Genesis Cross References - Clementine_Vulgate

¹ In principio creavit Deus cælum et terram. ² Terra autem erat inanis et vacua, et tenebræ erant super faciem abyssi: et spiritus Dei ferebatur super aquas. ³ Dixitque Deus: Fiat lux. Et facta est lux. ⁴ Et vidit Deus lucem quod esset bona: et divisit lucem a tenebris. ⁵ Appellavitque lucem Diem, et tenebras Noctem: factumque est vespere et mane, dies unus. ⁶ Dixit quoque Deus: Fiat firmamentum in medio aquarum: et dividat aquas ab aquis. ⁷ Et fecit Deus firmamentum, divisitque aquas, quæ erant sub firmamento, ab his, quæ erant super firmamentum. Et factum est ita. ⁸ Vocavitque Deus firmamentum, Cælum: et factum est vespere et mane, dies secundus. ⁹ Dixit vero Deus: Congregentur aquæ, quæ sub cælo sunt, in locum unum: et appareat arida. Et factum est ita. ¹⁰ Et vocavit Deus aridam Terram, congregationesque aquarum appellavit Maria. Et vidit Deus quod esset bonum. ¹¹ Et ait: Germinet terra herbam virentem, et facientem semen, et lignum pomiferum faciens fructum juxta genus suum, cujus semen in semetipso sit super terram. Et factum est ita. ¹² Et protulit terra herbam virentem, et facientem semen juxta genus suum, lignumque faciens fructum, et habens unumquodque sementem secundum speciem suam. Et vidit Deus quod esset bonum. ¹³ Et factum est vespere et mane, dies tertius. ¹⁴ Dixit autem Deus: Fiant luminaria in firmamento cæli, et dividant diem ac noctem, et sint in signa et tempora, et dies et annos: ¹⁵ ut luceant in firmamento cæli, et illuminent terram. Et factum est ita. ¹⁶ Fecitque Deus duo luminaria magna: luminare majus, ut præesset diei: et luminare minus, ut præesset nocti: et stellas. ¹⁷ Et posuit eas in firmamento cæli, ut lucerent super terram, ¹⁸ et præessent diei ac nocti, et dividerent lucem ac tenebras. Et vidit Deus quod esset bonum. ¹⁹ Et factum est vespere et mane, dies quartus. ²⁰ Dixit etiam Deus: Producant aquæ reptile animæ viventis, et volatile super terram sub firmamento cæli. ²¹ Creavitque Deus cete grandia, et omnem animam viventem atque motabilem, quam produxerant aquæ in species suas, et omne volatile secundum genus suum. Et vidit Deus quod esset bonum. ²² Benedixitque eis, dicens: Crescite, et multiplicamini, et replete aquas maris: avesque multiplicentur super terram. ²³ Et factum est vespere et mane, dies quintus. ²⁴ Dixit quoque Deus: Producat terra animam viventem in genere suo, jumenta, et reptilia, et bestias terræ secundum species suas. Factumque est ita. ²⁵ Et fecit Deus bestias terræ juxta species suas, et jumenta, et omne reptile terræ in genere suo. Et vidit Deus quod esset bonum, ²⁶ et ait: Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram: et præsit piscibus maris, et volatilibus cæli, et bestiis, universæque terræ, omnique reptili, quod movetur in terra. ²⁷ Et creavit Deus hominem ad imaginem suam: ad imaginem Dei creavit illum, masculum et feminam creavit eos. ²⁸ Benedixitque illis Deus, et ait: Crescite et multiplicamini, et replete terram, et subjicite eam, et dominamini piscibus maris, et volatilibus cæli, et universis animantibus, quæ moventur super terram. ²⁹ Dixitque Deus: Ecce dedi vobis omnem herbam afferentem semen super terram, et universa ligna quæ habent in semetipsis sementem generis sui, ut sint vobis in escam: ³⁰ et cunctis animantibus terræ, omnique volucri cæli, et universis quæ moventur in terra, et in quibus est anima vivens, ut habeant ad vescendum. Et factum est ita. ³¹ Viditque Deus cuncta quæ fecerat, et erant valde bona. Et factum est vespere et mane, dies sextus.

¹¹ Sex enim diebus fecit Dominus cælum et terram, et mare, et omnia quæ in eis sunt, et requievit in die septimo: idcirco benedixit Dominus diei sabbati, et sanctificavit eum.

¹⁸ Deditque Dominus Moysi, completis hujuscemodi sermonibus in monte Sinai, duas tabulas testimonii lapideas, scriptas digito Dei.

²⁶ Omnes enim dii populorum idola: Dominus autem cælos fecit.

⁶ Tu ipse, Domine, solus, tu fecisti cælum, et cælum cælorum, et omnem exercitum eorum: terram, et universa quæ in ea sunt: maria, et omnia quæ in eis sunt: et tu vivificas omnia hæc, et exercitus cæli te adorat.

¹³ Spiritus ejus ornavit cælos, et obstetricante manu ejus, eductus est coluber tortuosus.

⁴ Ubi eras quando ponebam fundamenta terræ? indica mihi, si habes intelligentiam.

³ Ex ore infantium et lactentium perfecisti laudem propter inimicos tuos, ut destruas inimicum et ultorem.

⁶ Accedite ad eum, et illuminamini; et facies vestræ non confundentur.

⁹ Gustate et videte quoniam suavis est Dominus; beatus vir qui sperat in eo.

¹¹ Quis novit potestatem iræ tuæ, et præ timore tuo iram tuam ¹² dinumerare? Dexteram tuam sic notam fac, et eruditos corde in sapientia.

² Dicet Domino: Susceptor meus es tu, et refugium meum; Deus meus, sperabo in eum.

⁵ Montes sicut cera fluxerunt a facie Domini; a facie Domini omnis terra.

²⁵

²⁴ Et auxit populum suum vehementer, et firmavit eum super inimicos ejus.

³⁰ Edidit terra eorum ranas in penetralibus regum ipsorum.

¹⁵

² Stantes erant pedes nostri in atriis tuis, Jerusalem.

⁸

³ Laudate Dominum, quia bonus Dominus; psallite nomini ejus, quoniam suave.

⁵ Si oblitus fuero tui, Jerusalem, oblivioni detur dextera mea.

⁶ Suscipiens mansuetos Dominus; humilians autem peccatores usque ad terram.

⁴ Laudate eum, cæli cælorum; et aquæ omnes quæ super cælos sunt, ⁵ laudent nomen Domini. Quia ipse dixit, et facta sunt; ipse mandavit, et creata sunt.

¹⁹ Dominus sapientia fundavit terram; stabilivit cælos prudentia.

²² [Dominus possedit me in initio viarum suarum antequam quidquam faceret a principio. ²³ Ab æterno ordinata sum, et ex antiquis antequam terra fieret. ²⁴ Nondum erant abyssi, et ego jam concepta eram: necdum fontes aquarum eruperant, ²⁵ necdum montes gravi mole constiterant: ante colles ego parturiebar. ²⁶ Adhuc terram non fecerat, et flumina, et cardines orbis terræ. ²⁷ Quando præparabat cælos, aderam; quando certa lege et gyro vallabat abyssos; ²⁸ quando æthera firmabat sursum, et librabat fontes aquarum; ²⁹ quando circumdabat mari terminum suum, et legem ponebat aquis, ne transirent fines suos; quando appendebat fundamenta terræ: ³⁰ cum eo eram, cuncta componens. Et delectabar per singulos dies, ludens coram eo omni tempore,

⁴ Universa propter semetipsum operatus est Dominus; impium quoque ad diem malum.

¹ [Memento Creatoris tui in diebus juventutis tuæ, antequam veniat tempus afflictionis, et appropinquent anni de quibus dicas: Non mihi placent;

¹⁶ Domine exercituum, Deus Israël, qui sedes super cherubim, tu es Deus solus omnium regnorum terræ: tu fecisti cælum et terram.

²⁶ Levate in excelsum oculos vestros, et videte quis creavit hæc: qui educit in numero militiam eorum, et omnes ex nomine vocat; præ multitudine fortitudinis et roboris, virtutisque ejus, neque unum reliquum fuit.

²⁸ Numquid nescis, aut non audisti? Deus sempiternus Dominus, qui creavit terminos terræ: non deficiet, neque laborabit, nec est investigatio sapientiæ ejus.

⁵ Hæc dicit Dominus Deus, creans cælos, et extendens eos; formans terram, et quæ germinant ex ea; dans flatum populo qui est super eam, et spiritum calcantibus eam:

²⁴ [Hæc dicit Dominus, redemptor tuus, et formator tuus ex utero: Ego sum Dominus, faciens omnia, extendens cælos solus, stabiliens terram, et nullus mecum;

¹⁸ Quia hæc dicit Dominus creans cælos, ipse Deus formans terram et faciens eam, ipse plastes ejus; non in vanum creavit eam: ut habitaretur formavit eam: Ego Dominus, et non est alius.

¹³ Et oblitus es Domini, factoris tui, qui tetendit cælos et fundavit terram; et formidasti jugiter tota die a facie furoris ejus qui te tribulabat, et paraverat ad perdendum. Ubi nunc est furor tribulantis?

¹⁶ Posui verba mea in ore tuo, et in umbra manus meæ protexi te, ut plantes cælos, et fundes terram, et dicas ad Sion: Populus meus es tu.]

¹⁷ Ecce enim ego creo cælos novos, et terram novam; et non erunt in memoria priora, et non ascendent super cor.

¹² Qui facit terram in fortitudine sua, præparat orbem in sapientia sua, et prudentia sua extendit cælos:

¹⁷ [Heu! heu! heu! Domine Deus, ecce tu fecisti cælum et terram in fortitudine tua magna, et in brachio tuo extento: non erit tibi difficile omne verbum:

¹⁵ Qui fecit terram in fortitudine sua, præparavit orbem in sapientia sua, et prudentia sua extendit cælos.

¹ Onus verbi Domini super Israël. [Dicit Dominus extendens cælum, et fundans terram, et fingens spiritum hominis in eo:

²⁵ { In illo tempore respondens Jesus dixit: Confiteor tibi, Pater, Domine cæli et terræ, quia abscondisti hæc a sapientibus, et prudentibus, et revelasti ea parvulis.}

¹⁹ { Erunt enim dies illi tribulationes tales quales non fuerunt ab initio creaturæ, quam condidit Deus usque nunc, neque fient.}

¹ [In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum. ² Hoc erat in principio apud Deum. ³ Omnia per ipsum facta sunt: et sine ipso factum est nihil, quod factum est.

²⁴ Qui cum audissent, unanimiter levaverunt vocem ad Deum, et dixerunt: Domine, tu es qui fecisti cælum et terram, mare et omnia quæ in eis sunt:

¹⁵ (14:14) et dicentes: Viri, quid hæc facitis? et nos mortales sumus, similes vobis homines, annuntiantes vobis ab his vanis converti ad Deum vivum, qui fecit cælum, et terram, et mare, et omnia quæ in eis sunt:

²⁴ Deus, qui fecit mundum, et omnia quæ in eo sunt, hic cæli et terræ cum sit Dominus, non in manufactis templis habitat,

¹⁹ quia quod notum est Dei, manifestum est in illis. Deus enim illis manifestavit. ²⁰ Invisibilia enim ipsius, a creatura mundi, per ea quæ facta sunt, intellecta, conspiciuntur: sempiterna quoque ejus virtus, et divinitas: ita ut sint inexcusabiles.

³⁶ Quoniam ex ipso, et per ipsum, et in ipso sunt omnia: ipsi gloria in sæcula. Amen.

⁶ nobis tamen unus est Deus, Pater, ex quo omnia, et nos in illum: et unus Dominus Jesus Christus, per quem omnia, et nos per ipsum.

⁹ et illuminare omnes, quæ sit dispensatio sacramenti absconditi a sæculis in Deo, qui omnia creavit:

¹⁶ quoniam in ipso condita sunt universa in cælis, et in terra, visibilia, et invisibilia, sive throni, sive dominationes, sive principatus, sive potestates: omnia per ipsum et in ipso creata sunt: ¹⁷ et ipse est ante omnes, et omnia in ipso constant.

² novissime, diebus istis locutus est nobis in Filio, quem constituit hæredem universorum, per quem fecit et sæcula:

¹⁰ { Et: Tu in principio, Domine, terram fundasti: et opera manuum tuarum sunt cæli.}

⁴ Omnis namque domus fabricatur ab aliquo: qui autem omnia creavit, Deus est.

³ Fide intelligimus aptata esse sæcula verbo Dei: ut ex invisibilibus visibilia fierent.

⁵ Latet enim eos hoc volentes, quod cæli erant prius, et terra de aqua, et per aquam consistens Dei verbo:

¹ Quod fuit ab initio, quod audivimus, quod vidimus oculis nostris, quod perspeximus, et manus nostræ contrectaverunt de verbo vitæ:

¹⁴ { Et angelo Laodiciæ ecclesiæ scribe: Hæc dicit: Amen, testis fidelis et verus, qui est principium creaturæ Dei.}

¹¹ Dignus es Domine Deus noster accipere gloriam, et honorem, et virtutem: quia tu creasti omnia, et propter voluntatem tuam erant, et creata sunt.

⁶ et juravit per viventem in sæcula sæculorum, qui creavit cælum, et ea quæ in eo sunt: et terram, et ea quæ in ea sunt: et mare, et ea quæ in eo sunt: Quia tempus non erit amplius:

⁷ dicens magna voce: Timete Dominum, et date illi honorem, quia venit hora judicii ejus: et adorate eum, qui fecit cælum, et terram, mare, et fontes aquarum.

⁶ { Et dixit mihi: Factum est: ego sum alpha et omega, initium et finis. Ego sitienti dabo de fonte aquæ vitæ, gratis.}

¹³ { Ego sum alpha et omega, primus et novissimus, principium et finis.}

⁷ Qui extendit aquilonem super vacuum, et appendit terram super nihilum.

¹⁴ Ecce hæc ex parte dicta sunt viarum ejus: et cum vix parvam stillam sermonis ejus audierimus, quis poterit tonitruum magnitudinis illius intueri?]

¹² Quis mensus est pugillo aquas, et cælos palmo ponderavit? quis appendit tribus digitis molem terræ, et liberavit in pondere montes, et colles in statera? ¹³ Quis adjuvit spiritum Domini? aut quis consiliarius ejus fuit, et ostendit illi? ¹⁴ cum quo iniit consilium, et instruxit eum, et docuit eum semitam justitiæ, et erudivit eum scientiam, et viam prudentiæ ostendit illi?

²³ Aspexi terram, et ecce vacua erat et nihili; et cælos, et non erat lux in eis.

¹⁰ Dissipata est, et scissa, et dilacerata; et cor tabescens, et dissolutio geniculorum, et defectio in cunctis renibus, et facies omnium eorum sicut nigredo ollæ.

³⁰ et fulgurare lumine suo desuper, cardines quoque maris operiet.

¹⁹ in qua via lux habitet, et tenebrarum quis locus sit:

¹¹

² Cantate ei, et psallite ei; narrate omnia mirabilia ejus.

²⁷ Viam justificationum tuarum instrue me, et exercebor in mirabilibus tuis.

⁵ laudent nomen Domini. Quia ipse dixit, et facta sunt; ipse mandavit, et creata sunt.

⁷ formans lucem et creans tenebras, faciens pacem et creans malum: ego Dominus faciens omnia hæc.

¹⁹ Non erit tibi amplius sol ad lucendum per diem, nec splendor lunæ illuminabit te: sed erit tibi Dominus in lucem sempiternam, et Deus tuus in gloriam tuam.

³ { Et extendens Jesus manum, tetigit eum, dicens: Volo: mundare. Et confestim mundata est lepra ejus.}

⁵ et lux in tenebris lucet, et tenebræ eam non comprehenderunt.

⁹ Erat lux vera, quæ illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum.

¹⁹ { Hoc est autem judicium: quia lux venit in mundum, et dilexerunt homines magis tenebras quam lucem: erant enim eorum mala opera.}

⁴³ { Hæc cum dixisset, voce magna clamavit: Lazare, veni foras.}

⁶ quoniam Deus, qui dixit de tenebris lucem splendescere, ipse illuxit in cordibus nostris ad illuminationem scientiæ claritatis Dei, in facie Christi Jesu.

⁸ Eratis enim aliquando tenebræ: nunc autem lux in Domino. Ut filii lucis ambulate:

¹⁴ Propter quod dicit: Surge qui dormis, et exsurge a mortuis, et illuminabit te Christus.

¹⁶ qui solus habet immortalitatem, et lucem inhabitat inaccessibilem: quem nullus hominum vidit, sed nec videre potest: cui honor, et imperium sempiternum. Amen.

⁵ Et hæc est annuntiatio, quam audivimus ab eo, et annuntiamus vobis: quoniam Deus lux est, et tenebræ in eo non sunt ullæ.

⁸ Iterum mandatum novum scribo vobis, quod verum est et in ipso, et in vobis: quia tenebræ transierunt, et verum lumen jam lucet.

¹⁰ Et vocavit Deus aridam Terram, congregationesque aquarum appellavit Maria. Et vidit Deus quod esset bonum.

¹² Et protulit terra herbam virentem, et facientem semen juxta genus suum, lignumque faciens fructum, et habens unumquodque sementem secundum speciem suam. Et vidit Deus quod esset bonum.

¹⁸ et præessent diei ac nocti, et dividerent lucem ac tenebras. Et vidit Deus quod esset bonum.

²⁵ Et fecit Deus bestias terræ juxta species suas, et jumenta, et omne reptile terræ in genere suo. Et vidit Deus quod esset bonum,

³¹ Viditque Deus cuncta quæ fecerat, et erant valde bona. Et factum est vespere et mane, dies sextus.

¹³ Et vidi quod tantum præcederet sapientia stultitiam, quantum differt lux a tenebris.

⁷ [Dulce lumen, et delectabile est oculis videre solem.

⁸ Vocavitque Deus firmamentum, Cælum: et factum est vespere et mane, dies secundus.

¹³ Et factum est vespere et mane, dies tertius.

¹⁹ Et factum est vespere et mane, dies quartus.

²³ Et factum est vespere et mane, dies quintus.

²² Cunctis diebus terræ, sementis et messis, frigus et æstus, æstas et hiems, nox et dies non requiescent.

²

¹⁶

²⁰ Misit rex, et solvit eum; princeps populorum, et dimisit eum.

²⁰ [Hæc dicit Dominus: Si irritum potest fieri pactum meum cum die, et pactum meum cum nocte, ut non sit dies et nox in tempore suo,

¹³ uniuscujusque opus manifestum erit: dies enim Domini declarabit, quia in igne revelabitur: et uniuscujusque opus quale sit, ignis probabit.

¹³ Omnia autem, quæ arguuntur, a lumine manifestantur: omne enim, quod manifestatur, lumen est.

⁵ omnes enim vos filii lucis estis, et filii diei: non sumus noctis, neque tenebrarum.

¹⁴ Dixit autem Deus: Fiant luminaria in firmamento cæli, et dividant diem ac noctem, et sint in signa et tempora, et dies et annos:

²⁰ Dixit etiam Deus: Producant aquæ reptile animæ viventis, et volatile super terram sub firmamento cæli.

¹¹ Anno sexcentesimo vitæ Noë, mense secundo, septimodecimo die mensis, rupti sunt omnes fontes abyssi magnæ, et cataractæ cæli apertæ sunt: ¹² et facta est pluvia super terram quadraginta diebus et quadraginta noctibus.

⁷ Qui extendit aquilonem super vacuum, et appendit terram super nihilum. ⁸ Qui ligat aquas in nubibus suis, ut non erumpant pariter deorsum.

¹¹ Frumentum desiderat nubes, et nubes spargunt lumen suum.

¹⁸ Tu forsitan cum eo fabricatus es cælos, qui solidissimi quasi ære fusi sunt.

²² Numquid ingressus es thesauros nivis, aut thesauros grandinis aspexisti, ²³ quæ præparavi in tempus hostis, in diem pugnæ et belli? ²⁴ Per quam viam spargitur lux, dividitur æstus super terram? ²⁵ Quis dedit vehementissimo imbri cursum, et viam sonantis tonitrui, ²⁶ ut plueret super terram absque homine in deserto, ubi nullus mortalium commoratur;

¹ [Exaudiat te Dominus in die tribulationis; protegat te nomen Dei Jacob.

⁵ Si oblitus fuero tui, Jerusalem, oblivioni detur dextera mea. ⁶ Adhæreat lingua mea faucibus meis, si non meminero tui; si non proposuero Jerusalem in principio lætitiæ meæ.

⁴ Laudate eum, cæli cælorum; et aquæ omnes quæ super cælos sunt,

¹ Alleluja. [Laudate Dominum in sanctis ejus; laudate eum in firmamento virtutis ejus.

³ Si repletæ fuerint nubes, imbrem super terram effundent. Si ceciderit lignum ad austrum aut ad aquilonem, in quocumque loco ceciderit, ibi erit.

¹⁰ Dominus autem Deus verus est, ipse Deus vivens, et rex sempiternus. Ab indignatione ejus commovebitur terra, et non sustinebunt gentes comminationem ejus.

¹² Qui facit terram in fortitudine sua, præparat orbem in sapientia sua, et prudentia sua extendit cælos: ¹³ ad vocem suam dat multitudinem aquarum in cælo, et elevat nebulas ab extremitatibus terræ: fulgura in pluviam facit, et educit ventum de thesauris suis.

⁹ Dixit vero Deus: Congregentur aquæ, quæ sub cælo sunt, in locum unum: et appareat arida. Et factum est ita.

¹¹ Et ait: Germinet terra herbam virentem, et facientem semen, et lignum pomiferum faciens fructum juxta genus suum, cujus semen in semetipso sit super terram. Et factum est ita.

¹⁵ ut luceant in firmamento cæli, et illuminent terram. Et factum est ita.

²⁴ Dixit quoque Deus: Producat terra animam viventem in genere suo, jumenta, et reptilia, et bestias terræ secundum species suas. Factumque est ita.

⁸ Qui ligat aquas in nubibus suis, ut non erumpant pariter deorsum.

⁸ Quis conclusit ostiis mare, quando erumpebat quasi de vulva procedens; ⁹ cum ponerem nubem vestimentum ejus, et caligine illud quasi pannis infantiæ obvolverem? ¹⁰ Circumdedi illud terminis meis, et posui vectem et ostia, ¹¹ et dixi: Usque huc venies, et non procedes amplius, et hic confringes tumentes fluctus tuos.

¹⁰ et statuit illud Jacob in præceptum, et Israël in testamentum æternum,

²⁸ quando æthera firmabat sursum, et librabat fontes aquarum; ²⁹ quando circumdabat mari terminum suum, et legem ponebat aquis, ne transirent fines suos; quando appendebat fundamenta terræ:

²⁷ Porro homines mirati sunt, dicentes: Qualis est hic, quia venti et mare obediunt ei?

⁵ Appellavitque lucem Diem, et tenebras Noctem: factumque est vespere et mane, dies unus.

² Masculum et feminam creavit eos, et benedixit illis: et vocavit nomen eorum Adam, in die quo creati sunt.

¹⁰ Terminum circumdedit aquis, usque dum finiantur lux et tenebræ.

¹ [Ad te, Domine, levavi animam meam: ² Deus meus, in te confido; non erubescam.

⁷ Iste pauper clamavit, et Dominus exaudivit eum, et de omnibus tribulationibus ejus salvavit eum.

⁵ Quoniam omnes dii gentium dæmonia; Dominus autem cælos fecit.

³ Laudamini in nomine sancto ejus; lætetur cor quærentium Dominum.

⁵ Mementote mirabilium ejus quæ fecit; prodigia ejus, et judicia oris ejus: ⁶ semen Abraham servi ejus; filii Jacob electi ejus. ⁷ Ipse Dominus Deus noster; in universa terra judicia ejus. ⁸ Memor fuit in sæculum testamenti sui; verbi quod mandavit in mille generationes: ⁹ quod disposuit ad Abraham, et juramenti sui ad Isaac:

⁷ Omnia flumina intrant in mare, et mare non redundat; ad locum unde exeunt flumina revertuntur ut iterum fluant.

²² Me ergo non timebitis, ait Dominus, et a facie mea non dolebitis? qui posui arenam terminum mari, præceptum sempiternum quod non præteribit: et commovebuntur, et non poterunt; et intumescent fluctus ejus, et non transibunt illud.

⁹ Et dixit ad eos: Hebræus ego sum, et Dominum Deum cæli ego timeo, qui fecit mare et aridam.

⁴ Et vidit Deus lucem quod esset bona: et divisit lucem a tenebris.

⁴ [Dei perfecta sunt opera, et omnes viæ ejus judicia: Deus fidelis, et absque ulla iniquitate, justus et rectus.

³¹ Dixit, et venit cœnomyia et ciniphes in omnibus finibus eorum.

²⁹ Dixitque Deus: Ecce dedi vobis omnem herbam afferentem semen super terram, et universa ligna quæ habent in semetipsis sementem generis sui, ut sint vobis in escam:

⁵ et omne virgultum agri antequam oriretur in terra, omnemque herbam regionis priusquam germinaret: non enim pluerat Dominus Deus super terram, et homo non erat qui operaretur terram:

⁹ Produxitque Dominus Deus de humo omne lignum pulchrum visu, et ad vescendum suave lignum etiam vitæ in medio paradisi, lignumque scientiæ boni et mali.

¹⁶ præcepitque ei, dicens: Ex omni ligno paradisi comede;

⁵ Terra de qua oriebatur panis, in loco suo igni subversa est.

³ Et erit tamquam lignum quod plantatum est secus decursus aquarum, quod fructum suum dabit in tempore suo: et folium ejus non defluet; et omnia quæcumque faciet prosperabuntur.

⁹ qui posuit animam meam ad vitam, et non dedit in commotionem pedes meos. ¹⁰ Quoniam probasti nos, Deus; igne nos examinasti, sicut examinatur argentum. ¹¹ Induxisti nos in laqueum; posuisti tribulationes in dorso nostro; ¹² imposuisti homines super capita nostra. Transivimus per ignem et aquam, et eduxisti nos in refrigerium. ¹³ Introibo in domum tuam in holocaustis; reddam tibi vota mea

¹⁴ Non reliquit hominem nocere eis: et corripuit pro eis reges. ¹⁵ Nolite tangere christos meos, et in prophetis meis nolite malignari. ¹⁶ Et vocavit famem super terram, et omne firmamentum panis contrivit. ¹⁷ Misit ante eos virum: in servum venundatus est, Joseph.

⁸ Qui annuntiat verbum suum Jacob, justitias et judicia sua Israël.

⁸ Et erit quasi lignum quod transplantatur super aquas, quod ad humorem mittit radices suas, et non timebit cum venerit æstus: et erit folium ejus viride, et in tempore siccitatis non erit sollicitum, nec aliquando desinet facere fructum.

¹⁰ Jam enim securis ad radicem arborum posita est. Omnis ergo arbor, quæ non facit fructum bonum, excidetur, et in ignem mittetur.

³⁰ { Si autem fœnum agri, quod hodie est, et cras in clibanum mittitur, Deus sic vestit, quanto magis vos modicæ fidei?}

¹⁶ { a fructibus eorum cognoscetis eos. Numquid colligunt de spinas uvas, aut de tribulis ficus?} ¹⁷ { Sic omnis arbor bona fructus bonos facit: mala autem arbor malos fructus facit.} ¹⁸ { Non potest arbor bona malos fructus facere: neque arbor mala bonos fructus facere.} ¹⁹ { Omnis arbor, quæ non facit fructum bonum, excidetur, et in ignem mittetur.} ²⁰ { Igitur ex fructibus eorum cognoscetis eos.}

²⁸ { Ultro enim terra fructificat, primum herbam, deinde spicam, deinde plenum frumentum in spica.}

⁴³ { Non est enim arbor bona, quæ facit fructus malos: neque arbor mala, faciens fructum bonum.} ⁴⁴ { Unaquæque enim arbor de fructu suo cognoscitur. Neque enim de spinis colligunt ficus: neque de rubo vindemiant uvam.}

⁷ Terra enim sæpe venientem super se bibens imbrem, et generans herbam opportunam illis, a quibus colitur, accipit benedictionem a Deo:

¹² Numquid potest, fratres mei, ficus uvas facere, aut vitis ficus? Sic neque salsa dulcem potest facere aquam.

¹⁰ Et quomodo descendit imber et nix de cælo, et illuc ultra non revertitur, sed inebriat terram, et infundit eam, et germinare eam facit, et dat semen serenti, et panem comedenti: ¹¹ sic erit verbum meum quod egredietur de ore meo; non revertetur ad me vacuum, sed faciet quæcumque volui, et prosperabitur in his ad quæ misi illud.

¹¹ Sicut enim terra profert germen suum, et sicut hortus semen suum germinat, sic Dominus Deus germinabit justitiam et laudem coram universis gentibus.]

²⁴ { Aliam parabolam proposuit illis, dicens: Simile factum est regnum cælorum homini, qui seminavit bonum semen in agro suo:} ²⁵ { cum autem dormirent homines, venit inimicus ejus, et superseminavit zizania in medio tritici, et abiit.} ²⁶ { Cum autem crevisset herba, et fructum fecisset, tunc apparuerunt et zizania.}

⁴⁴ { Unaquæque enim arbor de fructu suo cognoscitur. Neque enim de spinis colligunt ficus: neque de rubo vindemiant uvam.}

¹⁰ Qui autem administrat semen seminanti: et panem ad manducandum præstabit, et multiplicabit semen vestrum, et augebit incrementa frugum justitiæ vestræ:

⁷ Nolite errare: Deus non irridetur.

¹³ arcum meum ponam in nubibus, et erit signum fœderis inter me et inter terram.

¹⁹ ne forte elevatis oculis ad cælum, videas solem et lunam, et omnia astra cæli, et errore deceptus adores ea, et colas quæ creavit Dominus Deus tuus in ministerium cunctis gentibus, quæ sub cælo sunt.

⁹ Obtenebrentur stellæ caligine ejus; expectet lucem, et non videat, nec ortum surgentis auroræ.

³ Numquid est numerus militum ejus? et super quem non surget lumen illius?

⁵ Ecce luna etiam non splendet, et stellæ non sunt mundæ in conspectu ejus:

¹² Numquid post ortum tuum præcepisti diluculo, et ostendisti auroræ locum suum? ¹³ Et tenuisti concutiens extrema terræ, et excussisti impios ex ea? ¹⁴ Restituetur ut lutum signaculum, et stabit sicut vestimentum:

³¹ Numquid conjungere valebis micantes stellas Pleiadas, aut gyrum Arcturi poteris dissipare? ³² Numquid producis luciferum in tempore suo, et vesperum super filios terræ consurgere facis?

³ Ex ore infantium et lactentium perfecisti laudem propter inimicos tuos, ut destruas inimicum et ultorem. ⁴ Quoniam videbo cælos tuos, opera digitorum tuorum, lunam et stellas quæ tu fundasti.

¹ [Exaudiat te Dominus in die tribulationis; protegat te nomen Dei Jacob. ^{2 3} Mittat tibi auxilium de sancto, et de Sion tueatur te. ⁴ Memor sit omnis sacrificii tui, et holocaustum tuum pingue fiat. ⁵ Tribuat tibi secundum cor tuum, et omne consilium tuum confirmet. ⁶ Lætabimur in salutari tuo; et in nomine Dei nostri magnificabimur.

^{16 17}

³ Judicate egeno et pupillo; humilem et pauperem justificate.

¹⁹ donec veniret verbum ejus. Eloquium Domini inflammavit eum. ²⁰ Misit rex, et solvit eum; princeps populorum, et dimisit eum.

⁹¹

⁷ Memor esto, Domine, filiorum Edom, in die Jerusalem: qui dicunt: Exinanite, exinanite usque ad fundamentum in ea. ⁸ Filia Babylonis misera! beatus qui retribuet tibi retributionem tuam quam retribuisti nobis. ⁹ Beatus qui tenebit, et allidet parvulos tuos ad petram.]

³ Laudate eum, sol et luna; laudate eum, omnes stellæ et lumen.

⁶ Statuit ea in æternum, et in sæculum sæculi; præceptum posuit, et non præteribit.

² Hæc dicit Dominus: Juxta vias gentium nolite discere, et a signis cæli nolite metuere, quæ timent gentes,

³⁵ Hæc dicit Dominus qui dat solem in lumine diei, ordinem lunæ et stellarum in lumine noctis: qui turbat mare, et sonant fluctus ejus: Dominus exercituum nomen illi:

²⁵ Hæc dicit Dominus: Si pactum meum inter diem et noctem, et leges cælo et terræ non posui,

⁷ Et operiam, cum extinctus fueris, cælum, et nigrescere faciam stellas ejus: solem nube tegam, et luna non dabit lumen suum. ⁸ Omnia luminaria cæli mœrere faciam super te, et dabo tenebras super terram tuam, dicit Dominus Deus, cum ceciderint vulnerati tui in medio terræ, ait Dominus Deus.

¹ Hæc dicit Dominus Deus: Porta atrii interioris quæ respicit ad orientem, erit clausa sex diebus in quibus opus fit: die autem sabbati aperietur, sed et in die calendarum aperietur.

⁶ In die autem calendarum vitulum de armento immaculatum, et sex agni et arietes immaculati erunt.

¹⁰ A facie ejus contremuit terra, moti sunt cæli, sol et luna obtenebrati sunt, et stellæ retraxerunt splendorem suum.

³⁰ Et dabo prodigia in cælo et in terra, sanguinem, et ignem, et vaporem fumi. ³¹ Sol convertetur in tenebras, et luna in sanguinem, antequam veniat dies Domini magnus et horribilis.

¹⁵ Sol et luna obtenebrati sunt, et stellæ retraxerunt splendorem suum.

⁸ facientem Arcturum et Orionem, et convertentem in mane tenebras, et diem in noctem mutantem; qui vocat aquas maris, et effundit eas super faciem terræ; Dominus nomen est ejus:

⁹ Et erit in die illa, dicit Dominus Deus: occidet sol in meridie, et tenebrescere faciam terram in die luminis:

² dicentes: Ubi est qui natus est rex Judæorum? vidimus enim stellam ejus in oriente, et venimus adorare eum.

² { At ille respondens, ait illis: Facto vespere dicitis: Serenum erit, rubicundum est enim cælum.} ³ { Et mane: Hodie tempestas, rutilat enim triste cælum.}

²⁹ { Statim autem post tribulationem dierum illorum sol obscurabitur, et luna non dabit lumen suum, et stellæ cadent de cælo, et virtutes cælorum commovebuntur:}

²⁴ { Sed in illis diebus, post tribulationem illam, sol contenebrabitur, et luna non dabit splendorem suum:}

²⁵ { Et erunt signa in sole, et luna, et stellis, et in terris pressura gentium præ confusione sonitus maris, et fluctuum:} ²⁶ { arescentibus hominibus præ timore, et exspectatione, quæ supervenient universo orbi: nam virtutes cælorum movebuntur:}

⁴⁵ Et obscuratus est sol, et velum templi scissum est medium.

¹⁹ { et dabo prodigia in cælo sursum, et signa in terra deorsum, sanguinem, et ignem, et vaporem fumi:} ²⁰ { sol convertetur in tenebras, et luna in sanguinem, antequam veniat dies Domini magnus et manifestus.}

¹² Et vidi cum aperuisset sigillum sextum: et ecce terræmotus magnus factus est, et sol factus est niger tamquam saccus cilicinus: et luna tota facta est sicut sanguis:

¹² Et quartus angelus tuba cecinit: et percussa est tertia pars solis, et tertia pars lunæ, et tertia pars stellarum, ita ut obscuraretur tertia pars eorum, et diei non luceret pars tertia, et noctis similiter.

² Et aperuit puteum abyssi: et ascendit fumus putei, sicut fumus fornacis magnæ: et obscuratus est sol, et aër de fumo putei:

¹² Tunc locutus est Josue Domino, in die qua tradidit Amorrhæum in conspectu filiorum Israël, dixitque coram eis: [Sol, contra Gabaon ne movearis, et luna contra vallem Ajalon. ¹³ Steteruntque sol et luna, donec ulcisceretur se gens de inimicis suis.] Nonne scriptum est hoc in libro justorum? Stetit itaque sol in medio cæli, et non festinavit occumbere spatio unius diei. ¹⁴ Non fuit antea nec postea tam longa dies, obediente Domino voci hominis, et pugnante pro Israël.

²⁶ si vidi solem cum fulgeret, et lunam incedentem clare,

⁷ cum me laudarent simul astra matutina, et jubilarent omnes filii Dei?

⁶ Lætabimur in salutari tuo; et in nomine Dei nostri magnificabimur.

¹⁰ Quoniam stellæ cæli, et splendor earum, non expandent lumen suum; obtenebratus est sol in ortu suo, et luna non splendebit in lumine suo.

²³ Et erubescet luna, et confundetur sol, cum regnaverit Dominus exercituum in monte Sion et in Jerusalem et in conspectu senum suorum fuerit glorificatus.]

¹¹ Sol et luna steterunt in habitaculo suo: in luce sagittarum tuarum ibunt, in splendore fulgurantis hastæ tuæ.

⁴⁵ A sexta autem hora tenebræ factæ sunt super universam terram usque ad horam nonam.

⁴¹ Alia claritas solis, alia claritas lunæ, et alia claritas stellarum. Stella enim a stella differt in claritate:

⁸ Et quartus angelus effudit phialam suam in solem, et datum est illi æstu affligere homines, et igni: ⁹ et æstuaverunt homines æstu magno, et blasphemaverunt nomen Dei habentis potestatem super has plagas, neque egerunt pœnitentiam ut darent illi gloriam.

²³ Et civitas non eget sole neque luna ut luceant in ea, nam claritas Dei illuminavit eam, et lucerna ejus est Agnus.

¹² Numquid post ortum tuum præcepisti diluculo, et ostendisti auroræ locum suum?

¹ [Domine, Dominus noster, quam admirabile est nomen tuum in universa terra! quoniam elevata est magnificentia tua super cælos.

⁴⁷ { Sic enim præcepit nobis Dominus: Posui te in lucem gentium, ut sis in salutem usque ad extremum terræ.}

⁷ Et fecit Deus firmamentum, divisitque aquas, quæ erant sub firmamento, ab his, quæ erant super firmamentum. Et factum est ita.

²² Benedixitque eis, dicens: Crescite, et multiplicamini, et replete aquas maris: avesque multiplicentur super terram.

³⁰ et cunctis animantibus terræ, omnique volucri cæli, et universis quæ moventur in terra, et in quibus est anima vivens, ut habeant ad vescendum. Et factum est ita.

¹⁹ Formatis igitur Dominus Deus de humo cunctis animantibus terræ, et universis volatilibus cæli, adduxit ea ad Adam, ut videret quid vocaret ea: omne enim quod vocavit Adam animæ viventis, ipsum est nomen ejus.

¹⁷ Cuncta animantia, quæ sunt apud te, ex omni carne, tam in volatilibus quam in bestiis et universis reptilibus, quæ reptant super terram, educ tecum, et ingredimini super terram: crescite et multiplicamini super eam.

³³ Et disputavit super lignis a cedro quæ est in Libano, usque ad hyssopum quæ egreditur de pariete: et disseruit de jumentis, et volucribus, et reptilibus, et piscibus.

²⁴ Et auxit populum suum vehementer, et firmavit eum super inimicos ejus. ²⁵ Convertit cor eorum, ut odirent populum ejus, et dolum facerent in servos ejus.

¹⁰ bestiæ, et universa pecora; serpentes, et volucres pennatæ;

²¹ Nam cum alius laboret in sapientia, et doctrina, et sollicitudine, homini otioso quæsita dimittit; et hoc ergo vanitas et magnum malum.

²⁵ nec manibus humanis colitur indigens aliquo, cum ipse det omnibus vitam, et inspirationem, et omnia:

²⁰ De volucribus juxta genus suum, et de jumentis in genere suo, et ex omni reptili terræ secundum genus suum: bina de omnibus ingredientur tecum, ut possint vivere.

¹⁴ ipsi et omne animal secundum genus suum, universaque jumenta in genere suo, et omne quod movetur super terram in genere suo, cunctumque volatile secundum genus suum, universæ aves, omnesque volucres,

¹⁹ Sed et omnia animantia, jumenta, et reptilia quæ reptant super terram, secundum genus suum, egressa sunt de arca.

⁷ Vos autem crescite et multiplicamini, et ingredimini super terram, et implete eam.

⁷ filii Israël creverunt, et quasi germinantes multiplicati sunt: ac roborati nimis, impleverunt terram.

³ et ebulliet fluvius ranas: quæ ascendent, et ingredientur domum tuam, et cubiculum lectuli tui, et super stratum tuum, et in domos servorum tuorum, et in populum tuum, et in furnos tuos, et in reliquias ciborum tuorum:

¹² Numquid mare ego sum, aut cetus, quia circumdedisti me carcere?

⁵ Ecce gigantes gemunt sub aquis, et qui habitant cum eis.

²⁴ Et auxit populum suum vehementer, et firmavit eum super inimicos ejus. ²⁵ Convertit cor eorum, ut odirent populum ejus, et dolum facerent in servos ejus. ²⁶ Misit Moysen servum suum; Aaron quem elegit ipsum.

² Fili hominis, assume lamentum super Pharaonem regem Ægypti, et dices ad eum: [Leoni gentium assimilatus es, et draconi qui est in mari: et ventilabas cornu in fluminibus tuis, et conturbabas aquas pedibus tuis, et conculcabas flumina earum.

¹⁷

¹⁰ Ego autem in voce laudis immolabo tibi: quæcumque vovi, reddam pro salute Domino.]

⁴⁰ { Sicut enim fuit Jonas in ventre ceti tribus diebus, et tribus noctibus, sic erit Filius hominis in corde terræ tribus diebus et tribus noctibus.}

²⁸ Benedixitque illis Deus, et ait: Crescite et multiplicamini, et replete terram, et subjicite eam, et dominamini piscibus maris, et volatilibus cæli, et universis animantibus, quæ moventur super terram.

¹ Benedixitque Deus Noë et filiis ejus. Et dixit ad eos: Crescite, et multiplicamini, et replete terram.

²⁷ Ait illi Laban: Inveniam gratiam in conspectu tuo, experimento didici, quia benedixerit mihi Deus propter te:

³⁰ Modicum habuisti antequam venirem ad te, et nunc dives effectus es: benedixitque tibi Dominus ad introitum meum. Justum est igitur ut aliquando provideam etiam domui meæ.

¹¹ dixitque ei: Ego Deus omnipotens: cresce, et multiplicare: gentes et populi nationum ex te erunt, reges de lumbis tuis egredientur,

⁹ Respiciam vos, et crescere faciam: multiplicabimini, et firmabo pactum meum vobiscum.

¹⁵ (40:10) Ecce behemoth quem feci tecum, fœnum quasi bos comedet.

¹² Dominus autem benedixit novissimis Job magis quam principio ejus: et facta sunt ei quatuordecim millia ovium, et sex millia camelorum, et mille juga boum, et mille asinæ.

³¹

³⁸

³ Supra dorsum meum fabricaverunt peccatores; prolongaverunt iniquitatem suam.

¹³ Regnum tuum regnum omnium sæculorum; et dominatio tua in omni generatione et generationem. Fidelis Dominus in omnibus verbis suis, et sanctus in omnibus operibus suis. ¹⁴ Allevat Dominus omnes qui corruunt, et erigit omnes elisos.

²² [Benedictio Domini divites facit, nec sociabitur eis afflictio.

³⁹ Numquid capies leænæ prædam, et animam catulorum ejus implebis, ⁴⁰ quando cubant in antris, et in specubus insidiantur?

¹ [Numquid nosti tempus partus ibicum in petris, vel parturientes cervas observasti?

⁵ Quis dimisit onagrum liberum, et vincula ejus quis solvit?

⁹ Numquid volet rhinoceros servire tibi, aut morabitur ad præsepe tuum?

¹⁹ Numquid præbebis equo fortitudinem, aut circumdabis collo ejus hinnitum?

⁹ Asperges me hyssopo, et mundabor; lavabis me, et super nivem dealbabor. ¹⁰ Auditui meo dabis gaudium et lætitiam, et exsultabunt ossa humiliata.

¹⁸ Humiliaverunt in compedibus pedes ejus; ferrum pertransiit animam ejus:

²³ Et intravit Israël in Ægyptum, et Jacob accola fuit in terra Cham.

¹⁹ Formatis igitur Dominus Deus de humo cunctis animantibus terræ, et universis volatilibus cæli, adduxit ea ad Adam, ut videret quid vocaret ea: omne enim quod vocavit Adam animæ viventis, ipsum est nomen ejus. ²⁰ Appellavitque Adam nominibus suis cuncta animantia, et universa volatilia cæli, et omnes bestias terræ: Adæ vero non inveniebatur adjutor similis ejus.

⁸ Loquere terræ, et respondebit tibi, et narrabunt pisces maris. ⁹ Quis ignorat quod omnia hæc manus Domini fecerit? ¹⁰ In cujus manu anima omnis viventis, et spiritus universæ carnis hominis.

⁵ Ego feci terram, et homines, et jumenta quæ sunt super faciem terræ, in fortitudine mea magna, et in brachio meo extento, et dedi eam ei qui placuit in oculis meis.

²² et ait: Ecce Adam quasi unus ex nobis factus est, sciens bonum et malum: nunc ergo ne forte mittat manum suam, et sumat etiam de ligno vitæ, et comedat, et vivat in æternum.

¹ Hic est liber generationis Adam. In die qua creavit Deus hominem, ad similitudinem Dei fecit illum.

² Et terror vester ac tremor sit super cuncta animalia terræ, et super omnes volucres cæli, cum universis quæ moventur super terram: omnes pisces maris manui vestræ traditi sunt. ³ Et omne, quod movetur et vivit, erit vobis in cibum: quasi olera virentia tradidi vobis omnia. ⁴ Excepto, quod carnem cum sanguine non comedetis.

⁶ Quicumque effuderit humanum sanguinem, fundetur sanguis illius: ad imaginem quippe Dei factus est homo.

⁷ Venite igitur, descendamus, et confundamus ibi linguam eorum, ut non audiat unusquisque vocem proximi sui.

²³ Sed cum lapidibus regionum pactum tuum, et bestiæ terræ pacificæ erunt tibi.

¹⁰ Et non dixit: Ubi est Deus qui fecit me, qui dedit carmina in nocte;

⁴ Quoniam videbo cælos tuos, opera digitorum tuorum, lunam et stellas quæ tu fundasti. ⁵ Quid est homo, quod memor es ejus? aut filius hominis, quoniam visitas eum? ⁶ Minuisti eum paulominus ab angelis; gloria et honore coronasti eum; ⁷ et constituisti eum super opera manuum tuarum. ⁸ Omnia subjecisti sub pedibus ejus, oves et boves universas, insuper et pecora campi,

³ Non proponebam ante oculos meos rem injustam; facientes prævaricationes odivi; non adhæsit mihi

²⁰ Misit rex, et solvit eum; princeps populorum, et dimisit eum. ²¹ Constituit eum dominum domus suæ, et principem omnis possessionis suæ: ²² ut erudiret principes ejus sicut semetipsum, et senes ejus prudentiam doceret. ²³ Et intravit Israël in Ægyptum, et Jacob accola fuit in terra Cham. ²⁴ Et auxit populum suum vehementer, et firmavit eum super inimicos ejus.

² Lætetur Israël in eo qui fecit eum, et filii Sion exsultent in rege suo.

²⁹ quam adhuc quærit anima mea, et non inveni. Virum de mille unum reperi; mulierem ex omnibus non inveni.

⁸ Et audivi vocem Domini dicentis: [Quem mittam? et quis ibit nobis?] Et dixi: [Ecce ego, mitte me.]

⁸ Et nunc, Domine, pater noster es tu, nos vero lutum; et fictor noster tu, et opera manuum tuarum omnes nos.

⁶ Et nunc itaque ego dedi omnes terras istas in manu Nabuchodonosor regis Babylonis servi mei: insuper et bestias agri dedi ei, ut serviant illi:

¹⁷ { Jesus autem respondit eis: Pater meus usque modo operatur, et ego operor.}

²³ { Respondit Jesus, et dixit ei: Si quis diligit me, sermonem meum servabit, et Pater meus diliget eum, et ad eum veniemus, et mansionem apud eum faciemus;}

²⁰ nova enim quædam infers auribus nostris: volumus ergo scire quidnam velint hæc esse.

²⁶ fecitque ex uno omne genus hominum inhabitare super universam faciem terræ, definiens statuta tempora, et terminos habitationis eorum,

²⁸ In ipso enim vivimus, et movemur, et sumus: sicut et quidam vestrorum poëtarum dixerunt: Ipsius enim et genus sumus. ²⁹ Genus ergo cum simus Dei, non debemus æstimare auro, aut argento, aut lapidi, sculpturæ artis, et cogitationis hominis, divinum esse simile.

⁷ Vir quidem non debet velare caput suum: quoniam imago et gloria Dei est, mulier autem gloria viri est.

¹⁸ Nos vero omnes, revelata facie gloriam Domini speculantes, in eamdem imaginem transformamur a claritate in claritatem, tamquam a Domini Spiritu.

⁴ in quibus Deus hujus sæculi excæcavit mentes infidelium, ut non fulgeat illis illuminatio Evangelii gloriæ Christi, qui est imago Dei.

²⁴ et induite novum hominem, qui secundum Deum creatus est in justitia, et sanctitate veritatis.

¹⁵ qui est imago Dei invisibilis, primogenitus omnis creaturæ:

¹⁰ et induentes novum eum, qui renovatur in agnitionem secundum imaginem ejus qui creavit illum:

⁶ Testatus est autem in quodam loco quis, dicens: Quid est homo quod memor es ejus, aut filius hominis quoniam visitas eum? ⁷ Minuisti eum paulo minus ab angelis: gloria et honore coronasti eum: et constituisti eum super opera manuum tuarum. ⁸ Omnia subjecisti sub pedibus ejus. In eo enim quod omnia ei subjecit, nihil dimisit non subjectum ei. Nunc autem necdum videmus omnia subjecta ei. ⁹ Eum autem, qui modico quam angeli minoratus est, videmus Jesum propter passionem mortis, gloria et honore coronatum: ut, gratia Dei, pro omnibus gustaret mortem.

⁷ Omnis enim natura bestiarum, et volucrum, et serpentium, et ceterorum domantur, et domita sunt a natura humana:

⁹ In ipsa benedicimus Deum et Patrem: et in ipsa maledicimus homines, qui ad similitudinem Dei facti sunt.

⁷ Quoniam tres sunt, qui testimonium dant in cælo: Pater, Verbum, et Spiritus Sanctus: et hi tres unum sunt.

¹⁸ Dixit quoque Dominus Deus: Non est bonum esse hominem solum: faciamus ei adjutorium simile sibi.

²¹ Immisit ergo Dominus Deus soporem in Adam: cumque obdormisset, tulit unam de costis ejus, et replevit carnem pro ea. ²² Et ædificavit Dominus Deus costam, quam tulerat de Adam, in mulierem: et adduxit eam ad Adam. ²³ Dixitque Adam: Hoc nunc os ex ossibus meis, et caro de carne mea: hæc vocabitur Virago, quoniam de viro sumpta est. ²⁴ Quam ob rem relinquet homo patrem suum, et matrem, et adhærebit uxori suæ: et erunt duo in carne una. ²⁵ Erat autem uterque nudus, Adam scilicet et uxor ejus: et non erubescebant.

¹ Hic est liber generationis Adam. In die qua creavit Deus hominem, ad similitudinem Dei fecit illum. ² Masculum et feminam creavit eos, et benedixit illis: et vocavit nomen eorum Adam, in die quo creati sunt.

¹⁴ Verumtamen justi confitebuntur nomini tuo, et habitabunt recti cum vultu tuo.]

⁷ Et omnem qui invocat nomen meum, in gloriam meam creavi eum, formavi eum, et feci eum.

¹⁵ Nonne unus fecit, et residuum spiritus ejus est? et quid unus quærit, nisi semen Dei? custodite ergo spiritum vestrum, et uxorem adolescentiæ tuæ noli despicere.

⁴ { Qui respondens, ait eis: Non legistis, quia qui fecit hominem ab initio, masculum et feminam fecit eos? Et dixit:}

⁶ { ab initio autem creaturæ masculum et feminam fecit eos Deus.}

⁷ Vir quidem non debet velare caput suum: quoniam imago et gloria Dei est, mulier autem gloria viri est. ⁸ Non enim vir ex muliere est, sed mulier ex viro. ⁹ Etenim non est creatus vir propter mulierem, sed mulier propter virum.

¹⁰ Ipsius enim sumus factura, creati in Christo Jesu in operibus bonis, quæ præparavit Deus ut in illis ambulemus.

²⁶ mysterium, quod absconditum fuit a sæculis, et generationibus, nunc autem manifestatum est sanctis ejus,

¹⁶ Et benedicam ei, et ex illa dabo tibi filium cui benedicturus sum: eritque in nationes, et reges populorum orientur ex eo.

²⁰ Super Ismaël quoque exaudivi te: ecce, benedicam ei, et augebo, et multiplicabo eum valde: duodecim duces generabit, et faciam illum in gentem magnam.

¹⁷ benedicam tibi, et multiplicabo semen tuum sicut stellas cæli, et velut arenam quæ est in littore maris: possidebit semen tuum portas inimicorum suorum, ¹⁸ et benedicentur in semine tuo omnes gentes terræ, quia obedisti voci meæ.

⁶⁰ imprecantes prospera sorori suæ, atque dicentes: Soror nostra es, crescas in mille millia, et possideat semen tuum portas inimicorum suorum.

³ et peregrinare in ea: eroque tecum, et benedicam tibi: tibi enim et semini tuo dabo universas regiones has, complens juramentum quod spopondi Abraham patri tuo. ⁴ Et multiplicabo semen tuum sicut stellas cæli: daboque posteris tuis universas regiones has: et benedicentur in semine tuo omnes gentes terræ,

²⁴ ubi apparuit ei Dominus in ipsa nocte, dicens: Ego sum Deus Abraham patris tui: noli timere, quia ego tecum sum: benedicam tibi, et multiplicabo semen tuum propter servum meum Abraham.

⁵ Levatisque oculis, vidit mulieres et parvulos earum, et ait: Quid sibi volunt isti? et si ad te pertinent? Respondit: Parvuli sunt quos donavit mihi Deus servo tuo.

²⁵ Deus patris tui erit adjutor tuus, et omnipotens benedicet tibi benedictionibus cæli desuper, benedictionibus abyssi jacentis deorsum, benedictionibus uberum et vulvæ.

¹⁰ Invocavit vero Jabes Deum Israël, dicens: Si benedicens benedixeris mihi, et dilataveris terminos meos, et fuerit manus tua mecum, et feceris me a malitia non opprimi. Et præstitit Deus quæ precatus est.

⁵ Ammiel sextus, Issachar septimus, Phollathi octavus: quia benedixit illi Dominus.

³⁴

¹ [Beati omnes qui timent Dominum, qui ambulant in viis ejus. ² Labores manuum tuarum quia manducabis: beatus es, et bene tibi erit. ³ Uxor tua sicut vitis abundans in lateribus domus tuæ; filii tui sicut novellæ olivarum in circuitu mensæ tuæ. ⁴ Ecce sic benedicetur homo qui timet Dominum. ⁵ Benedicat tibi Dominus ex Sion, et videas bona Jerusalem omnibus diebus vitæ tuæ.

³ Supra dorsum meum fabricaverunt peccatores; prolongaverunt iniquitatem suam. ⁴ Dominus justus concidit cervices peccatorum.

³ prohibentium nubere, abstinere a cibis, quod Deus creavit ad percipiendum cum gratiarum actione fidelibus, et iis qui cognoverunt veritatem.

³ Et omne, quod movetur et vivit, erit vobis in cibum: quasi olera virentia tradidi vobis omnia.

³¹ Per hæc enim judicat populos, et dat escas multis mortalibus.

¹ [Ad te, Domine, levavi animam meam:

¹⁴ Non reliquit hominem nocere eis: et corripuit pro eis reges. ¹⁵ Nolite tangere christos meos, et in prophetis meis nolite malignari.

²⁷ Posuit in eis verba signorum suorum, et prodigiorum in terra Cham. ²⁸ Misit tenebras, et obscuravit; et non exacerbavit sermones suos.

⁵ Jucundus homo qui miseretur et commodat; disponet sermones suos in judicio:

¹⁶

²⁵

^{15 16}

⁷ Præcinite Domino in confessione; psallite Deo nostro in cithara.

⁹ Non fecit taliter omni nationi, et judicia sua non manifestavit eis. Alleluja.]

¹⁶ Iste in excelsis habitabit; munimenta saxorum sublimitas ejus: panis ei datus est, aquæ ejus fideles sunt.

⁸ Et hæc nescivit, quia ego dedi ei frumentum, et vinum, et oleum, et argentum multiplicavi ei, et aurum, quæ fecerunt Baal.

¹¹ { Panem nostrum supersubstantialem da nobis hodie,}

²⁵ { Ideo dico vobis, ne solliciti sitis animæ vestræ quid manducetis, neque corpori vestro quid induamini. Nonne anima plus est quam esca, et corpus plus quam vestimentum?} ²⁶ { Respicite volatilia cæli, quoniam non serunt, neque metunt, neque congregant in horrea: et Pater vester cælestis pascit illa. Nonne vos magis pluris estis illis?}

¹⁷ (14:16) Et quidem non sine testimonio semetipsum reliquit benefaciens de cælo, dans pluvias et tempora fructifera, implens cibo et lætitia corda nostra.

²⁴ Deus, qui fecit mundum, et omnia quæ in eo sunt, hic cæli et terræ cum sit Dominus, non in manufactis templis habitat, ²⁵ nec manibus humanis colitur indigens aliquo, cum ipse det omnibus vitam, et inspirationem, et omnia:

²⁸ In ipso enim vivimus, et movemur, et sumus: sicut et quidam vestrorum poëtarum dixerunt: Ipsius enim et genus sumus.

¹⁷ Divitibus hujus sæculi præcipe non sublime sapere, neque sperare in incerto divitiarum, sed in Deo vivo (qui præstat nobis omnia abunde ad fruendum)

³⁹ Numquid capies leænæ prædam, et animam catulorum ejus implebis, ⁴⁰ quando cubant in antris, et in specubus insidiantur? ⁴¹ Quis præparat corvo escam suam, quando pulli ejus clamant ad Deum, vagantes, eo quod non habeant cibos?]

⁴ Separantur filii earum, et pergunt ad pastum: egrediuntur, et non revertuntur ad eas.

⁸ Circumspicit montes pascuæ suæ, et virentia quæque perquirit.

³⁰ Pulli ejus lambent sanguinem: et ubicumque cadaver fuerit, statim adest.]

²⁰ (40:15) Huic montes herbas ferunt: omnes bestiæ agri ludent ibi.

¹⁴ Non reliquit hominem nocere eis: et corripuit pro eis reges.

² Complevitque Deus die septimo opus suum quod fecerat: et requievit die septimo ab universo opere quod patrarat.

¹ [Exaudiat te Dominus in die tribulationis; protegat te nomen Dei Jacob. ²

³⁸ Ex ore Altissimi non egredientur nec mala nec bona?

⁴ Quia omnis creatura Dei bona est, et nihil rejiciendum quod cum gratiarum actione percipitur: