Luke 4 Cross References - Vulgate

¹ Iesus autem plenus Spiritu Sancto regressus est ab Iordane et agebatur in Spiritu in desertum ² diebus quadraginta et temptabatur a diabolo et nihil manducavit in diebus illis et consummatis illis esuriit ³ dixit autem illi diabolus si Filius Dei es dic lapidi huic ut panis fiat ⁴ et respondit ad illum Iesus scriptum est quia non in pane solo vivet homo sed in omni verbo Dei ⁵ et duxit illum diabolus et ostendit illi omnia regna orbis terrae in momento temporis ⁶ et ait ei tibi dabo potestatem hanc universam et gloriam illorum quia mihi tradita sunt et cui volo do illa ⁷ tu ergo si adoraveris coram me erunt tua omnia ⁸ et respondens Iesus dixit illi scriptum est Dominum Deum tuum adorabis et illi soli servies ⁹ et duxit illum in Hierusalem et statuit eum supra pinnam templi et dixit illi si Filius Dei es mitte te hinc deorsum ¹⁰ scriptum est enim quod angelis suis mandabit de te ut conservent te ¹¹ et quia in manibus tollent te ne forte offendas ad lapidem pedem tuum ¹² et respondens Iesus ait illi dictum est non temptabis Dominum Deum tuum ¹³ et consummata omni temptatione diabolus recessit ab illo usque ad tempus ¹⁴ et regressus est Iesus in virtute Spiritus in Galilaeam et fama exiit per universam regionem de illo ¹⁵ et ipse docebat in synagogis eorum et magnificabatur ab omnibus ¹⁶ et venit Nazareth ubi erat nutritus et intravit secundum consuetudinem suam die sabbati in synagogam et surrexit legere ¹⁷ et traditus est illi liber prophetae Esaiae et ut revolvit librum invenit locum ubi scriptum erat ¹⁸ Spiritus Domini super me propter quod unxit me evangelizare pauperibus misit me ¹⁹ praedicare captivis remissionem et caecis visum dimittere confractos in remissionem praedicare annum Domini acceptum et diem retributionis ²⁰ et cum plicuisset librum reddidit ministro et sedit et omnium in synagoga oculi erant intendentes in eum ²¹ coepit autem dicere ad illos quia hodie impleta est haec scriptura in auribus vestris ²² et omnes testimonium illi dabant et mirabantur in verbis gratiae quae procedebant de ore ipsius et dicebant nonne hic filius est Ioseph ²³ et ait illis utique dicetis mihi hanc similitudinem medice cura te ipsum quanta audivimus facta in Capharnaum fac et hic in patria tua ²⁴ ait autem amen dico vobis quia nemo propheta acceptus est in patria sua ²⁵ in veritate dico vobis multae viduae erant in diebus Heliae in Israhel quando clusum est caelum annis tribus et mensibus sex cum facta est fames magna in omni terra ²⁶ et ad nullam illarum missus est Helias nisi in Sareptha Sidoniae ad mulierem viduam ²⁷ et multi leprosi erant in Israhel sub Heliseo propheta et nemo eorum mundatus est nisi Neman Syrus ²⁸ et repleti sunt omnes in synagoga ira haec audientes ²⁹ et surrexerunt et eiecerunt illum extra civitatem et duxerunt illum usque ad supercilium montis supra quem civitas illorum erat aedificata ut praecipitarent eum ³⁰ ipse autem transiens per medium illorum ibat ³¹ et descendit in Capharnaum civitatem Galilaeae ibique docebat illos sabbatis ³² et stupebant in doctrina eius quia in potestate erat sermo ipsius ³³ et in synagoga erat homo habens daemonium inmundum et exclamavit voce magna ³⁴ dicens sine quid nobis et tibi Iesu Nazarene venisti perdere nos scio te qui sis Sanctus Dei ³⁵ et increpavit illi Iesus dicens obmutesce et exi ab illo et cum proiecisset illum daemonium in medium exiit ab illo nihilque illum nocuit ³⁶ et factus est pavor in omnibus et conloquebantur ad invicem dicentes quod est hoc verbum quia in potestate et virtute imperat inmundis spiritibus et exeunt ³⁷ et divulgabatur fama de illo in omnem locum regionis ³⁸ surgens autem de synagoga introivit in domum Simonis socrus autem Simonis tenebatur magnis febribus et rogaverunt illum pro ea ³⁹ et stans super illam imperavit febri et dimisit illam et continuo surgens ministrabat illis ⁴⁰ cum sol autem occidisset omnes qui habebant infirmos variis languoribus ducebant illos ad eum at ille singulis manus inponens curabat eos ⁴¹ exiebant autem etiam daemonia a multis clamantia et dicentia quia tu es Filius Dei et increpans non sinebat ea loqui quia sciebant ipsum esse Christum ⁴² facta autem die egressus ibat in desertum locum et turbae requirebant eum et venerunt usque ad ipsum et detinebant illum ne discederet ab eis ⁴³ quibus ille ait quia et aliis civitatibus oportet me evangelizare regnum Dei quia ideo missus sum ⁴⁴ et erat praedicans in synagogis Galilaeae

¹² cumque recessero a te spiritus Domini asportabit te in locum quem ego ignoro ingressus nuntiabo Ahab et non inveniet te et interficiet me servus autem tuus timet Dominum ab infantia sua

⁴ et perrexit in desertum via unius diei cumque venisset et sederet subter unam iuniperum petivit animae suae ut moreretur et ait sufficit mihi Domine tolle animam meam neque enim melior sum quam patres mei

² et requiescet super eum spiritus Domini spiritus sapientiae et intellectus spiritus consilii et fortitudinis spiritus scientiae et pietatis ³ et replebit eum spiritus timoris Domini non secundum visionem oculorum iudicabit neque secundum auditum aurium arguet ⁴ sed iudicabit in iustitia pauperes et arguet in aequitate pro mansuetis terrae et percutiet terram virga oris sui et spiritu labiorum suorum interficiet impium

¹ spiritus Domini super me eo quod unxerit Dominus me ad adnuntiandum mansuetis misit me ut mederer contritis corde et praedicarem captivis indulgentiam et clausis apertionem

¹⁴ spiritus quoque levavit me et adsumpsit me et abii amarus in indignatione spiritus mei manus enim Domini erat mecum confortans me

¹⁶ baptizatus autem confestim ascendit de aqua et ecce aperti sunt ei caeli et vidit Spiritum Dei descendentem sicut columbam venientem super se

¹ tunc Iesus ductus est in desertum ab Spiritu ut temptaretur a diabolo ² et cum ieiunasset quadraginta diebus et quadraginta noctibus postea esuriit ³ et accedens temptator dixit ei si Filius Dei es dic ut lapides isti panes fiant ⁴ qui respondens dixit scriptum est non in pane solo vivet homo sed in omni verbo quod procedit de ore Dei ⁵ tunc adsumit eum diabolus in sanctam civitatem et statuit eum supra pinnaculum templi ⁶ et dixit ei si Filius Dei es mitte te deorsum scriptum est enim quia angelis suis mandabit de te et in manibus tollent te ne forte offendas ad lapidem pedem tuum ⁷ ait illi Iesus rursum scriptum est non temptabis Dominum Deum tuum ⁸ iterum adsumit eum diabolus in montem excelsum valde et ostendit ei omnia regna mundi et gloriam eorum ⁹ et dixit illi haec tibi omnia dabo si cadens adoraveris me ¹⁰ tunc dicit ei Iesus vade Satanas scriptum est Dominum Deum tuum adorabis et illi soli servies ¹¹ tunc reliquit eum diabolus et ecce angeli accesserunt et ministrabant ei

¹² et statim Spiritus expellit eum in desertum ¹³ et erat in deserto quadraginta diebus et quadraginta noctibus et temptabatur a Satana eratque cum bestiis et angeli ministrabant illi

²⁷ et venit in Spiritu in templum et cum inducerent puerum Iesum parentes eius ut facerent secundum consuetudinem legis pro eo

³ et venit in omnem regionem Iordanis praedicans baptismum paenitentiae in remissionem peccatorum

²¹ factum est autem cum baptizaretur omnis populus et Iesu baptizato et orante apertum est caelum ²² et descendit Spiritus Sanctus corporali specie sicut columba in ipsum et vox de caelo facta est tu es Filius meus dilectus in te conplacuit mihi

¹⁴ et regressus est Iesus in virtute Spiritus in Galilaeam et fama exiit per universam regionem de illo

¹⁸ Spiritus Domini super me propter quod unxit me evangelizare pauperibus misit me

³² et testimonium perhibuit Iohannes dicens quia vidi Spiritum descendentem quasi columbam de caelo et mansit super eum

³⁴ quem enim misit Deus verba Dei loquitur non enim ad mensuram dat Deus Spiritum

² usque in diem qua praecipiens apostolis per Spiritum Sanctum quos elegit adsumptus est

³⁹ cum autem ascendissent de aqua Spiritus Domini rapuit Philippum et amplius non vidit eum eunuchus ibat enim per viam suam gaudens

³⁸ Iesum a Nazareth quomodo unxit eum Deus Spiritu Sancto et virtute qui pertransivit benefaciendo et sanando omnes oppressos a diabolo quoniam Deus erat cum illo

¹⁵ inimicitias ponam inter te et mulierem et semen tuum et semen illius ipsa conteret caput tuum et tu insidiaberis calcaneo eius

¹⁸ ingressusque Moses medium nebulae ascendit in montem et fuit ibi quadraginta diebus et quadraginta noctibus

²⁸ fecit ergo ibi cum Domino quadraginta dies et quadraginta noctes panem non comedit et aquam non bibit et scripsit in tabulis verba foederis decem

⁹ quando ascendi in montem ut acciperem tabulas lapideas tabulas pacti quod pepigit vobiscum Dominus et perseveravi in monte quadraginta diebus ac noctibus panem non comedens et aquam non bibens

¹⁸ et procidi ante Dominum sicut prius quadraginta diebus et noctibus panem non comedens et aquam non bibens propter omnia peccata vestra quae gessistis contra Dominum et eum ad iracundiam provocastis

²⁵ et iacui coram Domino quadraginta diebus ac noctibus quibus eum suppliciter deprecabar ne deleret vos ut fuerat comminatus

¹⁶ procedebat vero Philistheus mane et vespere et stabat quadraginta diebus

⁸ qui cum surrexisset comedit et bibit et ambulavit in fortitudine cibi illius quadraginta diebus et quadraginta noctibus usque ad montem Dei Horeb

¹⁶ vade et congrega omnes Iudaeos quos in Susis reppereris et orate pro me non comedatis et non bibatis tribus diebus ac noctibus et ego cum ancillulis meis similiter ieiunabo et tunc ingrediar ad regem contra legem faciens invocata tradensque me morti et periculo

⁷ et clamavit et dixit in Nineve ex ore regis et principum eius dicens homines et iumenta et boves et pecora non gustent quicquam nec pascantur et aquam non bibant

² et cum ieiunasset quadraginta diebus et quadraginta noctibus postea esuriit

¹⁸ mane autem revertens in civitatem esuriit

⁶ erat autem ibi fons Iacob Iesus ergo fatigatus ex itinere sedebat sic super fontem hora erat quasi sexta

¹⁸ in eo enim in quo passus est ipse temptatus potens est eis qui temptantur auxiliari

¹⁵ non enim habemus pontificem qui non possit conpati infirmitatibus nostris temptatum autem per omnia pro similitudine absque peccato

³ et accedens temptator dixit ei si Filius Dei es dic ut lapides isti panes fiant

²² et descendit Spiritus Sanctus corporali specie sicut columba in ipsum et vox de caelo facta est tu es Filius meus dilectus in te conplacuit mihi

²⁵ servietisque Domino Deo vestro ut benedicam panibus tuis et aquis et auferam infirmitatem de medio tui

³ adflixit te penuria et dedit tibi cibum manna quem ignorabas tu et patres tui ut ostenderet tibi quod non in solo pane vivat homo sed in omni verbo quod egreditur ex ore Domini

²⁰ ad legem magis et ad testimonium quod si non dixerint iuxta verbum hoc non erit eis matutina lux

¹¹ relinque pupillos tuos ego eos faciam vivere et viduae tuae in me sperabunt

⁴ qui respondens dixit scriptum est non in pane solo vivet homo sed in omni verbo quod procedit de ore Dei

²⁵ ideo dico vobis ne solliciti sitis animae vestrae quid manducetis neque corpori vestro quid induamini nonne anima plus est quam esca et corpus plus est quam vestimentum ²⁶ respicite volatilia caeli quoniam non serunt neque metunt neque congregant in horrea et Pater vester caelestis pascit illa nonne vos magis pluris estis illis

³¹ nolite ergo solliciti esse dicentes quid manducabimus aut quid bibemus aut quo operiemur

⁸ et respondens Iesus dixit illi scriptum est Dominum Deum tuum adorabis et illi soli servies

¹⁰ scriptum est enim quod angelis suis mandabit de te ut conservent te

³⁵ et dixit eis quando misi vos sine sacculo et pera et calciamentis numquid aliquid defuit vobis at illi dixerunt nihil

³⁴ respondit eis Iesus nonne scriptum est in lege vestra quia ego dixi dii estis ³⁵ si illos dixit deos ad quos sermo Dei factus est et non potest solvi scriptura

¹⁷ et galeam salutis adsumite et gladium Spiritus quod est verbum Dei

⁵ quod laus impiorum brevis sit et gaudium hypocritae ad instar puncti

¹⁹ quia contractum est cor meum et lumbi mei velut ignis fumigans

⁸ iterum adsumit eum diabolus in montem excelsum valde et ostendit ei omnia regna mundi et gloriam eorum

¹⁴ et praedicabitur hoc evangelium regni in universo orbe in testimonium omnibus gentibus et tunc veniet consummatio

⁸ et aliud cecidit in terram bonam et dabat fructum ascendentem et crescentem et adferebat unum triginta et unum sexaginta et unum centum ⁹ et dicebat qui habet aures audiendi audiat

³¹ et qui utuntur hoc mundo tamquam non utantur praeterit enim figura huius mundi

⁵² in momento in ictu oculi in novissima tuba canet enim et mortui resurgent incorrupti et nos inmutabimur

¹⁷ id enim quod in praesenti est momentaneum et leve tribulationis nostrae supra modum in sublimitatem aeternum gloriae pondus operatur nobis

² in quibus aliquando ambulastis secundum saeculum mundi huius secundum principem potestatis aeris huius spiritus qui nunc operatur in filios diffidentiae

¹² quia non est nobis conluctatio adversus carnem et sanguinem sed adversus principes et potestates adversus mundi rectores tenebrarum harum contra spiritalia nequitiae in caelestibus

¹⁵ nolite diligere mundum neque ea quae in mundo sunt si quis diligit mundum non est caritas Patris in eo ¹⁶ quoniam omne quod est in mundo concupiscentia carnis et concupiscentia oculorum est et superbia vitae quae non est ex Patre sed ex mundo est

¹¹ et exposuit illis magnitudinem divitiarum suarum filiorumque turbam et quanta eum gloria super omnes principes et servos suos rex elevasset

¹⁴ propterea dilatavit infernus animam suam et aperuit os suum absque ullo termino et descendent fortes eius et populus eius et sublimes gloriosique eius ad eum

⁹ Dominus exercituum cogitavit hoc ut detraheret superbiam omnis gloriae et ad ignominiam deduceret universos inclitos terrae

⁴⁴ vos ex patre diabolo estis et desideria patris vestri vultis facere ille homicida erat ab initio et in veritate non stetit quia non est veritas in eo cum loquitur mendacium ex propriis loquitur quia mendax est et pater eius

³¹ nunc iudicium est mundi nunc princeps huius mundi eicietur foras

³⁰ iam non multa loquar vobiscum venit enim princeps mundi huius et in me non habet quicquam

¹⁴ et non mirum ipse enim Satanas transfigurat se in angelum lucis

²⁴ quia omnis caro ut faenum et omnis gloria eius tamquam flos faeni exaruit faenum et flos decidit

¹⁹ scimus quoniam ex Deo sumus et mundus totus in maligno positus est

⁹ et proiectus est draco ille magnus serpens antiquus qui vocatur Diabolus et Satanas qui seducit universum orbem proiectus est in terram et angeli eius cum illo missi sunt

² et bestiam quam vidi similis erat pardo et pedes eius sicut ursi et os eius sicut os leonis et dedit illi draco virtutem suam et potestatem magnam

⁷ et datum est illi bellum facere cum sanctis et vincere illos et data est ei potestas in omnem tribum et populum et linguam et gentem

² et adprehendit draconem serpentem antiquum qui est diabolus et Satanas et ligavit eum per annos mille ³ et misit eum in abyssum et clusit et signavit super illum ut non seducat amplius gentes donec consummentur mille anni post haec oportet illum solvi modico tempore

¹¹ parcet inopi et pauperi et animas pauperum salvabit

¹⁴ haec dicit Dominus labor Aegypti et negotiatio Aethiopiae et Sabaim viri sublimes ad te transibunt et tui erunt post te ambulabunt vincti manicis pergent et te adorabunt teque deprecabuntur tantum in te est Deus et non est absque te deus

⁶ qui confertis aurum de sacculo et argentum statera ponderatis conducentes aurificem ut faciat deum et procidunt et adorant

¹¹ et intrantes domum invenerunt puerum cum Maria matre eius et procidentes adoraverunt eum et apertis thesauris suis obtulerunt ei munera aurum tus et murram

²⁸ is ut vidit Iesum procidit ante illum et exclamans voce magna dixit quid mihi et tibi est Iesu Fili Dei altissimi obsecro te ne me torqueas

¹⁶ et cecidit in faciem ante pedes eius gratias agens et hic erat Samaritanus

¹⁰ procident viginti quattuor seniores ante sedentem in throno et adorabunt viventem in saecula saeculorum et mittent coronas suas ante thronum dicentes

⁸ et cum aperuisset librum quattuor animalia et viginti quattuor seniores ceciderunt coram agno habentes singuli citharas et fialas aureas plenas odoramentorum quae sunt orationes sanctorum

⁸ et ego Iohannes qui audivi et vidi haec et postquam audissem et vidissem cecidi ut adorarem ante pedes angeli qui mihi haec ostendebat

¹³ cave diligenter ne obliviscaris Domini qui eduxit te de terra Aegypti de domo servitutis Dominum Deum tuum timebis et ipsi servies ac per nomen illius iurabis

²⁰ Dominum Deum tuum timebis et ei servies ipsi adherebis iurabisque in nomine illius

³ ait autem Samuhel ad universam domum Israhel dicens si in toto corde vestro revertimini ad Dominum auferte deos alienos de medio vestrum et Astharoth et praeparate corda vestra Domino et servite ei soli et eruet vos de manu Philisthim

¹⁵ et oravit in conspectu eius dicens Domine Deus Israhel qui sedes super cherubin tu es Deus solus regum omnium terrae tu fecisti caelum et terram

¹⁸ et sciant quia nomen tuum est Dominus solus tu Excelsus super omnem terram

¹¹ oculi sublimis hominis humiliati sunt et incurvabitur altitudo virorum exaltabitur autem Dominus solus in die illa

¹⁰ tunc dicit ei Iesus vade Satanas scriptum est Dominum Deum tuum adorabis et illi soli servies

²³ qui conversus dixit Petro vade post me Satana scandalum es mihi quia non sapis ea quae Dei sunt sed ea quae hominum

⁴ et respondit ad illum Iesus scriptum est quia non in pane solo vivet homo sed in omni verbo Dei

⁷ subditi igitur estote Deo resistite autem diabolo et fugiet a vobis

⁹ cui resistite fortes fide scientes eadem passionum ei quae in mundo est vestrae fraternitati fieri

¹⁰ et cecidi ante pedes eius ut adorarem eum et dicit mihi vide ne feceris conservus tuus sum et fratrum tuorum habentium testimonium Iesu Deum adora testimonium enim Iesu est spiritus prophetiae

⁹ et dicit mihi vide ne feceris conservus tuus sum et fratrum tuorum prophetarum et eorum qui servant verba libri huius Deum adora

⁴ porticum vero ante frontem quae tendebatur in longum iuxta mensuram latitudinis domus cubitorum viginti porro altitudo centum viginti cubitorum erat et deauravit eam intrinsecus auro mundissimo

⁶ dixit ergo Dominus ad Satan ecce in manu tua est verumtamen animam illius serva

⁵ tunc adsumit eum diabolus in sanctam civitatem et statuit eum supra pinnaculum templi ⁶ et dixit ei si Filius Dei es mitte te deorsum scriptum est enim quia angelis suis mandabit de te et in manibus tollent te ne forte offendas ad lapidem pedem tuum

²⁹ et ecce clamaverunt dicentes quid nobis et tibi Fili Dei venisti huc ante tempus torquere nos

³ dixit autem illi diabolus si Filius Dei es dic lapidi huic ut panis fiat

⁴ qui praedestinatus est Filius Dei in virtute secundum Spiritum sanctificationis ex resurrectione mortuorum Iesu Christi Domini nostri

¹¹ quia angelis suis mandabit de te ut custodiant te in omnibus viis tuis ¹² in manibus portabunt te ne forte offendat ad lapidem pes tuus

¹⁴ nonne omnes sunt administratorii spiritus in ministerium missi propter eos qui hereditatem capient salutis

¹² in manibus portabunt te ne forte offendat ad lapidem pes tuus

¹⁶ non temptabis Dominum Deum tuum sicut temptasti in loco temptationis

⁹ sicut in contradictione sicut in die temptationis in deserto ubi temptaverunt me patres vestri probaverunt me et viderunt opus meum

¹⁴ cito obliti sunt operum illius nec expectaverunt voluntatem eius

¹⁵ ergo nunc beatos dicimus arrogantes siquidem aedificati sunt facientes impietatem et temptaverunt Deum et salvi facti sunt

⁷ ait illi Iesus rursum scriptum est non temptabis Dominum Deum tuum

⁹ neque temptemus Christum sicut quidam eorum temptaverunt et a serpentibus perierunt

⁸ nolite obdurare corda vestra sicut in exacerbatione secundum diem temptationis in deserto ⁹ ubi temptaverunt me patres vestri probaverunt et viderunt opera mea

¹¹ tunc reliquit eum diabolus et ecce angeli accesserunt et ministrabant ei ¹² cum autem audisset quod Iohannes traditus esset secessit in Galilaeam

²³ et circumibat Iesus totam Galilaeam docens in synagogis eorum et praedicans evangelium regni et sanans omnem languorem et omnem infirmitatem in populo ²⁴ et abiit opinio eius in totam Syriam et obtulerunt ei omnes male habentes variis languoribus et tormentis conprehensos et qui daemonia habebant et lunaticos et paralyticos et curavit eos ²⁵ et secutae sunt eum turbae multae de Galilaea et Decapoli et Hierosolymis et Iudaea et de trans Iordanen

²⁶ et exiit fama haec in universam terram illam

¹⁴ postquam autem traditus est Iohannes venit Iesus in Galilaeam praedicans evangelium regni Dei

²⁸ et processit rumor eius statim in omnem regionem Galilaeae

³⁷ et divulgabatur fama de illo in omnem locum regionis

⁴³ post duos autem dies exiit inde et abiit in Galilaeam

³⁷ vos scitis quod factum est verbum per universam Iudaeam incipiens enim a Galilaea post baptismum quod praedicavit Iohannes

⁵ ecce gentem quam nesciebas vocabis et gentes quae non cognoverunt te ad te current propter Dominum Deum tuum et Sanctum Israhel quia glorificavit te

²³ et circumibat Iesus totam Galilaeam docens in synagogis eorum et praedicans evangelium regni et sanans omnem languorem et omnem infirmitatem in populo

⁸ videntes autem turbae timuerunt et glorificaverunt Deum qui dedit potestatem talem hominibus

³⁵ et circumibat Iesus civitates omnes et castella docens in synagogis eorum et praedicans evangelium regni et curans omnem languorem et omnem infirmitatem

⁵⁴ et veniens in patriam suam docebat eos in synagogis eorum ita ut mirarentur et dicerent unde huic sapientia haec et virtutes

²⁷ et mirati sunt omnes ita ut conquirerent inter se dicentes quidnam est hoc quae doctrina haec nova quia in potestate et spiritibus inmundis imperat et oboediunt ei

³⁹ et erat praedicans in synagogis eorum et omni Galilaea et daemonia eiciens

⁴⁵ at ille egressus coepit praedicare et diffamare sermonem ita ut iam non posset manifeste in civitatem introire sed foris in desertis locis esse et conveniebant ad eum undique

¹⁶ et venit Nazareth ubi erat nutritus et intravit secundum consuetudinem suam die sabbati in synagogam et surrexit legere

¹⁰ erat autem docens in synagoga eorum sabbatis

²³ et veniens habitavit in civitate quae vocatur Nazareth ut adimpleretur quod dictum est per prophetas quoniam Nazareus vocabitur

⁵⁴ et veniens in patriam suam docebat eos in synagogis eorum ita ut mirarentur et dicerent unde huic sapientia haec et virtutes ⁵⁵ nonne hic est fabri filius nonne mater eius dicitur Maria et fratres eius Iacobus et Ioseph et Simon et Iudas

¹ et egressus inde abiit in patriam suam et sequebantur illum discipuli sui ² et facto sabbato coepit in synagoga docere et multi audientes admirabantur in doctrina eius dicentes unde huic haec omnia et quae est sapientia quae data est illi et virtutes tales quae per manus eius efficiuntur ³ nonne iste est faber filius Mariae frater Iacobi et Ioseph et Iudae et Simonis nonne et sorores eius hic nobiscum sunt et scandalizabantur in illo

²⁶ in mense autem sexto missus est angelus Gabrihel a Deo in civitatem Galilaeae cui nomen Nazareth ²⁷ ad virginem desponsatam viro cui nomen erat Ioseph de domo David et nomen virginis Maria

³⁹ et ut perfecerunt omnia secundum legem Domini reversi sunt in Galilaeam in civitatem suam Nazareth

⁴² et cum factus esset annorum duodecim ascendentibus illis in Hierosolymam secundum consuetudinem diei festi

⁵¹ et descendit cum eis et venit Nazareth et erat subditus illis et mater eius conservabat omnia verba haec in corde suo

¹⁵ et ipse docebat in synagogis eorum et magnificabatur ab omnibus

²¹ coepit autem dicere ad illos quia hodie impleta est haec scriptura in auribus vestris

²⁰ respondit ei Iesus ego palam locutus sum mundo ego semper docui in synagoga et in templo quo omnes Iudaei conveniunt et in occulto locutus sum nihil

¹⁴ illi vero pertranseuntes Pergen venerunt Antiochiam Pisidiae et ingressi synagogam die sabbatorum sederunt ¹⁵ post lectionem autem legis et prophetarum miserunt principes synagogae ad eos dicentes viri fratres si quis est in vobis sermo exhortationis ad plebem dicite ¹⁶ surgens autem Paulus et manu silentium indicens ait viri israhelitae et qui timetis Deum audite

² secundum consuetudinem autem Paulus introivit ad eos et per sabbata tria disserebat eis de scripturis

¹ spiritus Domini super me eo quod unxerit Dominus me ad adnuntiandum mansuetis misit me ut mederer contritis corde et praedicarem captivis indulgentiam et clausis apertionem ² ut praedicarem annum placabilem Domini et diem ultionis Deo nostro ut consolarer omnes lugentes ³ ut ponerem lugentibus Sion et darem eis coronam pro cinere oleum gaudii pro luctu pallium laudis pro spiritu maeroris et vocabuntur in ea fortes iustitiae plantatio Domini ad glorificandum

⁴² et ipse David dicit in libro Psalmorum dixit Dominus Domino meo sede a dextris meis

⁴² convertit autem Deus et tradidit eos servire militiae caeli sicut scriptum est in libro Prophetarum numquid victimas aut hostias obtulistis mihi annis quadraginta in deserto domus Israhel

¹⁵ post lectionem autem legis et prophetarum miserunt principes synagogae ad eos dicentes viri fratres si quis est in vobis sermo exhortationis ad plebem dicite

²⁷ qui enim habitabant Hierusalem et principes eius hunc ignorantes et voces prophetarum quae per omne sabbatum leguntur iudicantes impleverunt

²⁷ atque emollitum est cor tuum et humiliatus es in conspectu Dei super his quae dicta sunt contra locum hunc et habitatores Hierusalem reveritusque faciem meam scidisti vestimenta tua et flevisti coram me ego quoque exaudivi te dicit Dominus

² consurgent reges terrae et principes tractabunt pariter adversum Dominum et adversum christum eius

⁶ ego autem orditus sum regem meum super Sion montem sanctum suum adnuntiabo Dei praeceptum

¹⁸ iuxta est Dominus contritis corde et confractos spiritu salvabit

⁷ dilexisti iustitiam et odisti iniquitatem propterea unxit te Deus Deus tuus oleo exultationis prae participibus tuis

¹⁷ sacrificium Dei spiritus contribulatus cor contritum et humiliatum Deus non dispicies

²⁰ quoniam prospexit de excelso sanctuario suo Dominus de caelo terram contemplatus est

¹⁰ quia saturavit animam vacuam et animam esurientem implevit bonis ¹¹ habitantes in tenebris et umbra mortis alligatos inopia et ferro ¹² quia provocaverunt sermones Dei et consilium Excelsi blasphemaverunt ¹³ et humiliavit in labore cor eorum ceciderunt et non erat qui adiuvaret ¹⁴ et clamaverunt ad Dominum in tribulatione sua et de angustiis eorum salvavit eos ¹⁵ et eduxit eos de tenebris et umbra mortis et vincula eorum disrupit ¹⁶ confiteantur Domino misericordiam eius et mirabilia eius in filios hominum

⁷ et custodit veritatem in sempiternum qui facit iudicium calumniam sustinentibus et dat panem esurientibus Dominus solvit vinctos ⁸ Dominus inluminat caecos Dominus erigit adlisos Dominus diligit iustos

³ qui sanat contritos corde et alligat plagas eorum

² et requiescet super eum spiritus Domini spiritus sapientiae et intellectus spiritus consilii et fortitudinis spiritus scientiae et pietatis ³ et replebit eum spiritus timoris Domini non secundum visionem oculorum iudicabit neque secundum auditum aurium arguet ⁴ sed iudicabit in iustitia pauperes et arguet in aequitate pro mansuetis terrae et percutiet terram virga oris sui et spiritu labiorum suorum interficiet impium ⁵ et erit iustitia cingulum lumborum eius et fides cinctorium renis eius

¹⁸ et audient in die illa surdi verba libri et de tenebris et caligine oculi caecorum videbunt ¹⁹ et addent mites in Domino laetitiam et pauperes homines in Sancto Israhel exultabunt

³ non caligabunt oculi videntium et aures audientium diligenter auscultabunt

⁵ tunc aperientur oculi caecorum et aures surdorum patebunt

¹ ecce servus meus suscipiam eum electus meus conplacuit sibi in illo anima mea dedi spiritum meum super eum iudicium gentibus proferet ² non clamabit neque accipiet personam nec audietur foris vox eius ³ calamum quassatum non conteret et linum fumigans non extinguet in veritate educet iudicium ⁴ non erit tristis neque turbulentus donec ponat in terra iudicium et legem eius insulae expectabunt

⁷ ut aperires oculos caecorum et educeres de conclusione vinctum de domo carceris sedentes in tenebris

¹⁶ et ducam caecos in via quam nesciunt in semitis quas ignoraverunt ambulare eos faciam ponam tenebras coram eis in lucem et prava in recta haec verba feci eis et non dereliqui eos ¹⁷ conversi sunt retrorsum confundantur confusione qui confidunt in sculptili qui dicunt conflatili vos dii nostri ¹⁸ surdi audite et caeci intuemini ad videndum

¹³ ego suscitavi eum ad iustitiam et omnes vias eius dirigam ipse aedificabit civitatem meam et captivitatem meam dimittet non in pretio neque in muneribus dicit Dominus Deus exercituum

⁹ ut diceres his qui vincti sunt exite et his qui in tenebris revelamini super vias pascentur et in omnibus planis pascua eorum

²⁴ numquid tolletur a forte praeda aut quod captum fuerit a robusto salvum esse poterit ²⁵ quia haec dicit Dominus equidem et captivitas a forte tolletur et quod ablatum fuerit a robusto salvabitur eos vero qui iudicaverunt te ego iudicabo et filios tuos ego salvabo

⁴ Dominus dedit mihi linguam eruditam ut sciam sustentare eum qui lassus est verbo erigit mane mane erigit mihi aurem ut audiam quasi magistrum

² excutere de pulvere consurge sede Hierusalem solve vincula colli tui captiva filia Sion ³ quia haec dicit Dominus gratis venundati estis et sine argento redimemini

¹⁵ quia haec dicit Excelsus et Sublimis habitans aeternitatem et sanctum nomen eius in excelso et in sancto habitans et cum contrito et humili spiritu ut vivificet spiritum humilium et vivificet cor contritorum

²¹ hoc foedus meum cum eis dicit Dominus spiritus meus qui est in te et verba mea quae posui in ore tuo non recedent de ore tuo et de ore seminis tui et de ore seminis seminis tui dixit Dominus amodo et usque in sempiternum

² omnia haec manus mea fecit et facta sunt universa ista dicit Dominus ad quem autem respiciam nisi ad pauperculum et contritum spiritu et trementem sermones meos

⁴ et dixit Dominus ad eum transi per mediam civitatem in medio Hierusalem et signa thau super frontes virorum gementium et dolentium super cunctis abominationibus quae fiunt in medio eius

²⁴ septuaginta ebdomades adbreviatae sunt super populum tuum et super urbem sanctam tuam ut consummetur praevaricatio et finem accipiat peccatum et deleatur iniquitas et adducatur iustitia sempiterna et impleatur visio et prophetes et unguatur sanctus sanctorum

¹² et derelinquam in medio tui populum pauperem et egenum et sperabunt in nomine Domini

¹¹ tu quoque in sanguine testamenti tui emisisti vinctos tuos de lacu in quo non est aqua ¹² convertimini ad munitionem vincti spei hodie quoque adnuntians duplicia reddam tibi

¹¹ et in irritum deductum est in die illa et cognoverunt sic pauperes gregis qui custodiunt mihi quia verbum Domini est

² et orietur vobis timentibus nomen meum sol iustitiae et sanitas in pinnis eius et egrediemini et salietis sicut vituli de armento

¹⁶ populus qui sedebat in tenebris lucem vidit magnam et sedentibus in regione et umbra mortis lux orta est eis

³ beati pauperes spiritu quoniam ipsorum est regnum caelorum

²⁷ et transeunte inde Iesu secuti sunt eum duo caeci clamantes et dicentes miserere nostri Fili David ²⁸ cum autem venisset domum accesserunt ad eum caeci et dicit eis Iesus creditis quia possum hoc facere vobis dicunt ei utique Domine ²⁹ tunc tetigit oculos eorum dicens secundum fidem vestram fiat vobis ³⁰ et aperti sunt oculi illorum et comminatus est illis Iesus dicens videte ne quis sciat

⁵ caeci vident claudi ambulant leprosi mundantur surdi audiunt mortui resurgunt pauperes evangelizantur

²⁰ harundinem quassatam non confringet et linum fumigans non extinguet donec eiciat ad victoriam iudicium

²⁰ et ipse elevatis oculis in discipulos suos dicebat beati pauperes quia vestrum est regnum Dei

²² et respondens dixit illis euntes nuntiate Iohanni quae vidistis et audistis quia caeci vident claudi ambulant leprosi mundantur surdi audiunt mortui resurgunt pauperes evangelizantur

⁴¹ invenit hic primum fratrem suum Simonem et dicit ei invenimus Messiam quod est interpretatum Christus

³⁹ dixit ei Iesus in iudicium ego in hunc mundum veni ut qui non vident videant et qui vident caeci fiant ⁴⁰ et audierunt ex Pharisaeis qui cum ipso erant et dixerunt ei numquid et nos caeci sumus ⁴¹ dixit eis Iesus si caeci essetis non haberetis peccatum nunc vero dicitis quia videmus peccatum vestrum manet

⁴⁶ ego lux in mundum veni ut omnis qui credit in me in tenebris non maneat

²⁷ convenerunt enim vere in civitate ista adversus sanctum puerum tuum Iesum quem unxisti Herodes et Pontius Pilatus cum gentibus et populis Israhel

¹⁸ aperire oculos eorum ut convertantur a tenebris ad lucem et de potestate Satanae ad Deum ut accipiant remissionem peccatorum et sortem inter sanctos per fidem quae est in me

⁸ eratis enim aliquando tenebrae nunc autem lux in Domino ut filii lucis ambulate ⁹ fructus enim lucis est in omni bonitate et iustitia et veritate ¹⁰ probantes quid sit beneplacitum Deo ¹¹ et nolite communicare operibus infructuosis tenebrarum magis autem et redarguite ¹² quae enim in occulto fiunt ab ipsis turpe est et dicere ¹³ omnia autem quae arguuntur a lumine manifestantur omne enim quod manifestatur lumen est ¹⁴ propter quod dicit surge qui dormis et exsurge a mortuis et inluminabit tibi Christus

¹³ qui eripuit nos de potestate tenebrarum et transtulit in regnum Filii dilectionis suae

⁵ omnes enim vos filii lucis estis et filii diei non sumus noctis neque tenebrarum ⁶ igitur non dormiamus sicut ceteri sed vigilemus et sobrii simus

⁵ audite fratres mei dilectissimi nonne Deus elegit pauperes in hoc mundo divites in fide et heredes regni quod repromisit Deus diligentibus se

⁹ vos autem genus electum regale sacerdotium gens sancta populus adquisitionis ut virtutes adnuntietis eius qui de tenebris vos vocavit in admirabile lumen suum

⁸ iterum mandatum novum scribo vobis quod est verum et in ipso et in vobis quoniam tenebrae transeunt et lumen verum iam lucet ⁹ qui dicit se in luce esse et fratrem suum odit in tenebris est usque adhuc ¹⁰ qui diligit fratrem suum in lumine manet et scandalum in eo non est

⁸ numerabis quoque tibi septem ebdomades annorum id est septem septies quae simul faciunt annos quadraginta novem ⁹ et clanges bucina mense septimo decima die mensis propitiationis tempore in universa terra vestra ¹⁰ sanctificabisque annum quinquagesimum et vocabis remissionem cunctis habitatoribus terrae tuae ipse est enim iobeleus revertetur homo ad possessionem suam et unusquisque rediet ad familiam pristinam ¹¹ quia iobeleus est et quinquagesimus annus non seretis neque metetis sponte in agro nascentia et primitias vindemiae non colligetis ¹² ob sanctificationem iobelei sed statim ablata comedetis ¹³ anno iobelei redient omnes ad possessiones suas

⁵⁰ supputatis dumtaxat annis a tempore venditionis suae usque ad annum iobeleum et pecunia qua venditus fuerat iuxta annorum numerum et rationem mercennarii supputata ⁵¹ si plures fuerint anni qui remanent usque ad iobeleum secundum hos reddet et pretium ⁵² si pauci ponet rationem cum eo iuxta annorum numerum et reddet emptori quod reliquum est annorum ⁵³ quibus ante servivit mercedibus inputatis non adfliget eum violenter in conspectu tuo ⁵⁴ quod si per haec redimi non potuerit anno iobeleo egredietur cum liberis suis

⁴ atque ita fiet ut cum iobeleus id est quinquagesimus annus remissionis advenerit confundatur sortium distributio et aliorum possessio ad alios transeat

² ut praedicarem annum placabilem Domini et diem ultionis Deo nostro ut consolarer omnes lugentes

⁴ dies enim ultionis in corde meo annus redemptionis meae venit

⁴² quia si cognovisses et tu et quidem in hac die tua quae ad pacem tibi nunc autem abscondita sunt ab oculis tuis

¹ adiuvantes autem et exhortamur ne in vacuum gratiam Dei recipiatis

¹ videns autem turbas ascendit in montem et cum sedisset accesserunt ad eum discipuli eius ² et aperiens os suum docebat eos dicens

¹ in illo die exiens Iesus de domo sedebat secus mare ² et congregatae sunt ad eum turbae multae ita ut in naviculam ascendens sederet et omnis turba stabat in litore

²⁶ non ita erit inter vos sed quicumque voluerit inter vos maior fieri sit vester minister ²⁷ et qui voluerit inter vos primus esse erit vester servus ²⁸ sicut Filius hominis non venit ministrari sed ministrare et dare animam suam redemptionem pro multis

⁵⁵ in illa hora dixit Iesus turbis tamquam ad latronem existis cum gladiis et fustibus conprehendere me cotidie apud vos sedebam docens in templo et non me tenuistis

¹⁷ et traditus est illi liber prophetae Esaiae et ut revolvit librum invenit locum ubi scriptum erat

³ ascendens autem in unam navem quae erat Simonis rogavit eum a terra reducere pusillum et sedens docebat de navicula turbas

⁴⁸ et non inveniebant quid facerent illi omnis enim populus suspensus erat audiens illum

² et diluculo iterum venit in templum et omnis populus venit ad eum et sedens docebat eos

¹² videns autem Petrus respondit ad populum viri israhelitae quid miramini in hoc aut nos quid intuemini quasi nostra virtute aut pietate fecerimus hunc ambulare

¹³ die autem sabbatorum egressi sumus foras portam iuxta flumen ubi videbatur oratio esse et sedentes loquebamur mulieribus quae convenerant

¹⁴ et adimpletur eis prophetia Esaiae dicens auditu audietis et non intellegetis et videntes videbitis et non videbitis

²³ et conversus ad discipulos suos dixit beati oculi qui vident quae videtis ²⁴ dico enim vobis quod multi prophetae et reges voluerunt videre quae vos videtis et non viderunt et audire quae auditis et non audierunt

²⁵ dicit ei mulier scio quia Messias venit qui dicitur Christus cum ergo venerit ille nobis adnuntiabit omnia ²⁶ dicit ei Iesus ego sum qui loquor tecum

³⁹ scrutamini scripturas quia vos putatis in ipsis vitam aeternam habere et illae sunt quae testimonium perhibent de me

¹⁶ sed hoc est quod dictum est per prophetam Iohel ¹⁷ et erit in novissimis diebus dicit Dominus effundam de Spiritu meo super omnem carnem et prophetabunt filii vestri et filiae vestrae et iuvenes vestri visiones videbunt et seniores vestri somnia somniabunt ¹⁸ et quidem super servos meos et super ancillas meas in diebus illis effundam de Spiritu meo et prophetabunt

²⁹ viri fratres liceat audenter dicere ad vos de patriarcha David quoniam et defunctus est et sepultus est et sepulchrum eius est apud nos usque in hodiernum diem ³⁰ propheta igitur cum esset et sciret quia iureiurando iurasset illi Deus de fructu lumbi eius sedere super sedem eius ³¹ providens locutus est de resurrectione Christi quia neque derelictus est in inferno neque caro eius vidit corruptionem ³² hunc Iesum resuscitavit Deus cui omnes nos testes sumus ³³ dextera igitur Dei exaltatus et promissione Spiritus Sancti accepta a Patre effudit hunc quem vos videtis et audistis

¹⁸ Deus autem quae praenuntiavit per os omnium prophetarum pati Christum suum implevit sic

² decore pulchrior es filiis hominum effusa est gratia in labiis tuis propterea benedixit tibi Deus in aeternum

⁴ gloria tua et decore tuo decore tuo prospere ascende propter veritatem et mansuetudinem iustitiae et docebit te terribilia dextera tua

³² labia iusti considerant placita et os impiorum perversa

²¹ qui sapiens corde est appellabitur prudens et qui dulcis eloquio maiora percipiet

¹¹ mala aurea in lectis argenteis qui loquitur verbum in tempore suo

¹⁰ quaesivit verba utilia et conscripsit sermones rectissimos ac veritate plenos ¹¹ verba sapientium sicut stimuli et quasi clavi in altum defixi quae per magistrorum concilium data sunt a pastore uno

¹⁶ guttur illius suavissimum et totus desiderabilis talis est dilectus meus et iste est amicus meus filiae Hierusalem

⁵⁴ et veniens in patriam suam docebat eos in synagogis eorum ita ut mirarentur et dicerent unde huic sapientia haec et virtutes ⁵⁵ nonne hic est fabri filius nonne mater eius dicitur Maria et fratres eius Iacobus et Ioseph et Simon et Iudas ⁵⁶ et sorores eius nonne omnes apud nos sunt unde ergo huic omnia ista

⁴⁷ stupebant autem omnes qui eum audiebant super prudentia et responsis eius

¹⁵ ego enim dabo vobis os et sapientiam cui non poterunt resistere et contradicere omnes adversarii vestri

⁴² et dicebant nonne hic est Iesus filius Ioseph cuius nos novimus patrem et matrem quomodo ergo dicit hic quia de caelo descendi

⁴⁶ responderunt ministri numquam sic locutus est homo sicut hic homo

¹⁰ et non poterant resistere sapientiae et Spiritui quo loquebatur

⁸ verbum sanum inreprehensibilem ut is qui ex adverso est vereatur nihil habens malum dicere de nobis

¹³ et relicta civitate Nazareth venit et habitavit in Capharnaum maritimam in finibus Zabulon et Nepthalim

²³ et tu Capharnaum numquid usque in caelum exaltaberis usque in infernum descendes quia si in Sodomis factae fuissent virtutes quae factae sunt in te forte mansissent usque in hunc diem ²⁴ verumtamen dico vobis quia terrae Sodomorum remissius erit in die iudicii quam tibi

²¹ et ingrediuntur Capharnaum et statim sabbatis ingressus synagogam docebat eos ²² et stupebant super doctrina eius erat enim docens eos quasi potestatem habens et non sicut scribae ²³ et erat in synagoga eorum homo in spiritu inmundo et exclamavit ²⁴ dicens quid nobis et tibi Iesu Nazarene venisti perdere nos scio qui sis Sanctus Dei ²⁵ et comminatus est ei Iesus dicens obmutesce et exi de homine ²⁶ et discerpens eum spiritus inmundus et exclamans voce magna exivit ab eo ²⁷ et mirati sunt omnes ita ut conquirerent inter se dicentes quidnam est hoc quae doctrina haec nova quia in potestate et spiritibus inmundis imperat et oboediunt ei ²⁸ et processit rumor eius statim in omnem regionem Galilaeae

¹ et iterum intravit Capharnaum post dies ² et auditum est quod in domo esset et convenerunt multi ita ut non caperet neque ad ianuam et loquebatur eis verbum ³ et venerunt ferentes ad eum paralyticum qui a quattuor portabatur ⁴ et cum non possent offerre eum illi prae turba nudaverunt tectum ubi erat et patefacientes submiserunt grabattum in quo paralyticus iacebat ⁵ cum vidisset autem Iesus fidem illorum ait paralytico fili dimittuntur tibi peccata ⁶ erant autem illic quidam de scribis sedentes et cogitantes in cordibus suis ⁷ quid hic sic loquitur blasphemat quis potest dimittere peccata nisi solus Deus ⁸ quo statim cognito Iesus spiritu suo quia sic cogitarent intra se dicit illis quid ista cogitatis in cordibus vestris ⁹ quid est facilius dicere paralytico dimittuntur tibi peccata an dicere surge et tolle grabattum tuum et ambula ¹⁰ ut autem sciatis quia potestatem habet Filius hominis in terra dimittendi peccata ait paralytico ¹¹ tibi dico surge tolle grabattum tuum et vade in domum tuam ¹² et statim ille surrexit et sublato grabatto abiit coram omnibus ita ut admirarentur omnes et honorificarent Deum dicentes quia numquam sic vidimus

¹ et egressus inde abiit in patriam suam et sequebantur illum discipuli sui

⁴² et quomodo potes dicere fratri tuo frater sine eiciam festucam de oculo tuo ipse in oculo tuo trabem non videns hypocrita eice primum trabem de oculo tuo et tunc perspicies ut educas festucam de oculo fratris tui

³ et deficiente vino dicit mater Iesu ad eum vinum non habent ⁴ et dicit ei Iesus quid mihi et tibi est mulier nondum venit hora mea

²⁸ reliquit ergo hydriam suam mulier et abiit in civitatem et dicit illis hominibus

⁴⁶ venit ergo iterum in Cana Galilaeae ubi fecit aquam vinum et erat quidam regulus cuius filius infirmabatur Capharnaum ⁴⁷ hic cum audisset quia Iesus adveniret a Iudaea in Galilaeam abiit ad eum et rogabat eum ut descenderet et sanaret filium eius incipiebat enim mori ⁴⁸ dixit ergo Iesus ad eum nisi signa et prodigia videritis non creditis ⁴⁹ dicit ad eum regulus Domine descende priusquam moriatur filius meus ⁵⁰ dicit ei Iesus vade filius tuus vivit credidit homo sermoni quem dixit ei Iesus et ibat ⁵¹ iam autem eo descendente servi occurrerunt ei et nuntiaverunt dicentes quia filius eius viveret ⁵² interrogabat ergo horam ab eis in qua melius habuerit et dixerunt ei quia heri hora septima reliquit eum febris ⁵³ cognovit ergo pater quia illa hora erat in qua dixit ei Iesus filius tuus vivit et credidit ipse et domus eius tota

³ dixerunt autem ad eum fratres eius transi hinc et vade in Iudaeam ut et discipuli tui videant opera tua quae facis ⁴ nemo quippe in occulto quid facit et quaerit ipse in palam esse si haec facis manifesta te ipsum mundo

²¹ qui ergo alium doces te ipsum non doces qui praedicas non furandum furaris ²² qui dicis non moechandum moecharis qui abominaris idola sacrilegium facis

³⁴ quis enim cognovit sensum Domini aut quis consiliarius eius fuit ³⁵ aut quis prior dedit illi et retribuetur ei

¹⁶ itaque nos ex hoc neminem novimus secundum carnem et si cognovimus secundum carnem Christum sed nunc iam non novimus

⁵⁷ et scandalizabantur in eo Iesus autem dixit eis non est propheta sine honore nisi in patria sua et in domo sua

⁴ et dicebat eis Iesus quia non est propheta sine honore nisi in patria sua et in cognatione sua et in domo sua ⁵ et non poterat ibi virtutem ullam facere nisi paucos infirmos inpositis manibus curavit

⁴¹ et multo plures crediderunt propter sermonem eius

⁴⁴ ipse enim Iesus testimonium perhibuit quia propheta in sua patria honorem non habet

³ et dixit ego sum vir iudaeus natus Tarso Ciliciae nutritus autem in ista civitate secus pedes Gamalihel eruditus iuxta veritatem paternae legis aemulator legis sicut et vos omnes estis hodie

¹⁸ et videre illum dicentem mihi festina et exi velociter ex Hierusalem quoniam non recipient testimonium tuum de me ¹⁹ et ego dixi Domine ipsi sciunt quia ego eram concludens in carcerem et caedens per synagogas eos qui credebant in te ²⁰ et cum funderetur sanguis Stephani testis tui ego adstabam et consentiebam et custodiebam vestimenta interficientium illum ²¹ et dixit ad me vade quoniam ego in nationes longe mittam te ²² audiebant autem eum usque ad hoc verbum et levaverunt vocem suam dicentes tolle de terra eiusmodi non enim fas est eum vivere

¹ et dixit Helias Thesbites de habitatoribus Galaad ad Ahab vivit Dominus Deus Israhel in cuius conspectu sto si erit annis his ros et pluvia nisi iuxta oris mei verba

¹ post dies multos verbum Domini factum est ad Heliam in anno tertio dicens vade et ostende te Ahab ut dem pluviam super faciem terrae ² ivit ergo Helias ut ostenderet se Ahab erat autem fames vehemens in Samaria

⁸ non enim cogitationes meae cogitationes vestrae neque viae vestrae viae meae dicit Dominus

¹⁵ aut non licet mihi quod volo facere an oculus tuus nequam est quia ego bonus sum

²⁶ erat autem mulier gentilis Syrophoenissa genere et rogabat eum ut daemonium eiceret de filia eius ²⁷ qui dixit illi sine prius saturari filios non est enim bonum sumere panem filiorum et mittere canibus ²⁸ at illa respondit et dicit ei utique Domine nam et catelli sub mensa comedunt de micis puerorum ²⁹ et ait illi propter hunc sermonem vade exiit daemonium de filia tua

²¹ in ipsa hora exultavit Spiritu Sancto et dixit confiteor tibi Pater Domine caeli et terrae quod abscondisti haec a sapientibus et prudentibus et revelasti ea parvulis etiam Pater quia sic placuit ante te

¹⁵ Mosi enim dicit miserebor cuius misereor et misericordiam praestabo cuius miserebor

²⁰ o homo tu quis es qui respondeas Deo numquid dicit figmentum ei qui se finxit quid me fecisti sic

⁹ ut notum faceret nobis sacramentum voluntatis suae secundum bonum placitum eius quod proposuit in eo

¹¹ in quo etiam sorte vocati sumus praedestinati secundum propositum eius qui omnia operatur secundum consilium voluntatis suae

¹⁷ Helias homo erat similis nobis passibilis et oratione oravit ut non plueret super terram et non pluit annos tres et menses sex

⁹ surge et vade in Sareptha Sidoniorum et manebis ibi praecepi enim ibi mulieri viduae ut pascat te ¹⁰ surrexit et abiit Sareptham cumque venisset ad portam civitatis apparuit ei mulier vidua colligens ligna et vocavit eam dixitque da mihi paululum aquae in vase ut bibam ¹¹ cumque illa pergeret ut adferret clamavit post tergum eius dicens adfer mihi obsecro et buccellam panis in manu tua ¹² quae respondit vivit Dominus Deus tuus quia non habeo panem nisi quantum pugillus capere potest farinae in hydria et paululum olei in lecytho en colligo duo ligna ut ingrediar et faciam illud mihi et filio meo ut comedamus et moriamur ¹³ ad quam Helias ait noli timere sed vade et fac sicut dixisti verumtamen mihi primum fac de ipsa farinula subcinericium panem parvulum et adfer ad me tibi autem et filio tuo facies postea ¹⁴ haec autem dicit Dominus Deus Israhel hydria farinae non deficiet nec lecythus olei minuetur usque ad diem in qua daturus est Dominus pluviam super faciem terrae ¹⁵ quae abiit et fecit iuxta verbum Heliae et comedit ipse et illa et domus eius et ex illa die ¹⁶ hydria farinae non defecit et lecythus olei non est inminutus iuxta verbum Domini quod locutus fuerat in manu Heliae ¹⁷ factum est autem post verba haec aegrotavit filius mulieris matris familiae et erat languor fortis nimis ita ut non remaneret in eo halitus ¹⁸ dixit ergo ad Heliam quid mihi et tibi vir Dei ingressus es ad me ut rememorarentur iniquitates meae et interficeres filium meum ¹⁹ et ait ad eam da mihi filium tuum tulitque eum de sinu illius et portavit in cenaculum ubi ipse manebat et posuit super lectulum suum ²⁰ et clamavit ad Dominum et dixit Domine Deus meus etiamne viduam apud quam ego utcumque sustentor adflixisti ut interficeres filium eius ²¹ et expandit se atque mensus est super puerum tribus vicibus clamavitque ad Dominum et ait Domine Deus meus revertatur oro anima pueri huius in viscera eius ²² exaudivit Dominus vocem Heliae et reversa est anima pueri intra eum et revixit ²³ tulitque Helias puerum et deposuit eum de cenaculo in inferiorem domum et tradidit matri suae et ait illi en vivit filius tuus ²⁴ dixitque mulier ad Heliam nunc in isto cognovi quoniam vir Dei es tu et verbum Domini in ore tuo verum est

²⁰ et transmigratio exercitus huius filiorum Israhel omnia Chananeorum usque ad Saraptham et transmigratio Hierusalem quae in Bosforo est possidebit civitates austri

²¹ vae tibi Corazain vae tibi Bethsaida quia si in Tyro et Sidone factae essent virtutes quae factae sunt in vobis olim in cilicio et cinere paenitentiam egissent

¹⁹ profectus ergo inde repperit Heliseum filium Saphat arantem duodecim iugis boum et ipse in duodecim arantibus unus erat cumque venisset Helias ad eum misit pallium suum super illum ²⁰ qui statim relictis bubus cucurrit post Heliam et ait osculer oro te patrem meum et matrem meam et sic sequar te dixitque ei vade et revertere quod enim meum erat feci tibi ²¹ reversus autem ab eo tulit par boum et mactavit illud et in aratro boum coxit carnes et dedit populo et comederunt consurgensque abiit et secutus est Heliam et ministrabat ei

¹ Naaman princeps militiae regis Syriae erat vir magnus apud dominum suum et honoratus per illum enim dedit Dominus salutem Syriae erat autem vir fortis et dives sed leprosus ² porro de Syria egressi fuerant latrunculi et captivam duxerant de terra Israhel puellam parvulam quae erat in obsequio uxoris Naaman ³ quae ait ad dominam suam utinam fuisset dominus meus ad prophetam qui est in Samaria profecto curasset eum a lepra quam habet ⁴ ingressus est itaque Naaman ad dominum suum et nuntiavit ei dicens sic et sic locuta est puella de terra Israhel ⁵ dixitque ei rex Syriae vade et mittam litteras ad regem Israhel qui cum profectus esset et tulisset secum decem talenta argenti et sex milia aureos et decem mutatoria vestimentorum ⁶ detulit litteras ad regem Israhel in haec verba cum acceperis epistulam hanc scito quod miserim ad te Naaman servum meum ut cures eum a lepra sua ⁷ cumque legisset rex Israhel litteras scidit vestimenta sua et ait numquid Deus sum ut occidere possim et vivificare quia iste misit ad me ut curem hominem a lepra sua animadvertite et videte quod occasiones quaerat adversum me ⁸ quod cum audisset Heliseus vir Dei scidisse videlicet regem Israhel vestimenta sua misit ad eum dicens quare scidisti vestimenta tua veniat ad me et sciat esse prophetam in Israhel ⁹ venit ergo Naaman cum equis et curribus et stetit ad ostium domus Helisei ¹⁰ misitque ad eum Heliseus nuntium dicens vade et lavare septies in Iordane et recipiet sanitatem caro tua atque mundaberis ¹¹ iratus Naaman recedebat dicens putabam quod egrederetur ad me et stans invocaret nomen Domini Dei sui et tangeret manu sua locum leprae et curaret me ¹² numquid non meliores sunt Abana et Pharphar fluvii Damasci omnibus aquis Israhel ut laver in eis et munder cum ergo vertisset se et abiret indignans ¹³ accesserunt ad eum servi sui et locuti sunt ei pater si rem grandem dixisset tibi propheta certe facere debueras quanto magis quia nunc dixit tibi lavare et mundaberis ¹⁴ descendit et lavit in Iordane septies iuxta sermonem viri Dei et restituta est caro eius sicut caro pueri parvuli et mundatus est ¹⁵ reversusque ad virum Dei cum universo comitatu suo venit et stetit coram eo et ait vere scio quod non sit Deus in universa terra nisi tantum in Israhel obsecro itaque ut accipias benedictionem a servo tuo ¹⁶ at ille respondit vivit Dominus ante quem sto quia non accipiam cumque vim faceret penitus non adquievit ¹⁷ dixitque Naaman ut vis sed obsecro concede mihi servo tuo ut tollam onus duorum burdonum de terra non enim faciet ultra servus tuus holocaustum aut victimam diis alienis nisi Domino ¹⁸ hoc autem solum est de quo depreceris Dominum pro servo tuo quando ingreditur dominus meus templum Remmon ut adoret et illo innitente super manum meam si adoravero in templo Remmon adorante me in eodem loco ut ignoscat mihi Dominus servo tuo pro hac re ¹⁹ qui dixit ei vade in pace abiit ergo ab eo electo terrae tempore ²⁰ dixitque Giezi puer viri Dei pepercit dominus meus Naaman Syro isti ut non acciperet ab eo quae adtulit vivit Dominus quia curram post eum et accipiam ab eo aliquid ²¹ et secutus est Giezi post tergum Naaman quem cum vidisset ille currentem ad se desilivit de curru in occursum eius et ait rectene sunt omnia ²² et ille ait recte dominus meus misit me dicens modo venerunt ad me duo adulescentes de monte Ephraim ex filiis prophetarum da eis talentum argenti et vestes mutatorias duplices ²³ dixitque Naaman melius est ut accipias duo talenta et coegit eum ligavitque duo talenta argenti in duobus saccis et duplicia vestimenta et inposuit duobus pueris suis qui et portaverunt coram eo ²⁴ cumque venisset iam vesperi tulit de manu eorum et reposuit in domo dimisitque viros et abierunt ²⁵ ipse autem ingressus stetit coram domino suo et dixit Heliseus unde venis Giezi qui respondit non ivit servus tuus quoquam ²⁶ at ille nonne ait cor meum in praesenti erat quando reversus est homo de curru suo in occursum tui nunc igitur accepisti argentum et accepisti vestes ut emas oliveta et vineta et oves et boves et servos et ancillas ²⁷ sed et lepra Naaman adherebit tibi et semini tuo in sempiternum et egressus est ab eo leprosus quasi nix

²² numquid Deum quispiam docebit scientiam qui excelsos iudicat

¹³ adversum eum contendis quod non ad omnia verba responderit tibi

²³ quis poterit scrutari vias eius aut quis ei dicere operatus es iniquitatem

³⁵ et omnes habitatores terrae apud eum in nihilum reputati sunt iuxta voluntatem enim suam facit tam in virtutibus caeli quam in habitatoribus terrae et non est qui resistat manui eius et dicat ei quare fecisti

⁴ quomodo intravit in domum Dei et panes propositionis comedit quos non licebat ei edere neque his qui cum eo erant nisi solis sacerdotibus

¹² cum essem cum eis ego servabam eos in nomine tuo quos dedisti mihi custodivi et nemo ex his perivit nisi filius perditionis ut scriptura impleatur

¹⁰ iratusque Asa adversus videntem iussit eum mitti in nervum valde quippe super hoc fuerat indignatus et interfecit de populo in tempore illo plurimos

²⁰ spiritus itaque Dei induit Zacchariam filium Ioiadae sacerdotem et stetit in conspectu populi et dixit eis haec dicit Dominus quare transgredimini praeceptum Domini quod vobis non proderit et dereliquistis Dominum ut derelinqueret vos ²¹ qui congregati adversus eum miserunt lapides iuxta regis imperium in atrio domus Domini

¹⁵ quam ob rem irati principes contra Hieremiam caesum eum miserunt in carcerem qui erat in domo Ionathan scribae ipse enim praepositus erat super carcerem ¹⁶ itaque ingressus est Hieremias in domum laci et in ergastula et sedit ibi Hieremias diebus multis

⁶ tulerunt ergo Hieremiam et proiecerunt eum in lacu Melchiae filii Ammelech qui erat in vestibulo carceris et submiserunt Hieremiam in funibus et in lacum non erat aqua sed lutum descendit itaque Hieremias in caenum

¹¹ ipsi autem repleti sunt insipientia et conloquebantur ad invicem quidnam facerent Iesu

⁵³ cum haec ad illos diceret coeperunt Pharisaei et legis periti graviter insistere et os eius opprimere de multis ⁵⁴ insidiantes et quaerentes capere aliquid ex ore eius ut accusarent eum

³³ haec cum audissent dissecabantur et cogitabant interficere illos

⁵⁴ audientes autem haec dissecabantur cordibus suis et stridebant dentibus in eum

²¹ et dixit ad me vade quoniam ego in nationes longe mittam te ²² audiebant autem eum usque ad hoc verbum et levaverunt vocem suam dicentes tolle de terra eiusmodi non enim fas est eum vivere ²³ vociferantibus autem eis et proicientibus vestimenta sua et pulverem iactantibus in aerem

¹⁵ qui et Dominum occiderunt Iesum et prophetas et nos persecuti sunt et Deo non placent et omnibus hominibus adversantur ¹⁶ prohibentes nos gentibus loqui ut salvae fiant ut impleant peccata sua semper praevenit autem ira Dei super illos usque in finem

³⁵ dixitque Dominus ad Mosen morte moriatur homo iste obruat eum lapidibus omnis turba extra castra

¹² et alia decem milia virorum ceperunt filii Iuda et adduxerunt ad praeruptum cuiusdam petrae praecipitaveruntque eos de summo in praeceps qui universi crepuerunt

¹⁴ heth gladium evaginaverunt impii tetenderunt arcum suum ut percutiant egenum et pauperem et interficiant rectos in via

³² sade considerat impius iustum et quaerit ut occidat eum ³³ Dominus non derelinquet eum in manu eius et non condemnabit eum cum iudicatur

³⁷ scio quia filii Abrahae estis sed quaeritis me interficere quia sermo meus non capit in vobis

⁴⁰ nunc autem quaeritis me interficere hominem qui veritatem vobis locutus sum quam audivi a Deo hoc Abraham non fecit

⁵⁹ tulerunt ergo lapides ut iacerent in eum Iesus autem abscondit se et exivit de templo

²⁴ si opera non fecissem in eis quae nemo alius fecit peccatum non haberent nunc autem et viderunt et oderunt et me et Patrem meum ²⁵ sed ut impleatur sermo qui in lege eorum scriptus est quia odio me habuerunt gratis

⁵⁷ exclamantes autem voce magna continuerunt aures suas et impetum fecerunt unianimiter in eum ⁵⁸ et eicientes eum extra civitatem lapidabant et testes deposuerunt vestimenta sua secus pedes adulescentis qui vocabatur Saulus

²³ et cum multas plagas eis inposuissent miserunt eos in carcerem praecipientes custodi ut diligenter custodiret eos ²⁴ qui cum tale praeceptum accepisset misit eos in interiorem carcerem et pedes eorum strinxit in ligno

²⁸ viri israhelitae adiuvate hic est homo qui adversus populum et legem et locum hunc omnes ubique docens insuper et gentiles induxit in templum et violavit sanctum locum istum ²⁹ viderant enim Trophimum Ephesium in civitate cum ipso quem aestimaverunt quoniam in templum induxisset Paulus ³⁰ commotaque est civitas tota et facta est concursio populi et adprehendentes Paulum trahebant eum extra templum et statim clausae sunt ianuae ³¹ quaerentibus autem eum occidere nuntiatum est tribuno cohortis quia tota confunditur Hierusalem ³² qui statim adsumptis militibus et centurionibus decucurrit ad illos qui cum vidissent tribunum et milites cessaverunt percutere Paulum

¹² propter quod et Iesus ut sanctificaret per suum sanguinem populum extra portam passus est

³⁹ quaerebant ergo eum prendere et exivit de manibus eorum

⁶ ut ergo dixit eis ego sum abierunt retrorsum et ceciderunt in terram ⁷ iterum ergo eos interrogavit quem quaeritis illi autem dixerunt Iesum Nazarenum

¹⁸ facta autem die erat non parva turbatio inter milites quidnam de Petro factum esset

²³ cum autem persequentur vos in civitate ista fugite in aliam amen enim dico vobis non consummabitis civitates Israhel donec veniat Filius hominis

²³ et ait illis utique dicetis mihi hanc similitudinem medice cura te ipsum quanta audivimus facta in Capharnaum fac et hic in patria tua

⁵⁰ Iudaei autem concitaverunt religiosas mulieres et honestas et primos civitatis et excitaverunt persecutionem in Paulum et Barnaban et eiecerunt eos de finibus suis

⁶ intellegentes confugerunt ad civitates Lycaoniae Lystram et Derben et universam in circuitu regionem ⁷ et ibi evangelizantes erant

¹⁹ supervenerunt autem quidam ab Antiochia et Iconio Iudaei et persuasis turbis lapidantesque Paulum traxerunt extra civitatem aestimantes eum mortuum esse ²⁰ circumdantibus autem eum discipulis surgens intravit civitatem et postera die profectus est cum Barnaba in Derben ²¹ cumque evangelizassent civitati illi et docuissent multos reversi sunt Lystram et Iconium et Antiochiam

¹ cum autem perambulassent Amphipolim et Apolloniam venerunt Thessalonicam ubi erat synagoga Iudaeorum ² secundum consuetudinem autem Paulus introivit ad eos et per sabbata tria disserebat eis de scripturis ³ adaperiens et insinuans quia Christum oportuit pati et resurgere a mortuis et quia hic est Christus Iesus quem ego adnuntio vobis

¹⁰ fratres vero confestim per noctem dimiserunt Paulum et Silam in Beroeam qui cum advenissent in synagogam Iudaeorum introierunt ¹¹ hii autem erant nobiliores eorum qui sunt Thessalonicae qui susceperunt verbum cum omni aviditate cotidie scrutantes scripturas si haec ita se haberent

¹⁶ Paulus autem cum Athenis eos expectaret incitabatur spiritus eius in ipso videns idolatriae deditam civitatem ¹⁷ disputabat igitur in synagoga cum Iudaeis et colentibus et in foro per omnes dies ad eos qui aderant

⁴ :

¹ postquam autem cessavit tumultus vocatis Paulus discipulis et exhortatus eos valedixit et profectus est ut iret in Macedoniam ² cum autem perambulasset partes illas et exhortatus eos fuisset multo sermone venit ad Graeciam

²³ nisi quod Spiritus Sanctus per omnes civitates protestatur mihi dicens quoniam vincula et tribulationes me manent ²⁴ sed nihil horum vereor nec facio animam pretiosiorem quam me dummodo consummem cursum meum et ministerium quod accepi a Domino Iesu testificari evangelium gratiae Dei

²⁸ propheta qui habet somnium narret somnium et qui habet sermonem meum loquatur sermonem meum vere quid paleis ad triticum dicit Dominus ²⁹ numquid non verba mea sunt quasi ignis ait Dominus et quasi malleus conterens petram

²⁸ et factum est cum consummasset Iesus verba haec admirabantur turbae super doctrinam eius ²⁹ erat enim docens eos sicut potestatem habens non sicut scribae eorum et Pharisaei

²² et stupebant super doctrina eius erat enim docens eos quasi potestatem habens et non sicut scribae

³⁶ et factus est pavor in omnibus et conloquebantur ad invicem dicentes quod est hoc verbum quia in potestate et virtute imperat inmundis spiritibus et exeunt

⁶³ spiritus est qui vivificat caro non prodest quicquam verba quae ego locutus sum vobis spiritus et vita sunt

⁴ et sermo meus et praedicatio mea non in persuasibilibus sapientiae verbis sed in ostensione Spiritus et virtutis ⁵ ut fides vestra non sit in sapientia hominum sed in virtute Dei

²⁴ si autem omnes prophetent intret autem quis infidelis vel idiota convincitur ab omnibus diiudicatur ab omnibus ²⁵ occulta cordis eius manifesta fiunt et ita cadens in faciem adorabit Deum pronuntians quod vere Deus in vobis est

² sed abdicamus occulta dedecoris non ambulantes in astutia neque adulterantes verbum Dei sed in manifestatione veritatis commendantes nosmet ipsos ad omnem conscientiam hominum coram Deo

⁴ nam arma militiae nostrae non carnalia sed potentia Deo ad destructionem munitionum consilia destruentes ⁵ et omnem altitudinem extollentem se adversus scientiam Dei et in captivitatem redigentes omnem intellectum in obsequium Christi

⁵ quia evangelium nostrum non fuit ad vos in sermone tantum sed et in virtute et in Spiritu Sancto et in plenitudine multa sicut scitis quales fuerimus vobis propter vos

¹⁵ haec loquere et exhortare et argue cum omni imperio nemo te contemnat

¹² vivus est enim Dei sermo et efficax et penetrabilior omni gladio ancipiti et pertingens usque ad divisionem animae ac spiritus conpagum quoque et medullarum et discretor cogitationum et intentionum cordis ¹³ et non est ulla creatura invisibilis in conspectu eius omnia autem nuda et aperta sunt oculis eius ad quem nobis sermo

²³ et erat in synagoga eorum homo in spiritu inmundo et exclamavit

¹⁰ propterea laetatum est cor meum et exultavit gloria mea et caro mea habitavit confidenter

²⁴ dicens quid nobis et tibi Iesu Nazarene venisti perdere nos scio qui sis Sanctus Dei

³⁴ et curavit multos qui vexabantur variis languoribus et daemonia multa eiciebat et non sinebat loqui ea quoniam sciebant eum

⁷ et clamans voce magna dicit quid mihi et tibi Iesu Fili Dei summi adiuro te per Deum ne me torqueas

³⁵ et respondens angelus dixit ei Spiritus Sanctus superveniet in te et virtus Altissimi obumbrabit tibi ideoque et quod nascetur sanctum vocabitur Filius Dei

⁴¹ exiebant autem etiam daemonia a multis clamantia et dicentia quia tu es Filius Dei et increpans non sinebat ea loqui quia sciebant ipsum esse Christum

³⁷ et rogaverunt illum omnis multitudo regionis Gerasenorum ut discederet ab ipsis quia timore magno tenebantur ipse autem ascendens navem reversus est

²⁷ quoniam non derelinques animam meam in inferno neque dabis Sanctum tuum videre corruptionem

¹⁴ vos autem sanctum et iustum negastis et petistis virum homicidam donari vobis

³⁹ et venientes deprecati sunt eos et educentes rogabant ut egrederentur urbem

¹⁴ quia ergo pueri communicaverunt sanguini et carni et ipse similiter participavit hisdem ut per mortem destrueret eum qui habebat mortis imperium id est diabolum

¹⁹ tu credis quoniam unus est Deus bene facis et daemones credunt et contremescunt

⁸ qui facit peccatum ex diabolo est quoniam ab initio diabolus peccat in hoc apparuit Filius Dei ut dissolvat opera diaboli

⁷ et angelo Philadelphiae ecclesiae scribe haec dicit sanctus et verus qui habet clavem David qui aperit et nemo cludit et cludit et nemo aperit

² et adprehendit draconem serpentem antiquum qui est diabolus et Satanas et ligavit eum per annos mille

¹⁶ impio autem dixit Deus quid tibi est cum narratione praeceptorum meorum et ut adsumas pactum meum in ore tuo

² et dixit Dominus ad Satan increpet Dominus in te Satan et increpet Dominus in te qui elegit Hierusalem numquid non iste torris est erutus de igne

²⁶ et dicit eis quid timidi estis modicae fidei tunc surgens imperavit ventis et mari et facta est tranquillitas magna

¹⁸ et increpavit ei Iesus et exiit ab eo daemonium et curatus est puer ex illa hora

²⁶ et discerpens eum spiritus inmundus et exclamans voce magna exivit ab eo

¹¹ et spiritus inmundi cum illum videbant procidebant ei et clamabant dicentes ¹² tu es Filius Dei et vehementer comminabatur eis ne manifestarent illum

²⁶ et clamans et multum discerpens eum exiit ab eo et factus est sicut mortuus ita ut multi dicerent quia mortuus est

³⁹ et stans super illam imperavit febri et dimisit illam et continuo surgens ministrabat illis

²⁴ accedentes autem suscitaverunt eum dicentes praeceptor perimus at ille surgens increpavit ventum et tempestatem aquae et cessavit et facta est tranquillitas

³⁹ et ecce spiritus adprehendit illum et subito clamat et elidit et dissipat eum cum spuma et vix discedit dilanians eum

⁴² et cum accederet elisit illum daemonium et dissipavit

²² si autem fortior illo superveniens vicerit eum universa arma eius aufert in quibus confidebat et spolia eius distribuit

¹⁷ haec subsecuta Paulum et nos clamabat dicens isti homines servi Dei excelsi sunt qui adnuntiant vobis viam salutis ¹⁸ hoc autem faciebat multis diebus dolens autem Paulus et conversus spiritui dixit praecipio tibi in nomine Iesu Christi exire ab ea et exiit eadem hora

¹² propterea laetamini caeli et qui habitatis in eis vae terrae et mari quia descendit diabolus ad vos habens iram magnam sciens quod modicum tempus habet

³³ et eiecto daemone locutus est mutus et miratae sunt turbae dicentes numquam paruit sic in Israhel

²² tunc oblatus est ei daemonium habens caecus et mutus et curavit eum ita ut loqueretur et videret ²³ et stupebant omnes turbae et dicebant numquid hic est Filius David

³⁷ et eo amplius admirabantur dicentes bene omnia fecit et surdos facit audire et mutos loqui

¹⁷ signa autem eos qui crediderint haec sequentur in nomine meo daemonia eicient linguis loquentur novis ¹⁸ serpentes tollent et si mortiferum quid biberint non eos nocebit super aegrotos manus inponent et bene habebunt ¹⁹ et Dominus quidem postquam locutus est eis adsumptus est in caelum et sedit a dextris Dei ²⁰ illi autem profecti praedicaverunt ubique Domino cooperante et sermonem confirmante sequentibus signis

³² et stupebant in doctrina eius quia in potestate erat sermo ipsius

¹⁷ reversi sunt autem septuaginta duo cum gaudio dicentes Domine etiam daemonia subiciuntur nobis in nomine tuo ¹⁸ et ait illis videbam Satanan sicut fulgur de caelo cadentem ¹⁹ ecce dedi vobis potestatem calcandi supra serpentes et scorpiones et supra omnem virtutem inimici et nihil vobis nocebit ²⁰ verumtamen in hoc nolite gaudere quia spiritus vobis subiciuntur gaudete autem quod nomina vestra scripta sunt in caelis

¹² ita ut etiam super languidos deferrentur a corpore eius sudaria vel semicintia et recedebant ab eis languores et spiritus nequam egrediebantur ¹³ temptaverunt autem quidam et de circumeuntibus iudaeis exorcistis invocare super eos qui habebant spiritus malos nomen Domini Iesu dicentes adiuro vos per Iesum quem Paulus praedicat ¹⁴ erant autem quidam Scevae Iudaei principis sacerdotum septem filii qui hoc faciebant ¹⁵ respondens autem spiritus nequam dixit eis Iesum novi et Paulum scio vos autem qui estis ¹⁶ et insiliens homo in eos in quo erat daemonium pessimum et dominatus amborum invaluit contra eos ita ut nudi et vulnerati effugerent de domo illa

²² qui est in dextera Dei profectus in caelum subiectis sibi angelis et potestatibus et virtutibus

¹³ ecce intelleget servus meus exaltabitur et elevabitur et sublimis erit valde

¹⁴ et audivit Herodes rex manifestum enim factum est nomen eius et dicebat quia Iohannes Baptista resurrexit a mortuis et propterea inoperantur virtutes in illo

¹⁴ et cum venisset Iesus in domum Petri vidit socrum eius iacentem et febricitantem ¹⁵ et tetigit manum eius et dimisit eam febris et surrexit et ministrabat eis

²³ qui non respondit ei verbum et accedentes discipuli eius rogabant eum dicentes dimitte eam quia clamat post nos

²⁹ et protinus egredientes de synagoga venerunt in domum Simonis et Andreae cum Iacobo et Iohanne ³⁰ decumbebat autem socrus Simonis febricitans et statim dicunt ei de illa ³¹ et accedens elevavit eam adprehensa manu eius et continuo dimisit eam febris et ministrabat eis

³ et cum audisset de Iesu misit ad eum seniores Iudaeorum rogans eum ut veniret et salvaret servum eius ⁴ at illi cum venissent ad Iesum rogabant eum sollicite dicentes ei quia dignus est ut hoc illi praestes

³ miserunt ergo sorores ad eum dicentes Domine ecce quem amas infirmatur

²² sed et nunc scio quia quaecumque poposceris a Deo dabit tibi Deus

⁵ numquid non habemus potestatem sororem mulierem circumducendi sicut et ceteri apostoli et fratres Domini et Cephas

¹⁴ infirmatur quis in vobis inducat presbyteros ecclesiae et orent super eum unguentes eum oleo in nomine Domini ¹⁵ et oratio fidei salvabit infirmum et adlevabit eum Dominus et si in peccatis sit dimittentur ei

¹² quid reddam Domino pro omnibus quae tribuit mihi

³⁵ et increpavit illi Iesus dicens obmutesce et exi ab illo et cum proiecisset illum daemonium in medium exiit ab illo nihilque illum nocuit

² et mulieres aliquae quae erant curatae ab spiritibus malignis et infirmitatibus Maria quae vocatur Magdalene de qua daemonia septem exierant ³ et Iohanna uxor Chuza procuratoris Herodis et Susanna et aliae multae quae ministrabant eis de facultatibus suis

¹⁴ caritas enim Christi urget nos aestimantes hoc quoniam si unus pro omnibus mortuus est ergo omnes mortui sunt ¹⁵ et pro omnibus mortuus est ut et qui vivunt iam non sibi vivant sed ei qui pro ipsis mortuus est et resurrexit

²³ et circumibat Iesus totam Galilaeam docens in synagogis eorum et praedicans evangelium regni et sanans omnem languorem et omnem infirmitatem in populo ²⁴ et abiit opinio eius in totam Syriam et obtulerunt ei omnes male habentes variis languoribus et tormentis conprehensos et qui daemonia habebant et lunaticos et paralyticos et curavit eos

¹⁶ vespere autem facto obtulerunt ei multos daemonia habentes et eiciebat spiritus verbo et omnes male habentes curavit ¹⁷ ut adimpleretur quod dictum est per Esaiam prophetam dicentem ipse infirmitates nostras accepit et aegrotationes portavit

¹³ quod cum audisset Iesus secessit inde in navicula in locum desertum seorsum et cum audissent turbae secutae sunt eum pedestres de civitatibus

³² vespere autem facto cum occidisset sol adferebant ad eum omnes male habentes et daemonia habentes ³³ et erat omnis civitas congregata ad ianuam ³⁴ et curavit multos qui vexabantur variis languoribus et daemonia multa eiciebat et non sinebat loqui ea quoniam sciebant eum

¹⁰ multos enim sanabat ita ut inruerent in eum ut illum tangerent quotquot habebant plagas

²³ et deprecabatur eum multum dicens quoniam filia mea in extremis est veni inpone manus super eam ut salva sit et vivat

⁵ et non poterat ibi virtutem ullam facere nisi paucos infirmos inpositis manibus curavit

⁵⁵ et percurrentes universam regionem illam coeperunt in grabattis eos qui se male habebant circumferre ubi audiebant eum esse ⁵⁶ et quocumque introibat in vicos vel in villas aut civitates in plateis ponebant infirmos et deprecabantur eum ut vel fimbriam vestimenti eius tangerent et quotquot tangebant eum salvi fiebant

²¹ in ipsa autem hora curavit multos a languoribus et plagis et spiritibus malis et caecis multis donavit visum ²² et respondens dixit illis euntes nuntiate Iohanni quae vidistis et audistis quia caeci vident claudi ambulant leprosi mundantur surdi audiunt mortui resurgunt pauperes evangelizantur ²³ et beatus est quicumque non fuerit scandalizatus in me

¹⁵ ita ut in plateas eicerent infirmos et ponerent in lectulis et grabattis ut veniente Petro saltim umbra illius obumbraret quemquam eorum

¹² ita ut etiam super languidos deferrentur a corpore eius sudaria vel semicintia et recedebant ab eis languores et spiritus nequam egrediebantur

⁶³ Iesus autem tacebat et princeps sacerdotum ait illi adiuro te per Deum vivum ut dicas nobis si tu es Christus Filius Dei

²⁵ et comminatus est ei Iesus dicens obmutesce et exi de homine

¹¹ et spiritus inmundi cum illum videbant procidebant ei et clamabant dicentes

³⁴ dicens sine quid nobis et tibi Iesu Nazarene venisti perdere nos scio te qui sis Sanctus Dei ³⁵ et increpavit illi Iesus dicens obmutesce et exi ab illo et cum proiecisset illum daemonium in medium exiit ab illo nihilque illum nocuit

³¹ haec autem scripta sunt ut credatis quia Iesus est Christus Filius Dei et ut credentes vitam habeatis in nomine eius

¹³ quod cum audisset Iesus secessit inde in navicula in locum desertum seorsum et cum audissent turbae secutae sunt eum pedestres de civitatibus ¹⁴ et exiens vidit turbam multam et misertus est eius et curavit languidos eorum

³⁵ et diluculo valde surgens egressus abiit in desertum locum ibique orabat ³⁶ et persecutus est eum Simon et qui cum illo erant ³⁷ et cum invenissent eum dixerunt ei quia omnes quaerunt te ³⁸ et ait illis eamus in proximos vicos et civitates ut et ibi praedicem ad hoc enim veni

³³ et viderunt eos abeuntes et cognoverunt multi et pedestre et de omnibus civitatibus concurrerunt illuc et praevenerunt eos ³⁴ et exiens vidit multam turbam Iesus et misertus est super eos quia erant sicut oves non habentes pastorem et coepit docere illos multa

¹² factum est autem in illis diebus exiit in montem orare et erat pernoctans in oratione Dei

³⁷ et rogaverunt illum omnis multitudo regionis Gerasenorum ut discederet ab ipsis quia timore magno tenebantur ipse autem ascendens navem reversus est ³⁸ et rogabat illum vir a quo daemonia exierant ut cum eo esset dimisit autem eum Iesus dicens

²⁹ et coegerunt illum dicentes mane nobiscum quoniam advesperascit et inclinata est iam dies et intravit cum illis

³⁴ dicit eis Iesus meus cibus est ut faciam voluntatem eius qui misit me ut perficiam opus eius

⁴⁰ cum venissent ergo ad illum Samaritani rogaverunt eum ut ibi maneret et mansit ibi duos dies

²⁴ cum ergo vidisset turba quia Iesus non esset ibi neque discipuli eius ascenderunt naviculas et venerunt Capharnaum quaerentes Iesum

¹⁶ accedite ad me et audite hoc non a principio in abscondito locutus sum ex tempore antequam fieret ibi eram et nunc Dominus Deus misit me et spiritus eius

¹⁴ postquam autem traditus est Iohannes venit Iesus in Galilaeam praedicans evangelium regni Dei ¹⁵ et dicens quoniam impletum est tempus et adpropinquavit regnum Dei paenitemini et credite evangelio

³⁸ et ait illis eamus in proximos vicos et civitates ut et ibi praedicem ad hoc enim veni ³⁹ et erat praedicans in synagogis eorum et omni Galilaea et daemonia eiciens

³⁸ quia descendi de caelo non ut faciam voluntatem meam sed voluntatem eius qui misit me ³⁹ haec est autem voluntas eius qui misit me Patris ut omne quod dedit mihi non perdam ex eo sed resuscitem illum novissimo die ⁴⁰ haec est enim voluntas Patris mei qui misit me ut omnis qui videt Filium et credit in eum habeat vitam aeternam et resuscitabo ego eum in novissimo die

⁴ me oportet operari opera eius qui misit me donec dies est venit nox quando nemo potest operari

²¹ dixit ergo eis iterum pax vobis sicut misit me Pater et ego mitto vos

² praedica verbum insta oportune inportune argue obsecra increpa in omni patientia et doctrina