Proverbs 15 Cross References - Vulgate

¹ responsio mollis frangit iram sermo durus suscitat furorem ² lingua sapientium ornat scientiam os fatuorum ebullit stultitiam ³ in omni loco oculi Domini contemplantur malos et bonos ⁴ lingua placabilis lignum vitae quae inmoderata est conteret spiritum ⁵ stultus inridet disciplinam patris sui qui autem custodit increpationes astutior fiet ⁶ domus iusti plurima fortitudo et in fructibus impii conturbatur ⁷ labia sapientium disseminabunt scientiam cor stultorum dissimile erit ⁸ victimae impiorum abominabiles Domino vota iustorum placabilia ⁹ abominatio est Domino via impii qui sequitur iustitiam diligetur ab eo ¹⁰ doctrina mala deserenti viam qui increpationes odit morietur ¹¹ infernus et perditio coram Domino quanto magis corda filiorum hominum ¹² non amat pestilens eum qui se corripit nec ad sapientes graditur ¹³ cor gaudens exhilarat faciem in maerore animi deicitur spiritus ¹⁴ cor sapientis quaerit doctrinam et os stultorum pascetur inperitia ¹⁵ omnes dies pauperis mali secura mens quasi iuge convivium ¹⁶ melius est parum cum timore Domini quam thesauri magni et insatiabiles ¹⁷ melius est vocare ad holera cum caritate quam ad vitulum saginatum cum odio ¹⁸ vir iracundus provocat rixas qui patiens est mitigat suscitatas ¹⁹ iter pigrorum quasi sepes spinarum via iustorum absque offendiculo ²⁰ filius sapiens laetificat patrem et stultus homo despicit matrem suam ²¹ stultitia gaudium stulto et vir prudens dirigit gressus ²² dissipantur cogitationes ubi non est consilium ubi vero plures sunt consiliarii confirmantur ²³ laetatur homo in sententia oris sui et sermo oportunus est optimus ²⁴ semita vitae super eruditum ut declinet de inferno novissimo ²⁵ domum superborum demolietur Dominus et firmos facit terminos viduae ²⁶ abominatio Domini cogitationes malae et purus sermo pulcherrimus ²⁷ conturbat domum suam qui sectatur avaritiam qui autem odit munera vivet ²⁸ mens iusti meditatur oboedientiam os impiorum redundat malis ²⁹ longe est Dominus ab impiis et orationes iustorum exaudiet ³⁰ lux oculorum laetificat animam fama bona inpinguat ossa ³¹ auris quae audit increpationes vitae in medio sapientium commorabitur ³² qui abicit disciplinam despicit animam suam qui adquiescit increpationibus possessor est cordis ³³ timor Domini disciplina sapientiae et gloriam praecedit humilitas

¹ dixeruntque ad eum viri Ephraim quid est hoc quod facere voluisti ut non nos vocares cum ad pugnam pergeres contra Madian iurgantes fortiter et prope vim inferentes ² quibus ille respondit quid enim tale facere potui quale vos fecistis nonne melior est racemus Ephraim vindemiis Abiezer ³ in manus vestras tradidit Dominus principes Madian Oreb et Zeb quid tale facere potui quale vos fecistis quod cum locutus esset requievit spiritus eorum quo tumebant contra eum

³ quod cernens posui in manibus meis animam meam transivique ad filios Ammon et tradidit eos Dominus in manus meas quid commerui ut adversum me consurgatis in proelium ⁴ vocatis itaque ad se cunctis viris Galaad pugnabat contra Ephraim percusseruntque viri Galaad Ephraim quia dixerat fugitivus est Galaad de Ephraim et habitat in medio Ephraim et Manasse ⁵ occupaveruntque Galaaditae vada Iordanis per quae Ephraim reversurus erat cumque venisset ad ea de Ephraim numero fugiens atque dixisset obsecro ut me transire permittas dicebant ei Galaaditae numquid Ephrateus es quo dicente non sum ⁶ interrogabant eum dic ergo sebboleth quod interpretatur spica qui respondebat tebboleth eadem littera spicam exprimere non valens statimque adprehensum iugulabant in ipso Iordanis transitu et ceciderunt in illo tempore de Ephraim quadraginta duo milia

¹⁰ respondens autem Nabal pueris David ait quis est David et quis est filius Isai hodie increverunt servi qui fugiunt dominos suos ¹¹ tollam ergo panes meos et aquas meas et carnes pecorum quae occidi tonsoribus meis et dabo viris quos nescio unde sint ¹² regressi sunt itaque pueri David per viam suam et reversi venerunt et nuntiaverunt ei omnia verba quae dixerat ¹³ tunc David ait viris suis accingatur unusquisque gladio suo et accincti sunt singuli gladio suo accinctusque est et David ense suo et secuti sunt David quasi quadringenti viri porro ducenti remanserunt ad sarcinas

²¹ et ait David vere frustra servavi omnia quae huius erant in deserto et non periit quicquam de cunctis quae ad eum pertinebant et reddidit mihi malum pro bono ²² haec faciat Deus inimicis David et haec addat si reliquero de omnibus quae ad eum pertinent usque mane mingentem ad parietem ²³ cum autem vidisset Abigail David festinavit et descendit de asino et procidit coram David super faciem suam et adoravit super terram ²⁴ et cecidit ad pedes eius et dixit in me sit domine mi haec iniquitas loquatur obsecro ancilla tua in auribus tuis et audi verba famulae tuae ²⁵ ne ponat oro dominus meus rex cor suum super virum istum iniquum Nabal quia secundum nomen suum stultus est et est stultitia cum eo ego autem ancilla tua non vidi pueros tuos domine mi quos misisti ²⁶ nunc ergo domine mi vivit Dominus et vivit anima tua qui prohibuit te ne venires in sanguine et salvavit manum tuam tibi et nunc fiant sicut Nabal inimici tui et qui quaerunt domino meo malum ²⁷ quapropter suscipe benedictionem hanc quam adtulit ancilla tua tibi domino meo et da pueris qui sequuntur te dominum meum ²⁸ aufer iniquitatem famulae tuae faciens enim faciet tibi Dominus domino meo domum fidelem quia proelia Domini domine mi tu proeliaris malitia ergo non inveniatur in te omnibus diebus vitae tuae ²⁹ si enim surrexerit aliquando homo persequens te et quaerens animam tuam erit anima domini mei custodita quasi in fasciculo viventium apud Dominum Deum tuum porro anima inimicorum tuorum rotabitur quasi in impetu et circulo fundae ³⁰ cum ergo fecerit tibi Dominus domino meo omnia quae locutus est bona de te et constituerit te ducem super Israhel ³¹ non erit tibi hoc in singultum et in scrupulum cordis domino meo quod effuderis sanguinem innoxium aut ipse te ultus fueris et cum benefecerit Dominus domino meo recordaberis ancillae tuae ³² et ait David ad Abigail benedictus Dominus Deus Israhel qui misit te hodie in occursum meum et benedictum eloquium tuum ³³ et benedicta tu quae prohibuisti me hodie ne irem ad sanguinem et ulciscerer me manu mea

⁴³ et respondit vir Israhel ad viros Iuda et ait decem partibus maior ego sum apud regem magisque ad me pertinet David quam ad te cur mihi fecisti iniuriam et non mihi nuntiatum est priori ut reducerem regem meum durius autem responderunt viri Iuda viris Israhel

¹³ responditque rex populo dura derelicto consilio seniorum quod ei dederant ¹⁴ et locutus est eis secundum consilium iuvenum dicens pater meus adgravavit iugum vestrum ego autem addam iugo vestro pater meus cecidit vos flagellis et ego caedam scorpionibus ¹⁵ et non adquievit rex populo quoniam aversatus eum fuerat Dominus ut suscitaret verbum suum quod locutus fuerat in manu Ahiae Silonitae ad Hieroboam filium Nabath ¹⁶ videns itaque populus quod noluisset eos audire rex respondit ei dicens quae nobis pars in David vel quae hereditas in filio Isai in tabernacula tua Israhel nunc vide domum tuam David et abiit Israhel in tabernacula sua

¹² odium suscitat rixas et universa delicta operit caritas

¹⁸ vir iracundus provocat rixas qui patiens est mitigat suscitatas

¹⁵ patientia lenietur princeps et lingua mollis confringet duritiam

²⁵ qui se iactat et dilatat iurgia concitat qui sperat in Domino saginabitur

²² vir iracundus provocat rixas et qui ad indignandum facilis est erit ad peccata proclivior

¹ victori pro liliis filiorum Core eruditionis canticum amantissimi eructavit cor meum verbum bonum dico ego opera mea regi lingua mea stilus scribae velocis

⁷ tu autem Domine deridebis eos subsannabis omnes gentes

²³ homo versutus celat scientiam et cor insipientium provocabit stultitiam

¹⁶ astutus omnia agit cum consilio qui autem fatuus est aperit stultitiam

²³ laetatur homo in sententia oris sui et sermo oportunus est optimus

²⁸ mens iusti meditatur oboedientiam os impiorum redundat malis

²³ cor sapientis erudiet os eius et labiis illius addet gratiam

¹¹ mala aurea in lectis argenteis qui loquitur verbum in tempore suo ¹² inauris aurea et margaritum fulgens qui arguit sapientem et aurem oboedientem

¹² verba oris sapientis gratia et labia insipientis praecipitabunt eum ¹³ initium verborum eius stultitia et novissimum oris illius error pessimus

⁴ Dominus dedit mihi linguam eruditam ut sciam sustentare eum qui lassus est verbo erigit mane mane erigit mihi aurem ut audiam quasi magistrum

⁹ oculi enim eius contemplantur universam terram et praebent fortitudinem his qui corde perfecto credunt in eum stulte igitur egisti et propter hoc ex praesenti tempore contra te bella consurgent

⁴ nonne ipse considerat vias meas et cunctos gressus meos dinumerat

²¹ oculi enim eius super vias hominum et omnes gressus eorum considerat ²² non sunt tenebrae et non est umbra mortis ut abscondantur ibi qui operantur iniquitatem

²¹ respicit Dominus vias hominis et omnes gressus illius considerat

¹⁷ quia oculi mei super omnes vias eorum non sunt absconditae a facie mea et non fuit occulta iniquitas eorum ab oculis meis

²⁴ si occultabitur vir in absconditis et ego non videbo eum dicit Dominus numquid non caelum et terram ego impleo ait Dominus

¹⁹ magnus consilio et inconprehensibilis cogitatu cuius oculi aperti sunt super omnes vias filiorum Adam ut reddas unicuique secundum vias suas et secundum fructum adinventionum eius

¹³ et non est ulla creatura invisibilis in conspectu eius omnia autem nuda et aperta sunt oculis eius ad quem nobis sermo

²² et ait ecce Adam factus est quasi unus ex nobis sciens bonum et malum nunc ergo ne forte mittat manum suam et sumat etiam de ligno vitae et comedat et vivat in aeternum ²³ emisit eum Dominus Deus de paradiso voluptatis ut operaretur terram de qua sumptus est ²⁴ eiecitque Adam et conlocavit ante paradisum voluptatis cherubin et flammeum gladium atque versatilem ad custodiendam viam ligni vitae

² insidias cogitat lingua tua quasi novacula acuta faciens dolum ³ dilexisti malum magis quam bonum mendacium magis quam loqui iustitiam semper ⁴ dilexisti omnia verba ad devorandum lingua dolosa

²² quoniam egenus et pauper sum et cor meum vulneratum est intrinsecus

¹⁸ lignum vitae est his qui adprehenderint eam et qui tenuerit eam beatus

¹⁸ est qui promittit et quasi gladio pungitur conscientiae lingua autem sapientium sanitas est

²⁴ favus mellis verba conposita dulcedo animae et sanitas ossuum

⁸ verba bilinguis quasi simplicia et ipsa perveniunt usque ad interiora ventris

¹⁴ spiritus viri sustentat inbecillitatem suam spiritum vero ad irascendum facilem quis poterit sustinere

²² verba susurronis quasi simplicia et ipsa perveniunt ad intima ventris

² et orietur vobis timentibus nomen meum sol iustitiae et sanitas in pinnis eius et egrediemini et salietis sicut vituli de armento

³ si quis aliter docet et non adquiescit sanis sermonibus Domini nostri Iesu Christi et ei quae secundum pietatem est doctrinae

⁷ qui habet aurem audiat quid Spiritus dicat ecclesiis vincenti dabo ei edere de ligno vitae quod est in paradiso Dei mei

²³ et dixit eis quare facitis res huiuscemodi quas ego audio res pessimas ab omni populo ²⁴ nolite filii mi non enim est bona fama quam ego audio ut transgredi faciatis populum Domini ²⁵ si peccaverit vir in virum placari ei potest Deus si autem in Domino peccaverit vir quis orabit pro eo et non audierunt vocem patris sui quia voluit Dominus occidere eos

¹ igitur post haec fecit sibi Absalom currum et equites et quinquaginta viros qui praecederent eum ² et mane consurgens Absalom stabat iuxta introitum portae et omnem virum qui habebat negotium ut veniret ad regis iudicium vocabat Absalom ad se et dicebat de qua civitate es tu qui respondens aiebat ex una tribu Israhel ego sum servus tuus ³ respondebatque ei Absalom videntur mihi sermones tui boni et iusti sed non est qui te audiat constitutus a rege dicebatque Absalom ⁴ quis me constituat iudicem super terram ut ad me veniant omnes qui habent negotium et iuste iudicem ⁵ sed et cum accederet ad eum homo ut salutaret illum extendebat manum suam et adprehendens osculabatur eum ⁶ faciebatque hoc omni Israhel qui veniebat ad iudicium ut audiretur a rege et sollicitabat corda virorum Israhel

¹¹ nunc ergo fili mi sit Dominus tecum et prosperare et aedifica domum Domino Deo tuo sicut locutus est de te ¹² det quoque tibi Dominus prudentiam et sensum ut regere possis Israhel et custodire legem Domini Dei tui ¹³ tunc enim proficere poteris si custodieris mandata et iudicia quae praecepit Dominus Mosi ut doceret Israhel confortare viriliter age ne timeas neque paveas

⁹ tu autem Salomon fili mi scito Deum patris tui et servi ei corde perfecto et animo voluntario omnia enim corda scrutatur Dominus et universas mentium cogitationes intellegit si quaesieris eum invenies si autem dereliqueris illum proiciet te in aeternum

²⁰ dixit quoque David Salomoni filio suo viriliter age et confortare et fac ne timeas et ne paveas Dominus enim Deus meus tecum erit et non dimittet te nec derelinquet donec perficias omne opus ministerii domus Domini

⁵ ne declines cor meum in verbum malum volvere cogitationes impias cum viris operantibus iniquitatem neque comedere in deliciis eorum

²³ convertimini ad correptionem meam en proferam vobis spiritum meum et ostendam verba mea

²³ quia mandatum lucerna est et lex lux et via vitae increpatio disciplinae

¹ parabolae Salomonis filius sapiens laetificat patrem filius vero stultus maestitia est matris suae

¹ filius sapiens doctrina patris qui autem inlusor est non audit cum arguitur

¹⁸ egestas et ignominia ei qui deserit disciplinam qui autem adquiescit arguenti glorificabitur

³¹ auris quae audit increpationes vitae in medio sapientium commorabitur ³² qui abicit disciplinam despicit animam suam qui adquiescit increpationibus possessor est cordis

²⁰ audi consilium et suscipe disciplinam ut sis sapiens in novissimis tuis

¹² inauris aurea et margaritum fulgens qui arguit sapientem et aurem oboedientem

¹³ testimonium hoc verum est quam ob causam increpa illos dure ut sani sint in fide

¹⁵ haec loquere et exhortare et argue cum omni imperio nemo te contemnat

¹⁹ quoniam confringens nudavit pauperes domum rapuit et non aedificavit eam ²⁰ nec est satiatus venter eius et cum habuerit quae cupierat possidere non poterit ²¹ non remansit de cibo eius et propterea nihil permanebit de bonis eius ²² cum satiatus fuerit artabitur aestuabit et omnis dolor inruet in eum ²³ utinam impleatur venter eius ut emittat in eum iram furoris sui et pluat super illum bellum suum

¹⁶ teth melius est parum iusto quam divitiae impiorum multae

³ he substantia et divitiae in domo eius vav et iustitia eius perseverans semper

²¹ ut ditem diligentes me et thesauros eorum repleam

²² benedictio Domini divites facit nec sociabitur ei adflictio

²² bonus relinquet heredes filios et nepotes et custoditur iusto substantia peccatoris

¹⁶ melius est parum cum timore Domini quam thesauri magni et insatiabiles

⁸ melius est parum cum iustitia quam multi fructus cum iniquitate

²⁰ thesaurus desiderabilis et oleum in habitaculo iusti et inprudens homo dissipabit illud

⁶ melior est pugillus cum requie quam plena utraque manus cum labore et adflictione animi

¹⁰ avarus non implebitur pecunia et qui amat divitias fructus non capiet ex eis et hoc ergo vanitas ¹¹ ubi multae sunt opes multi et qui comedant eas et quid prodest possessori nisi quod cernit divitias oculis suis ¹² dulcis est somnus operanti sive parum sive multum comedat saturitas autem divitis non sinit dormire eum ¹³ est et alia infirmitas pessima quam vidi sub sole divitiae conservatae in malum domini sui ¹⁴ pereunt enim in adflictione pessima generavit filium qui in summa egestate erit

²⁶ maiores divitias aestimans thesauro Aegyptiorum inproperium Christi aspiciebat enim in remunerationem

¹ age nunc divites plorate ululantes in miseriis quae advenient vobis ² divitiae vestrae putrefactae sunt et vestimenta vestra a tineis comesta sunt ³ aurum et argentum vestrum eruginavit et erugo eorum in testimonium vobis erit et manducabit carnes vestras sicut ignis thesaurizastis in novissimis diebus

³⁰ fe os iusti meditabitur sapientiam et lingua eius loquetur iudicium

² decore pulchrior es filiis hominum effusa est gratia in labiis tuis propterea benedixit tibi Deus in aeternum

¹³ docebo iniquos vias tuas et peccatores ad te revertentur ¹⁴ libera me de sanguinibus Deus Deus salutis meae laudabit lingua mea iustitiam tuam ¹⁵ Domine labia mea aperies et os meum adnuntiabit laudem tuam

¹⁵ ingrediar in fortitudine Domini Dei recordabor iustitiae tuae solius ¹⁶ Deus docuisti me ab adulescentia mea et usque nunc adnuntiabo mirabilia tua ¹⁷ insuper et usque ad senectutem et canos Deus ne derelinquas me donec adnuntiem brachium tuum generationi cunctisque qui venturi sunt fortitudines tuas ¹⁸ et iustitiam tuam Deus usque in excelsum quanta fecisti magnalia Deus quis similis tibi

² non sunt abscondita a filiis eorum a generatione sequenti narrante laudes Domini et potentiam eius et mirabilia eius quae fecit ³ statuit contestationem Iacob et legem posuit in Israhel quae mandavit patribus nostris ut docerent filios suos ⁴ ut cognosceret generatio subsequens filii nascituri surgent et narrabunt filiis suis ⁵ ut ponant in Deo spem suam et non obliviscantur cogitationum eius et mandata eius custodiant ⁶ ut non sint sicut patres eorum generatio declinans et provocans generatio quae non praeparavit cor suum et non credidit Deo spiritus eius

¹³ in labiis meis narravi omnes iustitias oris tui

²⁰ argentum electum lingua iusti cor impiorum pro nihilo ²¹ labia iusti erudiunt plurimos qui autem indocti sunt in cordis egestate morientur

⁹ cumque esset sapientissimus Ecclesiastes docuit populum et enarravit quae fecerit et investigans conposuit parabolas multas ¹⁰ quaesivit verba utilia et conscripsit sermones rectissimos ac veritate plenos

¹¹ favus distillans labia tua sponsa mel et lac sub lingua tua et odor vestimentorum tuorum sicut odor turis

²⁷ quod dico vobis in tenebris dicite in lumine et quod in aure auditis praedicate super tecta

³⁴ progenies viperarum quomodo potestis bona loqui cum sitis mali ex abundantia enim cordis os loquitur

¹⁸ et accedens Iesus locutus est eis dicens data est mihi omnis potestas in caelo et in terra ¹⁹ euntes ergo docete omnes gentes baptizantes eos in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ²⁰ docentes eos servare omnia quaecumque mandavi vobis et ecce ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem saeculi

¹⁵ et dixit eis euntes in mundum universum praedicate evangelium omni creaturae

⁹ dixit autem Dominus nocte per visionem Paulo noli timere sed loquere et ne taceas ¹⁰ propter quod ego sum tecum et nemo adponetur tibi ut noceat te quoniam populus est mihi multus in hac civitate

¹⁴ quomodo ergo invocabunt in quem non crediderunt aut quomodo credent ei quem non audierunt quomodo autem audient sine praedicante ¹⁵ quomodo vero praedicabunt nisi mittantur sicut scriptum est quam speciosi pedes evangelizantium pacem evangelizantium bona ¹⁶ sed non omnes oboedierunt evangelio Esaias enim dicit Domine quis credidit auditui nostro ¹⁷ ergo fides ex auditu auditus autem per verbum Christi

¹⁸ non enim audeo aliquid loqui eorum quae per me non effecit Christus in oboedientiam gentium verbo et factis ¹⁹ in virtute signorum et prodigiorum in virtute Spiritus Sancti ita ut ab Hierusalem per circuitum usque in Illyricum repleverim evangelium Christi ²⁰ sic autem hoc praedicavi evangelium non ubi nominatus est Christus ne super alienum fundamentum aedificarem ²¹ sed sicut scriptum est quibus non est adnuntiatum de eo videbunt et qui non audierunt intellegent

²⁹ omnis sermo malus ex ore vestro non procedat sed si quis bonus ad aedificationem oportunitatis ut det gratiam audientibus

² et quae audisti a me per multos testes haec commenda fidelibus hominibus qui idonei erunt et alios docere

⁶ et lingua ignis est universitas iniquitatis lingua constituitur in membris nostris quae maculat totum corpus et inflammat rotam nativitatis nostrae inflammata a gehenna

¹⁷ scio Deus meus quod probes corda et simplicitatem diligas unde et ego in simplicitate cordis mei laetus obtuli universa haec et populum tuum qui hic reppertus est vidi cum ingenti gaudio tibi offerre donaria

¹ oratio David audi Deus iustum intende deprecationem meam auribus percipe orationem meam absque labiis mendacii

²⁹ longe est Dominus ab impiis et orationes iustorum exaudiet

²⁷ hostiae impiorum abominabiles quia offeruntur ex scelere

⁹ qui declinat aurem suam ne audiat legem oratio eius erit execrabilis

¹ custodi pedem tuum ingrediens domum Dei multo enim melior est oboedientia quam stultorum victimae qui nesciunt quid faciant mali

¹⁴ columba mea in foraminibus petrae in caverna maceriae ostende mihi faciem tuam sonet vox tua in auribus meis vox enim tua dulcis et facies tua decora

¹⁰ audite verbum Domini principes Sodomorum percipite auribus legem Dei nostri populus Gomorrae ¹¹ quo mihi multitudinem victimarum vestrarum dicit Dominus plenus sum holocausta arietum et adipem pinguium et sanguinem vitulorum et agnorum et hircorum nolui ¹² cum veneritis ante conspectum meum quis quaesivit haec de manibus vestris ut ambularetis in atriis meis ¹³ ne adferatis ultra sacrificium frustra incensum abominatio est mihi neomeniam et sabbatum et festivitates alias non feram iniqui sunt coetus vestri ¹⁴ kalendas vestras et sollemnitates vestras odivit anima mea facta sunt mihi molesta laboravi sustinens ¹⁵ et cum extenderitis manus vestras avertam oculos meos a vobis et cum multiplicaveritis orationem non audiam manus vestrae sanguine plenae sunt

⁸ quia ego Dominus diligens iudicium odio habens rapinam in holocausto et dabo opus eorum in veritate et foedus perpetuum feriam eis

³ qui immolat bovem quasi qui interficiat virum qui mactat pecus quasi qui excerebret canem qui offert oblationem quasi qui sanguinem suillum offerat qui recordatur turis quasi qui benedicat idolo haec omnia elegerunt in viis suis et in abominationibus suis anima eorum delectata est

²⁰ ut quid mihi tus de Saba adfertis et calamum suave olentem de terra longinqua holocaustomata vestra non sunt accepta et victimae vestrae non placuerunt mihi

²¹ haec dicit Dominus exercituum Deus Israhel holocaustomata vestra addite victimis vestris et comedite carnes ²² quia non sum locutus cum patribus vestris et non praecepi eis in die qua eduxi eos de terra Aegypti de verbo holocaustomatum et victimarum ²³ sed hoc verbum praecepi eis dicens audite vocem meam et ero vobis Deus et vos eritis mihi populus et ambulate in omni via quam mandavi vobis ut bene sit vobis

²¹ odi et proieci festivitates vestras et non capiam odorem coetuum vestrorum ²² quod si adtuleritis mihi holocaustomata et munera vestra non suscipiam et vota pinguium vestrorum non respiciam

²⁴ spiritus est Deus et eos qui adorant eum in spiritu et veritate oportet adorare

⁶ quoniam novit Dominus viam iustorum et iter impiorum peribit

⁸ Dominus inluminat caecos Dominus erigit adlisos Dominus diligit iustos ⁹ Dominus custodit advenas pupillum et viduam suscipiet et viam impiorum conteret

¹⁹ via impiorum tenebrosa nesciunt ubi corruant

⁴ exaltatio oculorum et dilatatio cordis lucerna impiorum peccatum

⁸ perversa via viri aliena est qui autem mundus est rectum opus eius

²¹ qui sequitur iustitiam et misericordiam inveniet vitam et iustitiam et gloriam

⁷ semita iusti recta est rectus callis iusti ad ambulandum

¹ audite me qui sequimini quod iustum est et quaeritis Dominum adtendite ad petram unde excisi estis et ad cavernam laci de qua praecisi estis

⁷ audite me qui scitis iustum populus lex mea in corde eorum nolite timere obprobrium hominum et blasphemias eorum ne metuatis

⁴ et misi ad vos omnes servos meos prophetas de nocte consurgens mittensque et dicens nolite facere verbum abominationis huius quam odi

³ vivificabit nos post duos dies in die tertia suscitabit nos et vivemus in conspectu eius sciemus sequemurque ut cognoscamus Dominum quasi diluculum praeparatus est egressus eius et veniet quasi imber nobis temporaneus et serotinus terrae

¹³ mundi sunt oculi tui ne videas malum et respicere ad iniquitatem non poteris quare non respicis super inique agentes et taces devorante impio iustiorem se

¹³ intrate per angustam portam quia lata porta et spatiosa via quae ducit ad perditionem et multi sunt qui intrant per eam

¹¹ tu autem o homo Dei haec fuge sectare vero iustitiam pietatem fidem caritatem patientiam mansuetudinem

²² iuvenilia autem desideria fuge sectare vero iustitiam fidem caritatem pacem cum his qui invocant Dominum de corde puro

¹⁷ et cum vidisset eum ait tune es ille qui conturbas Israhel

²⁰ et ait Ahab ad Heliam num invenisti me inimice mee qui dixit inveni eo quod venundatus sis ut faceres malum in conspectu Domini

⁸ et ait rex Israhel ad Iosaphat remansit vir unus per quem possimus interrogare Dominum sed ego odi eum quia non prophetat mihi bonum sed malum Micheas filius Hiemla cui Iosaphat ait ne loquaris ita rex

³⁰ nec adquieverint consilio meo et detraxerint universae correptioni meae

¹² cur detestatus sum disciplinam et increpationibus non adquievit cor meum

¹⁷ via vitae custodienti disciplinam qui autem increpationes relinquit errat

¹ qui diligit disciplinam diligit scientiam qui autem odit increpationes insipiens est

³⁵ et dices verberaverunt me sed non dolui traxerunt me et ego non sensi quando evigilabo et rursum vina repperiam

⁵ super quo percutiam vos ultra addentes praevaricationem omne caput languidum et omne cor maerens ⁶ a planta pedis usque ad verticem non est in eo sanitas vulnus et livor et plaga tumens non est circumligata nec curata medicamine neque fota oleo

¹³ inmunditia tua execrabilis quia mundare te volui et non es mundata a sordibus tuis sed nec mundaberis prius donec quiescere faciam indignationem meam in te ¹⁴ ego Dominus locutus sum venit et faciam non transeam nec parcam nec placabor iuxta vias tuas et iuxta adinventiones tuas iudicavi te dicit Dominus

²⁰ omnis enim qui mala agit odit lucem et non venit ad lucem ut non arguantur opera eius

⁷ non potest mundus odisse vos me autem odit quia ego testimonium perhibeo de illo quia opera eius mala sunt

⁷ et dixit Dominus ad Samuhel ne respicias vultum eius neque altitudinem staturae eius quoniam abieci eum nec iuxta intuitum hominis iudico homo enim videt ea quae parent Dominus autem intuetur cor

³⁰ tu exaudi de caelo de sublimi scilicet habitaculo tuo et propitiare et redde unicuique secundum vias suas quas nosti eum habere in corde suo tu enim solus nosti corda filiorum hominum

⁶ nudus est inferus coram illo et nullum est operimentum perditioni

⁹ consumatur malum iniquorum et confirmetur iustitia probator cordis et renum Deus iustus

²¹ si obliti sumus nominis Dei nostri et expandimus manus nostras ad deum alienum

⁸ si ascendero in caelum ibi es tu si iacuero in inferno ades

²⁰ infernus et perditio non replentur similiter et oculi hominum insatiabiles

¹⁰ ego Dominus scrutans cor et probans renes qui do unicuique iuxta viam et iuxta fructum adinventionum suarum

²⁴ ipse autem Iesus non credebat semet ipsum eis eo quod ipse nosset omnes ²⁵ et quia opus ei non erat ut quis testimonium perhiberet de homine ipse enim sciebat quid esset in homine

¹⁷ dicit ei tertio Simon Iohannis amas me contristatus est Petrus quia dixit ei tertio amas me et dicit ei Domine tu omnia scis tu scis quia amo te dicit ei pasce oves meas

¹⁸ et vivus et fui mortuus et ecce sum vivens in saecula saeculorum et habeo claves mortis et inferni

²³ et filios eius interficiam in morte et scient omnes ecclesiae quia ego sum scrutans renes et corda et dabo unicuique vestrum secundum opera vestra

⁷ et ait rex Israhel ad Iosaphat est vir unus a quo possumus quaerere Domini voluntatem sed ego odi eum quia non prophetat mihi bonum sed malum omni tempore est autem Micheas filius Iembla dixitque Iosaphat ne loquaris rex hoc modo

¹⁴ qui dixerunt Deo recede a nobis et scientiam viarum tuarum nolumus

⁷ qui erudit derisorem ipse sibi facit iniuriam et qui arguit impium generat maculam sibi ⁸ noli arguere derisorem ne oderit te argue sapientem et diliget te

¹⁰ doctrina mala deserenti viam qui increpationes odit morietur

¹⁰ odio habuerunt in porta corripientem et loquentem perfecte abominati sunt

¹⁸ qui credit in eum non iudicatur qui autem non credit iam iudicatus est quia non credidit in nomine unigeniti Filii Dei ¹⁹ hoc est autem iudicium quia lux venit in mundum et dilexerunt homines magis tenebras quam lucem erant enim eorum mala opera ²⁰ omnis enim qui mala agit odit lucem et non venit ad lucem ut non arguantur opera eius ²¹ qui autem facit veritatem venit ad lucem ut manifestentur eius opera quia in Deo sunt facta

³ erit enim tempus cum sanam doctrinam non sustinebunt sed ad sua desideria coacervabunt sibi magistros prurientes auribus

² dixitque mihi rex quare vultus tuus tristis cum te aegrotum non videam non est hoc frustra sed malum nescio quid in corde tuo est et timui valde ac nimis

²⁵ maeror in corde viri humiliabit illud et sermone bono laetificabitur

¹⁵ omnes dies pauperis mali secura mens quasi iuge convivium

²² animus gaudens aetatem floridam facit spiritus tristis exsiccat ossa

¹ non turbetur cor vestrum creditis in Deum et in me credite

¹² nam gloria nostra haec est testimonium conscientiae nostrae quod in simplicitate et sinceritate Dei et non in sapientia carnali sed in gratia Dei conversati sumus in mundo abundantius autem ad vos

⁷ ita ut e contra magis donetis et consolemini ne forte abundantiori tristitia absorbeatur qui eiusmodi est

¹⁰ quae enim secundum Deum tristitia est paenitentiam in salutem stabilem operatur saeculi autem tristitia mortem operatur

⁶ et ait Salomon tu fecisti cum servo tuo David patre meo misericordiam magnam sicut ambulavit in conspectu tuo in veritate et iustitia et recto corde tecum custodisti ei misericordiam tuam grandem et dedisti ei filium sedentem super thronum eius sicut et hodie ⁷ et nunc Domine Deus tu regnare fecisti servum tuum pro David patre meo ego autem sum puer parvus et ignorans egressum et introitum meum ⁸ et servus tuus in medio est populi quem elegisti populi infiniti qui numerari et supputari non potest prae multitudine ⁹ dabis ergo servo tuo cor docile ut iudicare possit populum tuum et discernere inter malum et bonum quis enim potest iudicare populum istum populum tuum hunc multum ¹⁰ placuit ergo sermo coram Domino quod Salomon rem huiuscemodi postulasset ¹¹ et dixit Deus Salomoni quia postulasti verbum hoc et non petisti tibi dies multos nec divitias aut animam inimicorum tuorum sed postulasti tibi sapientiam ad discernendum iudicium ¹² ecce feci tibi secundum sermones tuos et dedi tibi cor sapiens et intellegens in tantum ut nullus ante te similis tui fuerit nec post te surrecturus sit

⁹⁷ mem quam dilexi legem tuam tota die haec meditatio mea

¹⁰⁰ super senes intellexi quia praecepta tua servavi

⁵ audiens sapiens sapientior erit et intellegens gubernacula possidebit

⁹ da sapienti et addetur ei sapientia doce iustum et festinabit accipere

¹⁵ cor prudens possidebit scientiam et auris sapientium quaerit doctrinam

¹⁰ qui dicunt videntibus nolite videre et aspicientibus nolite aspicere nobis ea quae recta sunt loquimini nobis placentia videte nobis errores

²⁰ pars eius cinis est cor insipiens adoravit illud et non liberabit animam suam neque dicet forte mendacium est in dextera mea

¹ Ephraim pascit ventum et sequitur aestum tota die mendacium et vastitatem multiplicat et foedus cum Assyriis iniit et oleum in Aegyptum ferebat

¹¹ hii autem erant nobiliores eorum qui sunt Thessalonicae qui susceperunt verbum cum omni aviditate cotidie scrutantes scripturas si haec ita se haberent

¹⁸ crescite vero in gratia et in cognitione Domini nostri et salvatoris Iesu Christi ipsi gloria et nunc et in die aeternitatis amen

³⁵ congregatis autem cunctis liberis eius ut lenirent dolorem patris noluit consolationem recipere et ait descendam ad filium meum lugens in infernum et illo perseverante in fletu

⁹ respondit dies peregrinationis vitae meae centum triginta annorum sunt parvi et mali et non pervenerunt usque ad dies patrum meorum quibus peregrinati sunt

⁷ consumpti enim sumus in furore tuo et in indignatione tua conturbati sumus ⁸ posuisti iniquitates nostras coram te neglegentias nostras in luce vultus tui ⁹ omnes enim dies nostri transierunt in furore tuo consumpsimus annos nostros quasi sermonem loquens

¹³ cor gaudens exhilarat faciem in maerore animi deicitur spiritus

²² fons vitae eruditio possidentis doctrina stultorum fatuitas

²⁵ media autem nocte Paulus et Silas adorantes laudabant Deum et audiebant eos qui in custodia erant

² per quem et accessum habemus fide in gratiam istam in qua stamus et gloriamur in spe gloriae filiorum Dei ³ non solum autem sed et gloriamur in tribulationibus scientes quod tribulatio patientiam operatur

¹¹ non solum autem sed et gloriamur in Deo per Dominum nostrum Iesum Christum per quem nunc reconciliationem accepimus

¹² spe gaudentes in tribulatione patientes orationi instantes

⁵ quoniam sicut abundant passiones Christi in nobis ita et per Christum abundat consolatio nostra

¹⁰ quasi tristes semper autem gaudentes sicut egentes multos autem locupletantes tamquam nihil habentes et omnia possidentes

⁶ in quo exultatis modicum nunc si oportet contristati in variis temptationibus ⁷ ut probatum vestrae fidei multo pretiosius sit auro quod perit per ignem probato inveniatur in laudem et gloriam et honorem in revelatione Iesu Christi ⁸ quem cum non videritis diligitis in quem nunc quoque non videntes credentes autem exultatis laetitia inenarrabili et glorificata

¹³ sed communicantes Christi passionibus gaudete ut et in revelatione gloriae eius gaudeatis exultantes

⁶ melior est pauper ambulans in simplicitate sua quam dives pravis itineribus

¹⁰ et omnia quae desideraverunt oculi mei non negavi eis nec prohibui cor quin omni voluptate frueretur et oblectaret se in his quae paraveram et hanc ratus sum partem meam si uterer labore meo ¹¹ cumque me convertissem ad universa opera quae fecerant manus meae et ad labores in quibus frustra sudaveram vidi in omnibus vanitatem et adflictionem animi et nihil permanere sub sole

¹⁸ rursum detestatus sum omnem industriam meam quae sub sole studiosissime laboravi habiturus heredem post me ¹⁹ quem ignoro utrum sapiens an stultus futurus sit et dominabitur in laboribus meis quibus desudavi et sollicitus fui et est quicquam tam vanum ²⁰ unde cessavi renuntiavitque cor meum ultra laborare sub sole ²¹ nam cum alius laboret in sapientia et doctrina et sollicitudine homini otioso quaesita dimittit et hoc ergo vanitas et magnum malum ²² quid enim proderit homini de universo labore suo et adflictione spiritus qua sub sole cruciatus est ²³ cuncti dies eius doloribus et aerumnis pleni sunt nec per noctem mente requiescit et haec non vanitas est

¹⁰ avarus non implebitur pecunia et qui amat divitias fructus non capiet ex eis et hoc ergo vanitas ¹¹ ubi multae sunt opes multi et qui comedant eas et quid prodest possessori nisi quod cernit divitias oculis suis ¹² dulcis est somnus operanti sive parum sive multum comedat saturitas autem divitis non sinit dormire eum

⁶ est autem quaestus magnus pietas cum sufficientia

¹ canticum graduum David ecce quam bonum et quam decorum habitare fratres in uno ² sicut unguentum optimum in capite quod descendit in barbam barbam Aaron quod descendit super oram vestimentorum eius ³ sicut ros Hermon qui descendit super montana Sion quoniam ibi mandavit Dominus benedictionem vitam usque in aeternum

¹ melior est buccella sicca cum gaudio quam domus plena victimis cum iurgio

¹⁹ melius est habitare in terra deserta quam cum muliere rixosa et iracunda

⁴ iterum misit alios servos dicens dicite invitatis ecce prandium meum paravi tauri mei et altilia occisa et omnia parata venite ad nuptias

²³ et adducite vitulum saginatum et occidite et manducemus et epulemur

¹ si qua ergo consolatio in Christo si quod solacium caritatis si qua societas spiritus si quid viscera et miserationes

¹⁶ et nos cognovimus et credidimus caritati quam habet Deus in nobis Deus caritas est et qui manet in caritate in Deo manet et Deus in eo

⁸ dixit ergo Abram ad Loth ne quaeso sit iurgium inter me et te et inter pastores meos et pastores tuos fratres enim sumus ⁹ ecce universa terra coram te est recede a me obsecro si ad sinistram ieris ego ad dexteram tenebo si tu dexteram elegeris ego ad sinistram pergam

²⁴ et cecidit ad pedes eius et dixit in me sit domine mi haec iniquitas loquatur obsecro ancilla tua in auribus tuis et audi verba famulae tuae ²⁵ ne ponat oro dominus meus rex cor suum super virum istum iniquum Nabal quia secundum nomen suum stultus est et est stultitia cum eo ego autem ancilla tua non vidi pueros tuos domine mi quos misisti ²⁶ nunc ergo domine mi vivit Dominus et vivit anima tua qui prohibuit te ne venires in sanguine et salvavit manum tuam tibi et nunc fiant sicut Nabal inimici tui et qui quaerunt domino meo malum ²⁷ quapropter suscipe benedictionem hanc quam adtulit ancilla tua tibi domino meo et da pueris qui sequuntur te dominum meum ²⁸ aufer iniquitatem famulae tuae faciens enim faciet tibi Dominus domino meo domum fidelem quia proelia Domini domine mi tu proeliaris malitia ergo non inveniatur in te omnibus diebus vitae tuae ²⁹ si enim surrexerit aliquando homo persequens te et quaerens animam tuam erit anima domini mei custodita quasi in fasciculo viventium apud Dominum Deum tuum porro anima inimicorum tuorum rotabitur quasi in impetu et circulo fundae ³⁰ cum ergo fecerit tibi Dominus domino meo omnia quae locutus est bona de te et constituerit te ducem super Israhel ³¹ non erit tibi hoc in singultum et in scrupulum cordis domino meo quod effuderis sanguinem innoxium aut ipse te ultus fueris et cum benefecerit Dominus domino meo recordaberis ancillae tuae ³² et ait David ad Abigail benedictus Dominus Deus Israhel qui misit te hodie in occursum meum et benedictum eloquium tuum ³³ et benedicta tu quae prohibuisti me hodie ne irem ad sanguinem et ulciscerer me manu mea ³⁴ alioquin vivit Dominus Deus Israhel qui prohibuit me malum facere tibi nisi cito venisses in occursum mihi non remansisset Nabal usque ad lucem matutinam mingens ad parietem ³⁵ suscepit ergo David de manu eius omnia quae adtulerat ei dixitque ei vade pacifice in domum tuam ecce audivi vocem tuam et honoravi faciem tuam ³⁶ venit autem Abigail ad Nabal et ecce erat ei convivium in domo eius quasi convivium regis et cor Nabal iucundum erat enim ebrius nimis et non indicavit ei verbum pusillum aut grande usque in mane ³⁷ diluculo autem cum digessisset vinum Nabal indicavit ei uxor sua verba haec et emortuum est cor eius intrinsecus et factus est quasi lapis ³⁸ cumque pertransissent decem dies percussit Dominus Nabal et mortuus est ³⁹ quod cum audisset David mortuum Nabal ait benedictus Dominus qui iudicavit causam obprobrii mei de manu Nabal et servum suum custodivit a malo et malitiam Nabal reddidit Dominus in caput eius misit ergo David et locutus est ad Abigail ut sumeret eam sibi in uxorem ⁴⁰ et venerunt pueri David ad Abigail in Carmelum et locuti sunt ad eam dicentes David misit nos ad te ut accipiat te sibi in uxorem ⁴¹ quae consurgens adoravit prona in terram et ait ecce famula tua sit in ancillam ut lavet pedes servorum domini mei ⁴² et festinavit et surrexit Abigail et ascendit super asinum et quinque puellae ierunt cum ea pedisequae eius et secuta est nuntios David et facta est illi uxor ⁴³ sed et Ahinoem accepit David de Iezrahel et fuit utraque uxor eius ⁴⁴ Saul autem dedit Michol filiam suam uxorem David Falti filio Lais qui erat de Gallim

⁴³ et respondit vir Israhel ad viros Iuda et ait decem partibus maior ego sum apud regem magisque ad me pertinet David quam ad te cur mihi fecisti iniuriam et non mihi nuntiatum est priori ut reducerem regem meum durius autem responderunt viri Iuda viris Israhel

²⁹ qui patiens est multa gubernatur prudentia qui autem inpatiens exaltat stultitiam suam

¹ responsio mollis frangit iram sermo durus suscitat furorem

²⁸ homo perversus suscitat lites et verbosus separat principes

²¹ sicut carbones ad prunam et ligna ad ignem sic homo iracundus suscitat rixas

⁴ si spiritus potestatem habentis ascenderit super te locum tuum ne dimiseris quia curatio cessare faciet peccata maxima

⁹ beati pacifici quoniam filii Dei vocabuntur

¹ in diebus autem illis crescente numero discipulorum factus est murmur Graecorum adversus Hebraeos eo quod dispicerentur in ministerio cotidiano viduae eorum ² convocantes autem duodecim multitudinem discipulorum dixerunt non est aequum nos derelinquere verbum Dei et ministrare mensis ³ considerate ergo fratres viros ex vobis boni testimonii septem plenos Spiritu et sapientia quos constituamus super hoc opus ⁴ nos vero orationi et ministerio verbi instantes erimus ⁵ et placuit sermo coram omni multitudine et elegerunt Stephanum virum plenum fide et Spiritu Sancto et Philippum et Prochorum et Nicanorem et Timonem et Parmenam et Nicolaum advenam Antiochenum

¹⁹ scitis fratres mei dilecti sit autem omnis homo velox ad audiendum tardus autem ad loquendum et tardus ad iram ²⁰ ira enim viri iustitiam Dei non operatur

¹⁴ quod si zelum amarum habetis et contentiones in cordibus vestris nolite gloriari et mendaces esse adversus veritatem ¹⁵ non est ista sapientia desursum descendens sed terrena animalis diabolica ¹⁶ ubi enim zelus et contentio ibi inconstantia et omne opus pravum

¹ igitur vociferans omnis turba flevit nocte illa ² et murmurati sunt contra Mosen et Aaron cuncti filii Israhel dicentes ³ utinam mortui essemus in Aegypto et non in hac vasta solitudine utinam pereamus et non inducat nos Dominus in terram istam ne cadamus gladio et uxores ac liberi nostri ducantur captivi nonne melius est reverti in Aegyptum

⁷ et ad omnem multitudinem filiorum Israhel locuti sunt terram quam circuivimus valde bona est ⁸ si propitius fuerit Dominus inducet nos in eam et tradet humum lacte et melle manantem ⁹ nolite rebelles esse contra Dominum neque timeatis populum terrae huius quia sicut panem ita eos possumus devorare recessit ab illis omne praesidium Dominus nobiscum est nolite metuere

⁸ Domine deduc me in iustitia tua propter insidiatores meos dirige ante faciem meam viam tuam

⁸ bonus et rectus Dominus propterea docebit peccatores in via ⁹ deducet mansuetos in iudicio et docebit modestos viam suam

¹² quis est iste vir timens Dominum quem docebit in via quam elegerit

¹¹ ostende mihi Domine viam tuam et deduc me in semita recta propter insidiatores meos

⁶ in omnibus viis tuis cogita illum et ipse diriget gressus tuos

⁹ recti sunt intellegentibus et aequi invenientibus scientiam

⁵ arma et gladii in via perversi custos animae suae longe recedit ab eis

¹³ dicit piger leo foris in medio platearum occidendus sum

¹³ dicit piger leaena in via leo in itineribus

²¹ et aures tuae audient verbum post tergum monentis haec via ambulate in ea neque ad dexteram neque ad sinistram

⁸ et erit ibi semita et via et via sancta vocabitur non transibit per eam pollutus et haec erit nobis directa via ita ut stulti non errent per eam

¹⁴ et dicam viam facite praebete iter declinate de semita auferte offendicula de via populi mei

¹² honora patrem tuum et matrem tuam ut sis longevus super terram quam Dominus Deus tuus dabit tibi

³ unusquisque matrem et patrem suum timeat sabbata mea custodite ego Dominus Deus vester

⁴⁸ insuper et haec locutus est benedictus Dominus Deus Israhel qui dedit hodie sedentem in solio meo videntibus oculis meis

⁹ tu noli pati esse eum innoxium vir autem sapiens es et scies quae facias ei deducesque canos eius cum sanguine ad infernum

⁷ cum ergo audisset Hiram verba Salomonis laetatus est valde et ait benedictus Dominus hodie qui dedit David filium sapientissimum super populum hunc plurimum

¹⁵ fili mi si sapiens fuerit animus tuus gaudebit tecum cor meum ¹⁶ et exultabunt renes mei cum locuta fuerint rectum labia tua

²² audi patrem tuum qui genuit te et ne contemnas cum senuerit mater tua

³ vir qui amat sapientiam laetificat patrem suum qui autem nutrit scorta perdet substantiam

¹⁷ oculum qui subsannat patrem et qui despicit partum matris suae effodiant corvi de torrentibus et comedant illum filii aquilae

²² experimentum autem eius cognoscite quoniam sicut patri filius mecum servivit in evangelium

²⁸ et dixit homini ecce timor Domini ipsa est sapientia et recedere a malo intellegentia

¹⁰ res principium sapientiae timor Domini sen doctrina bona cunctis qui faciunt ea thau laus eius perseverans iugiter alleluia

²³ quasi per risum stultus operatur scelus sapientia autem est viro prudentia

¹² qui despicit amicum suum indigens corde est vir autem prudens tacebit

⁹ stultis inludet peccatum inter iustos morabitur gratia

¹⁶ sapiens timet et declinat malum stultus transilit et confidit

¹⁸ sicut noxius est qui mittit lanceas et sagittas et mortem ¹⁹ sic vir qui fraudulenter nocet amico suo et cum fuerit deprehensus dicit ludens feci

¹⁵ videte itaque fratres quomodo caute ambuletis non quasi insipientes sed ut sapientes

¹³ quis sapiens et disciplinatus inter vos ostendat ex bona conversatione operationem suam in mansuetudine sapientiae

¹⁴ ubi non est gubernator populus corruet salus autem ubi multa consilia

¹⁸ cogitationes consiliis roborantur et gubernaculis tractanda sunt bella

⁶ omni negotio tempus est et oportunitas et multa hominis adflictio

¹⁴ de fructu oris sui unusquisque replebitur bonis et iuxta opera manuum suarum retribuetur ei

¹³ voluntas regum labia iusta qui recta loquitur diligetur

²⁶ labia deosculabitur qui recta verba respondet

¹ omnia tempus habent et suis spatiis transeunt universa sub caelo

¹¹ non enim derelinques animam meam in inferno nec dabis sanctum tuum videre corruptionem ostendes mihi semitam vitae plenitudinem laetitiarum ante vultum tuum decores in dextera tua aeternos

²⁴ et vide si via idoli in me est et deduc me in via aeterna

¹⁸ et pacti Dei sui oblita est inclinata est enim ad mortem domus eius et ad impios semitae ipsius

⁵ pedes eius descendunt in mortem et ad inferos gressus illius penetrant

²⁷ viae inferi domus eius penetrantes interiora mortis

⁸ noli arguere derisorem ne oderit te argue sapientem et diliget te

¹⁴ tu virga percuties eum et animam eius de inferno liberabis

⁸ et ad populum hunc dices haec dicit Dominus ecce ego do coram vobis viam vitae et viam mortis

¹⁴ quam angusta porta et arta via quae ducit ad vitam et pauci sunt qui inveniunt eam

⁶ dicit ei Iesus ego sum via et veritas et vita nemo venit ad Patrem nisi per me

²⁰ nostra autem conversatio in caelis est unde etiam salvatorem expectamus Dominum Iesum Christum

¹ igitur si conresurrexistis Christo quae sursum sunt quaerite ubi Christus est in dextera Dei sedens ² quae sursum sunt sapite non quae supra terram

¹⁷ quia Dominus Deus vester ipse est Deus deorum et Dominus dominantium Deus magnus et potens et terribilis qui personam non accipit nec munera ¹⁸ facit iudicium pupillo et viduae amat peregrinum et dat ei victum atque vestitum

¹⁴ non adsumes et transferes terminos proximi tui quos fixerunt priores in possessione tua quam Dominus Deus tuus dabit tibi in terra quam acceperis possidendam

¹¹ disperge superbos furore tuo et respiciens omnem arrogantem humilia ¹² respice cunctos superbos et confunde eos et contere impios in loco suo ¹³ absconde eos in pulvere simul et facies eorum demerge in foveam

¹ victori ab erudito David cum venisset Doec Idumeus et adnuntiasset Saul dicens ei venit David in domum Achimelech quid gloriaris in malitia potens misericordia Dei tota est die

⁵ sed Deus destruet te in sempiternum terrebit et evellet te de tabernaculo et eradicabit te de terra viventium semper

⁵ Deus habitare facit solitarios in domo educit vinctos in fortitudine increduli autem habitaverunt in siccitatibus ⁶ Deus cum egredereris ante populum tuum et ambulares per desertum semper

⁶ quoniam excelsus Dominus et humilem respicit et excelsa de longe cognoscit

⁹ Dominus custodit advenas pupillum et viduam suscipiet et viam impiorum conteret

⁷ verte impios et non erunt domus autem iustorum permanebit

¹¹ domus impiorum delebitur tabernacula iustorum germinabunt

¹⁰ ne adtingas terminos parvulorum et agrum pupillorum ne introeas

¹² quia dies Domini exercituum super omnem superbum et excelsum et super omnem arrogantem et humiliabitur

²⁰ quando autem elevatum est cor eius et spiritus illius obfirmatus est ad superbiam depositus est de solio regni sui et gloria eius ablata est

²⁷ religio munda et inmaculata apud Deum et Patrem haec est visitare pupillos et viduas in tribulatione eorum inmaculatum se custodire ab hoc saeculo

⁵ similiter adulescentes subditi estote senioribus omnes autem invicem humilitatem insinuate quia Deus superbis resistit humilibus autem dat gratiam

¹⁴ sint placentes sermones oris mei meditatio cordis mei in conspectu tuo Domine fortitudo mea et redemptor meus

³⁰ fe os iusti meditabitur sapientiam et lingua eius loquetur iudicium ³¹ lex Dei eius in corde eius non deficient gressus eius

¹⁶ sex sunt quae odit Dominus et septimum detestatur anima eius ¹⁷ oculos sublimes linguam mendacem manus effundentes innoxium sanguinem ¹⁸ cor machinans cogitationes pessimas pedes veloces ad currendum in malum ¹⁹ proferentem mendacia testem fallacem et eum qui seminat inter fratres discordias

⁹ cogitatio stulti peccatum est et abominatio hominum detractor

¹⁴ lava a malitia cor tuum Hierusalem ut salva fias usquequo morabuntur in te cogitationes noxiae

³⁴ progenies viperarum quomodo potestis bona loqui cum sitis mali ex abundantia enim cordis os loquitur ³⁵ bonus homo de bono thesauro profert bona et malus homo de malo thesauro profert mala ³⁶ dico autem vobis quoniam omne verbum otiosum quod locuti fuerint homines reddent rationem de eo in die iudicii ³⁷ ex verbis enim tuis iustificaberis et ex verbis tuis condemnaberis

¹⁹ de corde enim exeunt cogitationes malae homicidia adulteria fornicationes furta falsa testimonia blasphemiae

²¹ provide autem de omni plebe viros potentes et timentes Deum in quibus sit veritas et qui oderint avaritiam et constitue ex eis tribunos et centuriones et quinquagenarios et decanos

⁸ nec accipias munera quae excaecant etiam prudentes et subvertunt verba iustorum

²⁶ nec inferes quippiam ex idolo in domum tuam ne fias anathema sicut et illud est quasi spurcitiam detestaberis et velut inquinamentum ac sordes abominationi habebis quia anathema est

¹⁹ nec in alteram partem declinent non accipies personam nec munera quia munera excaecant oculos sapientium et mutant verba iustorum

¹⁸ vos autem cavete ne de his quae praecepta sunt quippiam contingatis et sitis praevaricationis rei et omnia castra Israhel sub peccato sint atque turbentur

¹¹ peccavit Israhel et praevaricatus est pactum meum tuleruntque de anathemate et furati sunt atque mentiti et absconderunt inter vasa sua ¹² nec poterit Israhel stare ante hostes suos eosque fugiet quia pollutus est anathemate non ero ultra vobiscum donec conteratis eum qui huius sceleris reus est

²⁴ tollens itaque Iosue Achan filium Zare argentumque et pallium et auream regulam filiosque eius et filias boves et asinos et oves ipsumque tabernaculum et cunctam supellectilem et omnis Israhel cum eo duxerunt eos ad vallem Achor ²⁵ ubi dixit Iosue quia turbasti nos exturbet te Dominus in die hac lapidavitque eum omnis Israhel et cuncta quae illius erant igne consumpta sunt

³ et non ambulaverunt filii illius in viis eius sed declinaverunt post avaritiam acceperuntque munera et perverterunt iudicium ⁴ congregati ergo universi maiores natu Israhel venerunt ad Samuhel in Ramatha ⁵ dixeruntque ei ecce tu senuisti et filii tui non ambulant in viis tuis constitue nobis regem ut iudicet nos sicut universae habent nationes

²⁷ sed et lepra Naaman adherebit tibi et semini tuo in sempiternum et egressus est ab eo leprosus quasi nix

¹⁹ sic semitae omnis avari animas possidentium rapiunt

¹⁹ clementia praeparat vitam et sectatio malorum mortem

²⁹ qui conturbat domum suam possidebit ventos et qui stultus est serviet sapienti

²¹ hereditas ad quam festinatur in principio in novissimo benedictione carebit

¹⁶ dux indigens prudentia multos opprimet per calumniam qui autem odit avaritiam longi fient dies eius

⁴ rex iustus erigit terram vir avarus destruet eam

⁸ vae qui coniungitis domum ad domum et agrum agro copulatis usque ad terminum loci numquid habitabitis soli vos in medio terrae ⁹ in auribus meis sunt haec Domini exercituum nisi domus multae desertae fuerint grandes et pulchrae absque habitatore ¹⁰ decem enim iuga vinearum facient lagunculam unam et triginta modii sementis facient modios tres

¹⁵ qui ambulat in iustitiis et loquitur veritates qui proicit avaritiam ex calumnia et excutit manus suas ab omni munere qui obturat aures suas ne audiat sanguinem et claudit oculos suos ne videat malum ¹⁶ iste in excelsis habitabit munimenta saxorum sublimitas eius panis ei datus est aquae eius fideles sunt

¹¹ perdix fovit quae non peperit fecit divitias et non in iudicio in dimidio dierum suorum derelinquet eas et in novissimo suo erit insipiens

⁹ vae qui congregat avaritiam malam domui suae ut sit in excelso nidus eius et liberari se putat de manu mali ¹⁰ cogitasti confusionem domui tuae concidisti populos multos et peccavit anima tua ¹¹ quia lapis de pariete clamabit et lignum quod inter iuncturas aedificiorum est respondebit

³ et dixit ad me haec est maledictio quae egreditur super faciem omnis terrae quia omnis fur sicut ibi scriptum est iudicabitur et omnis iurans ex hoc similiter iudicabitur ⁴ educam illud dicit Dominus exercituum et veniet ad domum furis et ad domum iurantis in nomine meo mendaciter et commorabitur in medio domus eius et consumet eam et ligna eius et lapides eius

²³ tunc rex ait haec dicit filius meus vivit et filius tuus mortuus est et ista respondit non sed filius tuus mortuus est et filius meus vivit ²⁴ dixit ergo rex adferte mihi gladium cumque adtulissent gladium coram rege ²⁵ dividite inquit infantem vivum in duas partes et date dimidiam partem uni et dimidiam partem alteri ²⁶ dixit autem mulier cuius filius erat vivus ad regem commota sunt quippe viscera eius super filio suo obsecro domine date illi infantem vivum et nolite interficere eum contra illa dicebat nec mihi nec tibi sit dividatur ²⁷ respondens rex ait date huic infantem vivum et non occidatur haec est mater eius ²⁸ audivit itaque omnis Israhel iudicium quod iudicasset rex et timuerunt regem videntes sapientiam Dei esse in eo ad faciendum iudicium

¹⁹ in multiloquio peccatum non deerit qui autem moderatur labia sua prudentissimus est

² lingua sapientium ornat scientiam os fatuorum ebullit stultitiam

¹¹ totum spiritum suum profert stultus sapiens differt et reservat in posterum

²⁰ vidisti hominem velocem ad loquendum stulti magis speranda est quam illius correptio

² ne temere quid loquaris neque cor tuum sit velox ad proferendum sermonem coram Deo Deus enim in caelo et tu super terram idcirco sint pauci sermones tui

⁶ ne dederis os tuum ut peccare faciat carnem tuam neque dicas coram angelo non est providentia ne forte iratus Deus super sermone tuo dissipet cuncta opera manuum tuarum

¹² verba oris sapientis gratia et labia insipientis praecipitabunt eum ¹³ initium verborum eius stultitia et novissimum oris illius error pessimus ¹⁴ stultus verba multiplicat ignorat homo quid ante se fuerit et quod post futurum est quis illi poterit indicare

¹⁰ sunt enim multi et inoboedientes vaniloqui et seductores maxime qui de circumcisione sunt ¹¹ quos oportet redargui qui universas domos subvertunt docentes quae non oportet turpis lucri gratia

⁶ et lingua ignis est universitas iniquitatis lingua constituitur in membris nostris quae maculat totum corpus et inflammat rotam nativitatis nostrae inflammata a gehenna ⁷ omnis enim natura bestiarum et volucrum et serpentium etiam ceterorum domantur et domita sunt a natura humana ⁸ linguam autem nullus hominum domare potest inquietum malum plena veneno mortifero

¹⁵ Dominum autem Christum sanctificate in cordibus vestris parati semper ad satisfactionem omni poscenti vos rationem de ea quae in vobis est spe

¹⁸ superba enim vanitatis loquentes pellicent in desideriis carnis luxuriae eos qui paululum effugiunt qui in errore conversantur

¹ quare Domine stas a longe dispicis in temporibus angustiae

⁴¹ clamabunt et non erit qui salvet ad Dominum et non exaudiet eos

¹⁵ oculi Domini ad iustos et aures eius ad clamorem eorum ¹⁶ vultus Domini super facientes malum ut perdat de terra memoriam eorum ¹⁷ clamaverunt et Dominus exaudivit et ex omnibus tribulationibus eorum liberavit eos

¹⁸ ideo exaudivit Deus et adtendit vocem deprecationis meae ¹⁹ benedictus Deus qui non abstulit orationem meam et misericordiam suam a me

²⁷ eruditionis Asaph ut quid Deus reppulisti in finem fumavit furor tuus in gregem pascuae tuae

¹⁸ sade iustus Dominus in omnibus viis suis et sanctus in omnibus operibus suis ¹⁹ coph iuxta est Dominus omnibus qui invocant eum omnibus qui invocant eum in veritate

⁸ victimae impiorum abominabiles Domino vota iustorum placabilia

⁸ non enim cogitationes meae cogitationes vestrae neque viae vestrae viae meae dicit Dominus ⁹ quia sicut exaltantur caeli a terra sic exaltatae sunt viae meae a viis vestris et cogitationes meae a cogitationibus vestris

⁴⁶ et ibunt hii in supplicium aeternum iusti autem in vitam aeternam

³¹ scimus autem quia peccatores Deus non audit sed si quis Dei cultor est et voluntatem eius facit hunc exaudit

²⁶ similiter autem et Spiritus adiuvat infirmitatem nostram nam quid oremus sicut oportet nescimus sed ipse Spiritus postulat pro nobis gemitibus inenarrabilibus ²⁷ qui autem scrutatur corda scit quid desideret Spiritus quia secundum Deum postulat pro sanctis

¹² quia eratis illo in tempore sine Christo alienati a conversatione Israhel et hospites testamentorum promissionis spem non habentes et sine Deo in mundo ¹³ nunc autem in Christo Iesu vos qui aliquando eratis longe facti estis prope in sanguine Christi

¹⁶ confitemini ergo alterutrum peccata vestra et orate pro invicem ut salvemini multum enim valet deprecatio iusti adsidua ¹⁷ Helias homo erat similis nobis passibilis et oratione oravit ut non plueret super terram et non pluit annos tres et menses sex ¹⁸ et rursum oravit et caelum dedit pluviam et terra dedit fructum suum

¹² quia oculi Domini super iustos et aures eius in preces eorum vultus autem Domini super facientes mala

⁸ et nunc quasi parum et ad momentum facta est deprecatio nostra apud Dominum Deum nostrum ut dimitterentur nobis reliquiae et daretur paxillus in loco sancto eius et inluminaret oculos nostros Deus noster et daret nobis vitam modicam in servitute nostra

¹⁵ beatus populus qui novit iubilum Domine in lumine vultus tui ambulabunt

⁸ sanitas quippe erit umbilico tuo et inrigatio ossuum tuorum

⁹ lux iustorum laetificat lucerna autem impiorum extinguetur

²⁵ aqua frigida animae sitienti et nuntius bonus de terra longinqua

⁷ dulce lumen et delectabile est oculis videre solem

¹¹ et requiem tibi dabit Dominus semper et implebit splendoribus animam tuam et ossa tua liberabit et eris quasi hortus inriguus et sicut fons aquarum cuius non deficient aquae

¹⁰ et dixit illis angelus nolite timere ecce enim evangelizo vobis gaudium magnum quod erit omni populo ¹¹ quia natus est vobis hodie salvator qui est Christus Dominus in civitate David ¹² et hoc vobis signum invenietis infantem pannis involutum et positum in praesepio ¹³ et subito facta est cum angelo multitudo militiae caelestis laudantium Deum et dicentium ¹⁴ gloria in altissimis Deo et in terra pax in hominibus bonae voluntatis ¹⁵ et factum est ut discesserunt ab eis angeli in caelum pastores loquebantur ad invicem transeamus usque Bethleem et videamus hoc verbum quod factum est quod fecit Dominus et ostendit nobis ¹⁶ et venerunt festinantes et invenerunt Mariam et Ioseph et infantem positum in praesepio ¹⁷ videntes autem cognoverunt de verbo quod dictum erat illis de puero hoc ¹⁸ et omnes qui audierunt mirati sunt et de his quae dicta erant a pastoribus ad ipsos ¹⁹ Maria autem conservabat omnia verba haec conferens in corde suo

²³ et civitas non eget sole neque luna ut luceant in ea nam claritas Dei inluminavit eam et lucerna eius est agnus

⁵ et nox ultra non erit et non egebunt lumine lucernae neque lumine solis quoniam Dominus Deus inluminat illos et regnabunt in saecula saeculorum

⁸ noli arguere derisorem ne oderit te argue sapientem et diliget te ⁹ da sapienti et addetur ei sapientia doce iustum et festinabit accipere

²⁰ qui cum sapientibus graditur sapiens erit amicus stultorum efficietur similis

⁵ stultus inridet disciplinam patris sui qui autem custodit increpationes astutior fiet

³ inclinate aurem vestram et venite ad me audite et vivet anima vestra et feriam vobis pactum sempiternum misericordias David fideles

³ iam vos mundi estis propter sermonem quem locutus sum vobis ⁴ manete in me et ego in vobis sicut palmes non potest ferre fructum a semet ipso nisi manserit in vite sic nec vos nisi in me manseritis

¹⁹ ex nobis prodierunt sed non erant ex nobis nam si fuissent ex nobis permansissent utique nobiscum sed ut manifesti sint quoniam non sunt omnes ex nobis

¹⁸ si genuerit homo filium contumacem et protervum qui non audiat patris aut matris imperium et coercitus oboedire contempserit

²⁰ dicentque ad eos filius noster iste protervus et contumax est monita nostra audire contemnit comesationibus vacat et luxuriae atque conviviis

¹⁷ qui odisti disciplinam et proiecisti verba mea post te

⁷ timor Domini principium scientiae sapientiam atque doctrinam stulti despiciunt

²⁴ quia vocavi et rennuistis extendi manum meam et non fuit qui aspiceret ²⁵ despexistis omne consilium meum et increpationes meas neglexistis ²⁶ ego quoque in interitu vestro ridebo et subsannabo cum vobis quod timebatis advenerit ²⁷ cum inruerit repentina calamitas et interitus quasi tempestas ingruerit quando venerit super vos tribulatio et angustia ²⁸ tunc invocabunt me et non exaudiam mane consurgent et non invenient me ²⁹ eo quod exosam habuerint disciplinam et timorem Domini non susceperint ³⁰ nec adquieverint consilio meo et detraxerint universae correptioni meae ³¹ comedent igitur fructus viae suae suisque consiliis saturabuntur ³² aversio parvulorum interficiet eos et prosperitas stultorum perdet illos ³³ qui autem me audierit absque terrore requiescet et abundantia perfruetur malorum timore sublato

¹¹ et gemas in novissimis quando consumpseris carnes et corpus tuum et dicas ¹² cur detestatus sum disciplinam et increpationibus non adquievit cor meum ¹³ nec audivi vocem docentium me et magistris non inclinavi aurem meam

³³ audite disciplinam et estote sapientes et nolite abicere eam ³⁴ beatus homo qui audit me qui vigilat ad fores meas cotidie et observat ad postes ostii mei ³⁵ qui me invenerit inveniet vitam et hauriet salutem a Domino ³⁶ qui autem in me peccaverit laedet animam suam omnes qui me oderunt diligunt mortem

¹⁴ cor sapientis quaerit doctrinam et os stultorum pascetur inperitia

²¹ stultitia gaudium stulto et vir prudens dirigit gressus

¹⁶ quid prodest habere divitias stultum cum sapientiam emere non possit

¹ viro qui corripientem dura cervice contemnit repentinus superveniet interitus et eum sanitas non sequitur

⁵ super quo percutiam vos ultra addentes praevaricationem omne caput languidum et omne cor maerens

³ Domine oculi tui respiciunt fidem percussisti eos et non doluerunt adtrivisti eos et rennuerunt accipere disciplinam induraverunt facies suas super petram noluerunt reverti

²⁴ omnis ergo qui audit verba mea haec et facit ea adsimilabitur viro sapienti qui aedificavit domum suam supra petram ²⁵ et descendit pluvia et venerunt flumina et flaverunt venti et inruerunt in domum illam et non cecidit fundata enim erat super petram ²⁶ et omnis qui audit verba mea haec et non facit ea similis erit viro stulto qui aedificavit domum suam supra harenam ²⁷ et descendit pluvia et venerunt flumina et flaverunt venti et inruerunt in domum illam et cecidit et fuit ruina eius magna

¹⁵ contemplantes ne quis desit gratiae Dei ne qua radix amaritudinis sursum germinans inpediat et per illam inquinentur multi

²² estote autem factores verbi et non auditores tantum fallentes vosmet ipsos

¹⁹ ego quos amo arguo et castigo aemulare ergo et paenitentiam age

¹¹ venite filii audite me timorem Domini docebo vos

¹³ timor Domini odit malum arrogantiam et superbiam et viam pravam et os bilingue detestor

¹² antequam conteratur exaltatur cor hominis et antequam glorificetur humiliatur

⁶ ne gloriosus appareas coram rege et in loco magnorum ne steteris ⁷ melius est enim ut dicatur tibi ascende huc quam ut humilieris coram principe

²³ superbum sequitur humilitas et humilem spiritu suscipiet gloria

¹¹ quia omnis qui se exaltat humiliabitur et qui se humiliat exaltabitur

⁵ hoc enim sentite in vobis quod et in Christo Iesu ⁶ qui cum in forma Dei esset non rapinam arbitratus est esse se aequalem Deo ⁷ sed semet ipsum exinanivit formam servi accipiens in similitudinem hominum factus et habitu inventus ut homo ⁸ humiliavit semet ipsum factus oboediens usque ad mortem mortem autem crucis ⁹ propter quod et Deus illum exaltavit et donavit illi nomen super omne nomen ¹⁰ ut in nomine Iesu omne genu flectat caelestium et terrestrium et infernorum ¹¹ et omnis lingua confiteatur quia Dominus Iesus Christus in gloria est Dei Patris

¹⁰ humiliamini in conspectu Domini et exaltabit vos