Proverbs 17:3-20:30 De smeltkroes is voor het zilver, en de oven voor het goud; maar de HEERE proeft de harten.

DSV⁽ⁱ⁾ ³ De smeltkroes is voor het zilver, en de oven voor het goud; maar de HEERE proeft de harten. ⁴ De boosdoener merkt op de ongerechtige lip; een leugenaar neigt het oor tot de verkeerde tong. ⁵ Die den arme bespot, smaadt deszelfs Maker; die zich verblijdt in het verderf, zal niet onschuldig zijn. ⁶ De kroon de ouden zijn de kindskinderen, en der kinderen sieraad zijn hun vaderen. ⁷ Een voortreffelijke lip past een dwaze niet, veelmin een prins een leugenachtige lip. ⁸ Het geschenk is in de ogen zijner heren een aangenaam gesteente; waarhenen het zich zal wenden, zal het wel gedijen. ⁹ Die de overtreding toedekt, zoekt liefde; maar die de zaak weder ophaalt, scheidt den voornaamsten vriend. ¹⁰ De bestraffing gaat dieper in den verstandige, dan den zot honderdmaal te slaan. ¹¹ Zekerlijk, de wederspannige zoekt het kwaad; maar een wrede bode zal tegen hem gezonden worden. ¹² Dat een beer, die van jongen beroofd is, een man tegemoet kome, maar niet een zot in zijn dwaasheid. ¹³ Die kwaad voor goed vergeldt, het kwaad zal van zijn huis niet wijken. ¹⁴ Het begin des krakeels is gelijk een, die het water opening geeft; daarom verlaat den twist, eer hij zich vermengt. ¹⁵ Wie den goddeloze rechtvaardigt, en den rechtvaardige verdoemt, zijn den HEERE een gruwel, ja, die beiden. ¹⁶ Waarom toch zou in de hand des zots het koopgeld zijn, om wijsheid te kopen, dewijl hij geen verstand heeft? ¹⁷ Een vriend heeft te aller tijd lief; en een broeder wordt in de benauwdheid geboren. ¹⁸ Een verstandeloos mens klapt in de hand, zich borg stellende bij zijn naaste. ¹⁹ Die het gekijf liefheeft, heeft de overtreding lief; die zijn deur verhoogt, zoekt verbreking. ²⁰ Wie verdraaid is van hart, zal het goede niet vinden; en die verkeerd is met zijn tong, zal in het kwaad vallen. ²¹ Wie een zot genereert, die zal hem tot droefheid zijn; en de vader des dwazen zal zich niet verblijden. ²² Een blij hart zal een medicijn goed maken; maar een verslagen geest zal het gebeente verdrogen. ²³ De goddeloze zal het geschenk uit den schoot nemen, om de paden des rechts te buigen. ²⁴ In het aangezicht des verstandigen is wijsheid; maar de ogen des zots zijn in het einde der aarde. ²⁵ Een zotte zoon is een verdriet voor zijn vader, en bittere droefheid voor degene, die hem gebaard heeft. ²⁶ Het is niet goed, den rechtvaardige ook te doen boeten, dat de prinsen iemand slaan zouden om hetgeen recht is. ²⁷ Wie wetenschap weet, houdt zijn woorden in; en een man van verstand is kostelijk van geest. ²⁸ Een dwaas zelfs, die zwijgt, zal wijs geacht worden, en die zijn lippen toesluit, verstandig. ¹⁸ ¹ Die zich afzondert, tracht naar wat begeerlijks; hij vermengt zich in alle bestendige wijsheid. ² De zot heeft geen lust aan verstandigheid, maar daarin, dat zijn hart zich ontdekt. ³ Als de goddeloze komt, komt ook de verachting en met schande versmaadheid. ⁴ De woorden van den mond eens mans zijn diepe wateren; en de springader der wijsheid is een uitstortende beek. ⁵ Het is niet goed, het aangezicht des goddelozen aan te nemen, om den rechtvaardige in het gericht te buigen. ⁶ De lippen des zots komen in twist, en zijn mond roept naar slagen. ⁷ De mond des zots is hemzelven een verstoring, en zijn lippen een strik zijner ziel. ⁸ De woorden des oorblazers zijn als dergenen, die geslagen zijn, en die dalen in het binnenste des buiks. ⁹ Ook die zich slap aanstelt in zijn werk, die is een broeder van een doorbrenger. ¹⁰ De Naam des HEEREN is een Sterke Toren; de rechtvaardige zal daarhenen lopen, en in een Hoog Vertrek gesteld worden. ¹¹ Des rijken goed is de stad zijner sterkte, en als een verheven muur in zijn inbeelding. ¹² Voor de verbreking zal des mensen hart zich verheffen; en de nederigheid gaat voor de eer. ¹³ Die antwoord geeft, eer hij zal gehoord hebben, dat is hem dwaasheid en schande. ¹⁴ De geest eens mans zal zijn krankheid ondersteunen; maar een verslagen geest, wie zal dien opheffen? ¹⁵ Het hart der verstandigen bekomt wetenschap, en het oor der wijzen zoekt wetenschap. ¹⁶ De gift des mensen maakt hem ruimte, en zij geleidt hem voor het aangezicht der groten. ¹⁷ Die de eerste is in zijn twistzaak, schijnt rechtvaardig te zijn; maar zijn naaste komt, en hij onderzoekt hem. ¹⁸ Het lot doet de geschillen ophouden, en maakt scheiding tussen machtigen. ¹⁹ Een broeder is wederspanniger dan een sterke stad; en de geschillen zijn als een grendel van een paleis. ²⁰ Van de vrucht van ieders mond zal zijn buik verzadigd worden; hij zal verzadigd worden van de inkomst zijner lippen. ²¹ Dood en leven zijn in het geweld der tong; en een ieder, die ze liefheeft, zal haar vrucht eten. ²² Die een vrouw gevonden heeft, heeft een goede zaak gevonden, en hij heeft welgevallen getrokken van den HEERE. ²³ De arme spreekt smekingen; maar de rijke antwoordt harde dingen. ²⁴ Een man, die vrienden heeft, heeft zich vriendelijk te houden; want er is een liefhebber, die meer aankleeft dan een broeder. ¹⁹ ¹ De arme, in zijn oprechtheid wandelende, is beter dan de verkeerde van lippen, en die een zot is. ² Ook is de ziel zonder wetenschap niet goed; en die met de voeten haastig is, zondigt. ³ De dwaasheid des mensen zal zijn weg verkeren; en zijn hart zal zich tegen den HEERE vergrammen. ⁴ Het goed brengt veel vrienden toe; maar de arme wordt van zijn vriend gescheiden. ⁵ Een vals getuige zal niet onschuldig zijn; en die leugenen blaast, zal niet ontkomen. ⁶ Velen smeken het aangezicht des prinsen; en een ieder is een vriend desgenen, die giften geeft. ⁷ Al de broeders des armen haten hem; hoeveel te meer gaan zijn vrienden verre van hem! Hij loopt hen na met woorden, die niets zijn. ⁸ Die verstand bekomt, heeft zijn ziel lief; hij neemt de verstandigheid waar, om het goede te vinden. ⁹ Een vals getuige zal niet onschuldig zijn; en die leugenen blaast, zal vergaan. ¹⁰ De weelde staat een zot niet wel; hoeveel te min een knecht te heersen over vorsten! ¹¹ Het verstand des mensen vertraagt zijn toorn; en zijn sieraad is de overtreding voorbij te gaan. ¹² Des konings gramschap is als het brullen eens jongen leeuws; maar zijn welgevallen is als dauw op het kruid. ¹³ Een zotte zoon is zijn vader grote ellende; en de kijvingen ener vrouw als een gestadig druipen. ¹⁴ Huis en goed is een erve van de vaderen; maar een verstandige vrouw is van den HEERE. ¹⁵ Luiheid doet in diepen slaap vallen; en een bedriegelijke ziel zal hongeren. ¹⁶ Die het gebod bewaart, bewaart zijn ziel; die zijn wegen veracht, zal sterven. ¹⁷ Die zich des armen ontfermt, leent den HEERE, en Hij zal hem zijn weldaad vergelden. ¹⁸ Tuchtig uw zoon, als er nog hoop is; maar verhef uw ziel niet, om hem te doden. ¹⁹ Die groot is van grimmigheid, zal straf dragen; want zo gij hem uitredt, zo zult gij nog moeten voortvaren. ²⁰ Hoor raad, en ontvang tucht, opdat gij in uw laatste wijs zijt. ²¹ In het hart des mans zijn veel gedachten; maar de raad des HEEREN, die zal bestaan. ²² De wens des mensen is zijn weldadigheid; maar de arme is beter dan een leugenachtig man. ²³ De vreze des HEEREN is ten leven; want men zal verzadigd zijnde vernachten; met het kwaad zal men niet bezocht worden. ²⁴ Een luiaard verbergt de hand in den boezem, en hij zal ze niet weder aan zijn mond brengen. ²⁵ Sla den spotter, zo zal de slechte kloekzinnig worden; en bestraf den verstandige, hij zal wetenschap begrijpen. ²⁶ Wie den vader verwoest, of de moeder verjaagt, is een zoon, die beschaamd maakt, en schande aandoet. ²⁷ Laat af, mijn zoon, horende de tucht, af te dwalen van de redenen der wetenschap. ²⁸ Een Belialsgetuige bespot het recht; en de mond der goddelozen slokt de ongerechtigheid in. ²⁹ Gerichten zijn voor de spotters bereid, en slagen voor den rug der zotten. ²⁰ ¹ De wijn is een spotter, de sterke drank is woelachtig; al wie daarin dwaalt, zal niet wijs zijn. ² De schrik des konings is als het brullen eens jongen leeuws; die zich tegen hem vergramt, zondigt tegen zijn ziel. ³ Het is eer voor een man, van twist af te blijven; maar ieder dwaas zal er zich in mengen. ⁴ Om den winter zal de luiaard niet ploegen; daarom zal hij bedelen in den oogst, maar er zal niet zijn. ⁵ De raad in het hart eens mans is als diepe wateren; maar een man van verstand zal dien uithalen. ⁶ Elk van de menigte der mensen roept zijn weldadigheid uit; maar wie zal een recht trouwen man vinden? ⁷ De rechtvaardige wandelt steeds in zijn oprechtheid; welgelukzalig zijn zijn kinderen na hem. ⁸ Een koning, zittende op den troon des gerichts, verstrooit alle kwaad met zijn ogen. ⁹ Wie kan zeggen: Ik heb mijn hart gezuiverd, ik ben rein van mijn zonde? ¹⁰ Tweeërlei weegsteen, tweeërlei efa is den HEERE een gruwel, ja die beide. ¹¹ Een jongen zal ook door zijn handelingen zich bekend maken, of zijn werk zuiver, en of het recht zal wezen. ¹² Een horend oor, en een ziend oog heeft de HEERE gemaakt, ja, die beide. ¹³ Heb den slaap niet lief, opdat gij niet arm wordt; open uw ogen, verzadig u met brood. ¹⁴ Het is kwaad, het is kwaad! zal de koper zeggen; maar als hij weggegaan is, dan zal hij zich beroemen. ¹⁵ Goud is er, en menigte van robijnen; maar de lippen de wetenschap zijn een kostelijk kleinood. ¹⁶ Als iemand voor een vreemde borg geworden is, neem zijn kleed; en pand hem voor de onbekenden. ¹⁷ Het brood der leugen is den mens zoet; maar daarna zal zijn mond vol van zandsteentjes worden. ¹⁸ Elke gedachte wordt door raad bevestigd, daarom voer oorlog met wijze raadslagen. ¹⁹ Die als een achterklapper wandelt, openbaart het heimelijke; vermeng u dan niet met hem, die met zijn lippen verlokt. ²⁰ Wie zijn vader of zijn moeder vloekt, diens lamp zal uitgeblust worden in zwarte duisternis. ²¹ Als een erfenis in het eerste verhaast wordt, zo zal haar laatste niet gezegend worden. ²² Zeg niet: Ik zal het kwaad vergelden; wacht op den HEERE, en Hij zal u verlossen. ²³ Tweeërlei weegsteen is den HEERE een gruwel, en de bedriegelijke weegschaal is niet goed. ²⁴ De treden des mans zijn van den HEERE; hoe zou dan een mens zijn weg verstaan? ²⁵ Het is een strik des mensen, dat hij het heilige verslindt, en na gedane geloften, onderzoek te doen. ²⁶ Een wijs koning verstrooit de goddelozen, en hij brengt het rad over hen. ²⁷ De ziel des mensen is een lamp des HEEREN, doorzoekende al de binnenkameren des buiks. ²⁸ Weldadigheid en waarheid bewaren den koning; en door weldadigheid ondersteunt hij zijn troon. ²⁹ Der jongelingen sieraad is hun kracht, en der ouden heerlijkheid is de grijsheid. ³⁰ Gezwellen der wonde zijn in den boze een zuivering, mitsgaders de slagen van het binnenste des buiks.