹⁹ scripsit autem et titulum Pilatus et posuit super crucem erat autem scriptum Iesus Nazarenus rex Iudaeorum ²⁰ hunc ergo titulum multi legerunt Iudaeorum quia prope civitatem erat locus ubi crucifixus est Iesus et erat scriptum hebraice graece et latine ²¹ dicebant ergo Pilato pontifices Iudaeorum noli scribere rex Iudaeorum sed quia ipse dixit rex sum Iudaeorum

¹³ praecipio tibi coram Deo qui vivificat omnia et Christo Iesu qui testimonium reddidit sub Pontio Pilato bonam confessionem

¹⁹ sedente autem illo pro tribunali misit ad illum uxor eius dicens nihil tibi et iusto illi multa enim passa sum hodie per visum propter eum

²³ dicunt omnes crucifigatur ait illis praeses quid enim mali fecit at illi magis clamabant dicentes crucifigatur ²⁴ videns autem Pilatus quia nihil proficeret sed magis tumultus fieret accepta aqua lavit manus coram populo dicens innocens ego sum a sanguine iusti huius vos videritis

¹⁴ Pilatus vero dicebat eis quid enim mali fecit at illi magis clamabant crucifige eum

¹⁴ dixit ad illos obtulistis mihi hunc hominem quasi avertentem populum et ecce ego coram vobis interrogans nullam causam inveni in homine isto ex his in quibus eum accusatis ¹⁵ sed neque Herodes nam remisi vos ad illum et ecce nihil dignum morte actum est ei

²² ille autem tertio dixit ad illos quid enim mali fecit iste nullam causam mortis invenio in eo corripiam ergo illum et dimittam

³⁸ dicit ei Pilatus quid est veritas et cum hoc dixisset iterum exivit ad Iudaeos et dicit eis ego nullam invenio in eo causam

⁴ exiit iterum Pilatus foras et dicit eis ecce adduco vobis eum foras ⁵ ut cognoscatis quia in eo nullam causam invenio et purpureum vestimentum et dicit eis ecce homo ⁶ cum ergo vidissent eum pontifices et ministri clamabant dicentes crucifige crucifige dicit eis Pilatus accipite eum vos et crucifigite ego enim non invenio in eo causam

²⁶ talis enim decebat ut nobis esset pontifex sanctus innocens inpollutus segregatus a peccatoribus et excelsior caelis factus

¹⁹ sed pretioso sanguine quasi agni incontaminati et inmaculati Christi

²² qui peccatum non fecit nec inventus est dolus in ore ipsius

¹⁸ quia et Christus semel pro peccatis mortuus est iustus pro iniustis ut nos offerret Deo mortificatus carne vivificatus autem spiritu

¹² circumdederunt me vituli multi tauri pingues vallaverunt me ¹³ aperuerunt super me os suum quasi leo capiens et rugiens

¹⁶ circumdederunt me venatores concilium pessimorum vallavit me vinxerunt manus meas et pedes meos

⁴ exaltare super caelos Deus in omni terra gloria tua

⁴ Deus tu scis stultitiam meam et peccata mea a te non sunt abscondita

¹² cum autem audisset quod Iohannes traditus esset secessit in Galilaeam ¹³ et relicta civitate Nazareth venit et habitavit in Capharnaum maritimam in finibus Zabulon et Nepthalim ¹⁴ ut adimpleretur quod dictum est per Esaiam prophetam ¹⁵ terra Zabulon et terra Nepthalim via maris trans Iordanen Galilaeae gentium ¹⁶ populus qui sedebat in tenebris lucem vidit magnam et sedentibus in regione et umbra mortis lux orta est eis

²³ et circumibat Iesus totam Galilaeam docens in synagogis eorum et praedicans evangelium regni et sanans omnem languorem et omnem infirmitatem in populo

²⁴ videns autem Pilatus quia nihil proficeret sed magis tumultus fieret accepta aqua lavit manus coram populo dicens innocens ego sum a sanguine iusti huius vos videritis

¹⁴ postquam autem traditus est Iohannes venit Iesus in Galilaeam praedicans evangelium regni Dei

¹⁴ et regressus est Iesus in virtute Spiritus in Galilaeam et fama exiit per universam regionem de illo ¹⁵ et ipse docebat in synagogis eorum et magnificabatur ab omnibus

⁵³ cum haec ad illos diceret coeperunt Pharisaei et legis periti graviter insistere et os eius opprimere de multis

²³ at illi instabant vocibus magnis postulantes ut crucifigeretur et invalescebant voces eorum

⁴³ in crastinum voluit exire in Galilaeam et invenit Philippum et dicit ei Iesus sequere me

¹¹ hoc fecit initium signorum Iesus in Cana Galilaeae et manifestavit gloriam suam et crediderunt in eum discipuli eius

⁴¹ alii dicebant hic est Christus quidam autem dicebant numquid a Galilaea Christus venit

⁵² responderunt et dixerunt ei numquid et tu Galilaeus es scrutare et vide quia propheta a Galilaea non surgit

¹⁵ illi autem clamabant tolle tolle crucifige eum dixit eis Pilatus regem vestrum crucifigam responderunt pontifices non habemus regem nisi Caesarem

³³ haec cum audissent dissecabantur et cogitabant interficere illos

⁵⁴ audientes autem haec dissecabantur cordibus suis et stridebant dentibus in eum

⁵⁷ exclamantes autem voce magna continuerunt aures suas et impetum fecerunt unianimiter in eum

³⁷ vos scitis quod factum est verbum per universam Iudaeam incipiens enim a Galilaea post baptismum quod praedicavit Iohannes

¹⁰ et cum magna dissensio facta esset timens tribunus ne discerperetur Paulus ab ipsis iussit milites descendere et rapere eum de medio eorum ac deducere eum in castra

¹ aderant autem quidam ipso in tempore nuntiantes illi de Galilaeis quorum sanguinem Pilatus miscuit cum sacrificiis eorum

³⁷ post hunc extitit Iudas Galilaeus in diebus professionis et avertit populum post se et ipse periit et omnes quotquot consenserunt ei dispersi sunt

¹ in illo tempore audiit Herodes tetrarcha famam Iesu

¹ anno autem quintodecimo imperii Tiberii Caesaris procurante Pontio Pilato Iudaeam tetrarcha autem Galilaeae Herode Philippo autem fratre eius tetrarcha Itureae et Trachonitidis regionis et Lysania Abilinae tetrarcha

³¹ in ipsa die accesserunt quidam Pharisaeorum dicentes illi exi et vade hinc quia Herodes vult te occidere

³ quae ait ad dominam suam utinam fuisset dominus meus ad prophetam qui est in Samaria profecto curasset eum a lepra quam habet ⁴ ingressus est itaque Naaman ad dominum suum et nuntiavit ei dicens sic et sic locuta est puella de terra Israhel ⁵ dixitque ei rex Syriae vade et mittam litteras ad regem Israhel qui cum profectus esset et tulisset secum decem talenta argenti et sex milia aureos et decem mutatoria vestimentorum ⁶ detulit litteras ad regem Israhel in haec verba cum acceperis epistulam hanc scito quod miserim ad te Naaman servum meum ut cures eum a lepra sua

¹¹ iratus Naaman recedebat dicens putabam quod egrederetur ad me et stans invocaret nomen Domini Dei sui et tangeret manu sua locum leprae et curaret me

¹⁴ et audivit Herodes rex manifestum enim factum est nomen eius et dicebat quia Iohannes Baptista resurrexit a mortuis et propterea inoperantur virtutes in illo

²³ et ait illis utique dicetis mihi hanc similitudinem medice cura te ipsum quanta audivimus facta in Capharnaum fac et hic in patria tua

⁷ audivit autem Herodes tetrarcha omnia quae fiebant ab eo et haesitabat eo quod diceretur ⁸ a quibusdam quia Iohannes surrexit a mortuis a quibusdam vero quia Helias apparuit ab aliis autem quia propheta unus de antiquis surrexit ⁹ et ait Herodes Iohannem ego decollavi quis autem est iste de quo audio ego talia et quaerebat videre eum

¹⁹ dicens date et mihi hanc potestatem ut cuicumque inposuero manus accipiat Spiritum Sanctum Petrus autem dixit ad eum

¹³ ego autem quasi surdus non audiebam et quasi mutus non aperiebam os meum ¹⁴ et eram quasi homo non audiens nec habens in ore suo redargutiones

¹ pro victoria Idithun canticum David dixi custodiam vias meas ne peccem in lingua mea custodiam os meum silentio donec est impius contra me ² obmutui silentio tacui de bono et dolor meus conturbatus est

⁹ obmutui non aperiam os meum quia tu fecisti

⁷ oblatus est quia ipse voluit et non aperuit os suum sicut ovis ad occisionem ducetur et quasi agnus coram tondente obmutescet et non aperiet os suum

⁶ nolite dare sanctum canibus neque mittatis margaritas vestras ante porcos ne forte conculcent eas pedibus suis et conversi disrumpant vos

¹⁴ et non respondit ei ad ullum verbum ita ut miraretur praeses vehementer

³² et ait illis ite dicite vulpi illi ecce eicio daemonia et sanitates perficio hodie et cras et tertia consummor

³² locus autem scripturae quam legebat erat hic tamquam ovis ad occisionem ductus est et sicut agnus coram tondente se sine voce sic non aperuit os suum

²³ qui cum malediceretur non maledicebat cum pateretur non comminabatur tradebat autem iudicanti se iniuste

² coeperunt autem accusare illum dicentes hunc invenimus subvertentem gentem nostram et prohibentem tributa dari Caesari et dicentem se Christum regem esse

⁶ ego autem sum vermis et non homo obprobrium hominum et dispectio plebis

¹⁹ coram te sunt omnes hostes mei obprobrio contritum est cor meum et desperatus sum et expectavi qui contristaretur et non fuit et qui consolaretur et non inveni ²⁰ et dederunt in esca mea fel et in siti mea potaverunt me aceto

⁷ haec dicit Dominus redemptor Israhel Sanctus eius ad contemptibilem animam ad abominatam gentem ad servum dominorum reges videbunt et consurgent principes et adorabunt propter Dominum quia fidelis est et Sanctum Israhel qui elegit te

³ despectum et novissimum virorum virum dolorum et scientem infirmitatem et quasi absconditus vultus eius et despectus unde nec reputavimus eum

²⁷ tunc milites praesidis suscipientes Iesum in praetorio congregaverunt ad eum universam cohortem ²⁸ et exuentes eum clamydem coccineam circumdederunt ei ²⁹ et plectentes coronam de spinis posuerunt super caput eius et harundinem in dextera eius et genu flexo ante eum inludebant dicentes have rex Iudaeorum ³⁰ et expuentes in eum acceperunt harundinem et percutiebant caput eius

¹² qui respondens ait illis Helias cum venerit primo restituet omnia et quomodo scriptum est in Filium hominis ut multa patiatur et contemnatur

¹⁶ milites autem duxerunt eum intro in atrium praetorii et convocant totam cohortem ¹⁷ et induunt eum purpuram et inponunt ei plectentes spineam coronam ¹⁸ et coeperunt salutare eum have rex Iudaeorum ¹⁹ et percutiebant caput eius harundine et conspuebant eum et ponentes genua adorabant eum ²⁰ et postquam inluserunt ei exuerunt illum purpuram et induerunt eum vestimentis suis et educunt illum ut crucifigerent eum

⁶⁴ et velaverunt eum et percutiebant faciem eius et interrogabant eum dicentes prophetiza quis est qui te percussit ⁶⁵ et alia multa blasphemantes dicebant in eum

⁵ ut cognoscatis quia in eo nullam causam invenio et purpureum vestimentum et dicit eis ecce homo

²⁷ convenerunt enim vere in civitate ista adversus sanctum puerum tuum Iesum quem unxisti Herodes et Pontius Pilatus cum gentibus et populis Israhel ²⁸ facere quae manus tua et consilium decreverunt fieri

⁴ dixerunt venite et conteramus eos de gente et non sit memoria nominis Israhel ultra ⁵ quoniam tractaverunt pariter contra te foedus pepigerunt ⁶ tabernacula Idumeae et Ismahelitarum Moab et Aggareni

¹ et accesserunt ad eum Pharisaei et Sadducaei temptantes et rogaverunt eum ut signum de caelo ostenderet eis

²⁷ convenerunt enim vere in civitate ista adversus sanctum puerum tuum Iesum quem unxisti Herodes et Pontius Pilatus cum gentibus et populis Israhel

¹³ hii unum consilium habent et virtutem et potestatem suam bestiae tradunt ¹⁴ hii cum agno pugnabunt et agnus vincet illos quoniam Dominus dominorum est et rex regum et qui cum illo sunt vocati et electi et fideles

²¹ respondens autem praeses ait illis quem vultis vobis de duobus dimitti at illi dixerunt Barabban ²² dicit illis Pilatus quid igitur faciam de Iesu qui dicitur Christus ²³ dicunt omnes crucifigatur ait illis praeses quid enim mali fecit at illi magis clamabant dicentes crucifigatur

⁴ exiit iterum Pilatus foras et dicit eis ecce adduco vobis eum foras

⁴ porro rex cogitabat constituere eum super omne regnum unde principes et satrapae quaerebant occasionem ut invenirent Daniheli ex latere regni nullamque causam et suspicionem repperire potuerunt eo quod fidelis esset et omnis culpa et suspicio non inveniretur in eo

⁴ dicens peccavi tradens sanguinem iustum at illi dixerunt quid ad nos tu videris

⁵⁴ centurio autem et qui cum eo erant custodientes Iesum viso terraemotu et his quae fiebant timuerunt valde dicentes vere Dei Filius erat iste

¹ et surgens omnis multitudo eorum duxerunt illum ad Pilatum ² coeperunt autem accusare illum dicentes hunc invenimus subvertentem gentem nostram et prohibentem tributa dari Caesari et dicentem se Christum regem esse

⁴ ait autem Pilatus ad principes sacerdotum et turbas nihil invenio causae in hoc homine ⁵ at illi invalescebant dicentes commovet populum docens per universam Iudaeam et incipiens a Galilaea usque huc

²⁸ et nullam causam mortis invenientes in eum petierunt a Pilato ut interficerent eum

⁵ ipse autem vulneratus est propter iniquitates nostras adtritus est propter scelera nostra disciplina pacis nostrae super eum et livore eius sanati sumus

²⁶ tunc dimisit illis Barabban Iesum autem flagellatum tradidit eis ut crucifigeretur

¹⁵ Pilatus autem volens populo satisfacere dimisit illis Barabban et tradidit Iesum flagellis caesum ut crucifigeretur

¹ tunc ergo adprehendit Pilatus Iesum et flagellavit ² et milites plectentes coronam de spinis inposuerunt capiti eius et veste purpurea circumdederunt eum ³ et veniebant ad eum et dicebant have rex Iudaeorum et dabant ei alapas ⁴ exiit iterum Pilatus foras et dicit eis ecce adduco vobis eum foras

⁴⁰ et convocantes apostolos caesis denuntiaverunt ne loquerentur in nomine Iesu et dimiserunt eos ⁴¹ et illi quidem ibant gaudentes a conspectu concilii quoniam digni habiti sunt pro nomine Iesu contumeliam pati

³⁷ Paulus autem dixit eis caesos nos publice indemnatos homines romanos miserunt in carcerem et nunc occulte nos eiciunt non ita sed veniant

¹⁵ per diem autem sollemnem consueverat praeses dimittere populo unum vinctum quem voluissent

⁶ per diem autem festum dimittere solebat illis unum ex vinctis quemcumque petissent

³⁹ est autem consuetudo vobis ut unum dimittam vobis in pascha vultis ergo dimittam vobis regem Iudaeorum

¹⁵ per diem autem sollemnem consueverat praeses dimittere populo unum vinctum quem voluissent ¹⁶ habebat autem tunc vinctum insignem qui dicebatur Barabbas ¹⁷ congregatis ergo illis dixit Pilatus quem vultis dimittam vobis Barabban an Iesum qui dicitur Christus ¹⁸ sciebat enim quod per invidiam tradidissent eum ¹⁹ sedente autem illo pro tribunali misit ad illum uxor eius dicens nihil tibi et iusto illi multa enim passa sum hodie per visum propter eum ²⁰ princeps autem sacerdotum et seniores persuaserunt populis ut peterent Barabban Iesum vero perderent ²¹ respondens autem praeses ait illis quem vultis vobis de duobus dimitti at illi dixerunt Barabban ²² dicit illis Pilatus quid igitur faciam de Iesu qui dicitur Christus ²³ dicunt omnes crucifigatur ait illis praeses quid enim mali fecit at illi magis clamabant dicentes crucifigatur ²⁴ videns autem Pilatus quia nihil proficeret sed magis tumultus fieret accepta aqua lavit manus coram populo dicens innocens ego sum a sanguine iusti huius vos videritis ²⁵ et respondens universus populus dixit sanguis eius super nos et super filios nostros ²⁶ tunc dimisit illis Barabban Iesum autem flagellatum tradidit eis ut crucifigeretur

⁶ per diem autem festum dimittere solebat illis unum ex vinctis quemcumque petissent ⁷ erat autem qui dicebatur Barabbas qui cum seditiosis erat vinctus qui in seditione fecerant homicidium ⁸ et cum ascendisset turba coepit rogare sicut semper faciebat illis ⁹ Pilatus autem respondit eis et dixit vultis dimittam vobis regem Iudaeorum ¹⁰ sciebat enim quod per invidiam tradidissent eum summi sacerdotes ¹¹ pontifices autem concitaverunt turbam ut magis Barabban dimitteret eis ¹² Pilatus autem iterum respondens ait illis quid ergo vultis faciam regi Iudaeorum ¹³ at illi iterum clamaverunt crucifige eum ¹⁴ Pilatus vero dicebat eis quid enim mali fecit at illi magis clamabant crucifige eum ¹⁵ Pilatus autem volens populo satisfacere dimisit illis Barabban et tradidit Iesum flagellis caesum ut crucifigeretur

³⁹ est autem consuetudo vobis ut unum dimittam vobis in pascha vultis ergo dimittam vobis regem Iudaeorum ⁴⁰ clamaverunt rursum omnes dicentes non hunc sed Barabban erat autem Barabbas latro

¹⁵ illi autem clamabant tolle tolle crucifige eum dixit eis Pilatus regem vestrum crucifigam responderunt pontifices non habemus regem nisi Caesarem ¹⁶ tunc ergo tradidit eis illum ut crucifigeretur susceperunt autem Iesum et eduxerunt

¹⁴ vos autem sanctum et iustum negastis et petistis virum homicidam donari vobis

³⁶ sequebatur enim multitudo populi clamans tolle eum

²² audiebant autem eum usque ad hoc verbum et levaverunt vocem suam dicentes tolle de terra eiusmodi non enim fas est eum vivere

⁸ at illa praemonita a matre sua da mihi inquit hic in disco caput Iohannis Baptistae ⁹ et contristatus est rex propter iuramentum autem et eos qui pariter recumbebant iussit dari

²² dicit illis Pilatus quid igitur faciam de Iesu qui dicitur Christus ²³ dicunt omnes crucifigatur ait illis praeses quid enim mali fecit at illi magis clamabant dicentes crucifigatur ²⁴ videns autem Pilatus quia nihil proficeret sed magis tumultus fieret accepta aqua lavit manus coram populo dicens innocens ego sum a sanguine iusti huius vos videritis ²⁵ et respondens universus populus dixit sanguis eius super nos et super filios nostros

¹³ at illi iterum clamaverunt crucifige eum

¹⁶ emendatum ergo illum dimittam

²⁰ iterum autem Pilatus locutus est ad illos volens dimittere Iesum

² non sequeris turbam ad faciendum malum nec in iudicio plurimorum adquiesces sententiae ut a vero devies

¹⁵ et qui iustificat impium et qui condemnat iustum abominabilis est uterque apud Dominum

¹ tunc ergo adprehendit Pilatus Iesum et flagellavit

¹³ nunc ergo praesto est rex vester quem elegistis et petistis ecce dedit vobis Dominus regem

⁶ per diem autem festum dimittere solebat illis unum ex vinctis quemcumque petissent ⁷ erat autem qui dicebatur Barabbas qui cum seditiosis erat vinctus qui in seditione fecerant homicidium

⁴⁰ clamaverunt rursum omnes dicentes non hunc sed Barabban erat autem Barabbas latro

³² exeuntes autem invenerunt hominem cyreneum nomine Simonem hunc angariaverunt ut tolleret crucem eius ³³ et venerunt in locum qui dicitur Golgotha quod est Calvariae locus ³⁴ et dederunt ei vinum bibere cum felle mixtum et cum gustasset noluit bibere ³⁵ postquam autem crucifixerunt eum diviserunt vestimenta eius sortem mittentes ³⁶ et sedentes servabant eum ³⁷ et inposuerunt super caput eius causam ipsius scriptam hic est Iesus rex Iudaeorum ³⁸ tunc crucifixi sunt cum eo duo latrones unus a dextris et unus a sinistris ³⁹ praetereuntes autem blasphemabant eum moventes capita sua ⁴⁰ et dicentes qui destruit templum et in triduo illud reaedificat salva temet ipsum si Filius Dei es descende de cruce ⁴¹ similiter et principes sacerdotum inludentes cum scribis et senioribus dicentes ⁴² alios salvos fecit se ipsum non potest salvum facere si rex Israhel est descendat nunc de cruce et credemus ei ⁴³ confidet in Deo liberet nunc eum si vult dixit enim quia Dei Filius sum ⁴⁴ id ipsum autem et latrones qui fixi erant cum eo inproperabant ei

²¹ et angariaverunt praetereuntem quempiam Simonem Cyreneum venientem de villa patrem Alexandri et Rufi ut tolleret crucem eius ²² et perducunt illum in Golgotha locum quod est interpretatum Calvariae locus ²³ et dabant ei bibere murratum vinum et non accepit ²⁴ et crucifigentes eum diviserunt vestimenta eius mittentes sortem super eis quis quid tolleret ²⁵ erat autem hora tertia et crucifixerunt eum ²⁶ et erat titulus causae eius inscriptus rex Iudaeorum ²⁷ et cum eo crucifigunt duos latrones unum a dextris et alium a sinistris eius ²⁸ et adimpleta est scriptura quae dicit et cum iniquis reputatus est ²⁹ et praetereuntes blasphemabant eum moventes capita sua et dicentes va qui destruit templum et in tribus diebus aedificat ³⁰ salvum fac temet ipsum descendens de cruce ³¹ similiter et summi sacerdotes ludentes ad alterutrum cum scribis dicebant alios salvos fecit se ipsum non potest salvum facere ³² Christus rex Israhel descendat nunc de cruce ut videamus et credamus et qui cum eo crucifixi erant conviciabantur ei

²³ dicebat autem ad omnes si quis vult post me venire abneget se ipsum et tollat crucem suam cotidie et sequatur me

²⁷ et qui non baiulat crucem suam et venit post me non potest esse meus discipulus

¹⁶ tunc ergo tradidit eis illum ut crucifigeretur susceperunt autem Iesum et eduxerunt ¹⁷ et baiulans sibi crucem exivit in eum qui dicitur Calvariae locum hebraice Golgotha

¹⁰ Frygiam et Pamphiliam Aegyptum et partes Lybiae quae est circa Cyrenen et advenae romani

⁶ hos statuerunt ante conspectum apostolorum et orantes inposuerunt eis manus

⁹ surrexerunt autem quidam de synagoga quae appellatur Libertinorum et Cyrenensium et Alexandrinorum et eorum qui erant a Cilicia et Asia disputantes cum Stephano

¹ erant autem in ecclesia quae erat Antiochiae prophetae et doctores in quibus Barnabas et Symeon qui vocabatur Niger et Lucius Cyrenensis et Manaen qui erat Herodis tetrarchae conlactaneus et Saulus

⁵⁵ erant autem ibi mulieres multae a longe quae secutae erant Iesum a Galilaea ministrantes ei

⁴⁰ erant autem et mulieres de longe aspicientes inter quas et Maria Magdalene et Maria Iacobi minoris et Ioseph mater et Salome

² et mulieres aliquae quae erant curatae ab spiritibus malignis et infirmitatibus Maria quae vocatur Magdalene de qua daemonia septem exierant

⁵² flebant autem omnes et plangebant illam at ille dixit nolite flere non est mortua sed dormit

⁵⁵ subsecutae autem mulieres quae cum ipso venerant de Galilaea viderunt monumentum et quemadmodum positum erat corpus eius

⁵ nigra sum sed formonsa filiae Hierusalem sicut tabernacula Cedar sicut pelles Salomonis

⁷ adiuro vos filiae Hierusalem per capreas cervosque camporum ne suscitetis neque evigilare faciatis dilectam quoadusque ipsa velit

⁵ adiuro vos filiae Hierusalem per capreas cervosque camporum ne suscitetis neque evigilare faciatis dilectam donec ipsa velit

¹⁰ columnas eius fecit argenteas reclinatorium aureum ascensum purpureum media caritate constravit propter filias Hierusalem

⁸ adiuro vos filiae Hierusalem si inveneritis dilectum meum ut nuntietis ei quia amore langueo

¹⁶ guttur illius suavissimum et totus desiderabilis talis est dilectus meus et iste est amicus meus filiae Hierusalem

⁴ adiuro vos filiae Hierusalem ne suscitetis et evigilare faciatis dilectam donec ipsa velit

⁵³ et comedes fructum uteri tui et carnes filiorum et filiarum tuarum quas dedit tibi Dominus Deus tuus in angustia et vastitate qua opprimet te hostis tuus ⁵⁴ homo delicatus in te et luxuriosus valde invidebit fratri suo et uxori quae cubat in sinu suo ⁵⁵ ne det eis de carnibus filiorum suorum quas comedet eo quod nihil habeat aliud in obsidione et penuria qua vastaverint te inimici tui intra omnes portas tuas ⁵⁶ tenera mulier et delicata quae super terram ingredi non valebat nec pedis vestigium figere propter mollitiem et teneritudinem nimiam invidebit viro suo qui cubat in sinu eius super filii et filiae carnibus ⁵⁷ et inluvie secundarum quae egrediuntur de medio feminum eius et super liberis qui eadem hora nati sunt comedent enim eos clam propter rerum omnium penuriam in obsidione et vastitate qua opprimet te inimicus tuus intra portas tuas

¹² quod si et enutrierint filios suos absque liberis eos faciam in hominibus sed et vae eis cum recessero ab eis ¹³ Ephraim ut vidi Tyrus erat fundata in pulchritudine et Ephraim educit ad interfectorem filios suos ¹⁴ da eis Domine quid dabis eis da eis vulvam sine liberis et ubera arentia ¹⁵ omnes nequitiae eorum in Galgal quia ibi exosos habui eos propter malitiam adinventionum eorum de domo mea eiciam eos non addam ut diligam eos omnes principes eorum recedentes ¹⁶ percussus est Ephraim radix eorum exsiccata est fructum nequaquam facient quod si et genuerint interficiam amantissima uteri eorum

¹⁶ pereat Samaria quoniam ad amaritudinem concitavit Dominum suum in gladio pereat parvuli eorum elidantur et fetae eius discindantur

¹⁹ vae autem praegnatibus et nutrientibus in illis diebus

¹⁷ vae autem praegnatibus et nutrientibus in illis diebus ¹⁸ orate vero ut hieme non fiant ¹⁹ erunt enim dies illi tribulationes tales quales non fuerunt ab initio creaturae quam condidit Deus usque nunc neque fient

²³ vae autem praegnatibus et nutrientibus in illis diebus erit enim pressura magna supra terram et ira populo huic ²⁴ et cadent in ore gladii et captivi ducentur in omnes gentes et Hierusalem calcabitur a gentibus donec impleantur tempora nationum

¹⁹ et introibunt in speluncas petrarum et in voragines terrae a facie formidinis Domini et a gloria maiestatis eius cum surrexerit percutere terram

⁸ et disperdentur excelsa idoli peccatum Israhel lappa et tribulus ascendet super aras eorum et dicent montibus operite nos et collibus cadite super nos

¹⁶ et dicunt montibus et petris cadite super nos et abscondite nos a facie sedentis super thronum et ab ira agni

⁶ et in diebus illis quaerent homines mortem et non invenient eam et desiderabunt mori et fugiet mors ab ipsis

³¹ si iustus in terra recipit quanto magis impius et peccator

²⁹ quia ecce in civitate in qua invocatum est nomen meum ego incipio adfligere et vos quasi innocentes inmunes eritis non eritis inmunes gladium enim ego voco super omnes habitatores terrae dicit Dominus exercituum

² fili hominis quid fiet ligno vitis ex omnibus lignis nemorum quae sunt inter ligna silvarum ³ numquid tolletur de ea lignum ut fiat opus aut fabricabitur de ea paxillus ut dependeat in eo quodcumque vas ⁴ ecce igni datum est in escam utramque partem eius consumpsit ignis et medietas eius redacta est in favillam numquid utile erit ad opus ⁵ etiam cum esset integrum non erat aptum ad opus quanto magis cum ignis illud devoraverit et conbuserit nihil ex eo fiet operis ⁶ propterea haec dicit Dominus Deus quomodo lignum vitis inter ligna silvarum quod dedi igni ad devorandum sic tradidi habitatores Hierusalem ⁷ et ponam faciem meam in eos de igne egredientur et ignis consumet eos et scietis quia ego Dominus cum posuero faciem meam in eos

⁴⁷ et dices saltui meridiano audi verbum Domini haec dicit Dominus Deus ecce ego succendam in te ignem et conburam in te omne lignum viride et omne lignum aridum non extinguetur flamma succensionis et conburetur in ea omnis facies ab austro usque ad aquilonem ⁴⁸ et videbit universa caro quia ego Dominus succendi eam nec extinguetur

³ et dices terrae Israhel haec dicit Dominus Deus ecce ego ad te et eiciam gladium meum de vagina sua et occidam in te iustum et impium ⁴ pro eo autem quod occidi in te iustum et impium idcirco egredietur gladius meus de vagina sua ad omnem carnem ab austro ad aquilonem

²⁶ et post ebdomades sexaginta duas occidetur christus et non erit eius et civitatem et sanctuarium dissipabit populus cum duce venturo et finis eius vastitas et post finem belli statuta desolatio

¹² cuius ventilabrum in manu sua et permundabit aream suam et congregabit triticum suum in horreum paleas autem conburet igni inextinguibili

⁶ si quis in me non manserit mittetur foras sicut palmes et aruit et colligent eos et in ignem mittunt et ardent

⁸ proferens autem spinas ac tribulos reproba est et maledicto proxima cuius consummatio in conbustionem

¹⁷ quoniam tempus ut incipiat iudicium de domo Dei si autem primum a nobis qui finis eorum qui non credunt Dei evangelio ¹⁸ et si iustus vix salvatur impius et peccator ubi parebit

¹² hii sunt in epulis suis maculae convivantes sine timore semet ipsos pascentes nubes sine aqua quae a ventis circumferuntur arbores autumnales infructuosae bis mortuae eradicatae

¹² ideo dispertiam ei plurimos et fortium dividet spolia pro eo quod tradidit in morte animam suam et cum sceleratis reputatus est et ipse peccatum multorum tulit et pro transgressoribus rogavit

³⁸ tunc crucifixi sunt cum eo duo latrones unus a dextris et unus a sinistris

²⁷ et cum eo crucifigunt duos latrones unum a dextris et alium a sinistris eius

³⁷ dico enim vobis quoniam adhuc hoc quod scriptum est oportet impleri in me et quod cum iniustis deputatus est etenim ea quae sunt de me finem habent

¹⁸ ubi eum crucifixerunt et cum eo alios duos hinc et hinc medium autem Iesum

² aspicientes in auctorem fidei et consummatorem Iesum qui pro proposito sibi gaudio sustinuit crucem confusione contempta atque in dextera sedis Dei sedit

²³ non permanebit cadaver eius in ligno sed in eadem die sepelietur quia maledictus a Deo est qui pendet in ligno et nequaquam contaminabis terram tuam quam Dominus Deus tuus dederit tibi in possessionem

¹⁰ et effundam super domum David et super habitatores Hierusalem spiritum gratiae et precum et aspicient ad me quem confixerunt et plangent eum planctu quasi super unigenitum et dolebunt super eum ut doleri solet in morte primogeniti

¹⁹ et tradent eum gentibus ad deludendum et flagellandum et crucifigendum et tertia die resurget

² scitis quia post biduum pascha fiet et Filius hominis tradetur ut crucifigatur

³³ et venerunt in locum qui dicitur Golgotha quod est Calvariae locus ³⁴ et dederunt ei vinum bibere cum felle mixtum et cum gustasset noluit bibere

³³ quia ecce ascendimus in Hierosolyma et Filius hominis tradetur principibus sacerdotum et scribis et senioribus et damnabunt eum morti et tradent eum gentibus ³⁴ et inludent ei et conspuent eum et flagellabunt eum et interficient eum et tertia die resurget

²² et perducunt illum in Golgotha locum quod est interpretatum Calvariae locus ²³ et dabant ei bibere murratum vinum et non accepit

⁷ dicens quia oportet Filium hominis tradi in manus hominum peccatorum et crucifigi et die tertia resurgere

¹⁴ et sicut Moses exaltavit serpentem in deserto ita exaltari oportet Filium hominis

³³ hoc autem dicebat significans qua morte esset moriturus ³⁴ respondit ei turba nos audivimus ex lege quia Christus manet in aeternum et quomodo tu dicis oportet exaltari Filium hominis quis est iste Filius hominis

³² ut sermo Iesu impleretur quem dixit significans qua esset morte moriturus

¹⁷ et baiulans sibi crucem exivit in eum qui dicitur Calvariae locum hebraice Golgotha ¹⁸ ubi eum crucifixerunt et cum eo alios duos hinc et hinc medium autem Iesum

²³ hunc definito consilio et praescientia Dei traditum per manus iniquorum adfigentes interemistis

³⁰ Deus patrum nostrorum suscitavit Iesum quem vos interemistis suspendentes in ligno

²⁹ cumque consummassent omnia quae de eo scripta erant deponentes eum de ligno posuerunt in monumento

¹³ Christus nos redemit de maledicto legis factus pro nobis maledictum quia scriptum est maledictus omnis qui pendet in ligno

¹² propter quod et Iesus ut sanctificaret per suum sanguinem populum extra portam passus est ¹³ exeamus igitur ad eum extra castra inproperium eius portantes

²⁴ qui peccata nostra ipse pertulit in corpore suo super lignum ut peccatis mortui iustitiae viveremus cuius livore sanati estis

¹⁷ ut haec tibi verbis illius diceremus obsecro ut obliviscaris sceleris fratrum tuorum et peccati atque malitiae quam exercuerunt in te nos quoque oramus ut servis Dei patris tui dimittas iniquitatem hanc quibus auditis flevit Ioseph

¹⁸ diviserunt vestimenta mea sibi et super vestimentum meum miserunt sortem

¹⁶ dedit ergo eis petitionem eorum et misit tenuitatem in animam eorum ¹⁷ et zelati sunt Mosen in castris Aaron sanctum Domini ¹⁸ aperta est terra et devoravit Dathan et operuit synagogam Abiram ¹⁹ et succensus est ignis in synagoga eorum flamma exusit impios ²⁰ fecerunt vitulum in Horeb et adoraverunt conflatile ²¹ et mutaverunt gloriam suam in similitudine bovis comedentis faenum ²² obliti sunt Dei salvatoris sui qui fecit magnalia in Aegypto ²³ mirabilia in terra Ham terribilia super mare Rubrum

⁴⁴ ego autem dico vobis diligite inimicos vestros benefacite his qui oderunt vos et orate pro persequentibus et calumniantibus vos

²⁵ in illo tempore respondens Iesus dixit confiteor tibi Pater Domine caeli et terrae quia abscondisti haec a sapientibus et prudentibus et revelasti ea parvulis

³⁵ postquam autem crucifixerunt eum diviserunt vestimenta eius sortem mittentes ³⁶ et sedentes servabant eum

²⁴ et crucifigentes eum diviserunt vestimenta eius mittentes sortem super eis quis quid tolleret

²⁷ sed vobis dico qui auditis diligite inimicos vestros benefacite his qui vos oderunt ²⁸ benedicite maledicentibus vobis orate pro calumniantibus vos

⁴⁷ ille autem servus qui cognovit voluntatem domini sui et non praeparavit et non fecit secundum voluntatem eius vapulabit multas ⁴⁸ qui autem non cognovit et fecit digna plagis vapulabit paucis omni autem cui multum datum est multum quaeretur ab eo et cui commendaverunt multum plus petent ab eo

⁴⁷ videns autem centurio quod factum fuerat glorificavit Deum dicens vere hic homo iustus erat ⁴⁸ et omnis turba eorum qui simul aderant ad spectaculum istud et videbant quae fiebant percutientes pectora sua revertebantur

²² si non venissem et locutus fuissem eis peccatum non haberent nunc autem excusationem non habent de peccato suo ²³ qui me odit et Patrem meum odit ²⁴ si opera non fecissem in eis quae nemo alius fecit peccatum non haberent nunc autem et viderunt et oderunt et me et Patrem meum

¹¹ respondit Iesus non haberes potestatem adversum me ullam nisi tibi esset datum desuper propterea qui tradidit me tibi maius peccatum habet

²³ milites ergo cum crucifixissent eum acceperunt vestimenta eius et fecerunt quattuor partes unicuique militi partem et tunicam erat autem tunica inconsutilis desuper contexta per totum ²⁴ dixerunt ergo ad invicem non scindamus eam sed sortiamur de illa cuius sit ut scriptura impleatur dicens partiti sunt vestimenta mea sibi et in vestem meam miserunt sortem et milites quidem haec fecerunt

¹⁷ et nunc fratres scio quia per ignorantiam fecistis sicut et principes vestri

⁶⁰ positis autem genibus clamavit voce magna Domine ne statuas illis hoc peccatum et cum hoc dixisset obdormivit Saulus autem erat consentiens neci eius

¹⁴ benedicite persequentibus benedicite et nolite maledicere

⁸ quam nemo principum huius saeculi cognovit si enim cognovissent numquam Dominum gloriae crucifixissent

¹² et laboramus operantes manibus nostris maledicimur et benedicimus persecutionem patimur et sustinemus

¹³ qui prius fui blasphemus et persecutor et contumeliosus sed misericordiam consecutus sum quia ignorans feci in incredulitate

²⁰ quae enim gloria est si peccantes et colaphizati suffertis sed si benefacientes et patientes sustinetis haec est gratia apud Deum ²¹ in hoc enim vocati estis quia et Christus passus est pro vobis vobis relinquens exemplum ut sequamini vestigia eius ²² qui peccatum non fecit nec inventus est dolus in ore ipsius ²³ qui cum malediceretur non maledicebat cum pateretur non comminabatur tradebat autem iudicanti se iniuste

⁹ non reddentes malum pro malo vel maledictum pro maledicto sed e contrario benedicentes quia in hoc vocati estis ut benedictionem hereditate possideatis

¹⁹ et mutuo loquebantur ecce somniator venit ²⁰ venite occidamus eum et mittamus in cisternam veterem dicemusque fera pessima devoravit eum et tunc apparebit quid illi prosint somnia sua

² filii viri usquequo incliti mei ignominiose diligitis vanitatem quaerentes mendacium semper

⁶ ego autem sum vermis et non homo obprobrium hominum et dispectio plebis ⁷ omnes videntes me subsannant me dimittunt labium movent caput ⁸ confugit ad Dominum salvet eum liberet eum quoniam vult eum

¹⁷ numeravi omnia ossa mea quae ipsi respicientes viderunt in me

¹⁵ et in infirmitate mea laetabantur et congregabantur collecti sunt adversum me percutientes et nesciebam

¹⁹ non laetentur super me inimici mei mendaces odientes me frustra coniventes oculo ²⁰ non enim pacem loquuntur sed in rapina terrae verba fraudulenta concinnant ²¹ et dilataverunt super me os suum dixerunt va va vidit oculus noster ²² vidisti Domine ne taceas Domine ne elongeris a me ²³ consurge et evigila in iudicium meum Deus meus et Domine in causam meam ²⁴ iudica me secundum iustitiam meam Domine Deus meus et ne insultent mihi ²⁵ ne dicant in corde suo va va va animae nostrae ne dicant absorbuimus eum

⁷ alienus factus sum fratribus meis et peregrinus filiis matris meae ⁸ quia zelus domus tuae comedit me et obprobrium exprobrantium tibi cecidit super me ⁹ et flevi in ieiunio animam meam et factum est in obprobria mihi ¹⁰ et posui vestimentum meum saccum et factus sum eis in parabulam ¹¹ contra me loquebantur qui sedebant in porta et cantabant bibentes vinum ¹² mea autem oratio ad te Domine tempus reconciliationis est Deus in multitudine misericordiae tuae exaudi me in veritate salutaris tui

²⁶ da iniquitatem super iniquitatem eorum et non veniant in iustitia tua

¹¹ Deus ne elongeris a me Deus meus ad auxiliandum mihi festina

¹ ecce servus meus suscipiam eum electus meus conplacuit sibi in illo anima mea dedi spiritum meum super eum iudicium gentibus proferet

¹⁴ HE factus sum in derisu omni populo meo canticum eorum tota die

¹⁷ et ecce vox de caelis dicens hic est Filius meus dilectus in quo mihi conplacui

¹⁸ ecce puer meus quem elegi dilectus meus in quo bene placuit animae meae ponam spiritum meum super eum et iudicium gentibus nuntiabit

³⁸ tunc crucifixi sunt cum eo duo latrones unus a dextris et unus a sinistris ³⁹ praetereuntes autem blasphemabant eum moventes capita sua ⁴⁰ et dicentes qui destruit templum et in triduo illud reaedificat salva temet ipsum si Filius Dei es descende de cruce ⁴¹ similiter et principes sacerdotum inludentes cum scribis et senioribus dicentes ⁴² alios salvos fecit se ipsum non potest salvum facere si rex Israhel est descendat nunc de cruce et credemus ei ⁴³ confidet in Deo liberet nunc eum si vult dixit enim quia Dei Filius sum

¹⁴ audiebant autem omnia haec Pharisaei qui erant avari et deridebant illum

⁶⁷ et ait illis si vobis dixero non creditis mihi ⁶⁸ si autem et interrogavero non respondebitis mihi neque dimittetis

⁴ ad quem accedentes lapidem vivum ab hominibus quidem reprobatum a Deo autem electum honorificatum

²¹ sit mensa eorum coram eis in laqueum et in retributiones ad corruendum

³⁴ et dederunt ei vinum bibere cum felle mixtum et cum gustasset noluit bibere

⁴⁸ et continuo currens unus ex eis acceptam spongiam implevit aceto et inposuit harundini et dabat ei bibere

³⁶ currens autem unus et implens spongiam aceto circumponensque calamo potum dabat ei dicens sinite videamus si veniat Helias ad deponendum eum

¹¹ sprevit autem illum Herodes cum exercitu suo et inlusit indutum veste alba et remisit ad Pilatum

²⁸ postea sciens Iesus quia iam omnia consummata sunt ut consummaretur scriptura dicit sitio ²⁹ vas ergo positum erat aceto plenum illi autem spongiam plenam aceto hysopo circumponentes obtulerunt ori eius ³⁰ cum ergo accepisset Iesus acetum dixit consummatum est et inclinato capite tradidit spiritum

³⁷ et inposuerunt super caput eius causam ipsius scriptam hic est Iesus rex Iudaeorum

²⁶ et erat titulus causae eius inscriptus rex Iudaeorum

³ Pilatus autem interrogavit eum dicens tu es rex Iudaeorum at ille respondens ait tu dicis

¹⁹ scripsit autem et titulum Pilatus et posuit super crucem erat autem scriptum Iesus Nazarenus rex Iudaeorum ²⁰ hunc ergo titulum multi legerunt Iudaeorum quia prope civitatem erat locus ubi crucifixus est Iesus et erat scriptum hebraice graece et latine ²¹ dicebant ergo Pilato pontifices Iudaeorum noli scribere rex Iudaeorum sed quia ipse dixit rex sum Iudaeorum ²² respondit Pilatus quod scripsi scripsi

⁴⁴ id ipsum autem et latrones qui fixi erant cum eo inproperabant ei

³⁴ dico vobis illa nocte erunt duo in lecto uno unus adsumetur et alter relinquetur ³⁵ duae erunt molentes in unum una adsumetur et altera relinquetur duo in agro unus adsumetur et alter relinquetur

³⁵ et stabat populus expectans et deridebant illum principes cum eis dicentes alios salvos fecit se salvum faciat si hic est Christus Dei electus

³⁷ dicentes si tu es rex Iudaeorum salvum te fac

¹⁷ ne oderis fratrem tuum in corde tuo sed publice argue eum ne habeas super illo peccatum

²² insuper et in tempore angustiae suae auxit contemptum in Dominum ipse per se rex Achaz

¹ pro victoria servi Domini David dixit scelus impii in medio cordis eius non esse timorem Dei ante oculos eius

³ Domine oculi tui respiciunt fidem percussisti eos et non doluerunt adtrivisti eos et rennuerunt accipere disciplinam induraverunt facies suas super petram noluerunt reverti

⁵ ostendam autem vobis quem timeatis timete eum qui postquam occiderit habet potestatem mittere in gehennam ita dico vobis hunc timete

¹¹ et nolite communicare operibus infructuosis tenebrarum magis autem et redarguite

⁴ quis non timebit Domine et magnificabit nomen tuum quia solus pius quoniam omnes gentes venient et adorabunt in conspectu tuo quoniam iudicia tua manifestata sunt

¹¹ et blasphemaverunt Deum caeli prae doloribus et vulneribus suis et non egerunt paenitentiam ex operibus suis

⁴⁰ donec confiteantur iniquitates suas et maiorum suorum quibus praevaricati sunt in me et ambulaverunt ex adverso mihi ⁴¹ ambulabo igitur et ego contra eos et inducam illos in terram hostilem donec erubescat incircumcisa mens eorum tunc orabunt pro impietatibus suis

¹⁹ et ait ad Achan fili mi da gloriam Domino Deo Israhel et confitere atque indica mihi quid feceris ne abscondas ²⁰ responditque Achan Iosue et dixit ei vere ego peccavi Domino Deo Israhel et sic et sic feci

¹² qui postquam coangustatus est oravit Dominum Deum suum et egit paenitentiam valde coram Deo patrum suorum

¹³ et post omnia quae venerunt super nos in operibus nostris pessimis et in delicto nostro magno quia tu Deus noster liberasti nos de iniquitate nostra et dedisti nobis salutem sicut est hodie

³ et consurrexerunt ad standum et legerunt in volumine legis Domini Dei sui quater in die et quater confitebantur et adorabant Dominum Deum suum ⁴ et oravi Dominum Deum meum et confessus sum et dixi obsecro Domine Deus magne et terribilis custodiens pactum et misericordiam diligentibus te et custodientibus mandata tua

¹⁸ surgam et ibo ad patrem meum et dicam illi pater peccavi in caelum et coram te ¹⁹ et iam non sum dignus vocari filius tuus fac me sicut unum de mercennariis tuis

⁷ subditi igitur estote Deo resistite autem diabolo et fugiet a vobis

⁸ si dixerimus quoniam peccatum non habemus ipsi nos seducimus et veritas in nobis non est ⁹ si confiteamur peccata nostra fidelis est et iustus ut remittat nobis peccata et emundet nos ab omni iniquitate

⁶ ego autem orditus sum regem meum super Sion montem sanctum suum adnuntiabo Dei praeceptum

⁴ beati qui custodiunt iudicium et faciunt iustitiam in omni tempore ⁵ recordare mei Domine in repropitiatione populi tui visita me in salutari tuo

⁶ parvulus enim natus est nobis filius datus est nobis et factus est principatus super umerum eius et vocabitur nomen eius Admirabilis consiliarius Deus fortis Pater futuri saeculi Princeps pacis ⁷ multiplicabitur eius imperium et pacis non erit finis super solium David et super regnum eius ut confirmet illud et corroboret in iudicio et iustitia amodo et usque in sempiternum zelus Domini exercituum faciet hoc

¹⁰ et Dominus voluit conterere eum in infirmitate si posuerit pro peccato animam suam videbit semen longevum et voluntas Domini in manu eius dirigetur ¹¹ pro eo quod laboravit anima eius videbit et saturabitur in scientia sua iustificabit ipse iustus servus meus multos et iniquitates eorum ipse portabit ¹² ideo dispertiam ei plurimos et fortium dividet spolia pro eo quod tradidit in morte animam suam et cum sceleratis reputatus est et ipse peccatum multorum tulit et pro transgressoribus rogavit

¹³ aspiciebam ergo in visione noctis et ecce cum nubibus caeli quasi filius hominis veniebat et usque ad antiquum dierum pervenit et in conspectu eius obtulerunt eum ¹⁴ et dedit ei potestatem et honorem et regnum et omnes populi tribus ac linguae ipsi servient potestas eius potestas aeterna quae non auferetur et regnum eius quod non corrumpetur

⁸ dico autem vobis omnis quicumque confessus fuerit in me coram hominibus et Filius hominis confitebitur in illo coram angelis Dei

¹³ et publicanus a longe stans nolebat nec oculos ad caelum levare sed percutiebat pectus suum dicens Deus propitius esto mihi peccatori

²⁶ nonne haec oportuit pati Christum et ita intrare in gloriam suam

²⁸ respondit Thomas et dixit ei Dominus meus et Deus meus

³¹ at illi dixerunt crede in Domino Iesu et salvus eris tu et domus tua

²¹ testificans Iudaeis atque gentilibus in Deum paenitentiam et fidem in Dominum nostrum Iesum Christum

⁹ quia si confitearis in ore tuo Dominum Iesum et in corde tuo credideris quod Deus illum excitavit ex mortuis salvus eris ¹⁰ corde enim creditur ad iustitiam ore autem confessio fit in salutem ¹¹ dicit enim scriptura omnis qui credit in illum non confundetur ¹² non enim est distinctio Iudaei et Graeci nam idem Dominus omnium dives in omnes qui invocant illum ¹³ omnis enim quicumque invocaverit nomen Domini salvus erit ¹⁴ quomodo ergo invocabunt in quem non crediderunt aut quomodo credent ei quem non audierunt quomodo autem audient sine praedicante

¹⁰ neque molles neque masculorum concubitores neque fures neque avari neque ebriosi neque maledici neque rapaces regnum Dei possidebunt ¹¹ et haec quidam fuistis sed abluti estis sed sanctificati estis sed iustificati estis in nomine Domini nostri Iesu Christi et in Spiritu Dei nostri

¹¹ scrutantes in quod vel quale tempus significaret in eis Spiritus Christi praenuntians eas quae in Christo sunt passiones et posteriores glorias

⁶ propter quod continet in scriptura ecce pono in Sion lapidem summum angularem electum pretiosum et qui crediderit in eo non confundetur ⁷ vobis igitur honor credentibus non credentibus autem lapis quem reprobaverunt aedificantes hic factus est in caput anguli

¹ omnis qui credit quoniam Iesus est Christus ex Deo natus est et omnis qui diligit eum qui genuit diligit eum qui natus est ex eo

¹¹ et hoc est testimonium quoniam vitam aeternam dedit nobis Deus et haec vita in Filio eius est ¹² qui habet Filium habet vitam qui non habet Filium Dei vitam non habet ¹³ haec scripsi vobis ut sciatis quoniam vitam habetis aeternam qui creditis in nomine Filii Dei

²⁷ respiciet homines et dicet peccavi et vere deliqui et ut eram dignus non recepi ²⁸ liberavit animam suam ne pergeret in interitum sed vivens lucem videret ²⁹ ecce haec omnia operatur Deus tribus vicibus per singulos ³⁰ ut revocet animas eorum a corruptione et inluminet luce viventium

⁵ peccatum meum notum facio tibi et iniquitatem meam non abscondo dixi confitebor scelus meum Domino et tu dimisisti iniquitatem peccati mei semper

¹⁵ et invoca me in die tribulationis liberabo te et glorificabis me

¹⁸ et venite et arguite me dicit Dominus si fuerint peccata vestra ut coccinum quasi nix dealbabuntur et si fuerint rubra quasi vermiculus velut lana erunt ¹⁹ si volueritis et audieritis bona terrae comedetis

¹¹ pro eo quod laboravit anima eius videbit et saturabitur in scientia sua iustificabit ipse iustus servus meus multos et iniquitates eorum ipse portabit

⁶ quaerite Dominum dum inveniri potest invocate eum dum prope est ⁷ derelinquat impius viam suam et vir iniquus cogitationes suas et revertatur ad Dominum et miserebitur eius et ad Deum nostrum quoniam multus est ad ignoscendum ⁸ non enim cogitationes meae cogitationes vestrae neque viae vestrae viae meae dicit Dominus ⁹ quia sicut exaltantur caeli a terra sic exaltatae sunt viae meae a viis vestris et cogitationes meae a cogitationibus vestris

²⁴ eritque antequam clament ego exaudiam adhuc illis loquentibus ego audiam

¹⁸ quis Deus similis tui qui aufers iniquitatem et transis peccatum reliquiarum hereditatis tuae non inmittet ultra furorem suum quoniam volens misericordiam est

¹⁵ aut non licet mihi quod volo facere an oculus tuus nequam est quia ego bonus sum ¹⁶ sic erunt novissimi primi et primi novissimi multi sunt enim vocati pauci autem electi

⁴ quis ex vobis homo qui habet centum oves et si perdiderit unam ex illis nonne dimittit nonaginta novem in deserto et vadit ad illam quae perierat donec inveniat illam ⁵ et cum invenerit eam inponit in umeros suos gaudens

²⁰ et surgens venit ad patrem suum cum autem adhuc longe esset vidit illum pater ipsius et misericordia motus est et adcurrens cecidit supra collum eius et osculatus est illum ²¹ dixitque ei filius pater peccavi in caelum et coram te iam non sum dignus vocari filius tuus ²² dixit autem pater ad servos suos cito proferte stolam primam et induite illum et date anulum in manum eius et calciamenta in pedes ²³ et adducite vitulum saginatum et occidite et manducemus et epulemur ²⁴ quia hic filius meus mortuus erat et revixit perierat et inventus est et coeperunt epulari

¹⁰ venit enim Filius hominis quaerere et salvum facere quod perierat

³ et si abiero et praeparavero vobis locum iterum venio et accipiam vos ad me ipsum ut ubi sum ego et vos sitis

²⁴ Pater quos dedisti mihi volo ut ubi ego sum et illi sint mecum ut videant claritatem meam quam dedisti mihi quia dilexisti me ante constitutionem mundi

²⁰ lex autem subintravit ut abundaret delictum ubi autem abundavit delictum superabundavit gratia ²¹ ut sicut regnavit peccatum in morte ita et gratia regnet per iustitiam in vitam aeternam per Iesum Christum Dominum nostrum

⁸ audemus autem et bonam voluntatem habemus magis peregrinari a corpore et praesentes esse ad Deum

³ et scio huiusmodi hominem sive in corpore sive extra corpus nescio Deus scit ⁴ quoniam raptus est in paradisum et audivit arcana verba quae non licet homini loqui

²³ coartor autem e duobus desiderium habens dissolvi et cum Christo esse multo magis melius

¹⁵ fidelis sermo et omni acceptione dignus quia Christus Iesus venit in mundum peccatores salvos facere quorum primus ego sum ¹⁶ sed ideo misericordiam consecutus sum ut in me primo ostenderet Christus Iesus omnem patientiam ad deformationem eorum qui credituri sunt illi in vitam aeternam

²⁵ unde et salvare in perpetuo potest accedentes per semet ipsum ad Deum semper vivens ad interpellandum pro eis

⁷ qui habet aurem audiat quid Spiritus dicat ecclesiis vincenti dabo ei edere de ligno vitae quod est in paradiso Dei mei

²¹ dixit autem Dominus ad Mosen extende manum tuam in caelum et sint tenebrae super terram Aegypti tam densae ut palpari queant ²² extendit Moses manum in caelum et factae sunt tenebrae horribiles in universa terra Aegypti tribus diebus ²³ nemo vidit fratrem suum nec movit se de loco in quo erat ubicumque autem habitabant filii Israhel lux erat

²⁸ posuit in eis verba signorum suorum et portentorum in terra Ham

³¹ sol vertetur in tenebras et luna in sanguinem antequam veniat dies Domini magnus et horribilis

¹⁸ vae desiderantibus diem Domini ad quid eam vobis dies Domini ista tenebrae et non lux

⁹ et erit in die illa dicit Dominus occidet sol meridie et tenebrescere faciam terram in die luminis

⁸ numquid in fluminibus iratus es Domine aut in fluminibus furor tuus vel in mari indignatio tua quia ascendes super equos tuos et quadrigae tuae salvatio ⁹ suscitans suscitabis arcum tuum iuramenta tribubus quae locutus es semper fluvios scindes terrae ¹⁰ viderunt te et doluerunt montes gurges aquarum transiit dedit abyssus vocem suam altitudo manus suas levavit ¹¹ sol et luna steterunt in habitaculo suo in luce sagittarum tuarum ibunt in splendore fulgurantis hastae tuae

⁴⁵ a sexta autem hora tenebrae factae sunt super universam terram usque ad horam nonam

⁵² et monumenta aperta sunt et multa corpora sanctorum qui dormierant surrexerunt

³³ et facta hora sexta tenebrae factae sunt per totam terram usque in horam nonam ³⁴ et hora nona exclamavit Iesus voce magna dicens Heloi Heloi lama sabacthani quod est interpretatum Deus meus Deus meus ut quid dereliquisti me

³⁹ videns autem centurio qui ex adverso stabat quia sic clamans exspirasset ait vere homo hic Filius Dei erat

¹⁴ erat autem parasceve paschae hora quasi sexta et dicit Iudaeis ecce rex vester

²⁰ sol convertetur in tenebras et luna in sanguinem antequam veniat dies Domini magnus et manifestus

³¹ facies et velum de hyacintho et purpura coccoque bis tincto et bysso retorta opere plumario et pulchra varietate contextum ³² quod adpendes ante quattuor columnas de lignis setthim quae ipsae quidem deauratae erunt et habebunt capita aurea sed bases argenteas ³³ inseretur autem velum per circulos intra quod pones arcam testimonii et quo sanctuarium et sanctuarii sanctuaria dividentur

¹² adsumptoque turibulo quod de prunis altaris impleverit et hauriens manu conpositum thymiama in incensum ultra velum intrabit in sancta ¹³ ut positis super ignem aromatibus nebula eorum et vapor operiat oraculum quod est super testimonium et non moriatur ¹⁴ tollet quoque de sanguine vituli et asperget digito septies contra propitiatorium ad orientem ¹⁵ cumque mactaverit hircum pro peccato populi inferet sanguinem eius intra velum sicut praeceptum est de sanguine vituli ut aspergat e regione oraculi ¹⁶ et expiet sanctuarium ab inmunditiis filiorum Israhel et a praevaricationibus eorum cunctisque peccatis iuxta hunc ritum faciet tabernaculo testimonii quod fixum est inter eos in medio sordium habitationis eorum

¹⁴ fecit quoque velum ex hyacintho purpura coccino et bysso et intexuit ei cherubin

⁵¹ et ecce velum templi scissum est in duas partes a summo usque deorsum et terra mota est et petrae scissae sunt

³⁸ et velum templi scissum est in duo a sursum usque deorsum

¹⁴ ipse est enim pax nostra qui fecit utraque unum et medium parietem maceriae solvens inimicitiam in carne sua ¹⁵ legem mandatorum decretis evacuans ut duos condat in semet ipsum in unum novum hominem faciens pacem ¹⁶ et reconciliet ambos in uno corpore Deo per crucem interficiens inimicitiam in semet ipso ¹⁷ et veniens evangelizavit pacem vobis qui longe fuistis et pacem his qui prope ¹⁸ quoniam per ipsum habemus accessum ambo in uno Spiritu ad Patrem

¹⁹ quam sicut anchoram habemus animae tutam ac firmam et incedentem usque in interiora velaminis

³ post velamentum autem secundum tabernaculum quod dicitur sancta sanctorum ⁴ aureum habens turibulum et arcam testamenti circumtectam ex omni parte auro in qua urna aurea habens manna et virga Aaron quae fronduerat et tabulae testamenti ⁵ superque eam cherubin gloriae obumbrantia propitiatorium de quibus non est modo dicendum per singula ⁶ his vero ita conpositis in priori quidem tabernaculo semper introibant sacerdotes sacrificiorum officia consummantes ⁷ in secundo autem semel in anno solus pontifex non sine sanguine quem offert pro sua et populi ignorantia ⁸ hoc significante Spiritu Sancto nondum propalatam esse sanctorum viam adhuc priore tabernaculo habente statum

¹⁹ habentes itaque fratres fiduciam in introitu sanctorum in sanguine Christi ²⁰ quam initiavit nobis viam novam et viventem per velamen id est carnem suam ²¹ et sacerdotem magnum super domum Dei ²² accedamus cum vero corde in plenitudine fidei aspersi corda a conscientia mala et abluti corpus aqua munda

⁵ in manu tua commendabo spiritum meum redemisti me Domine Deus veritatis

⁴⁶ et circa horam nonam clamavit Iesus voce magna dicens Heli Heli lema sabacthani hoc est Deus meus Deus meus ut quid dereliquisti me ⁴⁷ quidam autem illic stantes et audientes dicebant Heliam vocat iste ⁴⁸ et continuo currens unus ex eis acceptam spongiam implevit aceto et inposuit harundini et dabat ei bibere ⁴⁹ ceteri vero dicebant sine videamus an veniat Helias liberans eum ⁵⁰ Iesus autem iterum clamans voce magna emisit spiritum ⁵¹ et ecce velum templi scissum est in duas partes a summo usque deorsum et terra mota est et petrae scissae sunt ⁵² et monumenta aperta sunt et multa corpora sanctorum qui dormierant surrexerunt ⁵³ et exeuntes de monumentis post resurrectionem eius venerunt in sanctam civitatem et apparuerunt multis ⁵⁴ centurio autem et qui cum eo erant custodientes Iesum viso terraemotu et his quae fiebant timuerunt valde dicentes vere Dei Filius erat iste ⁵⁵ erant autem ibi mulieres multae a longe quae secutae erant Iesum a Galilaea ministrantes ei ⁵⁶ inter quas erat Maria Magdalene et Maria Iacobi et Ioseph mater et mater filiorum Zebedaei

³⁴ et hora nona exclamavit Iesus voce magna dicens Heloi Heloi lama sabacthani quod est interpretatum Deus meus Deus meus ut quid dereliquisti me ³⁵ et quidam de circumstantibus audientes dicebant ecce Heliam vocat ³⁶ currens autem unus et implens spongiam aceto circumponensque calamo potum dabat ei dicens sinite videamus si veniat Helias ad deponendum eum ³⁷ Iesus autem emissa voce magna exspiravit ³⁸ et velum templi scissum est in duo a sursum usque deorsum ³⁹ videns autem centurio qui ex adverso stabat quia sic clamans exspirasset ait vere homo hic Filius Dei erat ⁴⁰ erant autem et mulieres de longe aspicientes inter quas et Maria Magdalene et Maria Iacobi minoris et Ioseph mater et Salome ⁴¹ et cum esset in Galilaea sequebantur eum et ministrabant ei et aliae multae quae simul cum eo ascenderant Hierosolyma

³⁰ cum ergo accepisset Iesus acetum dixit consummatum est et inclinato capite tradidit spiritum

⁵⁹ et lapidabant Stephanum invocantem et dicentem Domine Iesu suscipe spiritum meum

⁸ videntes autem turbae timuerunt et glorificaverunt Deum qui dedit potestatem talem hominibus

⁴¹ et nos quidem iuste nam digna factis recipimus hic vero nihil mali gessit

⁷ responderunt ei Iudaei nos legem habemus et secundum legem debet mori quia Filium Dei se fecit

¹⁹ postquam enim convertisti me egi paenitentiam et postquam ostendisti mihi percussi femur meum confusus sum et erubui quoniam sustinui obprobrium adulescentiae meae

³⁷ his auditis conpuncti sunt corde et dixerunt ad Petrum et ad reliquos apostolos quid faciemus viri fratres

¹³ fratres meos longe fecit a me et noti mei quasi alieni recesserunt a me

¹¹ cari mei et amici mei quasi contra lepram meam steterunt et vicini mei longe steterunt

¹⁸ longe fecisti a me amicum et sodalem notos meos abstulisti

⁴ cum anxius in me fuerit spiritus meus tu enim nosti semitam meam in via hac qua ambulabo absconderunt laqueum mihi

⁶¹ erat autem ibi Maria Magdalene et altera Maria sedentes contra sepulchrum

⁴⁷ Maria autem Magdalene et Maria Ioseph aspiciebant ubi poneretur

²⁷ sequebatur autem illum multa turba populi et mulierum quae plangebant et lamentabant eum

²¹ dicebant ergo Pilato pontifices Iudaeorum noli scribere rex Iudaeorum sed quia ipse dixit rex sum Iudaeorum ²² respondit Pilatus quod scripsi scripsi ²³ milites ergo cum crucifixissent eum acceperunt vestimenta eius et fecerunt quattuor partes unicuique militi partem et tunicam erat autem tunica inconsutilis desuper contexta per totum ²⁴ dixerunt ergo ad invicem non scindamus eam sed sortiamur de illa cuius sit ut scriptura impleatur dicens partiti sunt vestimenta mea sibi et in vestem meam miserunt sortem et milites quidem haec fecerunt ²⁵ stabant autem iuxta crucem Iesu mater eius et soror matris eius Maria Cleopae et Maria Magdalene ²⁶ cum vidisset ergo Iesus matrem et discipulum stantem quem diligebat dicit matri suae mulier ecce filius tuus ²⁷ deinde dicit discipulo ecce mater tua et ex illa hora accepit eam discipulus in sua

⁵⁷ cum sero autem factum esset venit quidam homo dives ab Arimathia nomine Ioseph qui et ipse discipulus erat Iesu ⁵⁸ hic accessit ad Pilatum et petiit corpus Iesu tunc Pilatus iussit reddi corpus ⁵⁹ et accepto corpore Ioseph involvit illud sindone munda ⁶⁰ et posuit illud in monumento suo novo quod exciderat in petra et advolvit saxum magnum ad ostium monumenti et abiit ⁶¹ erat autem ibi Maria Magdalene et altera Maria sedentes contra sepulchrum

⁴² et cum iam sero esset factum quia erat parasceve quod est ante sabbatum ⁴³ venit Ioseph ab Arimathia nobilis decurio qui et ipse erat expectans regnum Dei et audacter introiit ad Pilatum et petiit corpus Iesu ⁴⁴ Pilatus autem mirabatur si iam obisset et accersito centurione interrogavit eum si iam mortuus esset ⁴⁵ et cum cognovisset a centurione donavit corpus Ioseph ⁴⁶ Ioseph autem mercatus sindonem et deponens eum involvit sindone et posuit eum in monumento quod erat excisum de petra et advolvit lapidem ad ostium monumenti ⁴⁷ Maria autem Magdalene et Maria Ioseph aspiciebant ubi poneretur

²⁵ et ecce homo erat in Hierusalem cui nomen Symeon et homo iste iustus et timoratus expectans consolationem Israhel et Spiritus Sanctus erat in eo

³⁸ post haec autem rogavit Pilatum Ioseph ab Arimathia eo quod esset discipulus Iesu occultus autem propter metum Iudaeorum ut tolleret corpus Iesu et permisit Pilatus venit ergo et tulit corpus Iesu ³⁹ venit autem et Nicodemus qui venerat ad Iesum nocte primum ferens mixturam murrae et aloes quasi libras centum ⁴⁰ acceperunt ergo corpus Iesu et ligaverunt eum linteis cum aromatibus sicut mos Iudaeis est sepelire ⁴¹ erat autem in loco ubi crucifixus est hortus et in horto monumentum novum in quo nondum quisquam positus erat ⁴² ibi ergo propter parasceven Iudaeorum quia iuxta erat monumentum posuerunt Iesum

² religiosus et timens Deum cum omni domo sua faciens elemosynas multas plebi et deprecans Deum semper

²² qui dixerunt Cornelius centurio vir iustus et timens Deum et testimonium habens ab universa gente Iudaeorum responsum accepit ab angelo sancto accersire te in domum suam et audire verba abs te

²⁴ quia erat vir bonus et plenus Spiritu Sancto et fide et adposita est turba multa Domino

²¹ audiens hoc Ruben nitebatur liberare eum de manibus eorum et dicebat ²² non interficiamus animam eius nec effundatis sanguinem sed proicite eum in cisternam hanc quae est in solitudine manusque vestras servate innoxias hoc autem dicebat volens eripere eum de manibus eorum et reddere patri suo

²¹ et locuti sunt invicem merito haec patimur quia peccavimus in fratrem nostrum videntes angustiam animae illius cum deprecaretur nos et non audivimus idcirco venit super nos ista tribulatio ²² e quibus unus Ruben ait numquid non dixi vobis nolite peccare in puerum et non audistis me en sanguis eius exquiritur

¹⁸ salutare tuum expectabo Domine

¹ fuit vir unus de Ramathaimsophim de monte Ephraim et nomen eius Helcana filius Hieroam filii Heliu filii Thau filii Suph Ephratheus

¹⁰ fili mi si te lactaverint peccatores ne adquiescas

¹² non dicatis coniuratio omnia enim quae loquitur populus iste coniuratio est et timorem eius ne timeatis neque paveatis

⁴³ venit Ioseph ab Arimathia nobilis decurio qui et ipse erat expectans regnum Dei et audacter introiit ad Pilatum et petiit corpus Iesu

³⁸ et haec ipsa hora superveniens confitebatur Domino et loquebatur de illo omnibus qui expectabant redemptionem Hierusalem

⁴² et dicebat ad Iesum Domine memento mei cum veneris in regnum tuum

⁹ et dabit impios pro sepultura et divitem pro morte sua eo quod iniquitatem non fecerit neque dolus fuerit in ore eius

⁵⁹ et accepto corpore Ioseph involvit illud sindone munda ⁶⁰ et posuit illud in monumento suo novo quod exciderat in petra et advolvit saxum magnum ad ostium monumenti et abiit

⁴⁶ Ioseph autem mercatus sindonem et deponens eum involvit sindone et posuit eum in monumento quod erat excisum de petra et advolvit lapidem ad ostium monumenti

⁶² altera autem die quae est post parasceven convenerunt principes sacerdotum et Pharisaei ad Pilatum

⁴² et cum iam sero esset factum quia erat parasceve quod est ante sabbatum

³¹ Iudaei ergo quoniam parasceve erat ut non remanerent in cruce corpora sabbato erat enim magnus dies ille sabbati rogaverunt Pilatum ut frangerentur eorum crura et tollerentur

⁴² ibi ergo propter parasceven Iudaeorum quia iuxta erat monumentum posuerunt Iesum

⁴⁹ stabant autem omnes noti eius a longe et mulieres quae secutae erant eum a Galilaea haec videntes

⁸ memento ut diem sabbati sanctifices ⁹ sex diebus operaberis et facies omnia opera tua ¹⁰ septimo autem die sabbati Domini Dei tui non facies omne opus tu et filius tuus et filia tua servus tuus et ancilla tua iumentum tuum et advena qui est intra portas tuas

¹⁴ custodite sabbatum sanctum est enim vobis qui polluerit illud morte morietur qui fecerit in eo opus peribit anima illius de medio populi sui

² sex diebus facietis opus septimus dies erit vobis sanctus sabbatum et requies Domini qui fecerit opus in eo occidetur ³ non succendetis ignem in omnibus habitaculis vestris per diem sabbati

¹⁴ septimus dies sabbati est id est requies Domini Dei tui non facies in eo quicquam operis tu et filius tuus et filia servus et ancilla et bos et asinus et omne iumentum tuum et peregrinus qui est intra portas tuas ut requiescat servus et ancilla tua sicut et tu

¹⁴ et sepelierunt eum in sepulchro suo quod foderat sibi in civitate David posueruntque eum super lectulum suum plenum aromatibus et unguentis meretriciis quae erant pigmentariorum arte confecta et conbuserunt super eum ambitione nimia

¹³ si averteris a sabbato pedem tuum facere voluntatem tuam in die sancto meo et vocaveris sabbatum delicatum et sanctum Domini gloriosum et glorificaveris eum dum non facis vias tuas et non invenitur voluntas tua ut loquaris sermonem ¹⁴ tunc delectaberis super Domino et sustollam te super altitudines terrae et cibabo te hereditate Iacob patris tui os enim Domini locutum est

²⁴ et erit si audieritis me dicit Dominus ut non inferatis onera per portas civitatis huius in die sabbati et si sanctificaveritis diem sabbati ne faciatis in ea omne opus ²⁵ ingredientur per portas civitatis huius reges et principes sedentes super solium David et ascendentes in curribus et equis ipsi et principes eorum vir Iuda et habitatores Hierusalem et habitabitur civitas haec in sempiternum

¹ et cum transisset sabbatum Maria Magdalene et Maria Iacobi et Salome emerunt aromata ut venientes unguerent eum

¹ una autem sabbati valde diluculo venerunt ad monumentum portantes quae paraverant aromata