Matthew 23 Cross References - Clementine_Vulgate

¹ Tunc Jesus locutus est ad turbas, et ad discipulos suos, ² { dicens: Super cathedram Moysi sederunt scribæ et pharisæi.} ³ { Omnia ergo quæcumque dixerint vobis, servate, et facite: secundum opera vero eorum nolite facere: dicunt enim, et non faciunt.} ⁴ { Alligant enim onera gravia, et importabilia, et imponunt in humeros hominum: digito autem suo nolunt ea movere.} ⁵ { Omnia vero opera sua faciunt ut videantur ab hominibus: dilatant enim phylacteria sua, et magnificant fimbrias.} ⁶ { Amant autem primos recubitus in cœnis, et primas cathedras in synagogis,} ⁷ { et salutationes in foro, et vocari ab hominibus Rabbi.} ⁸ { Vos autem nolite vocari Rabbi: unus est enim magister vester, omnes autem vos fratres estis.} ⁹ { Et patrem nolite vocare vobis super terram: unus est enim pater vester qui in cælis est.} ¹⁰ { Nec vocemini magistri: quia magister vester unus est, Christus.} ¹¹ { Qui major est vestrum, erit minister vester.} ¹² { Qui autem se exaltaverit, humiliabitur: et qui se humiliaverit, exaltabitur.} ¹³ { Væ autem vobis scribæ et pharisæi hypocritæ, quia clauditis regnum cælorum ante homines! vos enim non intratis, nec introëuntes sinitis intrare.} ¹⁴ { Væ vobis scribæ et pharisæi hypocritæ, quia comeditis domos viduarum, orationes longas orantes! propter hoc amplius accipietis judicium.} ¹⁵ { Væ vobis scribæ et pharisæi hypocritæ, quia circuitis mare, et aridam, ut faciatis unum proselytum, et cum fuerit factus, facitis eum filium gehennæ duplo quam vos.} ¹⁶ { Væ vobis duces cæci, qui dicitis: Quicumque juraverit per templum, nihil est: qui autem juraverit in auro templi, debet.} ¹⁷ { Stulti et cæci: quid enim majus est? aurum, an templum, quod sanctificat aurum?} ¹⁸ { Et quicumque juraverit in altari, nihil est: quicumque autem juraverit in dono, quod est super illud, debet.} ¹⁹ { Cæci: quid enim majus est, donum, an altare, quod sanctificat donum?} ²⁰ { Qui ergo jurat in altari, jurat in eo, et in omnibus quæ super illud sunt.} ²¹ { Et quicumque juraverit in templo, jurat in illo, et in eo qui habitat in ipso:} ²² { et qui jurat in cælo, jurat in throno Dei, et in eo qui sedet super eum.} ²³ { Væ vobis scribæ et pharisæi hypocritæ, qui decimatis mentham, et anethum, et cyminum, et reliquistis quæ graviora sunt legis, judicium, et misericordiam, et fidem! hæc oportuit facere, et illa non omittere.} ²⁴ { Duces cæci, excolantes culicem, camelum autem glutientes.} ²⁵ { Væ vobis scribæ et pharisæi hypocritæ, quia mundatis quod deforis est calicis et paropsidis; intus autem pleni estis rapina et immunditia!} ²⁶ { Pharisæe cæce, munda prius quod intus est calicis, et paropsidis, ut fiat id, quod deforis est, mundum.} ²⁷ { Væ vobis scribæ et pharisæi hypocritæ, quia similes estis sepulchris dealbatis, quæ a foris parent hominibus speciosa, intus vero pleni sunt ossibus mortuorum, et omni spurcitia!} ²⁸ { Sic et vos a foris quidem paretis hominibus justi: intus autem pleni estis hypocrisi et iniquitate.} ²⁹ { Væ vobis scribæ et pharisæi hypocritæ, qui ædificatis sepulchra prophetarum, et ornatis monumenta justorum,} ³⁰ { et dicitis: Si fuissemus in diebus patrum nostrorum, non essemus socii eorum in sanguine prophetarum!} ³¹ { itaque testimonio estis vobismetipsis, quia filii estis eorum, qui prophetas occiderunt.} ³² { Et vos implete mensuram patrum vestrorum.} ³³ { Serpentes, genimina viperarum, quomodo fugietis a judicio gehennæ?} ³⁴ { Ideo ecce ego mitto ad vos prophetas, et sapientes, et scribas, et ex illis occidetis, et crucifigetis, et ex eis flagellabitis in synagogis vestris, et persequemini de civitate in civitatem:} ³⁵ { ut veniat super vos omnis sanguis justus, qui effusus est super terram, a sanguine Abel justi usque ad sanguinem Zachariæ, filii Barachiæ, quem occidistis inter templum et altare.} ³⁶ { Amen dico vobis, venient hæc omnia super generationem istam.} ³⁷ { Jerusalem, Jerusalem, quæ occidis prophetas, et lapidas eos, qui ad te missi sunt, quoties volui congregare filios tuos, quemadmodum gallina congregat pullos suos sub alas, et noluisti?} ³⁸ { Ecce relinquetur vobis domus vestra deserta.} ³⁹ { Dico enim vobis, non me videbitis amodo, donec dicatis: Benedictus, qui venit in nomine Domini.}

¹⁰ { Et convocatis ad se turbis, dixit eis: Audite, et intelligite.} ¹¹ { Non quod intrat in os, coinquinat hominem: sed quod procedit ex ore, hoc coinquinat hominem.} ¹² Tunc accedentes discipuli ejus, dixerunt ei: Scis quia pharisæi audito verbo hoc, scandalizati sunt? ¹³ { At ille respondens ait: Omnis plantatio, quam non plantavit Pater meus cælestis, eradicabitur.} ¹⁴ { Sinite illos: cæci sunt, et duces cæcorum; cæcus autem si cæco ducatum præstet, ambo in foveam cadunt.} ¹⁵ Respondens autem Petrus dixit ei: Edissere nobis parabolam istam. ¹⁶ { At ille dixit: Adhuc et vos sine intellectu estis?} ¹⁷ { Non intelligitis quia omne quod in os intrat, in ventrem vadit, et in secessum emittitur?} ¹⁸ { Quæ autem procedunt de ore, de corde exeunt, et ea coinquinant hominem:} ¹⁹ { de corde enim exeunt cogitationes malæ, homicidia, adulteria, fornicationes, furta, falsa testimonia, blasphemiæ:} ²⁰ { hæc sunt, quæ coinquinant hominem. Non lotis autem manibus manducare, non coinquinat hominem.}

¹⁴ { Et advocans iterum turbam, dicebat illis: Audite me omnes, et intelligite.}

³⁸ { Et dicebat eis in doctrina sua: Cavete a scribis, qui volunt in stolis ambulare, et salutari in foro,} ³⁹ { et in primis cathedris sedere in synagogis, et primos discubitus in cœnis:}

¹ { Multis autem turbis circumstantibus, ita ut se invicem conculcarent, cœpit dicere ad discipulos suos: Attendite a fermento pharisæorum, quod est hypocrisis.}

⁵⁷ { quid autem et a vobis ipsis non judicatis quod justum est?}

⁴⁵ Audiente autem omni populo, dixit discipulis suis: ⁴⁶ { Attendite a scribis, qui volunt ambulare in stolis, et amant salutationes in foro, et primas cathedras in synagogis, et primos discubitus in conviviis,}

⁶ Ipse Esdras ascendit de Babylone, et ipse scriba velox in lege Moysi, quam Dominus Deus dedit Israël: et dedit ei rex secundum manum Domini Dei ejus super eum, omnem petitionem ejus.

²⁵ Tu autem Esdra, secundum sapientiam Dei tui, quæ est in manu tua, constitue judices et præsides, ut judicent omni populo qui est trans flumen, his videlicet qui noverunt legem Dei tui: sed et imperitos docete libere.

⁴ Stetit autem Esdras scriba super gradum ligneum, quem fecerat ad loquendum: et steterunt juxta eum Mathathias, et Semeia, et Ania, et Uria, et Helcia, et Maasia, ad dexteram ejus: et ad sinistram, Phadaia, Misaël, et Melchia, et Hasum, et Hasbadana, Zacharia, et Mosollam. ⁵ Et aperuit Esdras librum coram omni populo: super universum quippe populum eminebat: et cum aperuisset eum, stetit omnis populus. ⁶ Et benedixit Esdras Domino Deo magno: et respondit omnis populus: Amen, amen, elevans manus suas: et incurvati sunt, et adoraverunt Deum proni in terram. ⁷ Porro Josue, et Bani, et Serebia, Jamin, Accub, Septhai, Odia, Maasia, Celita, Azarias, Jozabed, Hanan, Phalaia, Levitæ, silentium faciebant in populo ad audiendam legem: populus autem stabat in gradu suo. ⁸ Et legerunt in libro legis Dei distincte, et aperte ad intelligendum: et intellexerunt cum legeretur.

⁷ Labia enim sacerdotis custodient scientiam, et legem requirent ex ore ejus, quia angelus Domini exercituum est.

³⁸ { Et dicebat eis in doctrina sua: Cavete a scribis, qui volunt in stolis ambulare, et salutari in foro,}

⁴⁶ { Attendite a scribis, qui volunt ambulare in stolis, et amant salutationes in foro, et primas cathedras in synagogis, et primos discubitus in conviviis,}

¹⁹ Sed audi verba mea atque consilia, et erit Deus tecum. Esto tu populo in his quæ ad Deum pertinent, ut referas quæ dicuntur ad eum: ²⁰ ostendasque populo cæremonias et ritum colendi, viamque per quam ingredi debeant, et opus quod facere debeant.

²³ Si hoc feceris, implebis imperium Dei, et præcepta ejus poteris sustentare: et omnis hic populus revertetur ad loca sua cum pace.

⁵ Scitis quod docuerim vos præcepta atque justitias, sicut mandavit mihi Dominus Deus meus: sic facietis ea in terra, quam possessuri estis:

²⁷ Tu magis accede: et audi cuncta quæ dixerit Dominus Deus noster tibi: loquerisque ad nos, et nos audientes faciemus ea.

⁹ Veniesque ad sacerdotes Levitici generis, et ad judicem qui fuerit illo tempore: quæresque ab eis, qui indicabunt tibi judicii veritatem. ¹⁰ Et facies quodcumque dixerint qui præsunt loco quem elegerit Dominus, et docuerint te ¹¹ juxta legem ejus, sequerisque sententiam eorum, nec declinabis ad dexteram neque ad sinistram. ¹² Qui autem superbierit, nolens obedire sacerdotis imperio, qui eo tempore ministrat Domino Deo tuo, et decreto judicis, morietur homo ille, et auferes malum de Israël:

¹² In Juda vero facta est manus Domini ut daret eis cor unum, ut facerent juxta præceptum regis et principum verbum Domini.

¹⁶ Libera me de sanguinibus, Deus, Deus salutis meæ, et exsultabit lingua mea justitiam tuam. ¹⁷ Domine, labia mea aperies, et os meum annuntiabit laudem tuam. ¹⁸ Quoniam si voluisses sacrificium, dedissem utique; holocaustis non delectaberis. ¹⁹ Sacrificium Deo spiritus contribulatus; cor contritum et humiliatum, Deus, non despicies. ²⁰ Benigne fac, Domine, in bona voluntate tua Sion, ut ædificentur muri Jerusalem.

² Quare discipuli tui transgrediuntur traditionem seniorum? non enim lavant manus suas cum panem manducant. ³ { Ipse autem respondens ait illis: Quare et vos transgredimini mandatum Dei propter traditionem vestram? Nam Deus dixit:} ⁴ { Honora patrem, et matrem: et, Qui maledixerit patri, vel matri, morte moriatur.} ⁵ { Vos autem dicitis: Quicumque dixerit patri, vel matri: Munus, quodcumque est ex me, tibi proderit:} ⁶ { et non honorificabit patrem suum, aut matrem suam: et irritum fecistis mandatum Dei propter traditionem vestram.} ⁷ { Hypocritæ, bene prophetavit de vobis Isaias, dicens:} ⁸ { [Populus hic labiis me honorat: cor autem eorum longe est a me.} ⁹ { Sine causa autem colunt me, docentes doctrinas et mandata hominum.]}

³⁰ { Accedens autem ad alterum, dixit similiter. At ille respondens, ait: Eo, domine, et non ivit:}

²⁹ Respondens autem Petrus et Apostoli, dixerunt: Obedire oportet Deo magis quam hominibus.

¹⁹ confidis teipsum esse ducem cæcorum, lumen eorum qui in tenebris sunt, ²⁰ eruditorem insipientium, magistrum infantium, habentem formam scientiæ, et veritatis in lege. ²¹ Qui ergo alium doces, teipsum non doces: qui prædicas non furandum, furaris: ²² qui dicis non mœchandum, mœcharis: qui abominaris idola, sacrilegium facis: ²³ qui in lege gloriaris, per prævaricationem legis Deum inhonoras. ²⁴ { (Nomen enim Dei per vos blasphematur inter gentes, sicut scriptum est.)}

¹ Omnis anima potestatibus sublimioribus subdita sit: non est enim potestas nisi a Deo: quæ autem sunt, a Deo ordinatæ sunt.

⁵ habentes speciem quidem pietatis, virtutem autem ejus abnegantes. Et hos devita:

¹⁶ Confitentur se nosse Deum, factis autem negant: cum sint abominati, et incredibiles, et ad omne opus bonum reprobi.

²⁸ { Venite ad me omnes qui laboratis, et onerati estis, et ego reficiam vos.} ²⁹ { Tollite jugum meum super vos, et discite a me, quia mitis sum, et humilis corde: et invenietis requiem animabus vestris.} ³⁰ { Jugum enim meum suave est, et onus meum leve.}

²³ { Væ vobis scribæ et pharisæi hypocritæ, qui decimatis mentham, et anethum, et cyminum, et reliquistis quæ graviora sunt legis, judicium, et misericordiam, et fidem! hæc oportuit facere, et illa non omittere.}

⁴⁶ { At ille ait: Et vobis legisperitis væ: quia oneratis homines oneribus, quæ portare non possunt, et ipsi uno digito vestro non tangitis sarcinas.}

¹⁰ Nunc ergo quid tentatis Deum, imponere jugum super cervices discipulorum quod neque patres nostri, neque nos portare potuimus?

²⁸ Visum est enim Spiritui Sancto et nobis nihil ultra imponere vobis oneris quam hæc necessaria:

¹³ Neque enim qui circumciduntur, legem custodiunt: sed volunt vos circumcidi, ut in carne vestra glorientur.

²⁴ { et ceteris qui Thyatiræ estis: quicumque non habent doctrinam hanc, et qui non cognoverunt altitudines Satanæ, quemadmodum dicunt, non mittam super vos aliud pondus:}

⁹ Et erit quasi signum in manu tua, et quasi monimentum ante oculos tuos: et ut lex Domini semper sit in ore tuo, in manu enim forti eduxit te Dominus de Ægypto.

³⁸ Loquere filiis Israël, et dices ad eos ut faciant sibi fimbrias per angulos palliorum, ponentes in eis vittas hyacinthinas: ³⁹ quas cum viderint, recordentur omnium mandatorum Domini, nec sequantur cogitationes suas et oculos per res varias fornicantes,

⁸ Et ligabis ea quasi signum in manu tua, eruntque et movebuntur inter oculos tuos,

¹⁸ Ponite hæc verba mea in cordibus et in animis vestris, et suspendite ea pro signo in manibus, et inter oculos vestros collocate.

¹² Funiculos in fimbriis facies per quatuor angulos pallii tui, quo operieris.

¹⁶ dixitque ad eum: Veni mecum, et vide zelum meum pro Domino. Et impositum in curru suo

³ Misericordia et veritas te non deserant; circumda eas gutturi tuo, et describe in tabulis cordis tui:

²¹ Liga ea in corde tuo jugiter, et circumda gutturi tuo. ²² Cum ambulaveris, gradiantur tecum; cum dormieris, custodiant te: et evigilans loquere cum eis. ²³ Quia mandatum lucerna est, et lex lux, et via vitæ increpatio disciplinæ:

¹ { Attendite ne justitiam vestram faciatis coram hominibus, ut videamini ab eis: alioquin mercedem non habebitis apud Patrem vestrum qui in cælis est.} ² { Cum ergo facis eleemosynam, noli tuba canere ante te, sicut hypocritæ faciunt in synagogis, et in vicis, ut honorificentur ab hominibus. Amen dico vobis, receperunt mercedem suam.} ³ { Te autem faciente eleemosynam, nesciat sinistra tua quid faciat dextera tua:} ⁴ { ut sit eleemosyna tua in abscondito, et Pater tuus, qui videt in abscondito, reddet tibi.} ⁵ { Et cum oratis, non eritis sicut hypocritæ qui amant in synagogis et in angulis platearum stantes orare, ut videantur ab hominibus: amen dico vobis, receperunt mercedem suam.} ⁶ { Tu autem cum oraveris, intra in cubiculum tuum, et clauso ostio, ora Patrem tuum in abscondito: et Pater tuus, qui videt in abscondito, reddet tibi.} ⁷ { Orantes autem, nolite multum loqui, sicut ethnici, putant enim quod in multiloquio suo exaudiantur.} ⁸ { Nolite ergo assimilari eis: scit enim Pater vester, quid opus sit vobis, antequam petatis eum.} ⁹ { Sic ergo vos orabitis: [Pater noster, qui es in cælis, sanctificetur nomen tuum.} ¹⁰ { Adveniat regnum tuum; fiat voluntas tua, sicut in cælo et in terra.} ¹¹ { Panem nostrum supersubstantialem da nobis hodie,} ¹² { et dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris.} ¹³ { Et ne nos inducas in tentationem, sed libera nos a malo. Amen.]} ¹⁴ { Si enim dimiseritis hominibus peccata eorum: dimittet et vobis Pater vester cælestis delicta vestra.} ¹⁵ { Si autem non dimiseritis hominibus: nec Pater vester dimittet vobis peccata vestra.} ¹⁶ { Cum autem jejunatis, nolite fieri sicut hypocritæ, tristes. Exterminant enim facies suas, ut appareant hominibus jejunantes. Amen dico vobis, quia receperunt mercedem suam.}

²⁰ Et ecce mulier, quæ sanguinis fluxum patiebatur duodecim annis, accessit retro, et tetigit fimbriam vestimenti ejus.

¹⁵ { Et ait illis: Vos estis qui justificatis vos coram hominibus: Deus autem novit corda vestra: quia quod hominibus altum est, abominatio est ante Deum.}

⁴⁷ { qui devorant domos viduarum, simulantes longam orationem: hi accipient damnationem majorem.}

⁴⁴ { Quomodo vos potestis credere, qui gloriam ab invicem accipitis, et gloriam quæ a solo Deo est, non quæritis?}

¹⁸ { Qui a semetipso loquitur, gloriam propriam quærit; qui autem quærit gloriam ejus qui misit eum, hic verax est, et injustitia in illo non est.}

⁴³ Dilexerunt enim gloriam hominum magis quam gloriam Dei.

¹⁵ Forsitan enim ideo discessit ad horam a te, ut æternum illum reciperes:

³ nihil per contentionem, neque per inanem gloriam: sed in humilitate superiores sibi invicem arbitrantes, ⁴ qui adversatur, et extollitur supra omne, quod dicitur Deus, aut quod colitur, ita ut in templo Dei sedeat ostendens se tamquam sit Deus.

⁶ Ne gloriosus appareas coram rege, et in loco magnorum ne steteris. ⁷ Melius est enim ut dicatur tibi: Ascende huc, quam ut humilieris coram principe.]

²¹ Qui dixit ei: Quid vis? Ait illi: Dic ut sedeant hi duo filii mei, unus ad dexteram tuam, et unus ad sinistram in regno tuo.

⁴³ { Væ vobis, pharisæis, quia diligitis primas cathedras in synagogis, et salutationes in foro.} ⁴⁴ { Væ vobis, quia estis ut monumenta, quæ non apparent, et homines ambulantes supra, nesciunt.} ⁴⁵ Respondens autem quidam ex legisperitis, ait illi: Magister, hæc dicens etiam contumeliam nobis facis. ⁴⁶ { At ille ait: Et vobis legisperitis væ: quia oneratis homines oneribus, quæ portare non possunt, et ipsi uno digito vestro non tangitis sarcinas.} ⁴⁷ { Væ vobis, qui ædificatis monumenta prophetarum: patres autem vestri occiderunt illos.} ⁴⁸ { Profecto testificamini quod consentitis operibus patrum vestrorum: quoniam ipsi quidem eos occiderunt, vos autem ædificatis eorum sepulchra.} ⁴⁹ { Propterea et sapientia Dei dixit: Mittam ad illos prophetas, et apostolos, et ex illis occident, et persequentur:} ⁵⁰ { ut inquiratur sanguis omnium prophetarum, qui effusus est a constitutione mundi a generatione ista,} ⁵¹ { a sanguine Abel, usque ad sanguinem Zachariæ, qui periit inter altare et ædem. Ita dico vobis, requiretur ab hac generatione.} ⁵² { Væ vobis, legisperitis, quia tulistis clavem scientiæ: ipsi non introistis, et eos qui introibant, prohibuistis.} ⁵³ Cum autem hæc ad illos diceret, cœperunt pharisæi et legisperiti graviter insistere, et os ejus opprimere de multis, ⁵⁴ insidiantes ei, et quærentes aliquid capere de ore ejus, ut accusarent eum.

⁷ Dicebat autem et ad invitatos parabolam, intendens quomodo primos accubitus eligerent, dicens ad illos: ⁸ { Cum invitatus fueris ad nuptias, non discumbas in primo loco, ne forte honoratior te sit invitatus ab illo.} ⁹ { Et veniens is, qui te et illum vocavit, dicat tibi: Da huic locum: et tunc incipias cum rubore novissimum locum tenere.} ¹⁰ { Sed cum vocatus fueris, vade, recumbe in novissimo loco: ut, cum venerit qui te invitavit, dicat tibi: Amice, ascende superius. Tunc erit tibi gloria coram simul discumbentibus:} ¹¹ { quia omnis, qui se exaltat, humiliabitur: et qui se humiliat, exaltabitur.}

⁴⁶ { Attendite a scribis, qui volunt ambulare in stolis, et amant salutationes in foro, et primas cathedras in synagogis, et primos discubitus in conviviis,} ⁴⁷ { qui devorant domos viduarum, simulantes longam orationem: hi accipient damnationem majorem.}

¹⁰ caritate fraternitatis invicem diligentes: honore invicem prævenientes:

¹ Fratres mei, nolite in personarum acceptione habere fidem Domini nostri Jesu Christi gloriæ. ² Etenim si introierit in conventum vestrum vir aureum annulum habens in veste candida, introierit autem et pauper in sordido habitu, ³ et intendatis in eum qui indutus est veste præclara, et dixeritis ei: Tu sede hic bene: pauperi autem dicatis: Tu sta illic; aut sede sub scabello pedum meorum: ⁴ nonne judicatis apud vosmetipsos, et facti estis judices cogitationum iniquarum?

⁹ Scripsissem forsitan ecclesiæ: sed is qui amat primatum genere in eis, Diotrephes, non recipit nos:

⁸ { Vos autem nolite vocari Rabbi: unus est enim magister vester, omnes autem vos fratres estis.}

⁵ Non enim sciebat quid diceret: erant enim timore exterriti.

⁵¹ { Et respondens Jesus dixit illi: Quid tibi vis faciam? Cæcus autem dixit ei: Rabboni, ut videam.}

³⁸ { Conversus autem Jesus, et videns eos sequentes se, dicit eis: Quid quæritis? Qui dixerunt ei: Rabbi (quod dicitur interpretatum Magister), ubi habitas?}

⁴⁹ Respondit ei Nathanaël, et ait: Rabbi, tu es Filius Dei, tu es rex Israël.

² Hic venit ad Jesum nocte, et dixit ei: Rabbi, scimus quia a Deo venisti magister, nemo enim potest hæc signa facere, quæ tu facis, nisi fuerit Deus cum eo.

²⁶ Et venerunt ad Joannem, et dixerunt ei: Rabbi, qui erat tecum trans Jordanem, cui tu testimonium perhibuisti, ecce hic baptizat, et omnes veniunt ad eum.

²⁵ Et cum invenissent eum trans mare, dixerunt ei: Rabbi, quando huc venisti?

¹⁶ { Dicit ei Jesus: Maria. Conversa illa, dicit ei: Rabboni (quod dicitur Magister).}

²⁵ { sufficit discipulo ut sit sicut magister ejus, et servo, sicut dominus ejus. Si patremfamilias Beelzebub vocaverunt, quanto magis domesticos ejus?}

⁵ Adhuc eo loquente, ecce nubes lucida obumbravit eos. Et ecce vox de nube, dicens: Hic est Filius meus dilectus, in quo mihi bene complacui: ipsum audite.

¹⁰ { Nec vocemini magistri: quia magister vester unus est, Christus.}

⁴⁹ Et confestim accedens ad Jesum, dixit: Ave Rabbi. Et osculatus est eum.

³² { ego autem rogavi pro te ut non deficiat fides tua: et tu aliquando conversus, confirma fratres tuos.}

¹³ { Vos vocatis me Magister et Domine, et bene dicitis: sum etenim.} ¹⁴ { Si ergo ego lavi pedes vestros, Dominus et Magister, et vos debetis alter alterutrum lavare pedes.}

⁹ In hoc enim Christus mortuus est, et resurrexit: ut et mortuorum et vivorum dominetur. ¹⁰ Tu autem quid judicas fratrem tuum? aut tu quare spernis fratrem tuum? omnes enim stabimus ante tribunal Christi.

¹² Hoc autem dico, quod unusquisque vestrum dicit: Ego quidem sum Pauli: ego autem Apollo: ego vero Cephæ: ego autem Christi. ¹³ Divisus est Christus? numquid Paulus crucifixus est pro vobis? aut in nomine Pauli baptizati estis?

³ Cum enim sit inter vos zelus, et contentio: nonne carnales estis, et secundum hominem ambulatis? ⁴ Cum enim quis dicat: Ego quidem sum Pauli; alius autem: Ego Apollo: nonne homines estis? Quid igitur est Apollo? quid vero Paulus? ⁵ ministri ejus, cui credidistis, ut unicuique sicut Dominus dedit.

²⁴ non quia dominamur fidei vestæ, sed adjutores sumus gaudii vestri: nam fide statis.

⁵ Non enim nosmetipsos prædicamus, sed Jesum Christum Dominum nostrum: nos autem servos vestros per Jesum:

¹⁵ ex quo omnis paternitas in cælis et in terra nominatur,

¹ Paulus Apostolus Jesu Christi per voluntatem Dei, et Timotheus frater: ² eis, qui sunt Colossis, sanctis, et fidelibus fratribus in Christo Jesu.

¹ Nolite plures magistri fieri fratres mei, scientes quoniam majus judicium sumitis.

³ neque ut dominantes in cleris, sed forma facti gregis ex animo.

⁹ Ego Joannes frater vester, et particeps in tribulatione, et regno, et patientia in Christo Jesu: fui in insula, quæ appellatur Patmos, propter verbum Dei, et testimonium Jesu:

¹⁰ Et cecidi ante pedes ejus, ut adorarem eum. Et dicit mihi: Vide ne feceris: conservus tuus sum, et fratrum tuorum habentium testimonium Jesu. Deum adora. Testimonium enim Jesu est spiritus prophetiæ.

⁹ et dixit mihi: Vide ne feceris: conservus enim tuus sum, et fratrum tuorum prophetarum, et eorum qui servant verba prophetiæ libri hujus: Deum adora.

¹² Eliseus autem videbat, et clamabat: Pater mi, pater mi, currus Israël, et auriga ejus. Et non vidit eum amplius: apprehenditque vestimenta sua, et scidit illa in duas partes.

²¹ Dixitque rex Israël ad Eliseum, cum vidisset eos: Numquid percutiam eos, pater mi?

¹⁴ Eliseus autem ægrotabat infirmitate, qua et mortuus est: descenditque ad eum Joas rex Israël, et flebat coram eo, dicebatque: Pater mi, pater mi, currus Israël et auriga ejus.

²¹ Non accipiam personam viri, et Deum homini non æquabo. ²² Nescio enim quamdiu subsistam, et si post modicum tollat me factor meus.]

⁶ Filius honorat patrem, et servus dominum suum. Si ergo pater ego sum, ubi est honor meus? et si Dominus ego sum, ubi est timor meus? dicit Dominus exercituum. Ad vos, o sacerdotes, qui despicitis nomen meum, et dixistis: In quo despeximus nomen tuum?

⁸ { Nolite ergo assimilari eis: scit enim Pater vester, quid opus sit vobis, antequam petatis eum.} ⁹ { Sic ergo vos orabitis: [Pater noster, qui es in cælis, sanctificetur nomen tuum.}

³² { hæc enim omnia gentes inquirunt. Scit enim Pater vester, quia his omnibus indigetis.}

¹¹ { Si ergo vos, cum sitis mali, nostis bona data dare filiis vestris: quanto magis Pater vester, qui in cælis est, dabit bona petentibus se?}

¹ Viri fratres, et patres, audite quam ad vos nunc reddo rationem.

¹⁴ Quicumque enim Spiritu Dei aguntur, ii sunt filii Dei. ¹⁵ Non enim accepistis spiritum servitutis iterum in timore, sed accepistis spiritum adoptionis filiorum, in quo clamamus: Abba (Pater). ¹⁶ Ipse enim Spiritus testimonium reddit spiritui nostro quod sumus filii Dei. ¹⁷ Si autem filii, et hæredes: hæredes, quidem Dei, cohæredes autem Christi: si tamen compatimur ut et conglorificemur.

¹⁵ Nam si decem millia pædagogorum habeatis in Christo, sed non multos patres. Nam in Christo Jesu per Evangelium ego vos genui.

¹⁸ { et ego recipiam vos: et ero vobis in patrem, et vos eritis mihi in filios et filias, dicit Dominus omnipotens.]}

¹ Seniorem ne increpaveris, sed obsecra ut patrem: juvenes, ut fratres: ² anus, ut matres: juvenculas, ut sorores in omni castitate:

⁹ Deinde patres quidem carnis nostræ, eruditores habuimus, et reverebamur eos, non multo magis obtemperabimus Patri spirituum, et vivemus?

¹ Videte qualem caritatem dedit nobis Pater, ut filii Dei nominemur et simus. Propter hoc mundus non novit nos: quia non novit eum.

²⁶ { Non ita erit inter vos: sed quicumque voluerit inter vos major fieri, sit vester minister:} ²⁷ { et qui voluerit inter vos primus esse, erit vester servus.}

⁴³ { Non ita est autem in vobis, sed quicumque voluerit fieri major, erit vester minister:} ⁴⁴ { et quicumque voluerit in vobis primus esse, erit omnium servus.}

²⁶ { Vos autem non sic: sed qui major est in vobis, fiat sicut minor: et qui præcessor est, sicut ministrator.} ²⁷ { Nam quis major est, qui recumbit, an qui ministrat? nonne qui recumbit? Ego autem in medio vestrum sum, sicut qui ministrat:}

¹⁴ { Si ergo ego lavi pedes vestros, Dominus et Magister, et vos debetis alter alterutrum lavare pedes.} ¹⁵ { Exemplum enim dedi vobis, ut quemadmodum ego feci vobis, ita et vos faciatis.}

¹⁹ Nam cum liber essem ex omnibus, omnium me servum feci, ut plures lucrifacerem.

²³ Ministri Christi sunt (ut minus sapiens dico), plus ego: in laboribus plurimis, in carceribus abundantius, in plagis supra modum, in mortibus frequenter.

¹³ Vos enim in libertatem vocati estis, fratres: tantum ne libertatem in occasionem detis carnis, sed per caritatem Spiritus servite invicem.

⁵ Hoc enim sentite in vobis, quod et in Christo Jesu: ⁶ qui cum in forma Dei esset, non rapinam arbitratus est esse se æqualem Deo: ⁷ sed semetipsum exinanivit, formam servi accipiens, in similitudinem hominum factus, et habitu inventus ut homo. ⁸ Humiliavit semetipsum factus obediens usque ad mortem, mortem autem crucis.

²⁹ Qui enim humiliatus fuerit, erit in gloria, et qui inclinaverit oculos, ipse salvabitur.

⁶ Mirabilis facta est scientia tua ex me; confortata est, et non potero ad eam.

³³ Timor Domini disciplina sapientiæ, et gloriam præcedit humilitas.]

¹⁸ Contritionem præcedit superbia, et ante ruinam exaltatur spiritus. ¹⁹ Melius est humiliari cum mitibus quam dividere spolia cum superbis.

²³ Superbum sequitur humilitas, et humilem spiritu suscipiet gloria.

¹⁵ Quia hæc dicit Excelsus, et Sublimis, habitans æternitatem, et sanctum nomen ejus: in excelso et in sancto habitans, et cum contrito et humili spiritu: ut vivificet spiritum humilium, et vivificet cor contritorum.

³⁷

³ { Beati pauperes spiritu: quoniam ipsorum est regnum cælorum.}

⁴ { Quicumque ergo humiliaverit se sicut parvulus iste, hic est major in regno cælorum.}

⁵¹ Fecit potentiam in brachio suo: dispersit superbos mente cordis sui. ⁵² Deposuit potentes de sede, et exaltavit humiles.

¹¹ { quia omnis, qui se exaltat, humiliabitur: et qui se humiliat, exaltabitur.}

¹⁴ { Dico vobis, descendit hic justificatus in domum suam ab illo: quia omnis qui se exaltat, humiliabitur, et qui se humiliat, exaltabitur.}

⁶ { majorem autem dat gratiam. Propter quod dicit: Deus superbis resistit, humilibus autem dat gratiam.}

⁵ { Similiter adolescentes subditi estote senioribus. Omnes autem invicem humilitatem insinuate, quia Deus superbis resistit, humilibus autem dat gratiam.}

¹⁴ Et disperdet Dominus ab Israël caput et caudam, incurvantem et refrenantem, die una. ¹⁵ Longævus et honorabilis, ipse est caput; et propheta docens mendacium, ipse est cauda.

¹⁴ Conterriti sunt in Sion peccatores; possedit tremor hypocritas. Quis poterit habitare de vobis cum igne devorante? quis habitabit ex vobis cum ardoribus sempiternis?

¹⁷ O pastor, et idolum derelinquens gregem: gladius super brachium ejus, et super oculum dextrum ejus: brachium ejus ariditate siccabitur, et oculus dexter ejus tenebrescens obscurabitur.

³¹ quis ex duobus fecit voluntatem patris? Dicunt ei: Primus. Dicit illis Jesus: Amen dico vobis, quia publicani et meretrices præcedent vos in regnum Dei. ³² { Venit enim ad vos Joannes in via justitiæ, et non credidistis ei: publicani autem et meretrices crediderunt ei: vos autem videntes nec pœnitentiam habuistis postea, ut crederetis ei.}

¹³ { Væ autem vobis scribæ et pharisæi hypocritæ, quia clauditis regnum cælorum ante homines! vos enim non intratis, nec introëuntes sinitis intrare.} ¹⁴ { Væ vobis scribæ et pharisæi hypocritæ, quia comeditis domos viduarum, orationes longas orantes! propter hoc amplius accipietis judicium.} ¹⁵ { Væ vobis scribæ et pharisæi hypocritæ, quia circuitis mare, et aridam, ut faciatis unum proselytum, et cum fuerit factus, facitis eum filium gehennæ duplo quam vos.}

²⁵ { Væ vobis scribæ et pharisæi hypocritæ, quia mundatis quod deforis est calicis et paropsidis; intus autem pleni estis rapina et immunditia!}

²⁷ { Væ vobis scribæ et pharisæi hypocritæ, quia similes estis sepulchris dealbatis, quæ a foris parent hominibus speciosa, intus vero pleni sunt ossibus mortuorum, et omni spurcitia!}

²⁹ { Væ vobis scribæ et pharisæi hypocritæ, qui ædificatis sepulchra prophetarum, et ornatis monumenta justorum,}

⁴³ { Væ vobis, pharisæis, quia diligitis primas cathedras in synagogis, et salutationes in foro.} ⁴⁴ { Væ vobis, quia estis ut monumenta, quæ non apparent, et homines ambulantes supra, nesciunt.}

⁵² { Væ vobis, legisperitis, quia tulistis clavem scientiæ: ipsi non introistis, et eos qui introibant, prohibuistis.}

⁴⁶ Responderunt ministri: Numquam sic locutus est homo, sicut hic homo. ⁴⁷ Responderunt ergo eis pharisæi: Numquid et vos seducti estis? ⁴⁸ numquid ex principibus aliquis credidit in eum, aut ex pharisæis? ⁴⁹ sed turba hæc, quæ non novit legem, maledicti sunt. ⁵⁰ Dixit Nicodemus ad eos, ille qui venit ad eum nocte, qui unus erat ex ipsis: ⁵¹ Numquid lex nostra judicat hominem, nisi prius audierit ab ipso, et cognoverit quid faciat? ⁵² Responderunt, et dixerunt ei: Numquid et tu Galilæus es? scrutare Scripturas, et vide quia a Galilæa propheta non surgit.

²² Hæc dixerunt parentes ejus, quoniam timebant Judæos: jam enim conspiraverunt Judæi, ut si quis eum confiteretur esse Christum, extra synagogam fieret.

²⁴ Vocaverunt ergo rursum hominem qui fuerat cæcus, et dixerunt ei: Da gloriam Deo: nos scimus quia hic homo peccator est.

³⁴ Responderunt, et dixerunt ei: In peccatis natus es totus, et tu doces nos? Et ejecerunt eum foras.

¹⁷ Sed ne amplius divulgetur in populum, comminemur eis ne ultra loquantur in nomine hoc ulli hominum. ¹⁸ Et vocantes eos, denuntiaverunt ne omnino loquerentur neque docerent in nomine Jesu.

²⁸ dicens: Præcipiendo præcepimus vobis ne doceretis in nomine isto, et ecce replestis Jerusalem doctrina vestra: et vultis inducere super nos sanguinem hominis istius.

⁴⁰ Et convocantes Apostolos, cæsis denuntiaverunt ne omnino loquerentur in nomine Jesu, et dimiserunt eos.

¹ Facta est autem in illa die persecutio magna in ecclesia quæ erat Jerosolymis, et omnes dispersi sunt per regiones Judææ et Samariæ præter Apostolos.

⁸ Resistebat autem illis Elymas magus (sic enim interpretatur nomen ejus), quærens avertere proconsulem a fide.

¹⁵ qui et Dominum occiderunt Jesum, et prophetas, et nos persecuti sunt, et Deo non placent, et omnibus hominibus adversantur, ¹⁶ prohibentes nos gentibus loqui ut salvæ fiant, ut impleant peccata sua semper: pervenit enim ira Dei super illos usque in finem.

⁸ Quemadmodum autem Jannes et Mambres restiterunt Moysi: ita et hi resistunt veritati, homines corrupti mente, reprobi circa fidem;

¹⁵ quem et tu devita: valde enim restitit verbis nostris.

²² Viduæ et pupillo non nocebitis. ²³ Si læseritis eos, vociferabuntur ad me, et ego audiam clamorem eorum: ²⁴ et indignabitur furor meus, percutiamque vos gladio, et erunt uxores vestræ viduæ, et filii vestri pupilli.

⁹ Viduas dimisisti vacuas, et lacertos pupillorum comminuisti.

¹⁶ Si negavi quod volebant pauperibus, et oculos viduæ expectare feci; ¹⁷ si comedi buccellam meam solus, et non comedit pupillus ex ea ¹⁸ (quia ab infantia mea crevit mecum miseratio, et de utero matris meæ egressa est mecum); ¹⁹ si despexi pereuntem, eo quod non habuerit indumentum, et absque operimento pauperem; ²⁰ si non benedixerunt mihi latera ejus, et de velleribus ovium mearum calefactus est;

²⁴ { Verumtamen dico vobis, quia terræ Sodomorum remissius erit in die judicii, quam tibi.}

³³ { Serpentes, genimina viperarum, quomodo fugietis a judicio gehennæ?} ³⁴ { Ideo ecce ego mitto ad vos prophetas, et sapientes, et scribas, et ex illis occidetis, et crucifigetis, et ex eis flagellabitis in synagogis vestris, et persequemini de civitate in civitatem:} ³⁵ { ut veniat super vos omnis sanguis justus, qui effusus est super terram, a sanguine Abel justi usque ad sanguinem Zachariæ, filii Barachiæ, quem occidistis inter templum et altare.} ³⁶ { Amen dico vobis, venient hæc omnia super generationem istam.}

⁴⁰ { qui devorant domos viduarum sub obtentu prolixæ orationis: hi accipient prolixius judicium.}

⁴⁸ { qui autem non cognovit, et fecit digna plagis, vapulabit paucis. Omni autem cui multum datum est, multum quæretur ab eo: et cui commendaverunt multum, plus petent ab eo.}

⁴⁷ { qui devorant domos viduarum, simulantes longam orationem: hi accipient damnationem majorem.}

⁶ ex his enim sunt qui penetrant domos, et captivas ducunt mulierculas oneratas peccatis, quæ ducuntur variis desideriis:

¹⁰ Sunt enim multi etiam inobedientes, vaniloqui, et seductores: maxime qui de circumcisione sunt: ¹¹ quos oportet redargui: qui universas domos subvertunt, docentes quæ non oportet, turpis lucri gratia.

³ et in avaritia fictis verbis de vobis negotiabuntur: quibus judicium jam olim non cessat: et perditio eorum non dormitat.

¹⁴ oculos habentes plenos adulterii, et incessabilis delicti. Pellicientes animas instabiles, cor exercitatum avaritia habentes, maledictionis filii: ¹⁵ derelinquentes rectam viam erraverunt, secuti viam Balaam ex Bosor, qui mercedem iniquitatis amavit:

¹⁷ Apud omnes populos, urbes, atque provincias, quocumque regis jussa veniebant, mira exultatio, epulæ atque convivia, et festus dies: in tantum ut plures alterius gentis et sectæ eorum religioni et cæremoniis jungerentur. Grandis enim cunctos judaici nominis terror invaserat.

²² { Ego autem dico vobis: quia omnis qui irascitur fratri suo, reus erit judicio. Qui autem dixerit fratri suo, raca: reus erit concilio. Qui autem dixerit, fatue: reus erit gehennæ ignis.}

²⁹ { Quod si oculus tuus dexter scandalizat te, erue eum, et projice abs te: expedit enim tibi ut pereat unum membrorum tuorum, quam totum corpus tuum mittatur in gehennam.}

⁴⁴ { Vos ex patre diabolo estis: et desideria patris vestri vultis facere. Ille homicida erat ab initio, et in veritate non stetit: quia non est veritas in eo: cum loquitur mendacium, ex propriis loquitur, quia mendax est, et pater ejus.}

¹⁰ Phrygiam, et Pamphyliam, Ægyptum, et partes Libyæ quæ est circa Cyrenen: et advenæ Romani,

⁵ Et placuit sermo coram omni multitudine. Et elegerunt Stephanum, virum plenum fide et Spiritu Sancto, et Philippum, et Prochorum, et Nicanorem, et Timonem, et Parmenam, et Nicolaum advenam Antiochenum.

¹⁰ dixit: O plene omni dolo et omni fallacia, fili diaboli, inimice omnis justitiæ, non desinis subvertere vias Domini rectas.

⁴³ Cumque dimissa esset synagoga, secuti sunt multi Judæorum, et colentium advenarum, Paulum et Barnabam: qui loquentes suadebant eis ut permanerent in gratia Dei.

² Qui vero increduli fuerunt Judæi, suscitaverunt et ad iracundiam concitaverunt animas gentium adversus fratres.

¹⁹ (14:18) Supervenerunt autem quidam ab Antiochia et Iconio Judæi: et persuasis turbis, lapidantesque Paulum, traxerunt extra civitatem, existimantes eum mortuum esse.

⁵ Zelantes autem Judæi, assumentesque de vulgo viros quosdam malos, et turba facta, concitaverunt civitatem: et assistentes domui Jasonis quærebant eos producere in populum. ⁶ Et cum non invenissent eos, trahebant Jasonem et quosdam fratres ad principes civitatis, clamantes: Quoniam hi qui urbem concitant, et huc venerunt,

¹³ Cum autem cognovissent in Thessalonica Judæi quia et Berœæ prædicatum est a Paulo verbum Dei, venerunt et illuc commoventes, et turbantes multitudinem.

¹⁷ Æmulantur vos non bene: sed excludere vos volunt, ut illos æmulemini.

¹² Quicumque enim volunt placere in carne, hi cogunt vos circumcidi, tantum ut crucis Christi persecutionem non patiantur.

³ in quibus et nos omnes aliquando conversati sumus in desideriis carnis nostræ, facientes voluntatem carnis et cogitationum, et eramus natura filii iræ, sicut et ceteri:

¹⁰ Speculatores ejus cæci omnes; nescierunt universi: canes muti non valentes latrare, videntes vana, dormientes, et amantes somnia. ¹¹ Et canes imprudentissimi nescierunt saturitatem; ipsi pastores ignoraverunt intelligentiam: omnes in viam suam declinaverunt; unusquisque ad avaritiam suam, a summo usque ad novissimum.

³³ { Iterum audistis quia dictum est antiquis: Non perjurabis: reddes autem Domino juramenta tua.} ³⁴ { Ego autem dico vobis, non jurare omnino, neque per cælum, quia thronus Dei est:} ³⁵ { neque per terram, quia scabellum est pedum ejus: neque per Jerosolymam, quia civitas est magni regis:}

⁵ { Vos autem dicitis: Quicumque dixerit patri, vel matri: Munus, quodcumque est ex me, tibi proderit:} ⁶ { et non honorificabit patrem suum, aut matrem suam: et irritum fecistis mandatum Dei propter traditionem vestram.}

¹⁴ { Sinite illos: cæci sunt, et duces cæcorum; cæcus autem si cæco ducatum præstet, ambo in foveam cadunt.}

¹⁷ { Stulti et cæci: quid enim majus est? aurum, an templum, quod sanctificat aurum?}

¹⁹ { Cæci: quid enim majus est, donum, an altare, quod sanctificat donum?}

²⁴ { Duces cæci, excolantes culicem, camelum autem glutientes.}

²⁶ { Pharisæe cæce, munda prius quod intus est calicis, et paropsidis, ut fiat id, quod deforis est, mundum.}

¹⁰ { Moyses enim dixit: Honora patrem tuum, et matrem tuam. Et: Qui maledixerit patri, vel matri, morte moriatur.} ¹¹ { Vos autem dicitis: Si dixerit homo patri, aut matri, Corban (quod est donum) quodcumque ex me, tibi profuerit:} ¹² { et ultra non dimittitis eum quidquam facere patri suo, aut matri,} ¹³ { rescindentes verbum Dei per traditionem vestram, quam tradidistis: et similia hujusmodi multa facitis.}

³⁹ { Et dixit Jesus: In judicium ego in hunc mundum veni: ut qui non vident videant, et qui vident cæci fiant.} ⁴⁰ Et audierunt quidam ex pharisæis qui cum ipso erant, et dixerunt ei: Numquid et nos cæci sumus? ⁴¹ { Dixit eis Jesus: Si cæci essetis, non haberetis peccatum. Nunc vero dicitis, Quia videmus: peccatum vestrum manet.}

³ Testificor autem rursus omni homini circumcidenti se, quoniam debitor est universæ legis faciendæ.

¹² Ante omnia autem, fratres mei, nolite jurare, neque per cælum, neque per terram, neque aliud quodcumque juramentum. Sit autem sermo vester: Est, est: Non, non: ut non sub judicio decidatis.

²⁶ et unges ex eo tabernaculum testimonii, et arcam testamenti, ²⁷ mensamque cum vasis suis, et candelabrum, et utensilia ejus, altaria thymiamatis, ²⁸ et holocausti, et universam supellectilem quæ ad cultum eorum pertinet. ²⁹ Sanctificabisque omnia, et erunt Sancta sanctorum; qui tetigerit ea, sanctificabitur.

³⁸ in mortibus peccatorum: producatque ea in laminas, et affigat altari, eo quod oblatum sit in eis incensum Domino, et sanctificata sint, ut cernant ea pro signo et monimento filii Israël. ³⁹ Tulit ergo Eleazar sacerdos thuribula ænea, in quibus obtulerant hi quos incendium devoravit, et produxit ea in laminas, affigens altari:

⁸ Hodie si vocem ejus audieritis, nolite obdurare corda vestra

³⁷ Septem diebus expiabis altare, et sanctificabis, et erit Sanctum sanctorum: omnis, qui tetigerit illud, sanctificabitur.

²⁹ Sanctificabisque omnia, et erunt Sancta sanctorum; qui tetigerit ea, sanctificabitur.

¹³ Ædificans ædificavi domum in habitaculum tuum: firmissimum solium tuum in sempiternum.

²⁷ Ergone putandum est quod vere Deus habitet super terram? si enim cælum, et cæli cælorum, te capere non possunt, quanto magis domus hæc, quam ædificavi?

² ego autem ædificavi domum nomini ejus, ut habitaret ibi in perpetuum.

² Nec poterant sacerdotes ingredi templum Domini, eo quod implesset majestas Domini templum Domini.

⁸ Tibi dixit cor meum: Exquisivit te facies mea; faciem tuam, Domine, requiram.

^{13 14}

²² in quo et vos coædificamini in habitaculum Dei in Spiritu.

⁹ quia in ipso inhabitat omnis plenitudo divinitatis corporaliter:

⁴ Disperdat Dominus universa labia dolosa, et linguam magniloquam.

¹ [Hæc dicit Dominus: Cælum sedes mea, terra autem scabellum pedum meorum. Quæ est ista domus quam ædificabitis mihi? et quis est iste locus quietis meæ?

³⁴ { Ego autem dico vobis, non jurare omnino, neque per cælum, quia thronus Dei est:}

⁴⁹ { [Cælum mihi sedes est: terra autem scabellum pedum meorum. Quam domum ædificabitis mihi? dicit Dominus: aut quis locus requietionis meæ est?}

² Et statim fui in spiritu: et ecce sedes posita erat in cælo, et supra sedem sedens. ³ Et qui sedebat similis erat aspectui lapidis jaspidis, et sardinis: et iris erat in circuitu sedis similis visioni smaragdinæ.

³⁰ Omnes decimæ terræ, sive de frugibus, sive de pomis arborum, Domini sunt, et illi sanctificantur.

²² Et ait Samuel: Numquid vult Dominus holocausta et victimas, et non potius ut obediatur voci Domini? melior est enim obedientia quam victimæ, et auscultare magis quam offerre adipem arietum.

³ Facere misericordiam et judicium magis placet Domino quam victimæ.

¹⁵ Numquid regnabis quoniam confers te cedro? pater tuus numquid non comedit et bibit, et fecit judicium et justitiam tunc cum bene erat ei? ¹⁶ Judicavit causam pauperis et egeni in bonum suum: numquid non ideo quia cognovit me? dicit Dominus.

⁶ Quia misericordiam volui, et non sacrificium; et scientiam Dei plus quam holocausta.

⁸ Indicabo tibi, o homo, quid sit bonum, et quid Dominus requirat a te: utique facere judicium, et diligere misericordiam, et sollicitum ambulare cum Deo tuo.

¹⁹ { Qui ergo solverit unum de mandatis istis minimis, et docuerit sic homines, minimus vocabitur in regno cælorum: qui autem fecerit et docuerit, hic magnus vocabitur in regno cælorum.} ²⁰ { Dico enim vobis, quia nisi abundaverit justitia vestra plus quam scribarum et pharisæorum, non intrabitis in regnum cælorum.}

¹³ { Euntes autem discite quid est: Misericordiam volo, et non sacrificium. Non enim veni vocare justos, sed peccatores.}

⁷ { Si autem sciretis, quid est: Misericordiam volo, et non sacrificium: numquam condemnassetis innocentes:}

³⁷ { Ait illi Jesus: Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, et in tota anima tua, et in tota mente tua.} ³⁸ { Hoc est maximum, et primum mandatum.} ³⁹ { Secundum autem simile est huic: Diliges proximum tuum, sicut teipsum.} ⁴⁰ { In his duobus mandatis universa lex pendet, et prophetæ.}

⁴² { Sed væ vobis, pharisæis, quia decimatis mentham, et rutam, et omne olus, et præteritis judicium et caritatem Dei: hæc autem oportuit facere, et illa non omittere.}

¹² { jejuno bis in sabbato, decimas do omnium quæ possideo.}

²² Fructus autem Spiritus est caritas, gaudium, pax, patientia, benignitas, bonitas, longanimitas, ²³ mansuetudo, fides, modestia, continentia, castitas. Adversus hujusmodi non est lex.

⁴ { aut quomodo dicis fratri tuo: Sine ejiciam festucam de oculo tuo, et ecce trabs est in oculo tuo?}

² Quare discipuli tui transgrediuntur traditionem seniorum? non enim lavant manus suas cum panem manducant. ³ { Ipse autem respondens ait illis: Quare et vos transgredimini mandatum Dei propter traditionem vestram? Nam Deus dixit:} ⁴ { Honora patrem, et matrem: et, Qui maledixerit patri, vel matri, morte moriatur.}

²⁴ { Et iterum dico vobis: Facilius est camelum per foramen acus transire, quam divitem intrare in regnum cælorum.}

¹⁶ { Væ vobis duces cæci, qui dicitis: Quicumque juraverit per templum, nihil est: qui autem juraverit in auro templi, debet.}

⁶ Principes autem sacerdotum, acceptis argenteis, dixerunt: Non licet eos mittere in corbonam: quia pretium sanguinis est. ⁷ Consilio autem inito, emerunt ex illis agrum figuli, in sepulturam peregrinorum. ⁸ Propter hoc vocatus est ager ille, Haceldama, hoc est, Ager sanguinis, usque in hodiernum diem.

⁷ Observabant autem scribæ et pharisæi si in sabbato curaret, ut invenirent unde accusarent eum. ⁸ { Ipse vero sciebat cogitationes eorum: et ait homini qui habebat manum aridam: Surge, et sta in medium. Et surgens stetit.} ⁹ { Ait autem ad illos Jesus: Interrogo vos si licet sabbatis benefacere, an male: animam salvam facere, an perdere?} ¹⁰ { Et circumspectis omnibus dixit homini: Extende manum tuam. Et extendit: et restituta est manus ejus.}

²⁸ Adducunt ergo Jesum a Caipha in prætorium. Erat autem mane: et ipsi non introierunt in prætorium, ut non contaminarentur, sed ut manducarent Pascha.

⁴⁰ Clamaverunt ergo rursum omnes, dicentes: Non hunc, sed Barabbam. Erat autem Barabbas latro.

⁷ [Verum hi quoque præ vino nescierunt, et præ ebrietate erraverunt; sacerdos et propheta nescierunt præ ebrietate; absorpti sunt a vino, erraverunt in ebrietate, nescierunt videntem, ignoraverunt judicium. ⁸ Omnes enim mensæ repletæ sunt vomitu sordiumque, ita ut non esset ultra locus.

⁴ et a foro nisi baptizentur, non comedunt: et alia multa sunt, quæ tradita sunt illis servare, baptismata calicum, et urceorum, et æramentorum, et lectorum: ⁵ et interrogabant eum pharisæi et scribæ: Quare discipuli tui non ambulant juxta traditionem seniorum, sed communibus manibus manducant panem? ⁶ { At ille respondens, dixit eis: Bene prophetavit Isaias de vobis hypocritis, sicut scriptum est: [Populus hic labiis me honorat, cor autem eorum longe est a me:} ⁷ { in vanum autem me colunt, docentes doctrinas, et præcepta hominum.]} ⁸ { Relinquentes enim mandatum Dei, tenetis traditionem hominum, baptismata urceorum et calicum: et alia similia his facitis multa.} ⁹ { Et dicebat illis: Bene irritum facitis præceptum Dei, ut traditionem vestram servetis.}

³⁹ { Et ait Dominus ad illum: Nunc vos pharisæi, quod deforis est calicis et catini, mundatis: quod autem intus est vestrum, plenum est rapina et iniquitate.} ⁴⁰ { Stulti! nonne qui fecit quod deforis est, etiam id quod deintus est fecit?}

⁷ Derelinquat impius viam suam, et vir iniquus cogitationes suas, et revertatur ad Dominum, et miserebitur ejus; et ad Deum nostrum, quoniam multus est ad ignoscendum.

¹⁴ Lava a malitia cor tuum, Jerusalem, ut salva fias: usquequo morabuntur in te cogitationes noxiæ?

²⁷ adulteria tua, et hinnitus tuus, scelus fornicationis tuæ: super colles in agro vidi abominationes tuas. Væ tibi, Jerusalem! non mundaberis post me: usquequo adhuc?]

³¹ Projicite a vobis omnes prævaricationes vestras in quibus prævaricati estis, et facite vobis cor novum, et spiritum novum: et quare moriemini, domus Israël?

³³ { Aut facite arborem bonam, et fructum ejus bonum: aut facite arborem malam, et fructum ejus malum: siquidem ex fructu arbor agnoscitur.}

⁴⁵ { Bonus homo de bono thesauro cordis sui profert bonum: et malus homo de malo thesauro profert malum. Ex abundantia enim cordis os loquitur.}

¹ Has ergo habentes promissiones, carissimi, mundemus nos ab omni inquinamento carnis et spiritus, perficientes sanctificationem in timore Dei.

²² accedamus cum vero corde in plenitudine fidei, aspersi corda a conscientia mala, et abluti corpus aqua munda,

⁸ Appropinquate Deo, et appropinquabit vobis. Emundate manus, peccatores: et purificate corda, duplices animo.

¹⁶ Si quis in agro tetigerit cadaver occisi hominis, aut per se mortui, sive os illius, vel sepulchrum, immundus erit septem diebus.

¹ [Clama, ne cesses, quasi tuba exalta vocem tuam, et annuntia populo meo scelera eorum, et domui Jacob peccata eorum. ² Me etenim de die in diem quærunt, et scire vias meas volunt, quasi gens quæ justitiam fecerit, et judicium Dei sui non dereliquerit. Rogant me judicia justitiæ; appropinquare Deo volunt.

⁴⁴ { Væ vobis, quia estis ut monumenta, quæ non apparent, et homines ambulantes supra, nesciunt.}

³ Tunc Paulus dixit ad eum: Percutiet te Deus, paries dealbate. Et tu sedens judicas me secundum legem, et contra legem jubes me percuti?

⁷ Et dixit Dominus ad Samuelem: Ne respicias vultum ejus, neque altitudinem staturæ ejus: quoniam abjeci eum, nec juxta intuitum hominis ego judico: homo enim videt ea quæ parent, Dominus autem intuetur cor.

⁶ Dilexisti omnia verba præcipitationis; lingua dolosa.

⁹ Pravum est cor omnium, et inscrutabile: quis cognoscet illud? ¹⁰ Ego Dominus scrutans cor, et probans renes: qui do unicuique juxta viam suam, et juxta fructum adinventionum suarum.

³⁴ { Progenies viperarum, quomodo potestis bona loqui, cum sitis mali? ex abundantia enim cordis os loquitur.} ³⁵ { Bonus homo de bono thesauro profert bona: et malus homo de malo thesauro profert mala.}

⁵ { Omnia vero opera sua faciunt ut videantur ab hominibus: dilatant enim phylacteria sua, et magnificant fimbrias.}

²¹ { Ab intus enim de corde hominum malæ cogitationes procedunt, adulteria, fornicationes, homicidia,} ²² { furta, avaritiæ, nequitiæ, dolus, impudicitiæ, oculus malus, blasphemia, superbia, stultitia.} ²³ { Omnia hæc mala ab intus procedunt, et communicant hominem.}

¹² Vivus est enim sermo Dei, et efficax et penetrabilior omni gladio ancipiti: et pertingens usque ad divisionem animæ ac spiritus: compagum quoque ac medullarum, et discretor cogitationum et intentionum cordis. ¹³ Et non est ulla creatura invisibilis in conspectu ejus: omnia autem nuda et aperta sunt oculis ejus, ad quem nobis sermo.

⁴⁷ { Væ vobis, qui ædificatis monumenta prophetarum: patres autem vestri occiderunt illos.} ⁴⁸ { Profecto testificamini quod consentitis operibus patrum vestrorum: quoniam ipsi quidem eos occiderunt, vos autem ædificatis eorum sepulchra.}

²⁹ Viri fratres, liceat audenter dicere ad vos de patriarcha David, quoniam defunctus est, et sepultus: et sepulchrum ejus est apud nos usque in hodiernum diem.

¹⁵ Mittebat autem Dominus Deus patrum suorum ad illos per manum nuntiorum suorum de nocte consurgens, et quotidie commonens: eo quod parceret populo et habitaculo suo.

³⁰ Frustra percussi filios vestros: disciplinam non receperunt. Devoravit gladius vester prophetas vestros: quasi leo vastator

³⁵ { Et agricolæ, apprehensis servis ejus, alium ceciderunt, alium occiderunt, alium vero lapidaverunt.} ³⁶ { Iterum misit alios servos plures prioribus, et fecerunt illis similiter.}

³⁴ { Ideo ecce ego mitto ad vos prophetas, et sapientes, et scribas, et ex illis occidetis, et crucifigetis, et ex eis flagellabitis in synagogis vestris, et persequemini de civitate in civitatem:} ³⁵ { ut veniat super vos omnis sanguis justus, qui effusus est super terram, a sanguine Abel justi usque ad sanguinem Zachariæ, filii Barachiæ, quem occidistis inter templum et altare.}

²² Et Josue ad populum: Testes, inquit, vos estis, quia ipsi elegeritis vobis Dominum ut serviatis ei. Responderuntque: Testes.

⁵ Docuit enim iniquitas tua os tuum, et imitaris linguam blasphemantium. ⁶ Condemnabit te os tuum, et non ego: et labia tua respondebunt tibi.

⁸ qui conturbas profundum maris, sonum fluctuum ejus. Turbabuntur gentes,

²² { Dicit ei: De ore tuo te judico, serve nequam. Sciebas quod ego homo austerus sum, tollens quod non posui, et metens quod non seminavi:}

⁵¹ Dura cervice, et incircumcisis cordibus et auribus, vos semper Spiritui Sancto resistitis: sicut patres vestri, ita et vos. ⁵² Quem prophetarum non sunt persecuti patres vestri? et occiderunt eos qui prænuntiabant de adventu Justi, cujus vos nunc proditores et homicidæ fuistis:

¹⁶ Generatione autem quarta revertentur huc: necdum enim completæ sunt iniquitates Amorrhæorum usque ad præsens tempus.

¹⁴ Et ecce, inquit, vos surrexistis pro patribus vestris, incrementa et alumni hominum peccatorum, ut augeretis furorem Domini contra Israël.

⁶ Et dixi: Quidnam est? Et ait: Hæc est amphora egrediens. Et dixit: Hæc est oculus eorum in universa terra. ⁷ Et ecce talentum plumbi portabatur, et ecce mulier una sedens in medio amphoræ. ⁸ Et dixit: Hæc est impietas. Et projecit eam in medio amphoræ, et misit massam plumbeam in os ejus. ⁹ Et levavi oculos meos, et vidi: et ecce duæ mulieres egredientes: et spiritus in alis earum, et habebant alas quasi alas milvi, et levaverunt amphoram inter terram et cælum. ¹⁰ Et dixi ad angelum qui loquebatur in me: Quo istæ deferunt amphoram? ¹¹ Et dixit ad me: Ut ædificetur ei domus in terra Sennaar, et stabiliatur, et ponatur ibi super basem suam.

¹⁶ prohibentes nos gentibus loqui ut salvæ fiant, ut impleant peccata sua semper: pervenit enim ira Dei super illos usque in finem.

¹⁵ Inimicitias ponam inter te et mulierem, et semen tuum et semen illius: ipsa conteret caput tuum, et tu insidiaberis calcaneo ejus.]

³ Eripe me de operantibus iniquitatem, et de viris sanguinum salva me. ⁴ Quia ecce ceperunt animam meam; irruerunt in me fortes. ⁵ Neque iniquitas mea, neque peccatum meum, Domine; sine iniquitate cucurri, et direxi.

³ Vos autem accedite huc, filii auguratricis, semen adulteri et fornicariæ. ⁴ Super quem lusistis? super quem dilatastis os, et ejecistis linguam? Numquid non vos filii scelesti, semen mendax,

⁷ Videns autem multos pharisæorum, et sadducæorum, venientes ad baptismum suum, dixit eis: Progenies viperarum, quis demonstravit vobis fugere a ventura ira?

³⁴ { Progenies viperarum, quomodo potestis bona loqui, cum sitis mali? ex abundantia enim cordis os loquitur.}

³⁴ { Cum autem tempus fructuum appropinquasset, misit servos suos ad agricolas, ut acciperent fructus ejus.} ³⁵ { Et agricolæ, apprehensis servis ejus, alium ceciderunt, alium occiderunt, alium vero lapidaverunt.}

⁷ Dicebat ergo ad turbas quæ exibant ut baptizarentur ab ipso: Genimina viperarum, quis ostendit vobis fugere a ventura ira?

³ Timeo autem ne sicut serpens Hevam seduxit astutia sua, ita corrumpantur sensus vestri, et excidant a simplicitate, quæ est in Christo.

³ quomodo nos effugiemus si tantam neglexerimus salutem? quæ cum initium accepisset enarrari per Dominum ab eis, qui audierunt, in nos confirmata est,

²⁹ quanto magis putatis deteriora mereri supplicia qui Filium Dei conculcaverit, et sanguinem testamenti pollutum duxerit, in quo sanctificatus est, et spiritui gratiæ contumeliam fecerit?

²⁵ Videte ne recusetis loquentem. Si enim illi non effugerunt, recusantes eum, qui super terram loquebatur: multo magis nos, qui de cælis loquentem nobis avertimus.

⁹ Et projectus est draco ille magnus, serpens antiquus, qui vocatur diabolus, et Satanas, qui seducit universum orbem: et projectus est in terram, et angeli ejus cum illo missi sunt.

¹⁵ Mittebat autem Dominus Deus patrum suorum ad illos per manum nuntiorum suorum de nocte consurgens, et quotidie commonens: eo quod parceret populo et habitaculo suo. ¹⁶ At illi subsannabant nuntios Dei, et parvipendebant sermones ejus, illudebantque prophetis, donec ascenderet furor Domini in populum ejus, et esset nulla curatio.

³⁰ Fructus justi lignum vitæ, et qui suscipit animas sapiens est.

¹⁶ { Ecce ego mitto vos sicut oves in medio luporum. Estote ergo prudentes sicut serpentes, et simplices sicut columbæ.} ¹⁷ { Cavete autem ab hominibus. Tradent enim vos in conciliis, et in synagogis suis flagellabunt vos:}

²³ { Cum autem persequentur vos in civitate ista, fugite in aliam. Amen dico vobis, non consummabitis civitates Israël, donec veniat Filius hominis.}

⁵² { Ait illis: Ideo omnis scriba doctus in regno cælorum, similis est homini patrifamilias, qui profert de thesauro suo nova et vetera.}

¹⁹ { euntes ergo docete omnes gentes: baptizantes eos in nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti:} ²⁰ { docentes eos servare omnia quæcumque mandavi vobis: et ecce ego vobiscum sum omnibus diebus, usque ad consummationem sæculi.}

⁴⁹ { Propterea et sapientia Dei dixit: Mittam ad illos prophetas, et apostolos, et ex illis occident, et persequentur:} ⁵⁰ { ut inquiratur sanguis omnium prophetarum, qui effusus est a constitutione mundi a generatione ista,} ⁵¹ { a sanguine Abel, usque ad sanguinem Zachariæ, qui periit inter altare et ædem. Ita dico vobis, requiretur ab hac generatione.}

⁴⁷ { et prædicari in nomine ejus pœnitentiam, et remissionem peccatorum in omnes gentes, incipientibus ab Jerosolyma.}

² { Absque synagogis facient vos: sed venit hora, ut omnis qui interficit vos arbitretur obsequium se præstare Deo.}

²¹ { Dixit ergo eis iterum: Pax vobis. Sicut misit me Pater, et ego mitto vos.}

⁸ { sed accipietis virtutem supervenientis Spiritus Sancti in vos, et eritis mihi testes in Jerusalem, et in omni Judæa, et Samaria, et usque ad ultimum terræ.}

⁵⁸ (7:57) Et ejicientes eum extra civitatem, lapidabant: et testes deposuerunt vestimenta sua secus pedes adolescentis qui vocabatur Saulus. ⁵⁹ (7:58) Et lapidabant Stephanum invocantem, et dicentem: Domine Jesu, suscipe spiritum meum.

¹ Saulus autem adhuc spirans minarum et cædis in discipulos Domini, accessit ad principem sacerdotum, ² et petiit ab eo epistolas in Damascum ad synagogas: ut si quos invenisset hujus viæ viros ac mulieres, vinctos perduceret in Jerusalem.

²⁷ In his autem diebus supervenerunt ab Jerosolymis prophetæ Antiochiam:

² Occidit autem Jacobum fratrem Joannis gladio.

¹ Erant autem in ecclesia quæ erat Antiochiæ, prophetæ et doctores, in quibus Barnabas, et Simon qui vocabatur Niger, et Lucius Cyrenensis, et Manahen, qui erat Herodis Tetrarchæ collactaneus, et Saulus.

³² Judas autem et Silas, et ipsi cum essent prophetæ, verbo plurimo consolati sunt fratres, et confirmaverunt.

¹⁹ Et ego dixi: Domine, ipsi sciunt quia ego eram concludens in carcerem, et cædens per synagogas eos qui credebant in te: ²⁰ et cum funderetur sanguis Stephani testis tui, ego astabam, et consentiebam, et custodiebam vestimenta interficientium illum.

⁶ Sapientiam autem loquimur inter perfectos: sapientiam vero non hujus sæculi, neque principum hujus sæculi, qui destruuntur:

¹⁰ Secundum gratiam Dei, quæ data est mihi, ut sapiens architectus fundamentum posui: alius autem superædificat. Unusquisque autem videat quomodo superædificet.

³ Ideo notum vobis facio, quod nemo in Spiritu Dei loquens, dicit anathema Jesu. Et nemo potest dicere, Dominus Jesus, nisi in Spiritu Sancto. ⁴ Divisiones vero gratiarum sunt, idem autem Spiritus: ⁵ et divisiones ministrationum sunt, idem autem Dominus: ⁶ et divisiones operationum sunt, idem vero Deus qui operatur omnia in omnibus. ⁷ Unicuique autem datur manifestatio Spiritus ad utilitatem. ⁸ Alii quidem per Spiritum datur sermo sapientiæ: alii autem sermo scientiæ secundum eumdem Spiritum: ⁹ alteri fides in eodem Spiritu: alii gratia sanitatum in uno Spiritu: ¹⁰ alii operatio virtutum, alii prophetia, alii discretio spirituum, alii genera linguarum, alii interpretatio sermonum. ¹¹ Hæc autem omnia operantur unus atque idem Spiritus, dividens singulis prout vult.

²⁴ A Judæis quinquies, quadragenas, una minus, accepi. ²⁵ Ter virgis cæsus sum, semel lapidatus sum: ter naufragium feci, nocte et die in profundo maris fui,

⁸ Propter quod dicit: Ascendens in altum, captivam duxit captivitatem: dedit dona hominibus. ⁹ Quod autem ascendit, quid est, nisi quia et descendit primum in inferiores partes terræ? ¹⁰ Qui descendit, ipse est et qui ascendit super omnes cælos, ut impleret omnia. ¹¹ Et ipse dedit quosdam quidem apostolos, quosdam autem prophetas, alios vero evangelistas, alios autem pastores et doctores, ¹² ad consummationem sanctorum in opus ministerii, in ædificationem corporis Christi:

²⁸ quem nos annuntiamus, corripientes omnem hominem, et docentes omnem hominem, in omni sapientia, ut exhibeamus omnem hominem perfectum in Christo Jesu:

³⁷ lapidati sunt, secti sunt, tentati sunt, in occisione gladii mortui sunt, circuierunt in melotis, in pellibus caprinis, egentes, angustiati, afflicti:

¹⁰ et inhabitantes terram gaudebunt super illos, et jucundabuntur: et munera mittent invicem, quoniam hi duo prophetæ cruciaverunt eos, qui habitabant super terram.

⁸ Dixitque Cain ad Abel fratrem suum: Egrediamur foras. Cumque essent in agro, consurrexit Cain adversus fratrem suum Abel, et interfecit eum.

⁵ Sanguinem enim animarum vestrarum requiram de manu cunctarum bestiarum: et de manu hominis, de manu viri, et fratris ejus requiram animam hominis. ⁶ Quicumque effuderit humanum sanguinem, fundetur sanguis illius: ad imaginem quippe Dei factus est homo.

³³ ne polluatis terram habitationis vestræ, quæ insontium cruore maculatur: nec aliter expiari potest, nisi per ejus sanguinem, qui alterius sanguinem fuderit.

⁷ et dicent: Manus nostræ non effuderunt sanguinem hunc, nec oculi viderunt: ⁸ propitius esto populo tuo Israël, quem redemisti, Domine, et ne reputes sanguinem innocentem in medio populi tui Israël. Et auferetur ab eis reatus sanguinis:

¹⁶ Insuper et sanguinem innoxium fudit Manasses multum nimis, donec impleret Jerusalem usque ad os: absque peccatis suis quibus peccare fecit Judam, ut faceret malum coram Domino.

⁴ et propter sanguinem innoxium quem effudit, et implevit Jerusalem cruore innocentium: et ob hanc rem noluit Dominus propitiari.

²⁰ Spiritus itaque Dei induit Zachariam filium Jojadæ sacerdotem, et stetit in conspectu populi, et dixit eis: Hæc dicit Dominus Deus: Quare transgredimini præceptum Domini, quod vobis non proderit, et dereliquistis Dominum ut derelinqueret vos? ²¹ Qui congregati adversus eum, miserunt lapides juxta regis imperium in atrio domus Domini. ²² Et non est recordatus Joas rex misericordiæ quam fecerat Jojada pater illius secum, sed interfecit filium ejus. Qui cum moreretur, ait: Videat Dominus, et requirat.

²¹ Ecce enim Dominus egredietur de loco suo, ut visitet iniquitatem habitatoris terræ contra eum; et revelabit terra sanguinem suum, et non operiet ultra interfectos suos.]

³⁴ et in alis tuis inventus est sanguis animarum pauperum et innocentum? non in fossis inveni eos, sed in omnibus quæ supra memoravi.

¹⁵ Verumtamen scitote et cognoscite quod, si occideritis me, sanguinem innocentem tradetis contra vosmetipsos, et contra civitatem istam, et habitatores ejus: in veritate enim misit me Dominus ad vos, ut loquerer in auribus vestris omnia verba hæc.

²³ et eduxerunt Uriam de Ægypto, et adduxerunt eum ad regem Joakim, et percussit eum gladio, et projecit cadaver ejus in sepulchris vulgi ignobilis.

¹³ Propter peccata prophetarum ejus, et iniquitates sacerdotum ejus, qui effuderunt in medio ejus sanguinem justorum. ¹⁴ Erraverunt cæci in plateis, polluti sunt in sanguine; cumque non possent, tenuerunt lacinias suas.

¹ In mense octavo, in anno secundo Darii regis, factum est verbum Domini ad Zachariam filium Barachiæ filii Addo prophetam, dicens:

⁵¹ { a sanguine Abel, usque ad sanguinem Zachariæ, qui periit inter altare et ædem. Ita dico vobis, requiretur ab hac generatione.}

⁴ Fide plurimam hostiam Abel, quam Cain, obtulit Deo, per quam testimonium consecutus est esse justus, testimonium perhibente muneribus ejus Deo, et per illam defunctus adhuc loquitur.

²⁴ et testamenti novi mediatorem Jesum, et sanguinis aspersionem melius loquentem quam Abel.

¹¹ quoniam hæc est annuntiatio, quam audistis ab initio, ut diligatis alterutrum. ¹² Non sicut Cain, qui ex maligno erat, et occidit fratrem suum. Et propter quid occidit eum? Quoniam opera ejus maligna erant: fratris autem ejus, justa.

²⁴ Et in ea sanguis prophetarum et sanctorum inventus est: et omnium qui interfecti sunt in terra.

²¹ Et factus est sermo Domini ad me, dicens: ²² [Fili hominis, quod est proverbium istud vobis in terra Israël, dicentium: In longum differentur dies, et peribit omnis visio? ²³ Ideo dic ad eos: Hæc dicit Dominus Deus: Quiescere faciam proverbium istud, neque vulgo dicetur ultra in Israël: et loquere ad eos quod appropinquaverint dies, et sermo omnis visionis. ²⁴ Non enim erit ultra omnis visio cassa, neque divinatio ambigua in medio filiorum Israël: ²⁵ quia ego Dominus loquar, et quodcumque locutus fuero verbum, fiet, et non prolongabitur amplius: sed in diebus vestris, domus exasperans, loquar verbum, et faciam illud, dicit Dominus Deus.] ²⁶ Et factus est sermo Domini ad me, dicens: ²⁷ [Fili hominis, ecce domus Israël dicentium: Visio quam hic videt, in dies multos et in tempora longa iste prophetat. ²⁸ Propterea dic ad eos: Hæc dicit Dominus Deus: Non prolongabitur ultra omnis sermo meus: verbum quod locutus fuero, complebitur, dicit Dominus Deus.]

³⁴ { Amen dico vobis, quia non præteribit generatio hæc, donec omnia hæc fiant.}

³⁰ { Amen dico vobis, quoniam non transibit generatio hæc, donec omnia ista fiant.} ³¹ { Cælum et terra transibunt, verba autem mea non transibunt.}

³² { Amen dico vobis, quia non præteribit generatio hæc, donec omnia fiant.} ³³ { Cælum et terra transibunt: verba autem mea non transibunt.}

¹¹ Sicut aquila provocans ad volandum pullos suos, et super eos volitans, expandit alas suas, et assumpsit eum, atque portavit in humeris suis. ¹² Dominus solus dux ejus fuit, et non erat cum eo deus alienus:

¹² Reddat tibi Dominus pro opere tuo, et plenam mercedem recipias a Domino Deo Israël, ad quem venisti, et sub cujus confugisti alas.

²⁶ Provocaverunt autem te ad iracundiam, et recesserunt a te, et projecerunt legem tuam post terga sua: et prophetas tuos occiderunt, qui contestabantur eos ut reverterentur ad te: feceruntque blasphemias grandes.

⁸ Commota est, et contremuit terra; fundamenta montium conturbata sunt, et commota sunt: quoniam iratus est eis.

⁷ Subditus esto Domino, et ora eum. Noli æmulari in eo qui prosperatur in via sua; in homine faciente injustitias.

¹ [Si vere utique justitiam loquimini, recta judicate, filii hominum.

⁷ Scrutati sunt iniquitates; defecerunt scrutantes scrutinio. Accedet homo ad cor altum,

⁸ Surge, Deus, judica terram, quoniam tu hæreditabis in omnibus gentibus.] ^{9 10 11}

⁴ in decachordo, psalterio; cum cantico, in cithara.

²⁴ Quia vocavi, et renuistis; extendi manum meam, et non fuit qui aspiceret: ²⁵ despexistis omne consilium meum, et increpationes meas neglexistis. ²⁶ Ego quoque in interitu vestro ridebo, et subsannabo cum vobis id quod timebatis advenerit. ²⁷ Cum irruerit repentina calamitas, et interitus quasi tempestas ingruerit; quando venerit super vos tribulatio et angustia: ²⁸ tunc invocabunt me, et non exaudiam; mane consurgent, et non invenient me: ²⁹ eo quod exosam habuerint disciplinam, et timorem Domini non susceperint, ³⁰ nec acquieverint consilio meo, et detraxerint universæ correptioni meæ. ³¹ Comedent igitur fructus viæ suæ, suisque consiliis saturabuntur.

² Quia veni, et non erat vir; vocavi, et non erat qui audiret. Numquid abbreviata et parvula facta est manus mea, ut non possim redimere? aut non est in me virtus ad liberandum? Ecce in increpatione mea desertum faciam mare, ponam flumina in siccum; computrescent pisces sine aqua, et morientur in siti.

⁸ Erudire, Jerusalem, ne forte recedat anima mea a te; ne forte ponam te desertam, terram inhabitabilem.

¹⁶ Hæc dicit Dominus: State super vias, et videte, et interrogate de semitis antiquis quæ sit via bona, et ambulate in ea: et invenietis refrigerium animabus vestris. Et dixerunt: Non ambulabimus. ¹⁷ Et constitui super vos speculatores: Audite vocem tubæ. Et dixerunt: Non audiemus.

⁷ quia contestans contestatus sum patres vestros, in die qua eduxi eos de terra Ægypti, usque ad diem hanc: mane consurgens contestatus sum, et dixi: Audite vocem meam. ⁸ Et non audierunt, nec inclinaverunt aurem suam, sed abierunt, unusquisque in pravitate cordis sui mali: et induxi super eos omnia verba pacti hujus quod præcepi ut facerent, et non fecerunt.]

³ A tertiodecimo anno Josiæ filii Amon regis Juda, usque ad diem hanc, iste tertius et vigesimus annus, factum est verbum Domini ad me, et locutus sum ad vos, de nocte consurgens et loquens, et non audistis. ⁴ Et misit Dominus ad vos omnes servos suos prophetas, consurgens diluculo, mittensque: et non audistis, neque inclinastis aures vestras ut audiretis, ⁵ cum diceret: Revertimini unusquisque a via sua mala, et a pessimis cogitationibus vestris, et habitabitis in terra quam dedit Dominus vobis et patribus vestris, a sæculo et usque in sæculum: ⁶ et nolite ire post deos alienos, ut serviatis eis, adoretisque eos: neque me ad iracundiam provocetis in operibus manuum vestrarum, et non affligam vos. ⁷ Et non audistis me, dicit Dominus, ut me ad iracundiam provocaretis in operibus manuum vestrarum, in malum vestrum.

¹⁵ Misique ad vos omnes servos meos prophetas, consurgens diluculo mittensque, et dicens: Convertimini unusquisque a via sua pessima, et bona facite studia vestra: et nolite sequi deos alienos, neque colatis eos, et habitabitis in terra quam dedi vobis et patribus vestris: et non inclinastis aurem vestram, neque audistis me.

⁹ Et dixit ad eos: Hæc dicit Dominus Deus Israël, ad quem misistis me ut prosternerem preces vestras in conspectu ejus: ¹⁰ Si quiescentes manseritis in terra hac, ædificabo vos, et non destruam: plantabo, et non evellam: jam enim placatus sum super malo quod feci vobis. ¹¹ Nolite timere a facie regis Babylonis, quem vos pavidi formidatis: nolite metuere eum, dicit Dominus, quia vobiscum sum ego ut salvos vos faciam, et eruam de manu ejus: ¹² et dabo vobis misericordias, et miserebor vestri, et habitare vos faciam in terra vestra. ¹³ Si autem dixeritis vos: Non habitabimus in terra ista, nec audiemus vocem Domini Dei nostri,

⁴ Et misi ad vos omnes servos meos prophetas, de nocte consurgens, mittensque et dicens: Nolite facere verbum abominationis hujuscemodi, quam odivi.

² Vocaverunt eos, sic abierunt a facie eorum; Baalim immolabant, et simulacris sacrificabant.

⁷ Et populus meus pendebit ad reditum meum; jugum autem imponetur eis simul, quod non auferetur.

⁴ Ne sitis sicut patres vestri, ad quos clamabant prophetæ priores, dicentes: Hæc dicit Dominus exercituum: Convertimini de viis vestris malis, et de cogitationibus vestris pessimis: et non audierunt, neque attenderunt ad me, dicit Dominus.

¹² { gaudete, et exsultate, quoniam merces vestra copiosa est in cælis. Sic enim persecuti sunt prophetas, qui fuerunt ante vos.}

³ { Et misit servos suos vocare invitatos ad nuptias, et nolebant venire.}

⁶ { reliqui vero tenuerunt servos ejus, et contumeliis affectos occiderunt.}

³⁰ { et dicitis: Si fuissemus in diebus patrum nostrorum, non essemus socii eorum in sanguine prophetarum!}

³ { Qui apprehensum eum ceciderunt, et dimiserunt vacuum.} ⁴ { Et iterum misit ad illos alium servum: et illum in capite vulneraverunt, et contumeliis affecerunt.} ⁵ { Et rursum alium misit, et illum occiderunt: et plures alios: quosdam cædentes, alios vero occidentes.} ⁶ { Adhuc ergo unum habens filium carissimum, et illum misit ad eos novissimum, dicens: Quia reverebuntur filium meum.}

³⁴ { Jerusalem, Jerusalem, quæ occidis prophetas, et lapidas eos qui mittuntur ad te, quoties volui congregare filios tuos quemadmodum avis nidum suum sub pennis, et noluisti?} ³⁵ { Ecce relinquetur vobis domus vestra deserta. Dico autem vobis, quia non videbitis me donec veniat cum dicetis: Benedictus qui venit in nomine Domini.}

¹⁷ { Et misit servum suum hora cœnæ dicere invitatis ut venirent, quia jam parata sunt omnia.} ¹⁸ { Et cœperunt simul omnes excusare. Primus dixit ei: Villam emi, et necesse habeo exire, et videre illam: rogo te, habe me excusatum.} ¹⁹ { Et alter dixit: Juga boum emi quinque, et eo probare illa: rogo te, habe me excusatum.} ²⁰ { Et alius dixit: Uxorem duxi, et ideo non possum venire.}

²⁸ { Indignatus est autem, et nolebat introire. Pater ergo illius egressus, cœpit rogare illum.}

¹⁴ { Cives autem ejus oderant eum: et miserunt legationem post illum, dicentes: Nolumus hunc regnare super nos.} ¹⁵ { Et factum est ut rediret accepto regno: et jussit vocari servos, quibus dedit pecuniam, ut sciret quantum quisque negotiatus esset.} ¹⁶ { Venit autem primus dicens: Domine, mna tua decem mnas acquisivit.} ¹⁷ { Et ait illi: Euge bone serve, quia in modico fuisti fidelis, eris potestatem habens super decem civitates.} ¹⁸ { Et alter venit, dicens: Domine, mna tua fecit quinque mnas.} ¹⁹ { Et huic ait: Et tu esto super quinque civitates.} ²⁰ { Et alter venit, dicens: Domine, ecce mna tua, quam habui repositam in sudario:} ²¹ { timui enim te, quia homo austerus es: tollis quod non posuisti, et metis quod non seminasti.} ²² { Dicit ei: De ore tuo te judico, serve nequam. Sciebas quod ego homo austerus sum, tollens quod non posui, et metens quod non seminavi:} ²³ { et quare non dedisti pecuniam meam ad mensam, ut ego veniens cum usuris utique exegissem illam?} ²⁴ { Et astantibus dixit: Auferte ab illo mnam, et date illi qui decem mnas habet.} ²⁵ Et dixerunt ei: Domine, habet decem mnas. ²⁶ { Dico autem vobis, quia omni habenti dabitur, et abundabit: ab eo autem qui non habet, et quod habet auferetur ab eo.} ²⁷ { Verumtamen inimicos meos illos, qui noluerunt me regnare super se, adducite huc: et interficite ante me.} ²⁸ Et his dictis, præcedebat ascendens Jerosolymam. ²⁹ Et factum est, cum appropinquasset ad Bethphage et Bethaniam, ad montem qui vocatur Oliveti, misit duos discipulos suos, ³⁰ { dicens: Ite in castellum quod contra est: in quod introëuntes, invenietis pullum asinæ alligatum, cui nemo umquam hominum sedit: solvite illum, et adducite.} ³¹ { Et si quis vos interrogaverit: Quare solvitis? sic dicetis ei: Quia Dominus operam ejus desiderat.} ³² Abierunt autem qui missi erant: et invenerunt, sicut dixit illis, stantem pullum. ³³ Solventibus autem illis pullum, dixerunt domini ejus ad illos: Quid solvitis pullum? ³⁴ At illi dixerunt: Quia Dominus eum necessarium habet. ³⁵ Et duxerunt illum ad Jesum. Et jacentes vestimenta sua supra pullum, imposuerunt Jesum. ³⁶ Eunte autem illo, substernebant vestimenta sua in via: ³⁷ et cum appropinquaret jam ad descensum montis Oliveti, cœperunt omnes turbæ discipulorum gaudentes laudare Deum voce magna super omnibus, quas viderant, virtutibus, ³⁸ dicentes: Benedictus, qui venit rex in nomine Domini: pax in cælo, et gloria in excelsis. ³⁹ Et quidam pharisæorum de turbis dixerunt ad illum: Magister, increpa discipulos tuos. ⁴⁰ { Quibus ipse ait: Dico vobis, quia si hi tacuerint, lapides clamabunt.} ⁴¹ Et ut appropinquavit, videns civitatem flevit super illam, dicens: ⁴² { Quia si cognovisses et tu, et quidem in hac die tua, quæ ad pacem tibi: nunc autem abscondita sunt ab oculis tuis.} ⁴³ { Quia venient dies in te: et circumdabunt te inimici tui vallo, et circumdabunt te: et coangustabunt te undique:} ⁴⁴ { et ad terram prosternent te, et filios tuos, qui in te sunt, et non relinquent in te lapidem super lapidem: eo quod non cognoveris tempus visitationis tuæ.}

¹¹ { Et addidit alterum servum mittere. Illi autem hunc quoque cædentes, et afficientes contumelia, dimiserunt inanem.} ¹² { Et addidit tertium mittere: qui et illum vulnerantes ejecerunt.} ¹³ { Dixit autem dominus vineæ: Quid faciam? Mittam filium meum dilectum: forsitan, cum hunc viderint, verebuntur.} ¹⁴ { Quem cum vidissent coloni, cogitaverunt intra se, dicentes: Hic est hæres, occidamus illum, ut nostra fiat hæreditas.}

¹⁵ qui et Dominum occiderunt Jesum, et prophetas, et nos persecuti sunt, et Deo non placent, et omnibus hominibus adversantur,

⁷ Et cum finierint testimonium suum, bestia, quæ ascendit de abysso, faciet adversum eos bellum, et vincet illos, et occidet eos. ⁸ Et corpora eorum jacebunt in plateis civitatis magnæ, quæ vocatur spiritualiter Sodoma, et Ægyptus, ubi et Dominus eorum crucifixus est.

⁶ Et vidi mulierem ebriam de sanguine sanctorum, et de sanguine martyrum Jesu. Et miratus sum cum vidissem illam admiratione magna.

⁷ auferam Israël de superficie terræ quam dedi eis, et templum quod sanctificavi nomini meo, projiciam a conspectu meo: eritque Israël in proverbium, et in fabulam cunctis populis.

²⁰ evellam vos de terra mea quam dedi vobis: et domum hanc, quam sanctificavi nomini meo, projiciam a facie mea, et tradam eam in parabolam, et in exemplum cunctis populis. ²¹ Et domus ista erit in proverbium universis transeuntibus, et dicent stupentes: Quare fecit Dominus sic terræ huic, et domui huic?

²⁴

¹⁰ Civitas Sancti tui facta est deserta, Sion deserta facta est, Jerusalem desolata est. ¹¹ Domus sanctificationis nostræ et gloriæ nostræ, ubi laudaverunt te patres nostri, facta est in exustionem ignis, et omnia desiderabilia nostra versa sunt in ruinas. ¹² Numquid super his continebis te, Domine; tacebis, et affliges nos vehementer?]

⁹ furari, occidere, adulterari, jurare mendaciter, libare Baalim, et ire post deos alienos quos ignoratis: ¹⁰ et venistis, et stetistis coram me in domo hac, in qua invocatum est nomen meum, et dixistis: Liberati sumus, eo quod fecerimus omnes abominationes istas. ¹¹ Numquid ergo spelunca latronum facta est domus ista, in qua invocatum est nomen meum in oculis vestris? Ego, ego sum: ego vidi, dicit Dominus. ¹² Ite ad locum meum in Silo, ubi habitavit nomen meum a principio, et videte quæ fecerim ei propter malitiam populi mei Israël. ¹³ Et nunc, quia fecistis omnia opera hæc, dicit Dominus, et locutus sum ad vos mane consurgens, et loquens, et non audistis: et vocavi vos, et non respondistis: ¹⁴ faciam domui huic, in qua invocatum est nomen meum, et in qua vos habetis fiduciam, et loco quem dedi vobis et patribus vestris, sicut feci Silo:

⁵ Quod si non audieritis verba hæc: in memetipso juravi, dicit Dominus, quia in solitudinem erit domus hæc.

²⁶ Et post hebdomades sexaginta duas occidetur christus: et non erit ejus populus qui eum negaturus est. Et civitatem et sanctuarium dissipabit populus cum duce venturo: et finis ejus vastitas, et post finem belli statuta desolatio.

¹ [Aperi, Libane, portas tuas, et comedat ignis cedros tuas. ² Ulula, abies, quia cecidit cedrus, quoniam magnifici vastati sunt: ululate, quercus Basan, quoniam succisus est saltus munitus.

⁶ Et ego non parcam ultra super habitantes terram, dicit Dominus: ecce ego tradam homines, unumquemque in manu proximi sui, et in manu regis sui: et concident terram, et non eruam de manu eorum.

¹ Ecce venient dies Domini, et dividentur spolia tua in medio tui. ² Et congregabo omnes gentes ad Jerusalem in prælium: et capietur civitas, et vastabuntur domus, et mulieres violabuntur: et egredietur media pars civitatis in captivitatem, et reliquum populi non auferetur ex urbe.

² { Ipse autem respondens dixit illis: Videtis hæc omnia? amen dico vobis, non relinquetur hic lapis super lapidem, qui non destruatur.}

¹⁴ { Cum autem videritis abominationem desolationis stantem, ubi non debet, qui legit, intelligat: tunc qui in Judæa sunt, fugiant in montes:}

³⁵ { Ecce relinquetur vobis domus vestra deserta. Dico autem vobis, quia non videbitis me donec veniat cum dicetis: Benedictus qui venit in nomine Domini.}

⁶ { Hæc quæ videtis, venient dies in quibus non relinquetur lapis super lapidem, qui non destruatur.}

²⁰ { Cum autem videritis circumdari ab exercitu Jerusalem, tunc scitote quia appropinquavit desolatio ejus:}

²⁴ { Et cadent in ore gladii, et captivi ducentur in omnes gentes, et Jerusalem calcabitur a gentibus, donec impleantur tempora nationum.}

¹³ et statuerunt falsos testes, qui dicerent: Homo iste non cessat loqui verba adversus locum sanctum, et legem: ¹⁴ audivimus enim eum dicentem quoniam Jesus Nazarenus hic destruet locum istum, et mutabit traditiones quas tradidit nobis Moyses.

²⁶ Vias meas enuntiavi, et exaudisti me; doce me justificationes tuas.

⁹ Super montem excelsum ascende, tu qui evangelizas Sion; exalta in fortitudine vocem tuam, qui evangelizas Jerusalem: exalta, noli timere. Dic civitatibus Juda: Ecce Deus vester: ¹⁰ ecce Dominus Deus in fortitudine veniet, et brachium ejus dominabitur: ecce merces ejus cum eo, et opus illius coram illo. ¹¹ Sicut pastor gregem suum pascet, in brachio suo congregabit agnos, et in sinu suo levabit; fœtas ipse portabit.

⁴ Quia dies multos sedebunt filii Israël sine rege, et sine principe, et sine sacrificio, et sine altari, et sine ephod, et sine theraphim.

¹⁰ Et effundam super domum David et super habitatores Jerusalem spiritum gratiæ et precum: et aspicient ad me quem confixerunt, et plangent eum planctu quasi super unigenitum, et dolebunt super eum, ut doleri solet in morte primogeniti.

⁹ turbæ autem, quæ præcedebant, et quæ sequebantur, clamabant, dicentes: Hosanna filio David: benedictus, qui venit in nomine Domini: hosanna in altissimis.

²⁶ Et responsum acceperat a Spiritu Sancto, non visurum se mortem, nisi prius videret Christum Domini. ²⁷ Et venit in spiritu in templum. Et cum inducerent puerum Jesum parentes ejus, ut facerent secundum consuetudinem legis pro eo, ²⁸ et ipse accepit eum in ulnas suas: et benedixit Deum, et dixit: ²⁹ [Nunc dimittis servum tuum Domine, secundum verbum tuum in pace: ³⁰ quia viderunt oculi mei salutare tuum,

²² { Omnia mihi tradita sunt a Patre meo. Et nemo scit quis sit Filius, nisi Pater: et quis sit Pater, nisi Filius, et cui voluerit Filius revelare.} ²³ { Et conversus ad discipulos suos, dixit: Beati oculi qui vident quæ vos videtis.}

²² { Et ait ad discipulos suos: Venient dies quando desideretis videre unum diem Filii hominis, et non videbitis.}

²¹ { Dixit ergo iterum eis Jesus: Ego vado, et quæretis me, et in peccato vestro moriemini. Quo ego vado, vos non potestis venire.}

²⁴ { Dixi ergo vobis quia moriemini in peccatis vestris: si enim non credideritis quia ego sum, moriemini in peccato vestro.}

⁵⁶ { Abraham pater vester exsultavit ut videret diem meum: vidit, et gavisus est.}

⁹ { Dicit ei Jesus: Tanto tempore vobiscum sum, et non cognovistis me? Philippe, qui videt me, videt et Patrem. Quomodo tu dicis: Ostende nobis Patrem?}

¹⁹ { Adhuc modicum, et mundus me jam non videt. Vos autem videtis me: quia ego vivo, et vos vivetis.}

²⁵ Nolo enim vos ignorare, fratres, mysterium hoc (ut non sitis vobis ipsis sapientes), quia cæcitas ex parte contigit in Israël, donec plenitudo gentium intraret,

¹⁴ sed obtusi sunt sensus eorum. Usque in hodiernum enim diem, idipsum velamen in lectione veteris testamenti manet non revelatum (quoniam in Christo evacuatur), ¹⁵ sed usque in hodiernum diem, cum legitur Moyses, velamen positum est super cor eorum. ¹⁶ Cum autem conversus fuerit ad Dominum, auferetur velamen. ¹⁷ Dominus autem Spiritus est: ubi autem Spiritus Domini, ibi libertas. ¹⁸ Nos vero omnes, revelata facie gloriam Domini speculantes, in eamdem imaginem transformamur a claritate in claritatem, tamquam a Domini Spiritu.