Luke Cross References - Vulgate

¹ quoniam quidem multi conati sunt ordinare narrationem quae in nobis conpletae sunt rerum ² sicut tradiderunt nobis qui ab initio ipsi viderunt et ministri fuerunt sermonis ³ visum est et mihi adsecuto a principio omnibus diligenter ex ordine tibi scribere optime Theophile ⁴ ut cognoscas eorum verborum de quibus eruditus es veritatem ⁵ fuit in diebus Herodis regis Iudaeae sacerdos quidam nomine Zaccharias de vice Abia et uxor illi de filiabus Aaron et nomen eius Elisabeth ⁶ erant autem iusti ambo ante Deum incedentes in omnibus mandatis et iustificationibus Domini sine querella ⁷ et non erat illis filius eo quod esset Elisabeth sterilis et ambo processissent in diebus suis ⁸ factum est autem cum sacerdotio fungeretur in ordine vicis suae ante Deum ⁹ secundum consuetudinem sacerdotii sorte exiit ut incensum poneret ingressus in templum Domini ¹⁰ et omnis multitudo erat populi orans foris hora incensi ¹¹ apparuit autem illi angelus Domini stans a dextris altaris incensi ¹² et Zaccharias turbatus est videns et timor inruit super eum ¹³ ait autem ad illum angelus ne timeas Zaccharia quoniam exaudita est deprecatio tua et uxor tua Elisabeth pariet tibi filium et vocabis nomen eius Iohannem ¹⁴ et erit gaudium tibi et exultatio et multi in nativitate eius gaudebunt ¹⁵ erit enim magnus coram Domino et vinum et sicera non bibet et Spiritu Sancto replebitur adhuc ex utero matris suae ¹⁶ et multos filiorum Israhel convertet ad Dominum Deum ipsorum ¹⁷ et ipse praecedet ante illum in spiritu et virtute Heliae ut convertat corda patrum in filios et incredibiles ad prudentiam iustorum parare Domino plebem perfectam ¹⁸ et dixit Zaccharias ad angelum unde hoc sciam ego enim sum senex et uxor mea processit in diebus suis ¹⁹ et respondens angelus dixit ei ego sum Gabrihel qui adsto ante Deum et missus sum loqui ad te et haec tibi evangelizare ²⁰ et ecce eris tacens et non poteris loqui usque in diem quo haec fiant pro eo quod non credidisti verbis meis quae implebuntur in tempore suo ²¹ et erat plebs expectans Zacchariam et mirabantur quod tardaret ipse in templo ²² egressus autem non poterat loqui ad illos et cognoverunt quod visionem vidisset in templo et ipse erat innuens illis et permansit mutus ²³ et factum est ut impleti sunt dies officii eius abiit in domum suam ²⁴ post hos autem dies concepit Elisabeth uxor eius et occultabat se mensibus quinque dicens ²⁵ quia sic mihi fecit Dominus in diebus quibus respexit auferre obprobrium meum inter homines ²⁶ in mense autem sexto missus est angelus Gabrihel a Deo in civitatem Galilaeae cui nomen Nazareth ²⁷ ad virginem desponsatam viro cui nomen erat Ioseph de domo David et nomen virginis Maria ²⁸ et ingressus angelus ad eam dixit have gratia plena Dominus tecum benedicta tu in mulieribus ²⁹ quae cum vidisset turbata est in sermone eius et cogitabat qualis esset ista salutatio ³⁰ et ait angelus ei ne timeas Maria invenisti enim gratiam apud Deum ³¹ ecce concipies in utero et paries filium et vocabis nomen eius Iesum ³² hic erit magnus et Filius Altissimi vocabitur et dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius ³³ et regnabit in domo Iacob in aeternum et regni eius non erit finis ³⁴ dixit autem Maria ad angelum quomodo fiet istud quoniam virum non cognosco ³⁵ et respondens angelus dixit ei Spiritus Sanctus superveniet in te et virtus Altissimi obumbrabit tibi ideoque et quod nascetur sanctum vocabitur Filius Dei ³⁶ et ecce Elisabeth cognata tua et ipsa concepit filium in senecta sua et hic mensis est sextus illi quae vocatur sterilis ³⁷ quia non erit inpossibile apud Deum omne verbum ³⁸ dixit autem Maria ecce ancilla Domini fiat mihi secundum verbum tuum et discessit ab illa angelus ³⁹ exsurgens autem Maria in diebus illis abiit in montana cum festinatione in civitatem Iuda ⁴⁰ et intravit in domum Zacchariae et salutavit Elisabeth ⁴¹ et factum est ut audivit salutationem Mariae Elisabeth exultavit infans in utero eius et repleta est Spiritu Sancto Elisabeth ⁴² et exclamavit voce magna et dixit benedicta tu inter mulieres et benedictus fructus ventris tui ⁴³ et unde hoc mihi ut veniat mater Domini mei ad me ⁴⁴ ecce enim ut facta est vox salutationis tuae in auribus meis exultavit in gaudio infans in utero meo ⁴⁵ et beata quae credidit quoniam perficientur ea quae dicta sunt ei a Domino ⁴⁶ et ait Maria magnificat anima mea Dominum ⁴⁷ et exultavit spiritus meus in Deo salutari meo ⁴⁸ quia respexit humilitatem ancillae suae ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes ⁴⁹ quia fecit mihi magna qui potens est et sanctum nomen eius ⁵⁰ et misericordia eius in progenies et progenies timentibus eum ⁵¹ fecit potentiam in brachio suo dispersit superbos mente cordis sui ⁵² deposuit potentes de sede et exaltavit humiles ⁵³ esurientes implevit bonis et divites dimisit inanes ⁵⁴ suscepit Israhel puerum suum memorari misericordiae ⁵⁵ sicut locutus est ad patres nostros Abraham et semini eius in saecula ⁵⁶ mansit autem Maria cum illa quasi mensibus tribus et reversa est in domum suam ⁵⁷ Elisabeth autem impletum est tempus pariendi et peperit filium ⁵⁸ et audierunt vicini et cognati eius quia magnificavit Dominus misericordiam suam cum illa et congratulabantur ei ⁵⁹ et factum est in die octavo venerunt circumcidere puerum et vocabant eum nomine patris eius Zacchariam ⁶⁰ et respondens mater eius dixit nequaquam sed vocabitur Iohannes ⁶¹ et dixerunt ad illam quia nemo est in cognatione tua qui vocetur hoc nomine ⁶² innuebant autem patri eius quem vellet vocari eum ⁶³ et postulans pugillarem scripsit dicens Iohannes est nomen eius et mirati sunt universi ⁶⁴ apertum est autem ilico os eius et lingua eius et loquebatur benedicens Deum ⁶⁵ et factus est timor super omnes vicinos eorum et super omnia montana Iudaeae divulgabantur omnia verba haec ⁶⁶ et posuerunt omnes qui audierant in corde suo dicentes quid putas puer iste erit etenim manus Domini erat cum illo ⁶⁷ et Zaccharias pater eius impletus est Spiritu Sancto et prophetavit dicens ⁶⁸ benedictus Deus Israhel quia visitavit et fecit redemptionem plebi suae ⁶⁹ et erexit cornu salutis nobis in domo David pueri sui ⁷⁰ sicut locutus est per os sanctorum qui a saeculo sunt prophetarum eius ⁷¹ salutem ex inimicis nostris et de manu omnium qui oderunt nos ⁷² ad faciendam misericordiam cum patribus nostris et memorari testamenti sui sancti ⁷³ iusiurandum quod iuravit ad Abraham patrem nostrum ⁷⁴ daturum se nobis ut sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati serviamus illi ⁷⁵ in sanctitate et iustitia coram ipso omnibus diebus nostris ⁷⁶ et tu puer propheta Altissimi vocaberis praeibis enim ante faciem Domini parare vias eius ⁷⁷ ad dandam scientiam salutis plebi eius in remissionem peccatorum eorum ⁷⁸ per viscera misericordiae Dei nostri in quibus visitavit nos oriens ex alto ⁷⁹ inluminare his qui in tenebris et in umbra mortis sedent ad dirigendos pedes nostros in viam pacis ⁸⁰ puer autem crescebat et confortabatur spiritu et erat in deserto usque in diem ostensionis suae ad Israhel

¹⁵ inimicitias ponam inter te et mulierem et semen tuum et semen illius ipsa conteret caput tuum et tu insidiaberis calcaneo eius

⁵ videns autem Deus quod multa malitia hominum esset in terra et cuncta cogitatio cordis intenta esset ad malum omni tempore

⁹ hae generationes Noe Noe vir iustus atque perfectus fuit in generationibus suis cum Deo ambulavit

¹ dixitque Dominus ad eum ingredere tu et omnis domus tua arcam te enim vidi iustum coram me in generatione hac

²¹ odoratusque est Dominus odorem suavitatis et ait ad eum nequaquam ultra maledicam terrae propter homines sensus enim et cogitatio humani cordis in malum prona sunt ab adulescentia sua non igitur ultra percutiam omnem animantem sicut feci

²⁶ dixitque benedictus Dominus Deus Sem sit Chanaan servus eius

² faciamque te in gentem magnam et benedicam tibi et magnificabo nomen tuum erisque benedictus ³ benedicam benedicentibus tibi et maledicam maledicentibus tibi atque in te benedicentur universae cognationes terrae

²⁰ et benedictus Deus excelsus quo protegente hostes in manibus tuis sunt et dedit ei decimas ex omnibus

² dixitque Abram Domine Deus quid dabis mihi ego vadam absque liberis et filius procuratoris domus meae iste Damascus Eliezer ³ addiditque Abram mihi autem non dedisti semen et ecce vernaculus meus heres meus erit

⁸ at ille ait Domine Deus unde scire possum quod possessurus sim eam

¹ igitur Sarai uxor Abram non genuerat liberos sed habens ancillam aegyptiam nomine Agar ² dixit marito suo ecce conclusit me Dominus ne parerem ingredere ad ancillam meam si forte saltem ex illa suscipiam filios cumque ille adquiesceret deprecanti

¹ postquam vero nonaginta et novem annorum esse coeperat apparuit ei Dominus dixitque ad eum ego Deus omnipotens ambula coram me et esto perfectus

⁴ dixitque ei Deus ego sum et pactum meum tecum erisque pater multarum gentium ⁵ nec ultra vocabitur nomen tuum Abram sed appellaberis Abraham quia patrem multarum gentium constitui te ⁶ faciamque te crescere vehementissime et ponam in gentibus regesque ex te egredientur ⁷ et statuam pactum meum inter me et te et inter semen tuum post te in generationibus suis foedere sempiterno ut sim Deus tuus et seminis tui post te

⁷ et statuam pactum meum inter me et te et inter semen tuum post te in generationibus suis foedere sempiterno ut sim Deus tuus et seminis tui post te ⁸ daboque tibi et semini tuo terram peregrinationis tuae omnem terram Chanaan in possessionem aeternam eroque Deus eorum ⁹ dixit iterum Deus ad Abraham et tu ergo custodies pactum meum et semen tuum post te in generationibus suis ¹⁰ hoc est pactum quod observabitis inter me et vos et semen tuum post te circumcidetur ex vobis omne masculinum

¹² infans octo dierum circumcidetur in vobis omne masculinum in generationibus vestris tam vernaculus quam empticius circumcidetur et quicumque non fuerit de stirpe vestra

¹⁷ cecidit Abraham in faciem et risit dicens in corde suo putasne centenario nascetur filius et Sarra nonagenaria pariet

¹⁹ et ait Deus ad Abraham Sarra uxor tua pariet tibi filium vocabisque nomen eius Isaac et constituam pactum meum illi in foedus sempiternum et semini eius post eum

¹⁰ cui dixit revertens veniam ad te tempore isto vita comite et habebit filium Sarra uxor tua quo audito Sarra risit post ostium tabernaculi ¹¹ erant autem ambo senes provectaeque aetatis et desierant Sarrae fieri muliebria

¹¹ erant autem ambo senes provectaeque aetatis et desierant Sarrae fieri muliebria ¹² quae risit occulte dicens postquam consenui et dominus meus vetulus est voluptati operam dabo

¹² quae risit occulte dicens postquam consenui et dominus meus vetulus est voluptati operam dabo ¹³ dixit autem Dominus ad Abraham quare risit Sarra dicens num vere paritura sum anus ¹⁴ numquid Deo est quicquam difficile iuxta condictum revertar ad te hoc eodem tempore vita comite et habebit Sarra filium

¹⁴ numquid Deo est quicquam difficile iuxta condictum revertar ad te hoc eodem tempore vita comite et habebit Sarra filium ¹⁵ negavit Sarra dicens non risi timore perterrita Dominus autem non est inquit ita sed risisti

¹⁹ quia invenit servus tuus gratiam coram te et magnificasti misericordiam tuam quam fecisti mecum ut salvares animam meam nec possum in monte salvari ne forte adprehendat me malum et moriar

¹ visitavit autem Dominus Sarram sicut promiserat et implevit quae locutus est ² concepitque et peperit filium in senectute sua tempore quo praedixerat ei Deus

² concepitque et peperit filium in senectute sua tempore quo praedixerat ei Deus ³ vocavitque Abraham nomen filii sui quem genuit ei Sarra Isaac

³ vocavitque Abraham nomen filii sui quem genuit ei Sarra Isaac ⁴ et circumcidit eum octavo die sicut praeceperat ei Deus

⁶ dixitque Sarra risum fecit mihi Deus quicumque audierit conridebit mihi

¹⁶ per memet ipsum iuravi dicit Dominus quia fecisti rem hanc et non pepercisti filio tuo unigenito ¹⁷ benedicam tibi et multiplicabo semen tuum sicut stellas caeli et velut harenam quae est in litore maris possidebit semen tuum portas inimicorum suorum ¹⁸ et benedicentur in semine tuo omnes gentes terrae quia oboedisti voci meae

¹⁸ et benedicentur in semine tuo omnes gentes terrae quia oboedisti voci meae

⁷ Dominus Deus caeli qui tulit me de domo patris mei et de terra nativitatis meae qui locutus est mihi et iuravit dicens semini tuo dabo terram hanc ipse mittet angelum suum coram te et accipies inde uxorem filio meo

²¹ deprecatusque est Dominum pro uxore sua eo quod esset sterilis qui exaudivit eum et dedit conceptum Rebeccae ²² sed conlidebantur in utero eius parvuli quae ait si sic mihi futurum erat quid necesse fuit concipere perrexitque ut consuleret Dominum

³ et peregrinare in ea eroque tecum et benedicam tibi tibi enim et semini tuo dabo universas regiones has conplens iuramentum quod spopondi Abraham patri tuo ⁴ et multiplicabo semen tuum sicut stellas caeli daboque posteris tuis universas regiones has et benedicentur in semine tuo omnes gentes terrae

¹⁴ eritque germen tuum quasi pulvis terrae dilataberis ad occidentem et orientem septentrionem et meridiem et benedicentur in te et in semine tuo cunctae tribus terrae

¹ cernens autem Rahel quod infecunda esset invidit sorori et ait marito suo da mihi liberos alioquin moriar

¹³ dixitque Lia hoc pro beatitudine mea beatam quippe me dicent mulieres propterea appellavit eum Aser

²² recordatus quoque Dominus Rahelis exaudivit eam et aperuit vulvam illius ²³ quae concepit et peperit filium dicens abstulit Deus obprobrium meum

¹¹ invidebant igitur ei fratres sui pater vero rem tacitus considerabat

² fuitque Dominus cum eo et erat vir in cunctis prospere agens habitabatque in domo domini sui

¹⁹ qui rennuens ait scio fili mi scio et iste quidem erit in populos et multiplicabitur sed frater eius iunior maior illo erit et semen illius crescet in gentes

¹⁰ non auferetur sceptrum de Iuda et dux de femoribus eius donec veniat qui mittendus est et ipse erit expectatio gentium

¹⁶ vade congrega seniores Israhel et dices ad eos Dominus Deus patrum vestrorum apparuit mihi Deus Abraham et Deus Isaac et Deus Iacob dicens visitans visitavi vos et omnia quae acciderunt vobis in Aegypto ¹⁷ et dixi ut educam vos de adflictione Aegypti in terram Chananei et Hetthei et Amorrei Ferezei et Evei et Iebusei ad terram fluentem lacte et melle

¹¹ dixit Dominus ad eum quis fecit os hominis aut quis fabricatus est mutum et surdum videntem et caecum nonne ego

¹⁵ loquere ad eum et pone verba mea in ore eius ego ero in ore tuo et in ore illius et ostendam vobis quid agere debeatis ¹⁶ ipse loquetur pro te ad populum et erit os tuum tu autem eris ei in his quae ad Deum pertinent

³¹ et credidit populus audieruntque quod visitasset Dominus filios Israhel et quod respexisset adflictionem eorum et proni adoraverunt

⁶ dextera tua Domine magnifice in fortitudine dextera tua Domine percussit inimicum ⁷ et in multitudine gloriae tuae deposuisti adversarios meos misisti iram tuam quae devoravit eos ut stipulam

⁹ dixit inimicus persequar et conprehendam dividam spolia implebitur anima mea evaginabo gladium meum interficiet eos manus mea ¹⁰ flavit spiritus tuus et operuit eos mare submersi sunt quasi plumbum in aquis vehementibus ¹¹ quis similis tui in fortibus Domine quis similis tui magnificus in sanctitate terribilis atque laudabilis et faciens mirabilia

¹¹ quis similis tui in fortibus Domine quis similis tui magnificus in sanctitate terribilis atque laudabilis et faciens mirabilia ¹² extendisti manum tuam et devoravit eos terra ¹³ dux fuisti in misericordia tua populo quem redemisti et portasti eum in fortitudine tua ad habitaculum sanctum tuum

¹¹ nunc cognovi quia magnus Dominus super omnes deos eo quod superbe egerint contra illos

⁶ et faciens misericordiam in milia his qui diligunt me et custodiunt praecepta mea

¹ adplica quoque ad te Aaron fratrem tuum cum filiis suis de medio filiorum Israhel ut sacerdotio fungantur mihi Aaron Nadab et Abiu Eleazar et Ithamar

⁴¹ vestiesque his omnibus Aaron fratrem tuum et filios eius cum eo et cunctorum consecrabis manus sanctificabisque illos ut sacerdotio fungantur mihi

¹ sed et hoc facies ut mihi in sacerdotio consecrentur tolle vitulum de armento et arietes duos inmaculatos

⁹ Aaron scilicet et liberos eius et inpones eis mitras eruntque sacerdotes mei in religione perpetua postquam initiaveris manus eorum

⁴⁴ sanctificabo et tabernaculum testimonii cum altari et Aaron cum filiis eius ut sacerdotio fungantur mihi

¹ facies quoque altare in adolendum thymiama de lignis setthim ² habens cubitum longitudinis et alterum latitudinis id est quadrangulum et duos cubitos in altitudine cornua ex ipso procedent ³ vestiesque illud auro purissimo tam craticulam eius quam parietes per circuitum et cornua faciesque ei coronam aureolam per gyrum ⁴ et duos anulos aureos sub corona per singula latera ut mittantur in eos vectes et altare portetur ⁵ ipsos quoque vectes facies de lignis setthim et inaurabis ⁶ ponesque altare contra velum quod ante arcam pendet testimonii coram propitiatorio quo tegitur testimonium ubi loquar tibi ⁷ et adolebit incensum super eo Aaron suave fraglans mane quando conponet lucernas incendet illud

⁷ et adolebit incensum super eo Aaron suave fraglans mane quando conponet lucernas incendet illud ⁸ et quando conlocat eas ad vesperum uret thymiama sempiternum coram Domino in generationes vestras

⁸ et quando conlocat eas ad vesperum uret thymiama sempiternum coram Domino in generationes vestras ⁹ non offeretis super eo thymiama conpositionis alterius nec oblationem et victimam nec liba libabitis ¹⁰ et deprecabitur Aaron super cornua eius semel per annum in sanguine quod oblatum est pro peccato et placabit super eo in generationibus vestris sanctum sanctorum erit Domino

³⁰ Aaron et filios eius ungues sanctificabisque eos ut sacerdotio fungantur mihi

⁶ quo transeunte coram eo ait Dominator Domine Deus misericors et clemens patiens et multae miserationis ac verus ⁷ qui custodis misericordiam in milia qui aufers iniquitatem et scelera atque peccata nullusque apud te per se innocens est qui reddis iniquitatem patrum in filiis ac nepotibus in tertiam et quartam progeniem

²⁵ fecit et altare thymiamatis de lignis setthim habens per quadrum singulos cubitos et in altitudine duos e cuius angulis procedebant cornua ²⁶ vestivitque illud auro purissimo cum craticula ac parietibus et cornibus ²⁷ fecitque ei coronam aureolam per gyrum et duos anulos aureos sub corona per singula latera ut mittantur in eos vectes et possit altare portari ²⁸ ipsos autem vectes fecit de lignis setthim et operuit lamminis aureis ²⁹ conposuit et oleum ad sanctificationis unguentum et thymiama de aromatibus mundissimis opere pigmentarii

²⁶ posuit et altare aureum sub tecto testimonii contra velum ²⁷ et adolevit super eo incensum aromatum sicut iusserat Dominus

³ et die octavo circumcidetur infantulus

¹³ ut positis super ignem aromatibus nebula eorum et vapor operiat oraculum quod est super testimonium et non moriatur

¹⁷ nullus hominum sit in tabernaculo quando pontifex ingreditur sanctuarium ut roget pro se et pro domo sua et pro universo coetu Israhel donec egrediatur

⁴² et recordabor foederis mei quod pepigi cum Iacob et Isaac et Abraham terrae quoque memor ero

² loquere ad filios Israhel et dices ad eos vir sive mulier cum fecerit votum ut sanctificentur et se voluerint Domino consecrare ³ vino et omni quod inebriare potest abstinebunt acetum ex vino et ex qualibet alia potione et quicquid de uva exprimitur non bibent uvas recentes siccasque non comedent ⁴ cunctis diebus quibus ex voto Domino consecrantur quicquid ex vinea esse potest ab uva passa usque ad acinum non comedent

²³ loquere Aaron et filiis eius sic benedicetis filiis Israhel et dicetis eis ²⁴ benedicat tibi Dominus et custodiat te ²⁵ ostendat Dominus faciem suam tibi et misereatur tui ²⁶ convertat Dominus vultum suum ad te et det tibi pacem ²⁷ invocabunt nomen meum super filios Israhel et ego benedicam eis

²¹ et ait Moses sescenta milia peditum huius populi sunt et tu dicis dabo eis esum carnium mense integro ²² numquid ovium et boum multitudo caedetur ut possit sufficere ad cibum vel omnes pisces maris in unum congregabuntur ut eos satient ²³ cui respondit Dominus numquid manus Domini invalida est iam nunc videbis utrum meus sermo opere conpleatur

²³ cui respondit Dominus numquid manus Domini invalida est iam nunc videbis utrum meus sermo opere conpleatur

²⁵ descenditque Dominus per nubem et locutus est ad eum auferens de spiritu qui erat in Mosen et dans septuaginta viris cumque requievisset in eis spiritus prophetaverunt nec ultra cessarunt

⁴⁰ ut haberent postea filii Israhel quibus commonerentur ne quis accedat alienigena et qui non est de semine Aaron ad offerendum incensum Domino ne patiatur sicut passus est Core et omnis congregatio eius loquente Domino ad Mosen

⁷ tu autem et filii tui custodite sacerdotium vestrum et omnia quae ad cultum altaris pertinent et intra velum sunt per sacerdotes administrabuntur si quis externus accesserit occidetur

¹² dixitque Dominus ad Mosen et Aaron quia non credidistis mihi ut sanctificaretis me coram filiis Israhel non introducetis hos populos in terram quam dabo eis

¹⁹ non est Deus quasi homo ut mentiatur nec ut filius hominis ut mutetur dixit ergo et non faciet locutus est et non implebit

¹⁷ videbo eum sed non modo intuebor illum sed non prope orietur stella ex Iacob et consurget virga de Israhel et percutiet duces Moab vastabitque omnes filios Seth

³⁴ si fecit Deus ut ingrederetur et tolleret sibi gentem de medio nationum per temptationes signa atque portenta per pugnam et robustam manum extentumque brachium et horribiles visiones iuxta omnia quae fecit pro vobis Dominus Deus vester in Aegypto videntibus oculis tuis

² ut timeas Dominum Deum tuum et custodias omnia mandata et praecepta eius quae ego praecipio tibi et filiis ac nepotibus tuis cunctis diebus vitae tuae ut prolongentur dies tui

⁸ sed quia dilexit vos Dominus et custodivit iuramentum quod iuravit patribus vestris eduxitque vos in manu forti et redemit de domo servitutis de manu Pharaonis regis Aegypti

¹² si postquam audieris haec iudicia custodieris ea et feceris custodiet et Dominus Deus tuus tibi pactum et misericordiam quam iuravit patribus tuis

¹⁹ cumque audierit verba iuramenti huius benedicat sibi in corde suo dicens pax erit mihi et ambulabo in pravitate cordis mei et adsumat ebria sitientem ²⁰ et Dominus non ignoscat ei sed tunc quam maxime furor eius fumet et zelus contra hominem illum et sedeant super eo omnia maledicta quae scripta sunt in hoc volumine et deleat nomen eius sub caelo

²⁹ beatus tu Israhel quis similis tui popule qui salvaris in Domino scutum auxilii tui et gladius gloriae tuae negabunt te inimici tui et tu eorum colla calcabis

⁷ dixitque Dominus ad Iosue hodie incipiam exaltare te coram omni Israhel ut sciant quod sicut cum Mosi fui ita et tecum sim

¹⁴ in illo die magnificavit Dominus Iosue coram omni Israhel ut timerent eum sicut timuerant Mosen dum adviveret

⁶ habitatores autem Gabaon urbis obsessae miserunt ad Iosue qui tunc morabatur in castris apud Galgalam et dixerunt ei ne retrahas manus tuas ab auxilio servorum tuorum ascende cito et libera nos ferque praesidium convenerunt enim adversum nos omnes reges Amorreorum qui habitant in montanis

⁴⁰ percussit itaque Iosue omnem terram montanam et meridianam atque campestrem et Asedoth cum regibus suis non dimisit in ea ullas reliquias sed omne quod spirare poterat interfecit sicut praeceperat ei Dominus Deus Israhel

⁴⁸ et in monte Samir et Iether et Soccho ⁴⁹ et Edenna Cariathsenna haec est Dabir ⁵⁰ Anab et Isthemo et Anim ⁵¹ Gosen et Olon et Gilo civitates undecim et villae earum ⁵² Arab et Roma et Esaan ⁵³ Ianum et Bethafua et Afeca ⁵⁴ Ammatha et Cariatharbe haec est Hebron et Sior civitates novem et villae earum ⁵⁵ Maon et Chermel et Zif et Iotae ⁵⁶ Iezrehel et Iucadam et Zanoe ⁵⁷ Accaim Gebaa et Thamna civitates decem et villae earum ⁵⁸ Alul et Bethsur et Gedor ⁵⁹ Mareth et Bethanoth et Elthecen civitates sex et villae earum

⁷ decreveruntque Cedes in Galilea montis Nepthali et Sychem in monte Ephraim et Cariatharbe ipsa est Hebron in monte Iuda

⁹ de tribubus filiorum Iuda et Symeon dedit Iosue civitates quarum ista sunt nomina ¹⁰ filiis Aaron per familias Caath levitici generis prima enim sors illis egressa est ¹¹ Cariatharbe patris Enach quae vocatur Hebron in monte Iuda et suburbana eius per circuitum

²⁴ benedicta inter mulieres Iahel uxor Aber Cinei benedicatur in tabernaculo suo

¹² apparuit ei et ait Dominus tecum virorum fortissime ¹³ dixitque ei Gedeon obsecro Domine si Dominus nobiscum est cur adprehenderunt nos haec omnia ubi sunt mirabilia eius quae narraverunt patres nostri atque dixerunt de Aegypto eduxit nos Dominus nunc autem dereliquit nos et tradidit in manibus Madian ¹⁴ respexitque ad eum Dominus et ait vade in hac fortitudine tua et liberabis Israhel de manu Madian scito quod miserim te ¹⁵ qui respondens ait obsecro Domine mi in quo liberabo Israhel ecce familia mea infima est in Manasse et ego minimus in domo patris mei

²² vidensque Gedeon quod esset angelus Domini ait heu mihi Domine Deus quia vidi angelum Domini facie ad faciem ²³ dixitque ei Dominus pax tecum ne timeas non morieris

³⁶ dixitque Gedeon ad Dominum si salvum facis per manum meam Israhel sicut locutus es ³⁷ ponam vellus hoc lanae in area si ros in solo vellere fuerit et in omni terra siccitas sciam quod per manum meam sicut locutus es liberabis Israhel ³⁸ factumque est ita et de nocte consurgens expresso vellere concam rore conplevit ³⁹ dixitque rursus ad Dominum ne irascatur furor tuus contra me si adhuc semel temptavero signum quaerens in vellere oro ut solum vellus siccum sit et omnis terra rore madens ⁴⁰ fecitque Dominus nocte illa ut postulaverat et fuit siccitas in solo vellere et ros in omni terra

² erat autem vir quidam de Saraa et de stirpe Dan nomine Manue habens uxorem sterilem ³ cui apparuit angelus Domini et dixit ad eam sterilis es et absque liberis sed concipies et paries filium

³ cui apparuit angelus Domini et dixit ad eam sterilis es et absque liberis sed concipies et paries filium

³ cui apparuit angelus Domini et dixit ad eam sterilis es et absque liberis sed concipies et paries filium ⁴ cave ergo ne vinum bibas ac siceram ne inmundum quicquam comedas

⁴ cave ergo ne vinum bibas ac siceram ne inmundum quicquam comedas ⁵ quia concipies et paries filium cuius non tanget caput novacula erit enim nazareus Dei ab infantia sua et ex matris utero et ipse incipiet liberare Israhel de manu Philisthinorum

⁵ quia concipies et paries filium cuius non tanget caput novacula erit enim nazareus Dei ab infantia sua et ex matris utero et ipse incipiet liberare Israhel de manu Philisthinorum ⁶ quae cum venisset ad maritum dixit ei vir Dei venit ad me habens vultum angelicum terribilis nimis quem cum interrogassem quis esset et unde venisset et quo nomine vocaretur noluit mihi dicere

⁸ oravit itaque Manue Deum et ait obsecro Domine ut vir Dei quem misisti veniat iterum et doceat nos quid debeamus facere de puero qui nasciturus est ⁹ exaudivitque Dominus precantem Manue et apparuit rursum angelus Domini uxori eius sedenti in agro Manue autem maritus eius non erat cum ea quae cum vidisset angelum

⁹ exaudivitque Dominus precantem Manue et apparuit rursum angelus Domini uxori eius sedenti in agro Manue autem maritus eius non erat cum ea quae cum vidisset angelum ¹⁰ festinavit et cucurrit ad virum suum nuntiavitque ei dicens ecce apparuit mihi vir quem ante videram ¹¹ qui surrexit et secutus est uxorem suam veniensque ad virum dixit ei tu es qui locutus es mulieri et ille respondit ego sum ¹² cui Manue quando inquit sermo tuus fuerit expletus quid vis ut faciat puer aut a quo se observare debebit

²² et dixit ad uxorem suam morte moriemur quia vidimus Deum

²⁴ peperit itaque filium et vocavit nomen eius Samson crevitque puer et benedixit ei Dominus ²⁵ coepitque spiritus Domini esse cum eo in castris Dan inter Saraa et Esthaol

¹⁰ quae cadens in faciem suam et adorans super terram dixit ad eum unde mihi hoc ut invenirem gratiam ante oculos tuos et nosse me dignareris peregrinam mulierem

¹⁴ dixeruntque mulieres ad Noemi benedictus Dominus qui non est passus ut deficeret successor familiae tuae et vocaretur nomen eius in Israhel ¹⁵ et habeas qui consoletur animam tuam et enutriat senectutem de nuru enim tua natus est quae te diligit et multo tibi est melior quam si septem haberes filios ¹⁶ susceptumque Noemi puerum posuit in sinu suo et nutricis ac gerulae officio fungebatur ¹⁷ vicinae autem mulieres congratulantes ei et dicentes natus est filius Noemi vocaverunt nomen eius Obed hic est pater Isai patris David

² et habuit duas uxores nomen uni Anna et nomen secundae Fenenna fueruntque Fenennae filii Annae autem non erant liberi

⁵ Annae autem dedit partem unam tristis quia Annam diligebat Dominus autem concluserat vulvam eius ⁶ adfligebat quoque eam aemula eius et vehementer angebat in tantum ut exprobraret quod conclusisset Dominus vulvam eius

⁶ adfligebat quoque eam aemula eius et vehementer angebat in tantum ut exprobraret quod conclusisset Dominus vulvam eius ⁷ sicque faciebat per singulos annos cum redeunte tempore ascenderent templum Domini et sic provocabat eam porro illa flebat et non capiebat cibum ⁸ dixit ergo ei Helcana vir suus Anna cur fles et quare non comedis et quam ob rem adfligitur cor tuum numquid non ego melior sum tibi quam decem filii

¹¹ et votum vovit dicens Domine exercituum si respiciens videris adflictionem famulae tuae et recordatus mei fueris nec oblitus ancillae tuae dederisque servae tuae sexum virilem dabo eum Domino omnes dies vitae eius et novacula non ascendet super caput eius

¹⁹ et surrexerunt mane et adoraverunt coram Domino reversique sunt et venerunt in domum suam Ramatha cognovit autem Helcana Annam uxorem suam et recordatus est eius Dominus ²⁰ et factum est post circulum dierum concepit Anna et peperit filium vocavitque nomen eius Samuhel eo quod a Domino postulasset eum

²⁰ et factum est post circulum dierum concepit Anna et peperit filium vocavitque nomen eius Samuhel eo quod a Domino postulasset eum ²¹ ascendit autem vir Helcana et omnis domus eius ut immolaret Domino hostiam sollemnem et votum suum ²² et Anna non ascendit dixit enim viro suo non vadam donec ablactetur infans et ducam eum et appareat ante conspectum Domini et maneat ibi iugiter ²³ et ait ei Helcana vir suus fac quod bonum tibi videtur et mane donec ablactes eum precorque ut impleat Dominus verbum suum mansit ergo mulier et lactavit filium suum donec amoveret eum a lacte

¹ exultavit cor meum in Domino exaltatum est cornu meum in Domino dilatatum est os meum super inimicos meos quia laetata sum in salutari tuo

¹ exultavit cor meum in Domino exaltatum est cornu meum in Domino dilatatum est os meum super inimicos meos quia laetata sum in salutari tuo ² non est sanctus ut est Dominus neque enim est alius extra te et non est fortis sicut Deus noster

² non est sanctus ut est Dominus neque enim est alius extra te et non est fortis sicut Deus noster ³ nolite multiplicare loqui sublimia gloriantes recedant vetera de ore vestro quoniam Deus scientiarum Dominus est et ipsi praeparantur cogitationes

³ nolite multiplicare loqui sublimia gloriantes recedant vetera de ore vestro quoniam Deus scientiarum Dominus est et ipsi praeparantur cogitationes ⁴ arcus fortium superatus est et infirmi accincti sunt robore

⁴ arcus fortium superatus est et infirmi accincti sunt robore

⁴ arcus fortium superatus est et infirmi accincti sunt robore ⁵ saturati prius pro pane se locaverunt et famelici saturati sunt donec sterilis peperit plurimos et quae multos habebat filios infirmata est

⁵ saturati prius pro pane se locaverunt et famelici saturati sunt donec sterilis peperit plurimos et quae multos habebat filios infirmata est ⁶ Dominus mortificat et vivificat deducit ad infernum et reducit

⁶ Dominus mortificat et vivificat deducit ad infernum et reducit ⁷ Dominus pauperem facit et ditat humiliat et sublevat

⁷ Dominus pauperem facit et ditat humiliat et sublevat ⁸ suscitat de pulvere egenum et de stercore elevat pauperem ut sedeat cum principibus et solium gloriae teneat Domini enim sunt cardines terrae et posuit super eos orbem

⁸ suscitat de pulvere egenum et de stercore elevat pauperem ut sedeat cum principibus et solium gloriae teneat Domini enim sunt cardines terrae et posuit super eos orbem

⁸ suscitat de pulvere egenum et de stercore elevat pauperem ut sedeat cum principibus et solium gloriae teneat Domini enim sunt cardines terrae et posuit super eos orbem ⁹ pedes sanctorum suorum servabit et impii in tenebris conticescent quia non in fortitudine roborabitur vir ¹⁰ Dominum formidabunt adversarii eius super ipsos in caelis tonabit Dominus iudicabit fines terrae et dabit imperium regi suo et sublimabit cornu christi sui

¹⁰ Dominum formidabunt adversarii eius super ipsos in caelis tonabit Dominus iudicabit fines terrae et dabit imperium regi suo et sublimabit cornu christi sui

¹⁸ Samuhel autem ministrabat ante faciem Domini puer accinctus ephod lineo

²¹ visitavit ergo Dominus Annam et concepit et peperit tres filios et duas filias et magnificatus est puer Samuhel apud Dominum

²¹ visitavit ergo Dominus Annam et concepit et peperit tres filios et duas filias et magnificatus est puer Samuhel apud Dominum ²² Heli autem erat senex valde et audivit omnia quae faciebant filii sui universo Israheli et quomodo dormiebant cum mulieribus quae observabant ad ostium tabernaculi

²⁸ et elegi eum ex omnibus tribubus Israhel mihi in sacerdotem ut ascenderet altare meum et adoleret mihi incensum et portaret ephod coram me et dedi domui patris tui omnia de sacrificiis filiorum Israhel

¹⁹ crevit autem Samuhel et Dominus erat cum eo et non cecidit ex omnibus verbis eius in terram ²⁰ et cognovit universus Israhel a Dan usque Bersabee quod fidelis Samuhel propheta esset Domini

⁵ dixit autem Samuhel congregate universum Israhel in Masphat ut orem pro vobis Dominum

²⁰ et de asinis quas perdidisti nudius tertius ne sollicitus sis quia inventae sunt et cuius erunt optima quaeque Israhel nonne tibi et omni domui patris tui ²¹ respondens autem Saul ait numquid non filius Iemini ego sum de minima tribu Israhel et cognatio mea novissima inter omnes familias de tribu Beniamin quare ergo locutus es mihi sermonem istum

¹⁸ et respondens unus de pueris ait ecce vidi filium Isai Bethleemitem scientem psallere et fortissimum robore et virum bellicosum et prudentem in verbis et virum pulchrum et Dominus est cum eo

⁴¹ quae consurgens adoravit prona in terram et ait ecce famula tua sit in ancillam ut lavet pedes servorum domini mei

⁸ et nunc haec dices servo meo David haec dicit Dominus exercituum ego tuli te de pascuis sequentem greges ut esses dux super populum meum Israhel

¹¹ ex die qua constitui iudices super populum meum Israhel et requiem dabo tibi ab omnibus inimicis tuis praedicitque tibi Dominus quod domum faciat tibi Dominus ¹² cumque conpleti fuerint dies tui et dormieris cum patribus tuis suscitabo semen tuum post te quod egredietur de utero tuo et firmabo regnum eius ¹³ ipse aedificabit domum nomini meo et stabiliam thronum regni eius usque in sempiternum

¹⁶ et fidelis erit domus tua et regnum tuum usque in aeternum ante faciem tuam et thronus tuus erit firmus iugiter

¹⁸ ingressus est autem rex David et sedit coram Domino et dixit quis ego sum Domine Deus et quae domus mea quia adduxisti me hucusque ¹⁹ sed et hoc parum visum est in conspectu tuo Domine Deus nisi loquereris etiam de domo servi tui in longinquum ista est enim lex Adam Domine Deus

²⁵ nunc ergo Domine Deus verbum quod locutus es super servum tuum et super domum eius suscita in sempiternum et fac sicut locutus es ²⁶ et magnificetur nomen tuum usque in sempiternum atque dicatur Dominus exercituum Deus super Israhel et domus servi tui David erit stabilita coram Domino

²⁶ et magnificetur nomen tuum usque in sempiternum atque dicatur Dominus exercituum Deus super Israhel et domus servi tui David erit stabilita coram Domino ²⁷ quia tu Domine exercituum Deus Israhel revelasti aurem servi tui dicens domum aedificabo tibi propterea invenit servus tuus cor suum ut oraret te oratione hac ²⁸ nunc ergo Domine Deus tu es Deus et verba tua erunt vera locutus es enim ad servum tuum bona haec ²⁹ incipe igitur et benedic domui servi tui ut sit in sempiternum coram te quia tu Domine Deus locutus es et benedictione tua benedicetur domus servi tui in sempiternum

²⁵ misitque in manu Nathan prophetae et vocavit nomen eius Amabilis Domino eo quod diligeret eum Dominus

³ Deus meus fortis meus sperabo in eum scutum meum et cornu salutis meae elevator meus et refugium meum salvator meus de iniquitate liberabis me

² spiritus Domini locutus est per me et sermo eius per linguam meam

¹ et rex David senuerat habebatque aetatis plurimos dies cumque operiretur vestibus non calefiebat

⁴⁸ insuper et haec locutus est benedictus Dominus Deus Israhel qui dedit hodie sedentem in solio meo videntibus oculis meis

⁴ tu quoque si ambulaveris coram me sicut ambulavit pater tuus in simplicitate cordis et in aequitate et feceris omnia quae praecepi tibi et legitima mea et iudicia mea servaveris

¹³ nec totum regnum auferam sed tribum unam dabo filio tuo propter David servum meum et Hierusalem quam elegi

¹ et dixit Helias Thesbites de habitatoribus Galaad ad Ahab vivit Dominus Deus Israhel in cuius conspectu sto si erit annis his ros et pluvia nisi iuxta oris mei verba

¹⁸ et ille ait non turbavi Israhel sed tu et domus patris tui qui dereliquistis mandata Domini et secuti estis Baalim

⁴⁶ et manus Domini facta est super Heliam accinctisque lumbis currebat ante Ahab donec veniret in Hiezrahel

²⁰ et ait Ahab ad Heliam num invenisti me inimice mee qui dixit inveni eo quod venundatus sis ut faceres malum in conspectu Domini

⁴ quam ob rem haec dicit Dominus de lectulo super quem ascendisti non descendes sed morte morieris et abiit Helias ⁵ reversique sunt nuntii ad Ohoziam qui dixit eis quare reversi estis ⁶ at illi responderunt ei vir occurrit nobis et dixit ad nos ite revertimini ad regem qui misit vos et dicetis ei haec dicit Dominus numquid quia non erat Deus in Israhel mittis ut consulatur Beelzebub deus Accaron idcirco de lectulo super quem ascendisti non descendes sed morte morieris

¹⁶ et locutus est ei haec dicit Dominus quia misisti nuntios ad consulendum Beelzebub deum Accaron quasi non esset Deus in Israhel a quo possis interrogare sermonem ideo de lectulo super quem ascendisti non descendes sed morte morieris

¹⁴ et ait quid ergo vult ut faciam ei dixitque Giezi ne quaeras filium enim non habet et vir eius senex est

¹⁶ dixit ad eam in tempore isto et in hac eadem hora si vita comes fuerit habebis in utero filium at illa respondit noli quaeso domine mi vir Dei noli mentiri ancillae tuae ¹⁷ et concepit mulier et peperit filium in tempore et in hora eadem quam dixerat Heliseus

² respondens unus de ducibus super cuius manum rex incumbebat homini Dei ait si Dominus fecerit etiam cataractas in caelo numquid poterit esse quod loqueris qui ait videbis oculis tuis et inde non comedes

¹⁹ quando responderat dux ille viro Dei et dixerat etiam si Dominus fecerit cataractas in caelo numquid fieri poterit quod loqueris et dixit ei videbis oculis tuis et inde non comedes

⁵ et praecepit illis dicens iste sermo quem facere debetis ⁶ tertia pars vestrum introeat sabbato et observet excubitum domus regis tertia autem pars sit ad portam Sir et tertia pars ad portam quae est post habitaculum scutariorum et custodietis excubitum domus Messa ⁷ duae vero partes e vobis omnes egredientes sabbato custodiant excubias domus Domini circum regem

³ obsecro Domine memento quomodo ambulaverim coram te in veritate et in corde perfecto et quod placitum est coram te fecerim flevit itaque Ezechias fletu magno

⁴⁹ Aaron vero et filii eius adolebant incensum super altare holocausti et super altare thymiamatis in omne opus sancti sanctorum et ut precarentur pro Israhel iuxta omnia quae praecepit Moses servus Dei

²⁵ fratres autem eorum in viculis morabantur et veniebant in sabbatis suis de tempore usque ad tempus

⁸ et fui tecum quocumque perrexisti et interfeci omnes inimicos tuos coram te fecique tibi nomen quasi unius magnorum qui celebrantur in terra

¹³ filii Amram Aaron et Moses separatusque est Aaron ut ministraret in sancto sanctorum ipse et filii eius in sempiternum et adoleret incensum Domino secundum ritum suum ac benediceret nomini eius in perpetuum

² mortui sunt autem Nadab et Abiu ante patrem suum absque liberis sacerdotioque functus est Eleazar et Ithamar

¹⁰ septima Accos octava Abia

¹⁹ hae vices eorum secundum ministeria sua ut ingrediantur domum Domini et iuxta ritum suum sub manu Aaron patris eorum sicut praecepit Dominus Deus Israhel

¹⁰ et benedixit Domino coram universa multitudine et ait benedictus es Domine Deus Israhel patris nostri ab aeterno in aeternum

¹² tuae divitiae et tua est gloria tu dominaris omnium in manu tua virtus et potentia in manu tua magnitudo et imperium omnium

¹⁸ Domine Deus Abraham et Isaac et Israhel patrum nostrorum custodi in aeternum hanc voluntatem cordis eorum et semper in venerationem tui mens ista permaneat

²⁰ praecepit autem David universae ecclesiae benedicite Domino Deo nostro et benedixit omnis ecclesia Domino Deo patrum suorum et inclinaverunt se et adoraverunt Deum et deinde regem

¹⁴ et constituit iuxta dispositionem David patris sui officia sacerdotum in ministeriis suis et Levitas in ordine suo ut laudarent et ministrarent coram sacerdotibus iuxta ritum uniuscuiusque diei et ianitores in divisionibus suis per portam et portam sic enim praeceperat David homo Dei

¹⁴ relinquentes suburbana et possessiones suas et transeuntes ad Iudam et Hierusalem eo quod abiecisset eos Hieroboam et posteri eius ne sacerdotio Domini fungerentur

²⁰ cumque mane surrexissent egressi sunt per desertum Thecuae profectisque eis stans Iosaphat in medio eorum dixit audite me Iuda et omnes habitatores Hierusalem credite in Domino Deo vestro et securi eritis credite prophetis eius et cuncta evenient prospera

¹⁶ sed cum roboratus esset elevatum est cor eius in interitum suum et neglexit Dominum Deum suum ingressusque templum Domini adolere voluit incensum super altare thymiamatis

¹¹ filii mi nolite neglegere vos elegit Dominus ut stetis coram eo et ministretis illi colatis eum et cremetis incensum

³⁶ laetatusque est Ezechias et omnis populus eo quod ministerium Domini esset expletum de repente quippe hoc fieri placuerat

² Ezechias vero constituit turmas sacerdotales et leviticas per divisiones suas unumquemque in officio proprio tam sacerdotum videlicet quam Levitarum ad holocausta et pacifica ut ministrarent et confiterentur canerentque in portis castrorum Domini

¹⁹ sed et filiorum Aaron per agros et suburbana urbium singularum dispositi erant viri qui partes distribuerent universo sexui masculino de sacerdotibus et Levitis

¹⁸ et statuerunt sacerdotes in ordinibus suis et Levitas in vicibus suis super opera Dei in Hierusalem sicut scriptum est in libro Mosi

⁴ Addo Genthon Abia

¹⁷ Abiae Zecheri Miamin et Moadiae Felti

¹ vir erat in terra Hus nomine Iob et erat vir ille simplex et rectus ac timens Deum et recedens a malo

⁸ dixitque Dominus ad eum numquid considerasti servum meum Iob quod non sit ei similis in terra homo simplex et rectus et timens Deum ac recedens a malo

⁵ obscurent eum tenebrae et umbra mortis occupet eum caligo et involvatur amaritudine

¹⁴ pavor tenuit me et tremor et omnia ossa mea perterrita sunt ¹⁵ et cum spiritus me praesente transiret inhorruerunt pili carnis meae

¹¹ qui ponit humiles in sublimi et maerentes erigit sospitate ¹² qui dissipat cogitationes malignorum ne possint implere manus eorum quod coeperant ¹³ qui adprehendit sapientes in astutia eorum et consilium pravorum dissipat

² vere scio quod ita sit et quod non iustificetur homo conpositus Deo

²² terram miseriae et tenebrarum ubi umbra mortis et nullus ordo et sempiternus horror inhabitans

² secundum scientiam vestram et ego novi nec inferior vestri sum

⁴ quis potest facere mundum de inmundo conceptum semine nonne tu qui solus es

¹⁶ quanto magis abominabilis et inutilis homo qui bibit quasi aquas iniquitatem

⁴ numquid iustificari potest homo conparatus Deo aut apparere mundus natus de muliere

²⁴ conteret multos innumerabiles et stare faciet alios pro eis ²⁵ novit enim opera eorum et idcirco inducet noctem et conterentur ²⁶ quasi impios percussit eos in loco videntium ²⁷ qui quasi de industria recesserunt ab eo et omnes vias eius intellegere noluerunt ²⁸ ut pervenire facerent ad eum clamorem egeni et audiret vocem pauperum

⁹ et si habes brachium sicut Deus et si voce simili tonas ¹⁰ circumda tibi decorem et in sublime erigere et esto gloriosus et speciosis induere vestibus ¹¹ disperge superbos furore tuo et respiciens omnem arrogantem humilia ¹² respice cunctos superbos et confunde eos et contere impios in loco suo

¹ quare turbabuntur gentes et tribus meditabuntur inania ² consurgent reges terrae et principes tractabunt pariter adversum Dominum et adversum christum eius ³ disrumpamus vincula eorum et proiciamus a nobis laqueos eorum ⁴ habitator caeli ridebit Dominus subsannabit eos ⁵ tunc loquetur ad eos in ira sua et in furore suo conturbabit eos ⁶ ego autem orditus sum regem meum super Sion montem sanctum suum adnuntiabo Dei praeceptum ⁷ Dominus dixit ad me filius meus es tu ego hodie genui te

¹⁷ desiderium pauperum audit Dominus praeparasti ut cor eorum audiat auris tua

² Domine petra mea et robur meum et salvator meus Deus meus fortis meus sperabo in eo scutum meum et cornu salutis meae susceptor meus

⁶ pones enim eum benedictionem sempiternam et hilarabis eum laetitia apud vultum tuum

⁹ tu autem propugnator meus ex utero fiducia mea ab uberibus matris meae ¹⁰ in te proiectus sum ex vulva de ventre matris meae Deus meus es tu

⁴ sed et si ambulavero in valle mortis non timebo malum quoniam tu mecum es virga tua et baculus tuus ipsa consolabuntur me

⁸ quis est iste rex gloriae Dominus fortis et potens Dominus fortis in proelio

⁶ recordare miserationum tuarum Domine et misericordiarum tuarum quia ex sempiterno sunt

⁸ bonus et rectus Dominus propterea docebit peccatores in via ⁹ deducet mansuetos in iudicio et docebit modestos viam suam ¹⁰ omnes semitae Domini misericordia et veritas his qui custodiunt pactum eius et testificationem eius

¹² quis est iste vir timens Dominum quem docebit in via quam elegerit

⁷ Domine in voluntate tua posuisti monti meo fortitudinem abscondisti faciem tuam et factus sum conturbatus ⁸ ad Dominum clamabo et Dominum deprecabor ⁹ quae est utilitas in sanguine meo cum descendero in corruptionem numquid confitebitur tibi pulvis aut adnuntiabit veritatem tuam ¹⁰ audi Domine et miserere mei Domine esto adiutor ¹¹ convertisti planctum meum in chorum mihi solvisti saccum meum et accinxisti me laetitia ¹² ut laudet te gloria et non taceat Domine Deus meus in sempiternum confitebor tibi

¹⁹ quam multa est bonitas tua quam abscondisti timentibus te operatus es sperantibus in te in conspectu filiorum hominum

¹⁰ Dominus dissolvit consilium gentium irritas fecit cogitationes populorum

² in Domino laetabitur anima mea audiant mites et laetentur ³ magnificate Dominum mecum et exaltemus nomen eius pariter

¹⁰ leones indiguerunt et esurierunt quaerentibus autem Dominum non deerit omne bonum

⁹ anima autem mea exultabit in Domino et laetabitur in salute sua

⁵ multa fecisti tu Domine Deus meus mirabilia tua et cogitationes tuas pro nobis non invenio ordinem coram te si narrare voluero et numerare plura sunt quam ut narrari queant

¹³ benedictus Dominus Deus Israhel a saeculo et usque in saeculum amen amen

¹⁹ non est conversum retro cor nostrum nec declinaverunt gressus nostri a semita tua

² decore pulchrior es filiis hominum effusa est gratia in labiis tuis propterea benedixit tibi Deus in aeternum

⁶ thronus tuus Deus in saeculum et in aeternum sceptrum aequitatis sceptrum regni tui

²¹ haec fecisti et tacui existimasti futurum me similem tui arguam te et proponam te ante oculos tuos

⁵ ecce in iniquitate conceptus sum et in peccato peperit me mater mea

¹⁵ Domine labia mea aperies et os meum adnuntiabit laudem tuam

⁹ confitebor tibi in saeculo quoniam fecisti et expectabo nomen tuum quoniam bonum in conspectu sanctorum tuorum

⁵ recordans tui in cubili meo per singulas vigilias meditabor tibi

¹⁹ qui ostendisti mihi tribulationes plurimas et adflictiones conversus vivificabis nos et de abyssis terrae rursum educes nos ²⁰ multiplicabis magnitudinem meam et conversus consolaberis me ²¹ ego autem confitebor tibi in vasis psalterii veritatem tuam Deus meus cantabo tibi in cithara Sancte Israhel

¹⁷ et benedictum nomen gloriae eius in sempiternum et implebitur gloria eius universa terra amen amen ¹⁸ conpletae sunt orationes David filii Iesse ¹⁹ canticum Asaph attamen bonus est Israhel Deus his qui mundo sunt corde

⁸ non custodierunt pactum Dei sui et in lege eius noluerunt ingredi

¹⁷ et non recedemus a te vivificabis nos et nomine tuo vocabimur

⁹ verumtamen prope est his qui timent eum salutare eius ut habitet gloria in terra nostra ¹⁰ misericordia et veritas occurrerunt iustitia et pax deosculatae sunt ¹¹ veritas de terra orta est et iustitia de caelo prospexit ¹² sed et Dominus dabit bonum et terra nostra dabit germen suum ¹³ iustitia ante eum ibit et ponet in via gressus suos

⁵ ad Sion autem dicetur vir et vir natus est in ea et ipse fundavit eam Excelsus

³ percussi foedus cum electo meo iuravi David servo meo

¹⁰ tu confregisti quasi vulneratum superbum in brachio forti tuo dispersisti inimicos tuos

¹³ tuum brachium cum fortitudine roboretur manus tua exaltetur dextera tua

¹⁷ quia gloria fortitudinis eorum tu es et in misericordia tua elevabis cornu nostrum

²⁰ inveni David servum meum oleo sancto meo unxi eum ²¹ cum quo manus mea firma erit et brachium meum roborabit eum

²¹ cum quo manus mea firma erit et brachium meum roborabit eum ²² non decipiet inimicus eum et filius iniquitatis non adfliget eum ²³ sed concidam ante faciem eius hostes illius et qui eum oderunt percutiam ²⁴ veritas autem mea et misericordia mea erit cum eo et in nomine meo exaltabitur cornu eius ²⁵ et ponam in mari manum eius et in fluminibus dexteram eius ²⁶ ipse vocabit me pater meus es tu Deus meus et fortitudo salutis meae ²⁷ ego autem primogenitum ponam eum excelsum regibus terrae ²⁸ in aeternum custodiam ei misericordiam meam et pactum meum fidele ei erit ²⁹ et ponam perpetuum semen eius et thronum eius sicut dies caeli ³⁰ si autem dereliquerint filii eius legem meam et in iudiciis meis non ambulaverint ³¹ si caerimonias meas profanaverint et praecepta mea non custodierint ³² visitabo in virga scelera eorum et in plagis iniquitatem eorum ³³ misericordiam autem meam non auferam ab eo nec mentiar in veritate mea ³⁴ non violabo pactum meum et quod egressum est de labiis meis non mutabo ³⁵ semel iuravi in sancto meo ne David mentiar ³⁶ semen eius in sempiternum erit ³⁷ et thronus eius sicut sol in conspectu meo sicut luna stabilietur in sempiternum et testis in caelo fidelis semper

¹ canticum cantate Domino canticum novum quia mirabilia fecit salvavit sibi dextera eius et brachium sanctum eius

³ recordatus est misericordiae suae et veritatis suae domui Iacob viderunt omnes fines terrae salutare Dei nostri

³ confiteantur nomini tuo magno et terribili sanctoque

⁹ exaltate Dominum Deum nostrum et adorate in monte sancto eius quia sanctus Dominus Deus noster

¹⁷ quia aedificavit Dominus Sion apparuit in gloria sua

¹ filii servorum tuorum habitabunt et semen eorum ante faciem eorum perseverabit ² David benedic anima mea Domino et omnia viscera mea nomini sancto eius

¹¹ non secundum peccata nostra fecit nobis neque secundum iniquitates nostras retribuit nobis

¹⁷ quia spiritus pertransiit eum et non subsistet et non cognoscet eum ultra locus eius ¹⁸ misericordia autem Domini ab aeterno et usque in aeternum super timentes eum et iustitia eius in filios filiorum

⁶ recordamini mirabilium eius quae fecit signorum et iudiciorum oris eius ⁷ semen Abraham servi eius filii Iacob electi eius ⁸ ipse Dominus Deus noster in universa terra iudicia eius ⁹ recordatus est in aeternum pacti sui verbi quod praecepit in mille generationes

⁹ recordatus est in aeternum pacti sui verbi quod praecepit in mille generationes ¹⁰ quod pepigit cum Abraham et iuramenti sui cum Isaac

⁴⁴ et eduxit populum suum in laetitia laudantes electos suos ⁴⁵ et dedit eis terras gentium et laborem tribuum possederunt

¹⁰ et comminatus est mari Rubro et aruit et transduxit eos per abyssos quasi in deserto

⁴⁵ et vidit tribulationem eorum cum audiret eos rogantes

⁴⁷ et dedit eos miserabiles coram omnibus qui ceperant eos ⁴⁸ salva nos Domine Deus noster et congrega nos de gentibus ut confiteamur nomini sancto tuo et canamus laudantes te

⁸ et duxit illos per viam rectam ut venirent in civitatem habitabilem ⁹ confiteantur Domino misericordiam eius et mirabilia eius in filios hominum ¹⁰ quia saturavit animam vacuam et animam esurientem implevit bonis

¹⁴ et clamaverunt ad Dominum in tribulatione sua et de angustiis eorum salvavit eos

⁴⁰ inminuta sunt autem et adflicta propter angustiam mali et doloris ⁴¹ et effundet despectionem super principes et errare eos faciet in solitudine devia

¹ David canticum dixit Dominus Domino meo sede a dextris meis donec ponam inimicos tuos scabillum pedum tuorum

⁵ teth escam dedit timentibus se ioth memor erit in sempiternum pacti sui

⁹ fe redemptionem misit populo suo sade mandavit in aeternum pactum suum coph sanctum et terribile nomen eius ¹⁰ res principium sapientiae timor Domini sen doctrina bona cunctis qui faciunt ea thau laus eius perseverans iugiter alleluia

⁶ humilia respicit in caelo et in terra ⁷ suscitans de terra inopem et de stercore elevat pauperem ⁸ ut eum sedere faciat cum principibus cum principibus populi sui ⁹ qui conlocat sterilem in domo matrem filiorum laetantem alleluia

¹³ benedicet timentibus Dominum parvis et magnis

¹⁶ obsecro Domine quia ego servus tuus ego servus tuus filius ancillae tuae dissolvisti vincula mea

⁴ dicant qui timent Dominum quoniam in aeternum misericordia eius

¹⁵ vox laudis et salutis in tabernaculis iustorum

¹⁸ corripiens arguit me Dominus et morti non tradidit me ¹⁹ aperite mihi portas iustitiae ingressus eas confitebor Domino

²¹ confitebor tibi quoniam exaudisti me et factus es mihi in salutem

⁶ tunc non confundar cum respexero ad omnia mandata tua

¹¹ in corde meo abscondi eloquium tuum ut non peccem tibi

³⁸ suscita servo tuo eloquium tuum in timorem tuum

² tunc implebitur risu os nostrum et lingua nostra laude tunc dicent in gentibus magnificavit Dominus facere cum istis ³ magnificavit Dominus facere nobiscum facti sumus laetantes

³ ecce hereditas Domini filii mercis fructus ventris ⁴ sicut sagittae in manu potentis ita filii iuventutis ⁵ beatus vir qui implevit faretram suam ex ipsis non confundentur cum loquentur inimicis in porta

¹¹ iuravit Dominus David veritatem non avertetur ab ea de fructu ventris tui ponam super sedem tuam

¹¹ iuravit Dominus David veritatem non avertetur ab ea de fructu ventris tui ponam super sedem tuam ¹² si custodierint filii tui pactum meum et testificationem meam quam docuero eos et filii eorum usque in aeternum sedebunt super thronum tuum ¹³ quia elegit Dominus Sion desideravit eam in habitaculum suum ¹⁴ haec est requies mea in sempiternum hic habitabo quia desideravi eam ¹⁵ venationem eius benedicens benedicam pauperes eius saturabo pane ¹⁶ sacerdotes eius induam salutari et sancti eius laude laudabunt ¹⁷ ibi oriri faciam cornu David paravi lucernam christo meo

¹⁷ ibi oriri faciam cornu David paravi lucernam christo meo ¹⁸ inimicos eius induam confusione super ipsum autem florebit sanctificatio eius

²³ quia in humilitate nostra memor fuit nostri quoniam in aeternum misericordia eius

⁶ quoniam excelsus Dominus et humilem respicit et excelsa de longe cognoscit

¹⁹ coph iuxta est Dominus omnibus qui invocant eum omnibus qui invocant eum in veritate

⁷ et custodit veritatem in sempiternum qui facit iudicium calumniam sustinentibus et dat panem esurientibus Dominus solvit vinctos

¹¹ placetur Domino in his qui timent eum et expectant misericordiam eius

³ misericordia et veritas non te deserant circumda eas gutturi tuo et describe in tabulis cordis tui

¹⁷ viae eius viae pulchrae et omnes semitae illius pacificae

²⁰ in viis iustitiae ambulo in medio semitarum iudicii

²⁰ filius sapiens laetificat patrem et stultus homo despicit matrem suam

¹⁵ fili mi si sapiens fuerit animus tuus gaudebit tecum cor meum

²⁴ exultat gaudio pater iusti qui sapientem genuit laetabitur in eo

²⁹ res multae filiae congregaverunt divitias tu supergressa es universas ³⁰ sin fallax gratia et vana est pulchritudo mulier timens Dominum ipsa laudabitur ³¹ thau date ei de fructu manuum suarum et laudent eam in portis opera eius

¹⁴ quod et de carcere catenisque interdum quis egrediatur ad regnum et alius natus in regno inopia consumatur

⁹ cumque esset sapientissimus Ecclesiastes docuit populum et enarravit quae fecerit et investigans conposuit parabolas multas

²⁴ propter hoc ait Dominus exercituum Fortis Israhel heu consolabor super hostibus meis et vindicabor de inimicis meis

¹ et adprehendent septem mulieres virum unum in die illa dicentes panem nostrum comedemus et vestimentis nostris operiemur tantummodo vocetur nomen tuum super nos aufer obprobrium nostrum

³ et clamabant alter ad alterum et dicebant sanctus sanctus sanctus Dominus exercituum plena est omnis terra gloria eius

⁹ et caput Ephraim Samaria et caput Samariae filius Romeliae si non credideritis non permanebitis

¹⁴ propter hoc dabit Dominus ipse vobis signum ecce virgo concipiet et pariet filium et vocabitis nomen eius Emmanuhel

³ et accessi ad prophetissam et concepit et peperit filium et dixit Dominus ad me voca nomen eius Adcelera spolia detrahere Festina praedari

² populus qui ambulabat in tenebris vidit lucem magnam habitantibus in regione umbrae mortis lux orta est eis

⁶ parvulus enim natus est nobis filius datus est nobis et factus est principatus super umerum eius et vocabitur nomen eius Admirabilis consiliarius Deus fortis Pater futuri saeculi Princeps pacis ⁷ multiplicabitur eius imperium et pacis non erit finis super solium David et super regnum eius ut confirmet illud et corroboret in iudicio et iustitia amodo et usque in sempiternum zelus Domini exercituum faciet hoc

¹² et erit cum impleverit Dominus cuncta opera sua in monte Sion et in Hierusalem visitabo super fructum magnifici cordis regis Assur et super gloriam altitudinis oculorum eius ¹³ dixit enim in fortitudine manus meae feci et in sapientia mea intellexi et abstuli terminos populorum et principes eorum depraedatus sum et detraxi quasi potens in sublime residentes ¹⁴ et invenit quasi nidum manus mea fortitudinem populorum et sicut colliguntur ova quae derelicta sunt sic universam terram ego congregavi et non fuit qui moveret pinnam et aperiret os et ganniret ¹⁵ numquid gloriabitur securis contra eum qui secat in ea aut exaltabitur serra contra eum a quo trahitur quomodo si elevetur virga contra levantem se et exaltetur baculus qui utique lignum est ¹⁶ propter hoc mittet Dominator Deus exercituum in pinguibus eius tenuitatem et subtus gloriam eius succensa ardebit quasi conbustio ignis ¹⁷ et erit lumen Israhel in igne et Sanctus eius in flamma et succendetur et devorabitur spina eius et vepres in die una ¹⁸ et gloria saltus eius et Carmeli eius ab anima usque ad carnem consumetur et erit terrore profugus ¹⁹ et reliquiae ligni saltus eius pro paucitate numerabuntur et puer scribet eos

¹ et egredietur virga de radice Iesse et flos de radice eius ascendet

¹ et egredietur virga de radice Iesse et flos de radice eius ascendet ² et requiescet super eum spiritus Domini spiritus sapientiae et intellectus spiritus consilii et fortitudinis spiritus scientiae et pietatis ³ et replebit eum spiritus timoris Domini non secundum visionem oculorum iudicabit neque secundum auditum aurium arguet ⁴ sed iudicabit in iustitia pauperes et arguet in aequitate pro mansuetis terrae et percutiet terram virga oris sui et spiritu labiorum suorum interficiet impium ⁵ et erit iustitia cingulum lumborum eius et fides cinctorium renis eius ⁶ habitabit lupus cum agno et pardus cum hedo accubabit vitulus et leo et ovis simul morabuntur et puer parvulus minabit eos ⁷ vitulus et ursus pascentur simul requiescent catuli eorum et leo quasi bos comedet paleas ⁸ et delectabitur infans ab ubere super foramine aspidis et in caverna reguli qui ablactatus fuerit manum suam mittet ⁹ non nocebunt et non occident in universo monte sancto meo quia repleta est terra scientia Domini sicut aquae maris operientes

¹ et dices in illa die confitebor tibi Domine quoniam iratus es mihi conversus est furor tuus et consolatus es me ² ecce Deus salvator meus fiducialiter agam et non timebo quia fortitudo mea et laus mea Dominus Deus et factus est mihi in salutem ³ haurietis aquas in gaudio de fontibus salvatoris

¹ prope est ut veniat tempus eius et dies eius non elongabuntur miserebitur enim Dominus Iacob et eliget adhuc de Israhel et requiescere eos faciet super humum suam adiungetur advena ad eos et adherebit domui Iacob ² et tenebunt eos populi et adducent eos in locum suum et possidebit eos domus Israhel super terram Domini in servos et ancillas et erunt capientes eos qui se ceperant et subicient exactores suos ³ et erit in die illa cum requiem dederit tibi Deus a labore tuo et a concussione tua et a servitute dura qua ante servisti

⁵ et praeparabitur in misericordia solium et sedebit super eum in veritate in tabernaculo David iudicans et quaerens iudicium et velociter reddens quod iustum est

¹⁵ propter hoc in doctrinis glorificate Dominum in insulis maris nomen Domini Dei Israhel ¹⁶ a finibus terrae laudes audivimus gloriam iusti et dixi secretum meum mihi secretum meum mihi vae mihi praevaricantes praevaricati sunt et praevaricatione transgressorum praevaricati sunt

²⁴ et scient errantes spiritu intellectum et mussitatores discent legem

⁸ nunc ingressus scribe eis super buxum et in libro diligenter exara illud et erit in die novissimo in testimonium usque ad aeternum

⁹ non erit ibi leo et mala bestia non ascendet per eam nec invenietur ibi et ambulabunt qui liberati fuerint ¹⁰ et redempti a Domino convertentur et venient in Sion cum laude et laetitia sempiterna super caput eorum gaudium et laetitiam obtinebunt et fugiet dolor et gemitus

²² et dixit Ezechias quod erit signum quia ascendam in domo Domini

³ vox clamantis in deserto parate viam Domini rectas facite in solitudine semitas Dei nostri ⁴ omnis vallis exaltabitur et omnis mons et collis humiliabitur et erunt prava in directa et aspera in vias planas ⁵ et revelabitur gloria Domini et videbit omnis caro pariter quod os Domini locutum est

¹⁰ ecce Dominus Deus in fortitudine veniet et brachium eius dominabitur ecce merces eius cum eo et opus illius coram eo

¹⁰ ne timeas quia tecum sum ego ne declines quia ego Deus tuus confortavi te et auxiliatus sum tui et suscepi te dextera iusti mei

¹⁴ noli timere vermis Iacob qui mortui estis ex Israhel ego auxiliatus sum tui dicit Dominus et redemptor tuus Sanctus Israhel

⁷ ut aperires oculos caecorum et educeres de conclusione vinctum de domo carceris sedentes in tenebris

¹⁶ et ducam caecos in via quam nesciunt in semitis quas ignoraverunt ambulare eos faciam ponam tenebras coram eis in lucem et prava in recta haec verba feci eis et non dereliqui eos

¹ et nunc haec dicit Dominus creans te Iacob et formans te Israhel noli timere quia redemi te et vocavi nomine tuo meus es tu ² cum transieris per aquas tecum ero et flumina non operient te cum ambulaveris in igne non conbureris et flamma non ardebit in te ³ quia ego Dominus Deus tuus Sanctus Israhel salvator tuus dedi propitiationem tuam Aegyptum Aethiopiam et Saba pro te ⁴ ex quo honorabilis factus es in oculis meis et gloriosus ego dilexi te et dabo homines pro te et populos pro anima tua ⁵ noli timere quoniam tecum ego sum ab oriente adducam semen tuum et ab occidente congregabo te

² haec dicit Dominus faciens et formans te ab utero auxiliator tuus noli timere serve meus Iacob et Rectissime quem elegi

²¹ memento horum Iacob et Israhel quoniam servus meus es tu formavi te servus meus es tu Israhel non oblivisceris mei

²⁴ haec dicit Dominus redemptor tuus et formator tuus ex utero ego sum Dominus faciens omnia extendens caelos solus stabiliens terram et nullus mecum ²⁵ irrita faciens signa divinorum et ariolos in furorem vertens convertens sapientes retrorsum et scientiam eorum stultam faciens ²⁶ suscitans verbum servi sui et consilium nuntiorum suorum conplens qui dico Hierusalem habitaberis et civitatibus Iuda aedificabimini et deserta eius suscitabo

¹⁷ Israhel salvatus est in Domino salute aeterna non confundemini et non erubescetis usque in saeculum saeculi

²¹ adnuntiate et venite et consiliamini simul quis auditum fecit hoc ab initio ex tunc praedixit illud numquid non ego Dominus et non est ultra Deus absque me Deus iustus et salvans non est praeter me ²² convertimini ad me et salvi eritis omnes fines terrae quia ego Deus et non est alius

²⁵ in Domino iustificabitur et laudabitur omne semen Israhel

³ audite me domus Iacob et omne residuum domus Israhel qui portamini a meo utero qui gestamini a mea vulva ⁴ usque ad senectam ego ipse et usque ad canos ego portabo ego feci et ego feram et ego portabo et salvabo

¹⁷ haec dicit Dominus redemptor tuus Sanctus Israhel ego Dominus Deus tuus docens te utilia gubernans te in via qua ambulas

²² non est pax dicit Dominus impiis

⁶ et dixit parum est ut sis mihi servus ad suscitandas tribus Iacob et feces Israhel convertendas dedi te in lucem gentium ut sis salus mea usque ad extremum terrae

⁹ ut diceres his qui vincti sunt exite et his qui in tenebris revelamini super vias pascentur et in omnibus planis pascua eorum

¹⁴ et dixit Sion dereliquit me Dominus et Dominus oblitus est mei ¹⁵ numquid oblivisci potest mulier infantem suum ut non misereatur filio uteri sui et si illa oblita fuerit ego tamen non obliviscar tui ¹⁶ ecce in manibus meis descripsi te muri tui coram oculis meis semper

⁹ consurge consurge induere fortitudinem brachium Domini consurge sicut in diebus antiquis in generationibus saeculorum numquid non tu percussisti superbum vulnerasti draconem

¹⁰ paravit Dominus brachium sanctum suum in oculis omnium gentium et videbunt omnes fines terrae salutare Dei nostri

¹ lauda sterilis quae non paris decanta laudem et hinni quae non pariebas quoniam multi filii desertae magis quam eius quae habebat virum dicit Dominus ² dilata locum tentorii tui et pelles tabernaculorum tuorum extende ne parcas longos fac funiculos tuos et clavos tuos consolida ³ ad dexteram enim et ad levam penetrabis et semen tuum gentes hereditabit et civitates desertas inhabitabit ⁴ noli timere quia non confunderis neque erubescas non enim te pudebit quia confusionis adulescentiae tuae oblivisceris et obprobrii viduitatis tuae non recordaberis amplius

⁶ quia ut mulierem derelictam et maerentem spiritu vocavit te Dominus et uxorem ab adulescentia abiectam dixit Deus tuus ⁷ ad punctum in modico dereliqui te et in miserationibus magnis congregabo te

⁷ ad punctum in modico dereliqui te et in miserationibus magnis congregabo te ⁸ in momento indignationis abscondi faciem meam parumper a te et in misericordia sempiterna misertus sum tui dixit redemptor tuus Dominus

⁸ in momento indignationis abscondi faciem meam parumper a te et in misericordia sempiterna misertus sum tui dixit redemptor tuus Dominus ⁹ sicut in diebus Noe istud mihi est cui iuravi ne inducerem aquas Noe ultra super terram sic iuravi ut non irascar tibi et non increpem te

⁹ sicut in diebus Noe istud mihi est cui iuravi ne inducerem aquas Noe ultra super terram sic iuravi ut non irascar tibi et non increpem te ¹⁰ montes enim commovebuntur et colles contremescent misericordia autem mea non recedet et foedus pacis meae non movebitur dixit miserator tuus Dominus

¹⁰ montes enim commovebuntur et colles contremescent misericordia autem mea non recedet et foedus pacis meae non movebitur dixit miserator tuus Dominus ¹¹ paupercula tempestate convulsa absque ulla consolatione ecce ego sternam per ordinem lapides tuos et fundabo te in sapphyris ¹² et ponam iaspidem propugnacula tua et portas tuas in lapides sculptos et omnes terminos tuos in lapides desiderabiles ¹³ universos filios tuos doctos a Domino et multitudinem pacis filiis tuis

¹³ universos filios tuos doctos a Domino et multitudinem pacis filiis tuis ¹⁴ et in iustitia fundaberis recede procul a calumnia quia non timebis et a pavore quia non adpropinquabit tibi

¹⁴ et in iustitia fundaberis recede procul a calumnia quia non timebis et a pavore quia non adpropinquabit tibi ¹⁵ ecce accola veniet qui non erat mecum advena quondam tuus adiungetur tibi ¹⁶ ecce ego creavi fabrum sufflantem in igne prunas et proferentem vas in opus suum et ego creavi interfectorem ad disperdendum ¹⁷ omne vas quod fictum est contra te non dirigetur et omnem linguam resistentem tibi in iudicio iudicabis haec hereditas servorum Domini et iustitia eorum apud me dicit Dominus

¹⁵ quia haec dicit Excelsus et Sublimis habitans aeternitatem et sanctum nomen eius in excelso et in sancto habitans et cum contrito et humili spiritu ut vivificet spiritum humilium et vivificet cor contritorum

¹⁹ creavi fructum labiorum pacem pacem ei qui longe est et qui prope dixit Dominus et sanavi eum ²⁰ impii autem quasi mare fervens quod quiescere non potest et redundant fluctus eius in conculcationem et lutum ²¹ non est pax dixit Deus meus impiis

⁸ viam pacis nescierunt et non est iudicium in gressibus eorum semitae eorum incurvatae sunt eis omnis qui calcat in ea ignorat pacem

¹ surge inluminare quia venit lumen tuum et gloria Domini super te orta est ² quia ecce tenebrae operient terram et caligo populos super te autem orietur Dominus et gloria eius in te videbitur ³ et ambulabunt gentes in lumine tuo et reges in splendore ortus tui

¹⁰ gaudens gaudebo in Domino et exultabit anima mea in Deo meo quia induit me vestimentis salutis et indumento iustitiae circumdedit me quasi sponsum decoratum corona et quasi sponsam ornatam monilibus suis

¹ quis est iste qui venit de Edom tinctis vestibus de Bosra iste formonsus in stola sua gradiens in multitudine fortitudinis suae ego qui loquor iustitiam et propugnator sum ad salvandum

⁷ miserationum Domini recordabor laudem Domini super omnibus quae reddidit nobis Dominus et super multitudinem bonorum domui Israhel quae largitus est eis secundum indulgentiam suam et secundum multitudinem misericordiarum suarum

⁷ miserationum Domini recordabor laudem Domini super omnibus quae reddidit nobis Dominus et super multitudinem bonorum domui Israhel quae largitus est eis secundum indulgentiam suam et secundum multitudinem misericordiarum suarum ⁸ et dixit verumtamen populus meus est filii non negantes et factus est eis salvator ⁹ in omni tribulatione eorum non est tribulatus et angelus faciei eius salvavit eos in dilectione sua et in indulgentia sua ipse redemit eos et portavit eos et levavit eos cunctis diebus saeculi ¹⁰ ipsi autem ad iracundiam provocaverunt et adflixerunt spiritum Sancti eius et conversus est eis in inimicum et ipse debellavit eos ¹¹ et recordatus est dierum saeculi Mosi populi sui ubi est qui eduxit eos de mari cum pastoribus gregis sui ubi est qui posuit in medio eius spiritum Sancti sui ¹² qui eduxit ad dexteram Mosen brachio maiestatis suae qui scidit aquas ante eos ut faceret sibi nomen sempiternum

¹² qui eduxit ad dexteram Mosen brachio maiestatis suae qui scidit aquas ante eos ut faceret sibi nomen sempiternum ¹³ qui duxit eos per abyssos quasi equum in deserto non inpingentem ¹⁴ quasi animal in campo descendens spiritus Domini ductor eius fuit sic adduxisti populum tuum ut faceres tibi nomen gloriae ¹⁵ adtende de caelo et vide de habitaculo sancto tuo et gloriae tuae ubi est zelus tuus et fortitudo tua multitudo viscerum tuorum et miserationum tuarum super me continuerunt se

¹⁵ adtende de caelo et vide de habitaculo sancto tuo et gloriae tuae ubi est zelus tuus et fortitudo tua multitudo viscerum tuorum et miserationum tuarum super me continuerunt se ¹⁶ tu enim pater noster et Abraham nescivit nos et Israhel ignoravit nos tu Domine pater noster redemptor noster a saeculo nomen tuum

²¹ et aedificabunt domos et habitabunt et plantabunt vineas et comedent fructum earum ²² non aedificabunt et alius habitabit non plantabunt et alius comedet secundum dies enim ligni erunt dies populi mei et opera manuum eorum inveterabunt ²³ electis meis non laborabunt frustra neque generabunt in conturbatione quia semen benedictorum Domini est et nepotes eorum cum eis ²⁴ eritque antequam clament ego exaudiam adhuc illis loquentibus ego audiam ²⁵ lupus et agnus pascentur simul et leo et bos comedent paleas et serpenti pulvis panis eius non nocebunt neque occident in omni monte sancto meo dicit Dominus

² omnia haec manus mea fecit et facta sunt universa ista dicit Dominus ad quem autem respiciam nisi ad pauperculum et contritum spiritu et trementem sermones meos

⁹ numquid ego qui alios parere facio ipse non pariam dicit Dominus si ego qui generationem ceteris tribuo sterilis ero ait Dominus Deus tuus ¹⁰ laetamini cum Hierusalem et exultate in ea omnes qui diligitis eam gaudete cum ea gaudio universi qui lugetis super eam

⁵ priusquam te formarem in utero novi te et antequam exires de vulva sanctificavi te prophetam gentibus dedi te

⁹ et misit Dominus manum suam et tetigit os meum et dixit Dominus ad me ecce dedi verba mea in ore tuo

¹⁸ ego quippe dedi te hodie in civitatem munitam et in columnam ferream et in murum aereum super omnem terram regibus Iuda principibus eius et sacerdotibus et populo terrae ¹⁹ et bellabunt adversum te et non praevalebunt quia tecum ego sum ait Dominus ut liberem te

⁶ et non dixerunt ubi est Dominus qui ascendere nos fecit de terra Aegypti qui transduxit nos per desertum per terram inhabitabilem et inviam per terram sitis et imaginem mortis per terram in qua non ambulavit vir neque habitavit homo

¹⁶ haec dicit Dominus state super vias et videte et interrogate de semitis antiquis quae sit via bona et ambulate in ea et invenietis refrigerium animabus vestris et dixerunt non ambulabimus

⁶ non est similis tui Domine magnus tu et magnum nomen tuum in fortitudine

⁵ ut suscitem iuramentum quod iuravi patribus vestris daturum me eis terram fluentem lacte et melle sicut est dies haec et respondi et dixi amen Domine

¹ peccatum Iuda scriptum est stilo ferreo in ungue adamantino exaratum super latitudinem cordis eorum et in cornibus ararum eorum

¹¹ Dominus autem mecum est quasi bellator fortis idcirco qui persequuntur me cadent et infirmi erunt confundentur vehementer quia non intellexerunt obprobrium sempiternum quod numquam delebitur

⁵ ecce dies veniunt ait Dominus et suscitabo David germen iustum et regnabit rex et sapiens erit et faciet iudicium et iustitiam in terra

⁵ ecce dies veniunt ait Dominus et suscitabo David germen iustum et regnabit rex et sapiens erit et faciet iudicium et iustitiam in terra ⁶ in diebus illius salvabitur Iuda et Israhel habitabit confidenter et hoc est nomen quod vocabunt eum Dominus iustus noster

⁶ in diebus illius salvabitur Iuda et Israhel habitabit confidenter et hoc est nomen quod vocabunt eum Dominus iustus noster

⁹ sed servient Domino Deo suo et David regi suo quem suscitabo eis ¹⁰ tu ergo ne timeas serve meus Iacob ait Dominus neque paveas Israhel quia ecce ego salvo te de terra longinqua et semen tuum de terra captivitatis eorum et revertetur Iacob et quiescet et cunctis affluet et non erit quem formidet

¹⁰ tu ergo ne timeas serve meus Iacob ait Dominus neque paveas Israhel quia ecce ego salvo te de terra longinqua et semen tuum de terra captivitatis eorum et revertetur Iacob et quiescet et cunctis affluet et non erit quem formidet ¹¹ quoniam tecum ego sum ait Dominus ut salvem te faciam enim consummationem in cunctis gentibus in quibus dispersi te te autem non faciam in consummationem sed castigabo te in iudicio ut non tibi videaris innoxius

³ longe Dominus apparuit mihi et in caritate perpetua dilexi te ideo adtraxi te miserans

²⁰ si filius honorabilis mihi Ephraim si puer delicatus quia ex quo locutus sum de eo adhuc recordabor eius idcirco conturbata sunt viscera mea super eum miserans miserebor eius ait Dominus

²² usquequo deliciis dissolveris filia vaga quia creavit Dominus novum super terram femina circumdabit virum

³³ sed hoc erit pactum quod feriam cum domo Israhel post dies illos dicit Dominus dabo legem meam in visceribus eorum et in corde eorum scribam eam et ero eis in Deum et ipsi erunt mihi in populum ³⁴ et non docebunt ultra vir proximum suum et vir fratrem suum dicens cognoscite Dominum omnes enim cognoscent me a minimo eorum usque ad maximum ait Dominus quia propitiabor iniquitati eorum et peccati eorum non ero memor amplius

³⁴ et non docebunt ultra vir proximum suum et vir fratrem suum dicens cognoscite Dominum omnes enim cognoscent me a minimo eorum usque ad maximum ait Dominus quia propitiabor iniquitati eorum et peccati eorum non ero memor amplius

¹⁷ heu heu heu Domine Deus ecce tu fecisti caelum et terram in fortitudine tua magna et in brachio tuo extento non erit tibi difficile omne verbum

²⁷ ecce ego Dominus Deus universae carnis numquid mihi difficile erit omne verbum

³⁷ ecce ego congregabo eos de universis terris ad quas eieci eos in furore meo et in ira mea et in indignatione grandi et reducam eos ad locum istum et habitare eos faciam confidenter

³⁹ et dabo eis cor unum et viam unam ut timeant me universis diebus et bene sit eis et filiis eorum post eos ⁴⁰ et feriam eis pactum sempiternum et non desinam eis benefacere et timorem meum dabo in corde eorum ut non recedant a me

¹⁵ in diebus illis et in tempore illo germinare faciam David germen iustitiae et faciet iudicium et iustitiam in terra

¹⁵ in diebus illis et in tempore illo germinare faciam David germen iustitiae et faciet iudicium et iustitiam in terra ¹⁶ in diebus illis salvabitur Iuda et Hierusalem habitabit confidenter et hoc est quod vocabit eam Dominus iustus noster

¹⁶ in diebus illis salvabitur Iuda et Hierusalem habitabit confidenter et hoc est quod vocabit eam Dominus iustus noster ¹⁷ quia haec dicit Dominus non interibit de David vir qui sedeat super thronum domus Israhel

¹⁷ quia haec dicit Dominus non interibit de David vir qui sedeat super thronum domus Israhel ¹⁸ et de sacerdotibus et Levitis non interibit vir a facie mea qui offerat holocaustomata et incendat sacrificium et caedat victimas cunctis diebus ¹⁹ et factum est verbum Domini ad Hieremiam dicens ²⁰ haec dicit Dominus si irritum fieri potest pactum meum cum die et pactum meum cum nocte ut non sit dies et nox in tempore suo ²¹ et pactum meum irritum esse poterit cum David servo meo ut non sit ex eo filius qui regnet in throno eius et Levitae et sacerdotes ministri mei ²² sicuti numerari non possunt stellae caeli et metiri harena maris sic multiplicabo semen David servi mei et Levitas ministros meos ²³ et factum est verbum Domini ad Hieremiam dicens ²⁴ numquid non vidisti quid populus hic locutus sit dicens duae cognationes quas elegerat Dominus abiectae sunt et populum meum despexerunt eo quod non sit ultra gens coram eis ²⁵ haec dicit Dominus si pactum meum inter diem et noctem et leges caelo et terrae non posui ²⁶ equidem et semen Iacob et David servi mei proiciam ut non adsumam de semine eius principes seminis Abraham et Isaac et Iacob reducam enim conversionem eorum et miserebor eis

²⁹ audivimus superbiam Moab superbus est valde sublimitatem eius et arrogantiam et superbiam et altitudinem cordis illius ³⁰ ego scio ait Dominus iactantiam eius et quod non sit iuxta eam virtus eius nec iuxta quod poterat conata sit facere

²⁶ et linguam tuam adherescere faciam palato tuo et eris mutus nec quasi vir obiurgans quia domus exasperans est ²⁷ cum autem locutus fuero tibi aperiam os tuum et dices ad eos haec dicit Dominus Deus qui audit audiat et qui quiescit quiescat quia domus exasperans est

⁸ et transivi per te et vidi te et ecce tempus tuum tempus amantium et expandi amictum meum super te et operui ignominiam tuam et iuravi tibi et ingressus sum pactum tecum ait Dominus Deus et facta es mihi

⁶⁰ et recordabor ego pacti mei tecum in diebus adulescentiae tuae et suscitabo tibi pactum sempiternum

²² haec dicit Dominus Deus et sumam ego de medulla cedri sublimis et ponam de vertice ramorum eius tenerum distringam et plantabo super montem excelsum et eminentem ²³ in monte sublimi Israhel plantabo illud et erumpet in germen et faciet fructum et erit in cedrum magnam et habitabunt sub eo omnes volucres universum volatile sub umbra frondium eius nidificabit ²⁴ et scient omnia ligna regionis quia ego Dominus humiliavi lignum sublime et exaltavi lignum humile et siccavi lignum viride et frondere feci lignum aridum ego Dominus locutus sum et feci

²⁴ et scient omnia ligna regionis quia ego Dominus humiliavi lignum sublime et exaltavi lignum humile et siccavi lignum viride et frondere feci lignum aridum ego Dominus locutus sum et feci

²⁷ in die inquam illa aperietur os tuum cum eo qui fugit et loqueris et non silebis ultra erisque eis in portentum et scietis quia ego Dominus

²⁶ et habitabunt in ea securi et aedificabunt domos plantabuntque vineas et habitabunt confidenter cum fecero iudicia in omnibus qui adversantur eis per circuitum et scient quia ego Dominus Deus eorum

²¹ in die illo pullulabit cornu domui Israhel et tibi dabo apertum os in medio eorum et scient quoniam ego Dominus

²² manus autem Domini facta fuerat ad me vespere antequam veniret qui fugerat aperuitque os meum donec veniret ad me mane et aperto ore meo non silui amplius

²³ et suscitabo super ea pastorem unum qui pascat ea servum meum David ipse pascet ea et ipse erit eis in pastorem ²⁴ ego autem Dominus ero eis in Deum et servus meus David princeps in medio eorum ego Dominus locutus sum ²⁵ et faciam cum eis pactum pacis et cessare faciam bestias pessimas de terra et qui habitant in deserto securi dormient in saltibus

²⁵ et faciam cum eis pactum pacis et cessare faciam bestias pessimas de terra et qui habitant in deserto securi dormient in saltibus ²⁶ et ponam eos in circuitu collis mei benedictionem et deducam imbrem in tempore suo pluviae benedictionis erunt ²⁷ et dabit lignum agri fructum suum et terra dabit germen suum et erunt in terra sua absque timore et scient quia ego Dominus cum contrivero catenas iugi eorum et eruero eos de manu imperantium sibi ²⁸ et non erunt ultra in rapinam gentibus neque bestiae terrae devorabunt eos sed habitabunt confidenter absque ullo terrore

²⁸ et non erunt ultra in rapinam gentibus neque bestiae terrae devorabunt eos sed habitabunt confidenter absque ullo terrore ²⁹ et suscitabo eis germen nominatum et non erunt ultra inminuti fame in terra neque portabunt amplius obprobria gentium

²⁴ tollam quippe vos de gentibus et congregabo de universis terris et adducam vos in terram vestram ²⁵ et effundam super vos aquam mundam et mundabimini ab omnibus inquinamentis vestris et ab universis idolis vestris mundabo vos ²⁶ et dabo vobis cor novum et spiritum novum ponam in medio vestri et auferam cor lapideum de carne vestra et dabo vobis cor carneum ²⁷ et spiritum meum ponam in medio vestri et faciam ut in praeceptis meis ambuletis et iudicia mea custodiatis et operemini

²⁴ et servus meus David rex super eos et pastor unus erit omnium eorum in iudiciis meis ambulabunt et mandata mea custodient et facient ea ²⁵ et habitabunt super terram quam dedi servo meo Iacob in qua habitaverunt patres vestri et habitabunt super eam ipsi et filii eorum et filii filiorum eorum usque in sempiternum et David servus meus princeps eorum in perpetuum

⁸ post dies multos visitaberis in novissimo annorum venies ad terram quae reversa est a gladio congregata est de populis multis ad montes Israhel qui fuerunt deserti iugiter haec de populis educta est et habitaverunt in ea confidenter universi

²⁸ et scient quia ego Dominus Deus eorum eo quod transtulerim eos in nationes et congregavero eos super terram suam et non dereliquerim quemquam ex eis ibi ²⁹ et non abscondam ultra faciem meam ab eis eo quod effuderim spiritum meum super omnem domum Israhel ait Dominus Deus

⁴⁴ in diebus autem regnorum illorum suscitabit Deus caeli regnum quod in aeternum non dissipabitur et regnum eius populo alteri non tradetur comminuet et consumet universa regna haec et ipsum stabit in aeternum

³⁴ igitur post finem dierum ego Nabuchodonosor oculos meos ad caelum levavi et sensus meus redditus est mihi et Altissimo benedixi et viventem in sempiternum laudavi et glorificavi quia potestas eius potestas sempiterna et regnum eius in generationem et generationem ³⁵ et omnes habitatores terrae apud eum in nihilum reputati sunt iuxta voluntatem enim suam facit tam in virtutibus caeli quam in habitatoribus terrae et non est qui resistat manui eius et dicat ei quare fecisti ³⁶ in ipso tempore sensus meus reversus est ad me et ad honorem regni mei decoremque perveni et figura mea reversa est ad me et optimates mei et magistratus mei requisierunt me et in regno meo constitutus sum et magnificentia amplior addita est mihi ³⁷ nunc igitur ego Nabuchodonosor laudo et magnifico et glorifico Regem caeli quia omnia opera eius vera et viae eius iudicia et gradientes in superbia potest humiliare

³⁷ nunc igitur ego Nabuchodonosor laudo et magnifico et glorifico Regem caeli quia omnia opera eius vera et viae eius iudicia et gradientes in superbia potest humiliare

²⁵ haec est autem scriptura quae digesta est mane thecel fares ²⁶ et haec interpretatio sermonis mane numeravit Deus regnum tuum et conplevit illud ²⁷ thecel adpensum est in statera et inventus es minus habens ²⁸ fares divisum est regnum tuum et datum est Medis et Persis ²⁹ tunc iubente rege indutus est Danihel purpura et circumdata est torques aurea collo eius et praedicatum est de eo quod haberet potestatem tertius in regno ³⁰ eadem nocte interfectus est Balthasar rex Chaldeus ³¹ et Darius Medus successit in regnum annos natus sexaginta duo

¹³ aspiciebam ergo in visione noctis et ecce cum nubibus caeli quasi filius hominis veniebat et usque ad antiquum dierum pervenit et in conspectu eius obtulerunt eum ¹⁴ et dedit ei potestatem et honorem et regnum et omnes populi tribus ac linguae ipsi servient potestas eius potestas aeterna quae non auferetur et regnum eius quod non corrumpetur

¹⁸ suscipient autem regnum sancti Dei altissimi et obtinebunt regnum usque in saeculum et saeculum saeculorum

²⁷ regnum autem et potestas et magnitudo regni quae est subter omne caelum detur populo sanctorum Altissimi cuius regnum regnum sempiternum est et omnes reges servient ei et oboedient

¹⁶ et audivi vocem viri inter Ulai et clamavit et ait Gabrihel fac intellegere istum visionem

²¹ adhuc me loquente in oratione ecce vir Gabrihel quem videram in visione principio cito volans tetigit me in tempore sacrificii vespertini ²² et docuit me et locutus est mihi dixitque Danihel nunc egressus sum ut docerem te et intellegeres ²³ ab exordio precum tuarum egressus est sermo ego autem veni ut indicarem tibi quia vir desideriorum es tu ergo animadverte sermonem et intellege visionem ²⁴ septuaginta ebdomades adbreviatae sunt super populum tuum et super urbem sanctam tuam ut consummetur praevaricatio et finem accipiat peccatum et deleatur iniquitas et adducatur iustitia sempiterna et impleatur visio et prophetes et unguatur sanctus sanctorum ²⁵ scito ergo et animadverte ab exitu sermonis ut iterum aedificetur Hierusalem usque ad christum ducem ebdomades septem et ebdomades sexaginta duae erunt et rursum aedificabitur platea et muri in angustia temporum ²⁶ et post ebdomades sexaginta duas occidetur christus et non erit eius et civitatem et sanctuarium dissipabit populus cum duce venturo et finis eius vastitas et post finem belli statuta desolatio ²⁷ confirmabit autem pactum multis ebdomas una et in dimidio ebdomadis deficiet hostia et sacrificium et in templo erit abominatio desolationis et usque ad consummationem et finem perseverabit desolatio

⁷ vidi autem ego Danihel solus visionem porro viri qui erant mecum non viderunt sed terror nimius inruit super eos et fugerunt in absconditum

¹² et ait ad me noli metuere Danihel quia ex die primo quo posuisti cor tuum ad intellegendum ut te adfligeres in conspectu Dei tui exaudita sunt verba tua et ego veni propter sermones tuos

¹⁹ et dixit noli timere vir desideriorum pax tibi confortare et esto robustus cumque loqueretur mecum convalui et dixi loquere domine mi quia confortasti me

³ qui autem docti fuerint fulgebunt quasi splendor firmamenti et qui ad iustitiam erudiunt multos quasi stellae in perpetuas aeternitates

⁴ et dixit Dominus ad eum voca nomen eius Hiezrahel quoniam adhuc modicum et visitabo sanguinem Hiezrahel super domum Hieu et quiescere faciam regnum domus Israhel

⁶ et concepit adhuc et peperit filiam et dixit ei voca nomen eius Absque misericordia quia non addam ultra misereri domui Israhel sed oblivione obliviscar eorum

⁹ et dixit voca nomen eius Non populus meus quia vos non populus meus et ego non ero vester ¹⁰ et erit numerus filiorum Israhel quasi harena maris quae sine mensura est et non numerabitur et erit in loco ubi dicetur eis non populus meus vos dicetur eis filii Dei viventis

² tollite vobiscum verba et convertimini ad Dominum dicite ei omnem aufer iniquitatem et accipe bonum et reddemus vitulos labiorum nostrorum

²⁸ et erit post haec effundam spiritum meum super omnem carnem et prophetabunt filii vestri et filiae vestrae senes vestri somnia somniabunt et iuvenes vestri visiones videbunt

¹² quapropter haec faciam tibi Israhel postquam autem haec fecero tibi praeparare in occursum Dei tui Israhel

¹¹ in die illo suscitabo tabernaculum David quod cecidit et reaedificabo aperturas murorum eius et ea quae corruerant instaurabo et reaedificabo eum sicut diebus antiquis

¹¹ in die illo suscitabo tabernaculum David quod cecidit et reaedificabo aperturas murorum eius et ea quae corruerant instaurabo et reaedificabo eum sicut diebus antiquis ¹² ut possideant reliquias Idumeae et omnes nationes eo quod invocatum sit nomen meum super eos dicit Dominus faciens haec

²¹ et ascendent salvatores in montem Sion iudicare montem Esau et erit Domino regnum

⁷ et ponam claudicantem in reliquias et eam quae laboraverat in gentem robustam et regnabit Dominus super eos in monte Sion ex hoc nunc et usque in aeternum

²⁰ dabis veritatem Iacob misericordiam Abraham quae iurasti patribus nostris a diebus antiquis

² et respondit mihi Dominus et dixit scribe visum et explana eum super tabulas ut percurrat qui legerit eum

¹⁷ ficus enim non florebit et non erit germen in vineis mentietur opus olivae et arva non adferent cibum abscidetur de ovili pecus et non erit armentum in praesepibus ¹⁸ ego autem in Domino gaudebo exultabo in Deo Iesu meo

¹⁸ ego autem in Domino gaudebo exultabo in Deo Iesu meo

¹⁴ lauda filia Sion iubilate Israhel laetare et exulta in omni corde filia Hierusalem

¹⁴ lauda filia Sion iubilate Israhel laetare et exulta in omni corde filia Hierusalem ¹⁵ abstulit Dominus iudicium tuum avertit inimicos tuos rex Israhel Dominus in medio tui non timebis malum ultra

¹⁵ abstulit Dominus iudicium tuum avertit inimicos tuos rex Israhel Dominus in medio tui non timebis malum ultra ¹⁶ in die illa dicetur Hierusalem noli timere Sion non dissolvantur manus tuae

¹⁶ in die illa dicetur Hierusalem noli timere Sion non dissolvantur manus tuae ¹⁷ Dominus Deus tuus in medio tui Fortis ipse salvabit gaudebit super te in laetitia silebit in dilectione tua exultabit super te in laude

¹⁷ Dominus Deus tuus in medio tui Fortis ipse salvabit gaudebit super te in laetitia silebit in dilectione tua exultabit super te in laude ¹⁸ nugas qui a lege recesserant congregabo quia ex te erant ut non ultra habeas super eis obprobrium ¹⁹ ecce ego interficiam omnes qui adflixerunt te in tempore illo et salvabo claudicantem et eam quae eiecta fuerat congregabo et ponam eos in laudem et in nomen in omni terra confusionis eorum ²⁰ in tempore illo quo adducam vos et in tempore quo congregabo vos dabo enim vos in nomen et in laudem omnibus populis terrae cum convertero captivitatem vestram coram oculis vestris dicit Dominus

⁸ audi Iesu sacerdos magne tu et amici tui qui habitant coram te quia viri portendentes sunt ecce enim ego adducam servum meum orientem

¹² et loqueris ad eum dicens haec ait Dominus exercituum dicens ecce vir Oriens nomen eius et subter eum orietur et aedificabit templum Domino

⁶ haec dicit Dominus exercituum si difficile videbitur in oculis reliquiarum populi huius in diebus illis numquid in oculis meis difficile erit dicit Dominus exercituum

⁸ et circumdabo domum meam ex his qui militant mihi euntes et revertentes et non transibit super eos ultra exactor quia nunc vidi in oculis meis ⁹ exulta satis filia Sion iubila filia Hierusalem ecce rex tuus veniet tibi iustus et salvator ipse pauper et ascendens super asinum et super pullum filium asinae

⁹ exulta satis filia Sion iubila filia Hierusalem ecce rex tuus veniet tibi iustus et salvator ipse pauper et ascendens super asinum et super pullum filium asinae

⁹ exulta satis filia Sion iubila filia Hierusalem ecce rex tuus veniet tibi iustus et salvator ipse pauper et ascendens super asinum et super pullum filium asinae ¹⁰ et disperdam quadrigam ex Ephraim et equum de Hierusalem et dissipabitur arcus belli et loquetur pacem gentibus et potestas eius a mari usque ad mare et a fluminibus usque ad fines terrae

¹⁰ et disperdam quadrigam ex Ephraim et equum de Hierusalem et dissipabitur arcus belli et loquetur pacem gentibus et potestas eius a mari usque ad mare et a fluminibus usque ad fines terrae ¹¹ tu quoque in sanguine testamenti tui emisisti vinctos tuos de lacu in quo non est aqua

¹⁵ Dominus exercituum proteget eos et devorabunt et subicient lapidibus fundae et bibentes inebriabuntur quasi vino et replebuntur ut fialae et quasi cornua altaris

¹ ecce ego mittam angelum meum et praeparabit viam ante faciem meam et statim veniet ad templum suum dominator quem vos quaeritis et angelus testamenti quem vos vultis ecce venit dicit Dominus exercituum

¹² et beatos vos dicent omnes gentes eritis enim vos terra desiderabilis dicit Dominus exercituum

¹⁶ tunc locuti sunt timentes Deum unusquisque cum proximo suo et adtendit Dominus et audivit et scriptus est liber monumenti coram eo timentibus Dominum et cogitantibus nomen eius ¹⁷ et erunt mihi ait Dominus exercituum in die qua ego facio in peculium et parcam eis sicut parcit vir filio suo servienti sibi ¹⁸ et convertemini et videbitis quid sit inter iustum et impium et inter servientem Deo et non servientem ei

² et orietur vobis timentibus nomen meum sol iustitiae et sanitas in pinnis eius et egrediemini et salietis sicut vituli de armento

⁵ ecce ego mittam vobis Heliam prophetam antequam veniat dies Domini magnus et horribilis

⁵ ecce ego mittam vobis Heliam prophetam antequam veniat dies Domini magnus et horribilis ⁶ et convertet cor patrum ad filios et cor filiorum ad patres eorum ne forte veniam et percutiam terram anathemate

¹ liber generationis Iesu Christi filii David filii Abraham

¹⁶ Iacob autem genuit Ioseph virum Mariae de qua natus est Iesus qui vocatur Christus

¹⁸ Christi autem generatio sic erat cum esset desponsata mater eius Maria Ioseph antequam convenirent inventa est in utero habens de Spiritu Sancto

²⁰ haec autem eo cogitante ecce angelus Domini in somnis apparuit ei dicens Ioseph fili David noli timere accipere Mariam coniugem tuam quod enim in ea natum est de Spiritu Sancto est

²⁰ haec autem eo cogitante ecce angelus Domini in somnis apparuit ei dicens Ioseph fili David noli timere accipere Mariam coniugem tuam quod enim in ea natum est de Spiritu Sancto est ²¹ pariet autem filium et vocabis nomen eius Iesum ipse enim salvum faciet populum suum a peccatis eorum

²¹ pariet autem filium et vocabis nomen eius Iesum ipse enim salvum faciet populum suum a peccatis eorum

²³ ecce virgo in utero habebit et pariet filium et vocabunt nomen eius Emmanuhel quod est interpretatum Nobiscum Deus

²⁵ et non cognoscebat eam donec peperit filium suum primogenitum et vocavit nomen eius Iesum

¹ cum ergo natus esset Iesus in Bethleem Iudaeae in diebus Herodis regis ecce magi ab oriente venerunt Hierosolymam

²³ et veniens habitavit in civitate quae vocatur Nazareth ut adimpleretur quod dictum est per prophetas quoniam Nazareus vocabitur

¹ in diebus autem illis venit Iohannes Baptista praedicans in deserto Iudaeae

¹ in diebus autem illis venit Iohannes Baptista praedicans in deserto Iudaeae ² et dicens paenitentiam agite adpropinquavit enim regnum caelorum ³ hic est enim qui dictus est per Esaiam prophetam dicentem vox clamantis in deserto parate viam Domini rectas facite semitas eius

³ hic est enim qui dictus est per Esaiam prophetam dicentem vox clamantis in deserto parate viam Domini rectas facite semitas eius ⁴ ipse autem Iohannes habebat vestimentum de pilis camelorum et zonam pelliciam circa lumbos suos esca autem eius erat lucustae et mel silvestre

⁴ ipse autem Iohannes habebat vestimentum de pilis camelorum et zonam pelliciam circa lumbos suos esca autem eius erat lucustae et mel silvestre ⁵ tunc exiebat ad eum Hierosolyma et omnis Iudaea et omnis regio circa Iordanen ⁶ et baptizabantur in Iordane ab eo confitentes peccata sua ⁷ videns autem multos Pharisaeorum et Sadducaeorum venientes ad baptismum suum dixit eis progenies viperarum quis demonstravit vobis fugere a futura ira ⁸ facite ergo fructum dignum paenitentiae ⁹ et ne velitis dicere intra vos patrem habemus Abraham dico enim vobis quoniam potest Deus de lapidibus istis suscitare filios Abrahae ¹⁰ iam enim securis ad radicem arborum posita est omnis ergo arbor quae non facit fructum bonum exciditur et in ignem mittitur ¹¹ ego quidem vos baptizo in aqua in paenitentiam qui autem post me venturus est fortior me est cuius non sum dignus calciamenta portare ipse vos baptizabit in Spiritu Sancto et igni

¹¹ ego quidem vos baptizo in aqua in paenitentiam qui autem post me venturus est fortior me est cuius non sum dignus calciamenta portare ipse vos baptizabit in Spiritu Sancto et igni ¹² cuius ventilabrum in manu sua et permundabit aream suam et congregabit triticum suum in horreum paleas autem conburet igni inextinguibili

¹⁴ Iohannes autem prohibebat eum dicens ego a te debeo baptizari et tu venis ad me

³ et accedens temptator dixit ei si Filius Dei es dic ut lapides isti panes fiant

¹⁶ populus qui sedebat in tenebris lucem vidit magnam et sedentibus in regione et umbra mortis lux orta est eis

⁶ beati qui esuriunt et sitiunt iustitiam quoniam ipsi saturabuntur

³³ et eiecto daemone locutus est mutus et miratae sunt turbae dicentes numquam paruit sic in Israhel

⁷ illis autem abeuntibus coepit Iesus dicere ad turbas de Iohanne quid existis in desertum videre harundinem vento agitatam

⁹ sed quid existis videre prophetam etiam dico vobis et plus quam prophetam

⁹ sed quid existis videre prophetam etiam dico vobis et plus quam prophetam ¹⁰ hic enim est de quo scriptum est ecce ego mitto angelum meum ante faciem tuam qui praeparabit viam tuam ante te

¹⁰ hic enim est de quo scriptum est ecce ego mitto angelum meum ante faciem tuam qui praeparabit viam tuam ante te ¹¹ amen dico vobis non surrexit inter natos mulierum maior Iohanne Baptista qui autem minor est in regno caelorum maior est illo ¹² a diebus autem Iohannis Baptistae usque nunc regnum caelorum vim patitur et violenti rapiunt illud ¹³ omnes enim prophetae et lex usque ad Iohannem prophetaverunt ¹⁴ et si vultis recipere ipse est Helias qui venturus est

¹⁴ et si vultis recipere ipse est Helias qui venturus est ¹⁵ qui habet aures audiendi audiat ¹⁶ cui autem similem aestimabo generationem istam similis est pueris sedentibus in foro qui clamantes coaequalibus ¹⁷ dicunt cecinimus vobis et non saltastis lamentavimus et non planxistis ¹⁸ venit enim Iohannes neque manducans neque bibens et dicunt daemonium habet ¹⁹ venit Filius hominis manducans et bibens et dicunt ecce homo vorax et potator vini publicanorum et peccatorum amicus et iustificata est sapientia a filiis suis

²⁸ venite ad me omnes qui laboratis et onerati estis et ego reficiam vos ²⁹ tollite iugum meum super vos et discite a me quia mitis sum et humilis corde et invenietis requiem animabus vestris

⁴² regina austri surget in iudicio cum generatione ista et condemnabit eam quia venit a finibus terrae audire sapientiam Salomonis et ecce plus quam Salomon hic

⁴⁸ at ipse respondens dicenti sibi ait quae est mater mea et qui sunt fratres mei

⁴ dicebat enim illi Iohannes non licet tibi habere eam ⁵ et volens illum occidere timuit populum quia sicut prophetam eum habebant

²⁷ statimque Iesus locutus est eis dicens habete fiduciam ego sum nolite timere

³³ qui autem in navicula erant venerunt et adoraverunt eum dicentes vere Filius Dei es

¹¹ at ille respondens ait eis Helias quidem venturus est et restituet omnia ¹² dico autem vobis quia Helias iam venit et non cognoverunt eum sed fecerunt in eo quaecumque voluerunt sic et Filius hominis passurus est ab eis

¹⁰ videte ne contemnatis unum ex his pusillis dico enim vobis quia angeli eorum in caelis semper vident faciem Patris mei qui in caelis est

²⁶ aspiciens autem Iesus dixit illis apud homines hoc inpossibile est apud Deum autem omnia possibilia sunt

²⁶ si autem dixerimus ex hominibus timemus turbam omnes enim habent Iohannem sicut prophetam

²⁹ ille autem respondens ait nolo postea autem paenitentia motus abiit ³⁰ accedens autem ad alterum dixit similiter at ille respondens ait eo domine et non ivit ³¹ quis ex duobus fecit voluntatem patris dicunt novissimus dicit illis Iesus amen dico vobis quia publicani et meretrices praecedunt vos in regno Dei ³² venit enim ad vos Iohannes in via iustitiae et non credidistis ei publicani autem et meretrices crediderunt ei vos autem videntes nec paenitentiam habuistis postea ut crederetis ei

³² venit enim ad vos Iohannes in via iustitiae et non credidistis ei publicani autem et meretrices crediderunt ei vos autem videntes nec paenitentiam habuistis postea ut crederetis ei

⁶³ Iesus autem tacebat et princeps sacerdotum ait illi adiuro te per Deum vivum ut dicas nobis si tu es Christus Filius Dei ⁶⁴ dicit illi Iesus tu dixisti verumtamen dico vobis amodo videbitis Filium hominis sedentem a dextris virtutis et venientem in nubibus caeli

⁵⁴ centurio autem et qui cum eo erant custodientes Iesum viso terraemotu et his quae fiebant timuerunt valde dicentes vere Dei Filius erat iste

⁵ respondens autem angelus dixit mulieribus nolite timere vos scio enim quod Iesum qui crucifixus est quaeritis

¹⁸ et accedens Iesus locutus est eis dicens data est mihi omnis potestas in caelo et in terra

¹ initium evangelii Iesu Christi Filii Dei ² sicut scriptum est in Esaia propheta ecce mitto angelum meum ante faciem tuam qui praeparabit viam tuam ³ vox clamantis in deserto parate viam Domini rectas facite semitas eius

³ vox clamantis in deserto parate viam Domini rectas facite semitas eius ⁴ fuit Iohannes in deserto baptizans et praedicans baptismum paenitentiae in remissionem peccatorum

²⁴ dicens quid nobis et tibi Iesu Nazarene venisti perdere nos scio qui sis Sanctus Dei

¹⁴ qui seminat verbum seminat

⁷ et clamans voce magna dicit quid mihi et tibi Iesu Fili Dei summi adiuro te per Deum ne me torqueas

¹³ et concessit eis statim Iesus et exeuntes spiritus inmundi introierunt in porcos et magno impetu grex praecipitatus est in mare ad duo milia et suffocati sunt in mare

³ nonne iste est faber filius Mariae frater Iacobi et Ioseph et Iudae et Simonis nonne et sorores eius hic nobiscum sunt et scandalizabantur in illo

⁴⁹ at illi ut viderunt eum ambulantem super mare putaverunt fantasma esse et exclamaverunt ⁵⁰ omnes enim eum viderunt et conturbati sunt et statim locutus est cum eis et dixit illis confidite ego sum nolite timere

³² et adducunt ei surdum et mutum et deprecantur eum ut inponat illi manum ³³ et adprehendens eum de turba seorsum misit digitos suos in auriculas et expuens tetigit linguam eius ³⁴ et suspiciens in caelum ingemuit et ait illi eppheta quod est adaperire ³⁵ et statim apertae sunt aures eius et solutum est vinculum linguae eius et loquebatur recte ³⁶ et praecepit illis ne cui dicerent quanto autem eis praecipiebat tanto magis plus praedicabant ³⁷ et eo amplius admirabantur dicentes bene omnia fecit et surdos facit audire et mutos loqui

¹¹ et interrogabant eum dicentes quid ergo dicunt Pharisaei et scribae quia Heliam oporteat venire primum ¹² qui respondens ait illis Helias cum venerit primo restituet omnia et quomodo scriptum est in Filium hominis ut multa patiatur et contemnatur ¹³ sed dico vobis quia et Helias venit et fecerunt illi quaecumque voluerunt sicut scriptum est de eo

¹⁹ qui respondens eis dicit o generatio incredula quamdiu apud vos ero quamdiu vos patiar adferte illum ad me

²⁷ et intuens illos Iesus ait apud homines inpossibile est sed non apud Deum omnia enim possibilia sunt apud Deum

¹⁰ benedictum quod venit regnum patris nostri David osanna in excelsis

³² sed dicemus ex hominibus timebant populum omnes enim habebant Iohannem quia vere propheta esset

³⁶ ipse enim David dicit in Spiritu Sancto dixit Dominus Domino meo sede a dextris meis donec ponam inimicos tuos scabillum pedum tuorum

⁶¹ ille autem tacebat et nihil respondit rursum summus sacerdos interrogabat eum et dicit ei tu es Christus Filius Benedicti

⁵ et introeuntes in monumento viderunt iuvenem sedentem in dextris coopertum stola candida et obstipuerunt

⁵ et introeuntes in monumento viderunt iuvenem sedentem in dextris coopertum stola candida et obstipuerunt ⁶ qui dicit illis nolite expavescere Iesum quaeritis Nazarenum crucifixum surrexit non est hic ecce locus ubi posuerunt eum

⁶ qui dicit illis nolite expavescere Iesum quaeritis Nazarenum crucifixum surrexit non est hic ecce locus ubi posuerunt eum

¹⁴ novissime recumbentibus illis undecim apparuit et exprobravit incredulitatem illorum et duritiam cordis quia his qui viderant eum resurrexisse non crediderant

¹ quoniam quidem multi conati sunt ordinare narrationem quae in nobis conpletae sunt rerum

⁵ fuit in diebus Herodis regis Iudaeae sacerdos quidam nomine Zaccharias de vice Abia et uxor illi de filiabus Aaron et nomen eius Elisabeth

⁷ et non erat illis filius eo quod esset Elisabeth sterilis et ambo processissent in diebus suis

¹² et Zaccharias turbatus est videns et timor inruit super eum ¹³ ait autem ad illum angelus ne timeas Zaccharia quoniam exaudita est deprecatio tua et uxor tua Elisabeth pariet tibi filium et vocabis nomen eius Iohannem ¹⁴ et erit gaudium tibi et exultatio et multi in nativitate eius gaudebunt ¹⁵ erit enim magnus coram Domino et vinum et sicera non bibet et Spiritu Sancto replebitur adhuc ex utero matris suae ¹⁶ et multos filiorum Israhel convertet ad Dominum Deum ipsorum

¹⁶ et multos filiorum Israhel convertet ad Dominum Deum ipsorum ¹⁷ et ipse praecedet ante illum in spiritu et virtute Heliae ut convertat corda patrum in filios et incredibiles ad prudentiam iustorum parare Domino plebem perfectam

¹⁹ et respondens angelus dixit ei ego sum Gabrihel qui adsto ante Deum et missus sum loqui ad te et haec tibi evangelizare ²⁰ et ecce eris tacens et non poteris loqui usque in diem quo haec fiant pro eo quod non credidisti verbis meis quae implebuntur in tempore suo

²² egressus autem non poterat loqui ad illos et cognoverunt quod visionem vidisset in templo et ipse erat innuens illis et permansit mutus

²⁵ quia sic mihi fecit Dominus in diebus quibus respexit auferre obprobrium meum inter homines ²⁶ in mense autem sexto missus est angelus Gabrihel a Deo in civitatem Galilaeae cui nomen Nazareth ²⁷ ad virginem desponsatam viro cui nomen erat Ioseph de domo David et nomen virginis Maria ²⁸ et ingressus angelus ad eam dixit have gratia plena Dominus tecum benedicta tu in mulieribus ²⁹ quae cum vidisset turbata est in sermone eius et cogitabat qualis esset ista salutatio ³⁰ et ait angelus ei ne timeas Maria invenisti enim gratiam apud Deum ³¹ ecce concipies in utero et paries filium et vocabis nomen eius Iesum ³² hic erit magnus et Filius Altissimi vocabitur et dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius

³² hic erit magnus et Filius Altissimi vocabitur et dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius

³⁴ dixit autem Maria ad angelum quomodo fiet istud quoniam virum non cognosco ³⁵ et respondens angelus dixit ei Spiritus Sanctus superveniet in te et virtus Altissimi obumbrabit tibi ideoque et quod nascetur sanctum vocabitur Filius Dei

³⁹ exsurgens autem Maria in diebus illis abiit in montana cum festinatione in civitatem Iuda

⁴¹ et factum est ut audivit salutationem Mariae Elisabeth exultavit infans in utero eius et repleta est Spiritu Sancto Elisabeth ⁴² et exclamavit voce magna et dixit benedicta tu inter mulieres et benedictus fructus ventris tui

⁴⁴ ecce enim ut facta est vox salutationis tuae in auribus meis exultavit in gaudio infans in utero meo ⁴⁵ et beata quae credidit quoniam perficientur ea quae dicta sunt ei a Domino

⁴⁸ quia respexit humilitatem ancillae suae ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes

⁵⁴ suscepit Israhel puerum suum memorari misericordiae ⁵⁵ sicut locutus est ad patres nostros Abraham et semini eius in saecula

⁵⁸ et audierunt vicini et cognati eius quia magnificavit Dominus misericordiam suam cum illa et congratulabantur ei

⁶⁰ et respondens mater eius dixit nequaquam sed vocabitur Iohannes

⁶⁰ et respondens mater eius dixit nequaquam sed vocabitur Iohannes ⁶¹ et dixerunt ad illam quia nemo est in cognatione tua qui vocetur hoc nomine ⁶² innuebant autem patri eius quem vellet vocari eum

⁶² innuebant autem patri eius quem vellet vocari eum ⁶³ et postulans pugillarem scripsit dicens Iohannes est nomen eius et mirati sunt universi

⁶³ et postulans pugillarem scripsit dicens Iohannes est nomen eius et mirati sunt universi

⁶⁵ et factus est timor super omnes vicinos eorum et super omnia montana Iudaeae divulgabantur omnia verba haec ⁶⁶ et posuerunt omnes qui audierant in corde suo dicentes quid putas puer iste erit etenim manus Domini erat cum illo ⁶⁷ et Zaccharias pater eius impletus est Spiritu Sancto et prophetavit dicens

⁷⁰ sicut locutus est per os sanctorum qui a saeculo sunt prophetarum eius ⁷¹ salutem ex inimicis nostris et de manu omnium qui oderunt nos

⁷¹ salutem ex inimicis nostris et de manu omnium qui oderunt nos ⁷² ad faciendam misericordiam cum patribus nostris et memorari testamenti sui sancti ⁷³ iusiurandum quod iuravit ad Abraham patrem nostrum ⁷⁴ daturum se nobis ut sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati serviamus illi

⁷⁴ daturum se nobis ut sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati serviamus illi ⁷⁵ in sanctitate et iustitia coram ipso omnibus diebus nostris ⁷⁶ et tu puer propheta Altissimi vocaberis praeibis enim ante faciem Domini parare vias eius

⁸⁰ puer autem crescebat et confortabatur spiritu et erat in deserto usque in diem ostensionis suae ad Israhel

⁴ ascendit autem et Ioseph a Galilaea de civitate Nazareth in Iudaeam civitatem David quae vocatur Bethleem eo quod esset de domo et familia David

⁴ ascendit autem et Ioseph a Galilaea de civitate Nazareth in Iudaeam civitatem David quae vocatur Bethleem eo quod esset de domo et familia David ⁵ ut profiteretur cum Maria desponsata sibi uxore praegnate ⁶ factum est autem cum essent ibi impleti sunt dies ut pareret ⁷ et peperit filium suum primogenitum et pannis eum involvit et reclinavit eum in praesepio quia non erat eis locus in diversorio

⁹ et ecce angelus Domini stetit iuxta illos et claritas Dei circumfulsit illos et timuerunt timore magno ¹⁰ et dixit illis angelus nolite timere ecce enim evangelizo vobis gaudium magnum quod erit omni populo

¹⁰ et dixit illis angelus nolite timere ecce enim evangelizo vobis gaudium magnum quod erit omni populo ¹¹ quia natus est vobis hodie salvator qui est Christus Dominus in civitate David

¹⁹ Maria autem conservabat omnia verba haec conferens in corde suo

²¹ et postquam consummati sunt dies octo ut circumcideretur vocatum est nomen eius Iesus quod vocatum est ab angelo priusquam in utero conciperetur

³² lumen ad revelationem gentium et gloriam plebis tuae Israhel

³⁸ et haec ipsa hora superveniens confitebatur Domino et loquebatur de illo omnibus qui expectabant redemptionem Hierusalem

⁴⁰ puer autem crescebat et confortabatur plenus sapientia et gratia Dei erat in illo

⁵¹ et descendit cum eis et venit Nazareth et erat subditus illis et mater eius conservabat omnia verba haec in corde suo ⁵² et Iesus proficiebat sapientia aetate et gratia apud Deum et homines

³ et venit in omnem regionem Iordanis praedicans baptismum paenitentiae in remissionem peccatorum ⁴ sicut scriptum est in libro sermonum Esaiae prophetae vox clamantis in deserto parate viam Domini rectas facite semitas eius ⁵ omnis vallis implebitur et omnis mons et collis humiliabitur et erunt prava in directa et aspera in vias planas ⁶ et videbit omnis caro salutare Dei

⁶ et videbit omnis caro salutare Dei ⁷ dicebat ergo ad turbas quae exiebant ut baptizarentur ab ipso genimina viperarum quis ostendit vobis fugere a ventura ira ⁸ facite ergo fructus dignos paenitentiae et ne coeperitis dicere patrem habemus Abraham dico enim vobis quia potest Deus de lapidibus istis suscitare filios Abrahae ⁹ iam enim securis ad radicem arborum posita est omnis ergo arbor non faciens fructum exciditur et in ignem mittitur ¹⁰ et interrogabant eum turbae dicentes quid ergo faciemus ¹¹ respondens autem dicebat illis qui habet duas tunicas det non habenti et qui habet escas similiter faciat ¹² venerunt autem et publicani ut baptizarentur et dixerunt ad illum magister quid faciemus ¹³ at ille dixit ad eos nihil amplius quam quod constitutum est vobis faciatis ¹⁴ interrogabant autem eum et milites dicentes quid faciemus et nos et ait illis neminem concutiatis neque calumniam faciatis et contenti estote stipendiis vestris

¹⁶ respondit Iohannes dicens omnibus ego quidem aqua baptizo vos venit autem fortior me cuius non sum dignus solvere corrigiam calciamentorum eius ipse vos baptizabit in Spiritu Sancto et igni

¹ Iesus autem plenus Spiritu Sancto regressus est ab Iordane et agebatur in Spiritu in desertum

²¹ beati qui nunc esuritis quia saturabimini beati qui nunc fletis quia ridebitis

²⁴ verumtamen vae vobis divitibus quia habetis consolationem vestram

³⁵ verumtamen diligite inimicos vestros et benefacite et mutuum date nihil desperantes et erit merces vestra multa et eritis filii Altissimi quia ipse benignus est super ingratos et malos

⁷ propter quod et me ipsum non sum dignum arbitratus ut venirem ad te sed dic verbo et sanabitur puer meus

¹⁶ accepit autem omnes timor et magnificabant Deum dicentes quia propheta magnus surrexit in nobis et quia Deus visitavit plebem suam

²⁷ hic est de quo scriptum est ecce mitto angelum meum ante faciem tuam qui praeparabit viam tuam ante te ²⁸ dico enim vobis maior inter natos mulierum propheta Iohanne Baptista nemo est qui autem minor est in regno Dei maior est illo

²⁸ dico enim vobis maior inter natos mulierum propheta Iohanne Baptista nemo est qui autem minor est in regno Dei maior est illo

³³ venit enim Iohannes Baptista neque manducans panem neque bibens vinum et dicitis daemonium habet

⁴⁷ propter quod dico tibi remittentur ei peccata multa quoniam dilexit multum cui autem minus dimittitur minus diligit ⁴⁸ dixit autem ad illam remittuntur tibi peccata ⁴⁹ et coeperunt qui simul accumbebant dicere intra se quis est hic qui etiam peccata dimittit ⁵⁰ dixit autem ad mulierem fides tua te salvam fecit vade in pace

⁴⁴ stupebant autem omnes in magnitudine Dei omnibusque mirantibus in omnibus quae faciebat dixit ad discipulos suos ponite vos in cordibus vestris sermones istos Filius enim hominis futurum est ut tradatur in manus hominum

²⁷ factum est autem cum haec diceret extollens vocem quaedam mulier de turba dixit illi beatus venter qui te portavit et ubera quae suxisti

²⁷ factum est autem cum haec diceret extollens vocem quaedam mulier de turba dixit illi beatus venter qui te portavit et ubera quae suxisti ²⁸ at ille dixit quippini beati qui audiunt verbum Dei et custodiunt

¹⁶ dixit autem similitudinem ad illos dicens hominis cuiusdam divitis uberes fructus ager adtulit ¹⁷ et cogitabat intra se dicens quid faciam quod non habeo quo congregem fructus meos ¹⁸ et dixit hoc faciam destruam horrea mea et maiora faciam et illuc congregabo omnia quae nata sunt mihi et bona mea ¹⁹ et dicam animae meae anima habes multa bona posita in annos plurimos requiesce comede bibe epulare ²⁰ dixit autem illi Deus stulte hac nocte animam tuam repetunt a te quae autem parasti cuius erunt ²¹ sic est qui sibi thesaurizat et non est in Deum dives

³² nolite timere pusillus grex quia conplacuit Patri vestro dare vobis regnum

¹⁵ et ait illis vos estis qui iustificatis vos coram hominibus Deus autem novit corda vestra quia quod hominibus altum est abominatio est ante Deum

¹⁹ homo quidam erat dives et induebatur purpura et bysso et epulabatur cotidie splendide ²⁰ et erat quidam mendicus nomine Lazarus qui iacebat ad ianuam eius ulceribus plenus ²¹ cupiens saturari de micis quae cadebant de mensa divitis sed et canes veniebant et lingebant ulcera eius ²² factum est autem ut moreretur mendicus et portaretur ab angelis in sinum Abrahae mortuus est autem et dives et sepultus est in inferno ²³ elevans oculos suos cum esset in tormentis videbat Abraham a longe et Lazarum in sinu eius ²⁴ et ipse clamans dixit pater Abraham miserere mei et mitte Lazarum ut intinguat extremum digiti sui in aqua ut refrigeret linguam meam quia crucior in hac flamma ²⁵ et dixit illi Abraham fili recordare quia recepisti bona in vita tua et Lazarus similiter mala nunc autem hic consolatur tu vero cruciaris

¹¹ Pharisaeus stans haec apud se orabat Deus gratias ago tibi quia non sum sicut ceteri hominum raptores iniusti adulteri vel ut etiam hic publicanus ¹² ieiuno bis in sabbato decimas do omnium quae possideo ¹³ et publicanus a longe stans nolebat nec oculos ad caelum levare sed percutiebat pectus suum dicens Deus propitius esto mihi peccatori ¹⁴ dico vobis descendit hic iustificatus in domum suam ab illo quia omnis qui se exaltat humiliabitur et qui se humiliat exaltabitur

¹⁴ dico vobis descendit hic iustificatus in domum suam ab illo quia omnis qui se exaltat humiliabitur et qui se humiliat exaltabitur

²⁴ videns autem illum Iesus tristem factum dixit quam difficile qui pecunias habent in regnum Dei intrabunt ²⁵ facilius est enim camelum per foramen acus transire quam divitem intrare in regnum Dei

²⁷ ait illis quae inpossibilia sunt apud homines possibilia sunt apud Deum

³⁸ dicentes benedictus qui venit rex in nomine Domini pax in caelo et gloria in excelsis

⁴⁴ ad terram prosternent te et filios qui in te sunt et non relinquent in te lapidem super lapidem eo quod non cognoveris tempus visitationis tuae

⁴² et ipse David dicit in libro Psalmorum dixit Dominus Domino meo sede a dextris meis ⁴³ donec ponam inimicos tuos scabillum pedum tuorum ⁴⁴ David ergo Dominum illum vocat et quomodo filius eius est

²⁶ nonne haec oportuit pati Christum et ita intrare in gloriam suam ²⁷ et incipiens a Mose et omnibus prophetis interpretabatur illis in omnibus scripturis quae de ipso erant

³⁶ dum haec autem loquuntur Iesus stetit in medio eorum et dicit eis pax vobis ego sum nolite timere ³⁷ conturbati vero et conterriti existimabant se spiritum videre ³⁸ et dixit eis quid turbati estis et cogitationes ascendunt in corda vestra ³⁹ videte manus meas et pedes quia ipse ego sum palpate et videte quia spiritus carnem et ossa non habet sicut me videtis habere ⁴⁰ et cum hoc dixisset ostendit eis manus et pedes

⁴⁴ et dixit ad eos haec sunt verba quae locutus sum ad vos cum adhuc essem vobiscum quoniam necesse est impleri omnia quae scripta sunt in lege Mosi et prophetis et psalmis de me

⁴⁸ vos autem estis testes horum

⁷ hic venit in testimonium ut testimonium perhiberet de lumine ut omnes crederent per illum ⁸ non erat ille lux sed ut testimonium perhiberet de lumine ⁹ erat lux vera quae inluminat omnem hominem venientem in mundum

⁹ erat lux vera quae inluminat omnem hominem venientem in mundum

¹³ qui non ex sanguinibus neque ex voluntate carnis neque ex voluntate viri sed ex Deo nati sunt

¹⁵ Iohannes testimonium perhibet de ipso et clamat dicens hic erat quem dixi vobis qui post me venturus est ante me factus est quia prior me erat ¹⁶ et de plenitudine eius nos omnes accepimus et gratiam pro gratia ¹⁷ quia lex per Mosen data est gratia et veritas per Iesum Christum facta est

²¹ et interrogaverunt eum quid ergo Helias es tu et dicit non sum propheta es tu et respondit non ²² dixerunt ergo ei quis es ut responsum demus his qui miserunt nos quid dicis de te ipso ²³ ait ego vox clamantis in deserto dirigite viam Domini sicut dixit Esaias propheta

²³ ait ego vox clamantis in deserto dirigite viam Domini sicut dixit Esaias propheta ²⁴ et qui missi fuerant erant ex Pharisaeis ²⁵ et interrogaverunt eum et dixerunt ei quid ergo baptizas si tu non es Christus neque Helias neque propheta ²⁶ respondit eis Iohannes dicens ego baptizo in aqua medius autem vestrum stetit quem vos non scitis ²⁷ ipse est qui post me venturus est qui ante me factus est cuius ego non sum dignus ut solvam eius corrigiam calciamenti

²⁷ ipse est qui post me venturus est qui ante me factus est cuius ego non sum dignus ut solvam eius corrigiam calciamenti ²⁸ haec in Bethania facta sunt trans Iordanen ubi erat Iohannes baptizans ²⁹ altera die videt Iohannes Iesum venientem ad se et ait ecce agnus Dei qui tollit peccatum mundi

²⁹ altera die videt Iohannes Iesum venientem ad se et ait ecce agnus Dei qui tollit peccatum mundi ³⁰ hic est de quo dixi post me venit vir qui ante me factus est quia prior me erat ³¹ et ego nesciebam eum sed ut manifestaretur Israhel propterea veni ego in aqua baptizans

³⁴ et ego vidi et testimonium perhibui quia hic est Filius Dei

⁴⁵ invenit Philippus Nathanahel et dicit ei quem scripsit Moses in lege et prophetae invenimus Iesum filium Ioseph a Nazareth ⁴⁶ et dixit ei Nathanahel a Nazareth potest aliquid boni esse dicit ei Philippus veni et vide

⁴⁹ respondit ei Nathanahel et ait rabbi tu es Filius Dei tu es rex Israhel

¹⁶ sic enim dilexit Deus mundum ut Filium suum unigenitum daret ut omnis qui credit in eum non pereat sed habeat vitam aeternam

²⁷ respondit Iohannes et dixit non potest homo accipere quicquam nisi fuerit ei datum de caelo ²⁸ ipsi vos mihi testimonium perhibetis quod dixerim ego non sum Christus sed quia missus sum ante illum

²⁸ ipsi vos mihi testimonium perhibetis quod dixerim ego non sum Christus sed quia missus sum ante illum ²⁹ qui habet sponsam sponsus est amicus autem sponsi qui stat et audit eum gaudio gaudet propter vocem sponsi hoc ergo gaudium meum impletum est ³⁰ illum oportet crescere me autem minui ³¹ qui desursum venit supra omnes est qui est de terra de terra est et de terra loquitur qui de caelo venit supra omnes est ³² et quod vidit et audivit hoc testatur et testimonium eius nemo accipit ³³ qui accipit eius testimonium signavit quia Deus verax est ³⁴ quem enim misit Deus verba Dei loquitur non enim ad mensuram dat Deus Spiritum ³⁵ Pater diligit Filium et omnia dedit in manu eius ³⁶ qui credit in Filium habet vitam aeternam qui autem incredulus est Filio non videbit vitam sed ira Dei manet super eum

²¹ sicut enim Pater suscitat mortuos et vivificat sic et Filius quos vult vivificat ²² neque enim Pater iudicat quemquam sed iudicium omne dedit Filio ²³ ut omnes honorificent Filium sicut honorificant Patrem qui non honorificat Filium non honorificat Patrem qui misit illum ²⁴ amen amen dico vobis quia qui verbum meum audit et credit ei qui misit me habet vitam aeternam et in iudicium non venit sed transit a morte in vitam ²⁵ amen amen dico vobis quia venit hora et nunc est quando mortui audient vocem Filii Dei et qui audierint vivent ²⁶ sicut enim Pater habet vitam in semet ipso sic dedit et Filio vitam habere in semet ipso ²⁷ et potestatem dedit ei et iudicium facere quia Filius hominis est ²⁸ nolite mirari hoc quia venit hora in qua omnes qui in monumentis sunt audient vocem eius ²⁹ et procedent qui bona fecerunt in resurrectionem vitae qui vero mala egerunt in resurrectionem iudicii

³⁵ ille erat lucerna ardens et lucens vos autem voluistis exultare ad horam in luce eius

¹¹ accepit ergo panes Iesus et cum gratias egisset distribuit discumbentibus similiter et ex piscibus quantum volebant ¹² ut autem impleti sunt dixit discipulis suis colligite quae superaverunt fragmenta ne pereant ¹³ collegerunt ergo et impleverunt duodecim cofinos fragmentorum ex quinque panibus hordiaciis quae superfuerunt his qui manducaverunt

³⁵ dixit autem eis Iesus ego sum panis vitae qui veniet ad me non esuriet et qui credit in me non sitiet umquam

⁶⁹ et nos credidimus et cognovimus quia tu es Christus Filius Dei

⁴¹ alii dicebant hic est Christus quidam autem dicebant numquid a Galilaea Christus venit

¹² iterum ergo locutus est eis Iesus dicens ego sum lux mundi qui sequitur me non ambulabit in tenebris sed habebit lucem vitae

⁵ quamdiu in mundo sum lux sum mundi

⁴⁰ dicit ei Iesus nonne dixi tibi quoniam si credideris videbis gloriam Dei

³⁴ respondit ei turba nos audivimus ex lege quia Christus manet in aeternum et quomodo tu dicis oportet exaltari Filium hominis quis est iste Filius hominis

⁴⁶ ego lux in mundum veni ut omnis qui credit in me in tenebris non maneat

⁵ deinde mittit aquam in pelvem et coepit lavare pedes discipulorum et extergere linteo quo erat praecinctus ⁶ venit ergo ad Simonem Petrum et dicit ei Petrus Domine tu mihi lavas pedes ⁷ respondit Iesus et dicit ei quod ego facio tu nescis modo scies autem postea ⁸ dicit ei Petrus non lavabis mihi pedes in aeternum respondit Iesus ei si non lavero te non habes partem mecum

¹³ vos vocatis me magister et Domine et bene dicitis sum etenim

²⁴ innuit ergo huic Simon Petrus et dicit ei quis est de quo dicit

²⁷ et vos testimonium perhibetis quia ab initio mecum estis

²⁸ respondit Thomas et dixit ei Dominus meus et Deus meus ²⁹ dicit ei Iesus quia vidisti me credidisti beati qui non viderunt et crediderunt

³¹ haec autem scripta sunt ut credatis quia Iesus est Christus Filius Dei et ut credentes vitam habeatis in nomine eius

¹ primum quidem sermonem feci de omnibus o Theophile quae coepit Iesus facere et docere

¹ primum quidem sermonem feci de omnibus o Theophile quae coepit Iesus facere et docere ² usque in diem qua praecipiens apostolis per Spiritum Sanctum quos elegit adsumptus est ³ quibus et praebuit se ipsum vivum post passionem suam in multis argumentis per dies quadraginta apparens eis et loquens de regno Dei

³ quibus et praebuit se ipsum vivum post passionem suam in multis argumentis per dies quadraginta apparens eis et loquens de regno Dei

⁸ sed accipietis virtutem supervenientis Spiritus Sancti in vos et eritis mihi testes in Hierusalem et in omni Iudaea et Samaria et usque ad ultimum terrae

²¹ oportet ergo ex his viris qui nobiscum congregati sunt in omni tempore quo intravit et exivit inter nos Dominus Iesus ²² incipiens a baptismate Iohannis usque in diem qua adsumptus est a nobis testem resurrectionis eius nobiscum fieri unum ex istis

⁴ et repleti sunt omnes Spiritu Sancto et coeperunt loqui aliis linguis prout Spiritus Sanctus dabat eloqui illis

¹⁴ stans autem Petrus cum undecim levavit vocem suam et locutus est eis viri iudaei et qui habitatis Hierusalem universi hoc vobis notum sit et auribus percipite verba mea ¹⁵ non enim sicut vos aestimatis hii ebrii sunt cum sit hora diei tertia ¹⁶ sed hoc est quod dictum est per prophetam Iohel ¹⁷ et erit in novissimis diebus dicit Dominus effundam de Spiritu meo super omnem carnem et prophetabunt filii vestri et filiae vestrae et iuvenes vestri visiones videbunt et seniores vestri somnia somniabunt ¹⁸ et quidem super servos meos et super ancillas meas in diebus illis effundam de Spiritu meo et prophetabunt

²⁶ propter hoc laetatum est cor meum et exultavit lingua mea insuper et caro mea requiescet in spe ²⁷ quoniam non derelinques animam meam in inferno neque dabis Sanctum tuum videre corruptionem ²⁸ notas fecisti mihi vias vitae replebis me iucunditate cum facie tua

³⁰ propheta igitur cum esset et sciret quia iureiurando iurasset illi Deus de fructu lumbi eius sedere super sedem eius

³⁶ certissime ergo sciat omnis domus Israhel quia et Dominum eum et Christum Deus fecit hunc Iesum quem vos crucifixistis

³⁸ Petrus vero ad illos paenitentiam inquit agite et baptizetur unusquisque vestrum in nomine Iesu Christi in remissionem peccatorum vestrorum et accipietis donum Sancti Spiritus

⁴³ fiebat autem omni animae timor multa quoque prodigia et signa per apostolos fiebant in Hierusalem et metus erat magnus in universis

¹⁹ paenitemini igitur et convertimini ut deleantur vestra peccata

²¹ quem oportet caelum quidem suscipere usque in tempora restitutionis omnium quae locutus est Deus per os sanctorum suorum a saeculo prophetarum ²² Moses quidem dixit quia prophetam vobis suscitabit Dominus Deus vester de fratribus vestris tamquam me ipsum audietis iuxta omnia quaecumque locutus fuerit vobis ²³ erit autem omnis anima quae non audierit prophetam illum exterminabitur de plebe ²⁴ et omnes prophetae a Samuhel et deinceps qui locuti sunt et adnuntiaverunt dies istos ²⁵ vos estis filii prophetarum et testamenti quod disposuit Deus ad patres vestros dicens ad Abraham et in semine tuo benedicentur omnes familiae terrae ²⁶ vobis primum Deus suscitans Filium suum misit eum benedicentem vobis ut convertat se unusquisque a nequitia sua

⁸ tunc Petrus repletus Spiritu Sancto dixit ad eos principes populi et seniores

²⁰ non enim possumus quae vidimus et audivimus non loqui

⁵ audiens autem Ananias haec verba cecidit et exspiravit et factus est timor magnus in omnes qui audierant

¹¹ et factus est timor magnus in universa ecclesia et in omnes qui audierunt haec

¹⁹ angelus autem Domini per noctem aperiens ianuas carceris et educens eos dixit

³¹ hunc Deus principem et salvatorem exaltavit dextera sua ad dandam paenitentiam Israhel et remissionem peccatorum

³ considerate ergo fratres viros ex vobis boni testimonii septem plenos Spiritu et sapientia quos constituamus super hoc opus

⁸ et dedit illi testamentum circumcisionis et sic genuit Isaac et circumcidit eum die octava et Isaac Iacob et Iacob duodecim patriarchas

⁴⁸ sed non Excelsus in manufactis habitat sicut propheta dicit

⁵⁵ cum autem esset plenus Spiritu Sancto intendens in caelum vidit gloriam Dei et Iesum stantem a dextris Dei

³⁶ et dum irent per viam venerunt ad quandam aquam et ait eunuchus ecce aqua quid prohibet me baptizari

⁶ :

³ vidit in visu manifeste quasi hora nona diei angelum Dei introeuntem ad se et dicentem sibi Corneli ⁴ at ille intuens eum timore correptus dixit quid est domine dixit autem illi orationes tuae et elemosynae tuae ascenderunt in memoriam in conspectu Dei

⁴ at ille intuens eum timore correptus dixit quid est domine dixit autem illi orationes tuae et elemosynae tuae ascenderunt in memoriam in conspectu Dei

¹⁷ et dum intra se haesitaret Petrus quidnam esset visio quam vidisset ecce viri qui missi erant a Cornelio inquirentes domum Simonis adstiterunt ad ianuam

³¹ Corneli exaudita est oratio tua et elemosynae tuae commemoratae sunt in conspectu Dei

³³ confestim igitur misi ad te et tu bene fecisti veniendo nunc ergo omnes nos in conspectu tuo adsumus audire omnia quaecumque tibi praecepta sunt a Domino

³⁹ et nos testes sumus omnium quae fecit in regione Iudaeorum et Hierusalem quem et occiderunt suspendentes in ligno ⁴⁰ hunc Deus suscitavit tertia die et dedit eum manifestum fieri ⁴¹ non omni populo sed testibus praeordinatis a Deo nobis qui manducavimus et bibimus cum illo postquam resurrexit a mortuis

⁴³ huic omnes prophetae testimonium perhibent remissionem peccatorum accipere per nomen eius omnes qui credunt in eum

⁴ incipiens autem Petrus exponebat illis ordinem dicens

²¹ et erat manus Domini cum eis multusque numerus credentium conversus est ad Dominum

¹⁷ annuens autem eis manu ut tacerent enarravit quomodo Dominus eduxisset eum de carcere dixitque nuntiate Iacobo et fratribus haec et egressus abiit in alium locum

²⁴ praedicante Iohanne ante faciem adventus eius baptismum paenitentiae omni populo Israhel ²⁵ cum impleret autem Iohannes cursum suum dicebat quem me arbitramini esse non sum ego sed ecce venit post me cuius non sum dignus calciamenta pedum solvere

³⁸ notum igitur sit vobis viri fratres quia per hunc vobis remissio peccatorum adnuntiatur ab omnibus quibus non potuistis in lege Mosi iustificari ³⁹ in hoc omnis qui credit iustificatur

¹⁹ propter quod ego iudico non inquietari eos qui ex gentibus convertuntur ad Deum

²⁵ placuit nobis collectis in unum eligere viros et mittere ad vos cum carissimis nostris Barnaba et Paulo

²⁸ visum est enim Spiritui Sancto et nobis nihil ultra inponere vobis oneris quam haec necessario

¹⁷ haec subsecuta Paulum et nos clamabat dicens isti homines servi Dei excelsi sunt qui adnuntiant vobis viam salutis

⁹ dixit autem Dominus nocte per visionem Paulo noli timere sed loquere et ne taceas ¹⁰ propter quod ego sum tecum et nemo adponetur tibi ut noceat te quoniam populus est mihi multus in hac civitate

¹⁰ propter quod ego sum tecum et nemo adponetur tibi ut noceat te quoniam populus est mihi multus in hac civitate

²⁵ hic erat edoctus viam Domini et fervens spiritu loquebatur et docebat diligenter ea quae sunt Iesu sciens tantum baptisma Iohannis

⁴ dixit autem Paulus Iohannes baptizavit baptisma paenitentiae populum dicens in eum qui venturus esset post ipsum ut crederent hoc est in Iesum

¹⁷ hoc autem notum factum est omnibus Iudaeis atque gentilibus qui habitabant Ephesi et cecidit timor super omnes illos et magnificabatur nomen Domini Iesu

³³ de turba autem detraxerunt Alexandrum propellentibus eum Iudaeis Alexander ergo manu silentio postulato volebat rationem reddere populo

⁴⁰ et cum ille permisisset Paulus stans in gradibus annuit manu ad plebem et magno silentio facto adlocutus est hebraea lingua dicens

¹ intendens autem concilium Paulus ait viri fratres ego omni conscientia bona conversatus sum ante Deum usque in hodiernum diem

²⁶ scribens epistulam continentem haec Claudius Lysias optimo praesidi Felici salutem

³ semper et ubique suscipimus optime Felix cum omni gratiarum actione

¹⁶ in hoc et ipse studeo sine offendiculo conscientiam habere ad Deum et ad homines semper

¹⁶ sed exsurge et sta super pedes tuos ad hoc enim apparui tibi ut constituam te ministrum et testem eorum quae vidisti et eorum quibus apparebo tibi

¹⁸ aperire oculos eorum ut convertantur a tenebris ad lucem et de potestate Satanae ad Deum ut accipiant remissionem peccatorum et sortem inter sanctos per fidem quae est in me

²⁵ at Paulus non insanio inquit optime Feste sed veritatis et sobrietatis verba eloquor

²⁴ dicens ne timeas Paule Caesari te oportet adsistere et ecce donavit tibi Deus omnes qui navigant tecum

²⁵ cumque invicem non essent consentientes discedebant dicente Paulo unum verbum quia bene Spiritus Sanctus locutus est per Esaiam prophetam ad patres nostros

² quod ante promiserat per prophetas suos in scripturis sanctis

² quod ante promiserat per prophetas suos in scripturis sanctis ³ de Filio suo qui factus est ex semine David secundum carnem ⁴ qui praedestinatus est Filius Dei in virtute secundum Spiritum sanctificationis ex resurrectione mortuorum Iesu Christi Domini nostri

²¹ quia cum cognovissent Deum non sicut Deum glorificaverunt aut gratias egerunt sed evanuerunt in cogitationibus suis et obscuratum est insipiens cor eorum

¹⁸ et nosti voluntatem et probas utiliora instructus per legem

³ quid enim si quidam illorum non crediderunt numquid incredulitas illorum fidem Dei evacuabit absit

⁹ quid igitur praecellimus eos nequaquam causati enim sumus Iudaeos et Graecos omnes sub peccato esse ¹⁰ sicut scriptum est quia non est iustus quisquam ¹¹ non est intellegens non est requirens Deum ¹² omnes declinaverunt simul inutiles facti sunt non est qui faciat bonum non est usque ad unum ¹³ sepulchrum patens est guttur eorum linguis suis dolose agebant venenum aspidum sub labiis eorum ¹⁴ quorum os maledictione et amaritudine plenum est ¹⁵ veloces pedes eorum ad effundendum sanguinem ¹⁶ contritio et infelicitas in viis eorum ¹⁷ et viam pacis non cognoverunt

¹⁷ et viam pacis non cognoverunt ¹⁸ non est timor Dei ante oculos eorum ¹⁹ scimus autem quoniam quaecumque lex loquitur his qui in lege sunt loquitur ut omne os obstruatur et subditus fiat omnis mundus Deo ²⁰ quia ex operibus legis non iustificabitur omnis caro coram illo per legem enim cognitio peccati ²¹ nunc autem sine lege iustitia Dei manifestata est testificata a lege et prophetis ²² iustitia autem Dei per fidem Iesu Christi super omnes qui credunt non enim est distinctio ²³ omnes enim peccaverunt et egent gloriam Dei ²⁴ iustificati gratis per gratiam ipsius per redemptionem quae est in Christo Iesu ²⁵ quem proposuit Deus propitiationem per fidem in sanguine ipsius ad ostensionem iustitiae suae propter remissionem praecedentium delictorum

²⁵ quem proposuit Deus propitiationem per fidem in sanguine ipsius ad ostensionem iustitiae suae propter remissionem praecedentium delictorum

⁶ sicut et David dicit beatitudinem hominis cui Deus accepto fert iustitiam sine operibus ⁷ beati quorum remissae sunt iniquitates et quorum tecta sunt peccata ⁸ beatus vir cui non inputabit Dominus peccatum

¹⁹ et non infirmatus fide consideravit corpus suum emortuum cum fere centum annorum esset et emortuam vulvam Sarrae ²⁰ in repromissione etiam Dei non haesitavit diffidentia sed confortatus est fide dans gloriam Deo ²¹ plenissime sciens quia quaecumque promisit potens est et facere

¹¹ non solum autem sed et gloriamur in Deo per Dominum nostrum Iesum Christum per quem nunc reconciliationem accepimus

²² nunc vero liberati a peccato servi autem facti Deo habetis fructum vestrum in sanctificationem finem vero vitam aeternam

¹⁵ non enim accepistis spiritum servitutis iterum in timore sed accepistis Spiritum adoptionis filiorum in quo clamamus Abba Pater

³¹ quid ergo dicemus ad haec si Deus pro nobis quis contra nos

⁵ quorum patres et ex quibus Christus secundum carnem qui est super omnia Deus benedictus in saecula amen ⁶ non autem quod exciderit verbum Dei non enim omnes qui ex Israhel hii sunt Israhel

²³ ut ostenderet divitias gloriae suae in vasa misericordiae quae praeparavit in gloriam

²⁸ secundum evangelium quidem inimici propter vos secundum electionem autem carissimi propter patres

²⁸ secundum evangelium quidem inimici propter vos secundum electionem autem carissimi propter patres ²⁹ sine paenitentia enim sunt dona et vocatio Dei

¹⁵ gaudere cum gaudentibus flere cum flentibus

¹⁶ ut sim minister Christi Iesu in gentibus sanctificans evangelium Dei ut fiat oblatio gentium accepta sanctificata in Spiritu Sancto

²⁶ videte enim vocationem vestram fratres quia non multi sapientes secundum carnem non multi potentes non multi nobiles

²⁶ videte enim vocationem vestram fratres quia non multi sapientes secundum carnem non multi potentes non multi nobiles ²⁷ sed quae stulta sunt mundi elegit Deus ut confundat sapientes et infirma mundi elegit Deus ut confundat fortia ²⁸ et ignobilia mundi et contemptibilia elegit Deus et quae non sunt ut ea quae sunt destrueret

³¹ ut quemadmodum scriptum est qui gloriatur in Domino glorietur

¹ sic nos existimet homo ut ministros Christi et dispensatores mysteriorum Dei

⁸ iam saturati estis iam divites facti estis sine nobis regnastis et utinam regnaretis ut et nos vobiscum regnaremus

⁹ an nescitis quia iniqui regnum Dei non possidebunt nolite errare neque fornicarii neque idolis servientes neque adulteri ¹⁰ neque molles neque masculorum concubitores neque fures neque avari neque ebriosi neque maledici neque rapaces regnum Dei possidebunt ¹¹ et haec quidam fuistis sed abluti estis sed sanctificati estis sed iustificati estis in nomine Domini nostri Iesu Christi et in Spiritu Dei nostri

⁴⁰ beatior autem erit si sic permanserit secundum meum consilium puto autem quod et ego Spiritum Dei habeo

² laudo autem vos fratres quod omnia mei memores estis et sicut tradidi vobis praecepta mea tenetis

²⁶ et si quid patitur unum membrum conpatiuntur omnia membra sive gloriatur unum membrum congaudent omnia membra

¹⁹ sed in ecclesia volo quinque verba sensu meo loqui ut et alios instruam quam decem milia verborum in lingua

²⁴ deinde finis cum tradiderit regnum Deo et Patri cum evacuaverit omnem principatum et potestatem et virtutem ²⁵ oportet autem illum regnare donec ponat omnes inimicos sub pedibus eius

¹² de Apollo autem fratre multum rogavi eum ut veniret ad vos cum fratribus et utique non fuit voluntas ut nunc veniret veniet autem cum ei vacuum fuerit

¹² nam gloria nostra haec est testimonium conscientiae nostrae quod in simplicitate et sinceritate Dei et non in sapientia carnali sed in gratia Dei conversati sumus in mundo abundantius autem ad vos

¹⁴ Deo autem gratias qui semper triumphat nos in Christo Iesu et odorem notitiae suae manifestat per nos in omni loco

⁵ et omnem altitudinem extollentem se adversus scientiam Dei et in captivitatem redigentes omnem intellectum in obsequium Christi

¹⁵ cum autem placuit ei qui me segregavit de utero matris meae et vocavit per gratiam suam

²⁰ vivo autem iam non ego vivit vero in me Christus quod autem nunc vivo in carne in fide vivo Filii Dei qui dilexit me et tradidit se ipsum pro me

¹⁵ fratres secundum hominem dico tamen hominis confirmatum testamentum nemo spernit aut superordinat ¹⁶ Abrahae dictae sunt promissiones et semini eius non dicit et seminibus quasi in multis sed quasi in uno et semini tuo qui est Christus ¹⁷ hoc autem dico testamentum confirmatum a Deo quae post quadringentos et triginta annos facta est lex non irritam facit ad evacuandam promissionem

²⁹ si autem vos Christi ergo Abrahae semen estis secundum promissionem heredes

⁴ at ubi venit plenitudo temporis misit Deus Filium suum factum ex muliere factum sub lege

⁶ communicet autem is qui catecizatur verbum ei qui se catecizat in omnibus bonis

¹⁶ et quicumque hanc regulam secuti fuerint pax super illos et misericordia et super Israhel Dei

³ benedictus Deus et Pater Domini nostri Iesu Christi qui benedixit nos in omni benedictione spiritali in caelestibus in Christo ⁴ sicut elegit nos in ipso ante mundi constitutionem ut essemus sancti et inmaculati in conspectu eius in caritate

⁶ in laudem gloriae gratiae suae in qua gratificavit nos in dilecto ⁷ in quo habemus redemptionem per sanguinem eius remissionem peccatorum secundum divitias gratiae eius

²⁰ quam operatus est in Christo suscitans illum a mortuis et constituens ad dexteram suam in caelestibus ²¹ supra omnem principatum et potestatem et virtutem et dominationem et omne nomen quod nominatur non solum in hoc saeculo sed et in futuro ²² et omnia subiecit sub pedibus eius et ipsum dedit caput supra omnia ecclesiae ²³ quae est corpus ipsius plenitudo eius qui omnia in omnibus adimpletur

³ in quibus et nos omnes aliquando conversati sumus in desideriis carnis nostrae facientes voluntates carnis et cogitationum et eramus natura filii irae sicut et ceteri ⁴ Deus autem qui dives est in misericordia propter nimiam caritatem suam qua dilexit nos ⁵ et cum essemus mortui peccatis convivificavit nos Christo gratia estis salvati

¹⁰ ipsius enim sumus factura creati in Christo Iesu in operibus bonis quae praeparavit Deus ut in illis ambulemus

⁷ cuius factus sum minister secundum donum gratiae Dei quae data est mihi secundum operationem virtutis eius ⁸ mihi omnium sanctorum minimo data est gratia haec in gentibus evangelizare ininvestigabiles divitias Christi

²⁰ ei autem qui potens est omnia facere superabundanter quam petimus aut intellegimus secundum virtutem quae operatur in nobis

¹¹ et ipse dedit quosdam quidem apostolos quosdam autem prophetas alios vero evangelistas alios autem pastores et doctores ¹² ad consummationem sanctorum in opus ministerii in aedificationem corporis Christi

²⁴ et induite novum hominem qui secundum Deum creatus est in iustitia et sanctitate veritatis

⁸ eratis enim aliquando tenebrae nunc autem lux in Domino ut filii lucis ambulate

¹⁴ propter quod dicit surge qui dormis et exsurge a mortuis et inluminabit tibi Christus

¹⁸ et nolite inebriari vino in quo est luxuria sed implemini Spiritu

⁸ testis enim mihi est Deus quomodo cupiam omnes vos in visceribus Christi Iesu

¹ si qua ergo consolatio in Christo si quod solacium caritatis si qua societas spiritus si quid viscera et miserationes

³ nihil per contentionem neque per inanem gloriam sed in humilitate superiores sibi invicem arbitrantes

⁹ propter quod et Deus illum exaltavit et donavit illi nomen super omne nomen ¹⁰ ut in nomine Iesu omne genu flectat caelestium et terrestrium et infernorum ¹¹ et omnis lingua confiteatur quia Dominus Iesus Christus in gloria est Dei Patris

¹⁵ ut sitis sine querella et simplices filii Dei sine reprehensione in medio nationis pravae et perversae inter quos lucetis sicut luminaria in mundo

³ nos enim sumus circumcisio qui spiritu Deo servimus et gloriamur in Christo Iesu et non in carne fiduciam habentes

⁵ circumcisus octava die ex genere Israhel de tribu Beniamin Hebraeus ex Hebraeis secundum legem Pharisaeus ⁶ secundum aemulationem persequens ecclesiam Dei secundum iustitiam quae in lege est conversatus sine querella ⁷ sed quae mihi fuerunt lucra haec arbitratus sum propter Christum detrimenta ⁸ verumtamen existimo omnia detrimentum esse propter eminentem scientiam Iesu Christi Domini mei propter quem omnia detrimentum feci et arbitror ut stercora ut Christum lucri faciam

⁸ verumtamen existimo omnia detrimentum esse propter eminentem scientiam Iesu Christi Domini mei propter quem omnia detrimentum feci et arbitror ut stercora ut Christum lucri faciam ⁹ et inveniar in illo non habens meam iustitiam quae ex lege est sed illam quae ex fide est Christi quae ex Deo est iustitia in fide

²¹ qui reformabit corpus humilitatis nostrae configuratum corpori claritatis suae secundum operationem qua possit etiam subicere sibi omnia

⁴ gaudete in Domino semper iterum dico gaudete

¹² gratias agentes Patri qui dignos nos fecit in partem sortis sanctorum in lumine

²² nunc autem reconciliavit in corpore carnis eius per mortem exhibere vos sanctos et inmaculatos et inreprehensibiles coram ipso ²³ si tamen permanetis in fide fundati et stabiles et inmobiles ab spe evangelii quod audistis quod praedicatum est in universa creatura quae sub caelo est cuius factus sum ego Paulus minister ²⁴ qui nunc gaudeo in passionibus pro vobis et adimpleo ea quae desunt passionum Christi in carne mea pro corpore eius quod est ecclesia ²⁵ cuius factus sum ego minister secundum dispensationem Dei quae data est mihi in vos ut impleam verbum Dei

¹² induite vos ergo sicut electi Dei sancti et dilecti viscera misericordiae benignitatem humilitatem modestiam patientiam ¹³ ad confirmanda corda vestra sine querella in sanctitate ante Deum et Patrem nostrum in adventu Domini nostri Iesu cum omnibus sanctis eius amen

¹ de cetero ergo fratres rogamus vos et obsecramus in Domino Iesu ut quemadmodum accepistis a nobis quomodo vos oporteat ambulare et placere Deo sicut et ambulatis ut abundetis magis

⁷ non enim vocavit nos Deus in inmunditia sed in sanctificatione

⁴ vos autem fratres non estis in tenebris ut vos dies ille tamquam fur conprehendat ⁵ omnes enim vos filii lucis estis et filii diei non sumus noctis neque tenebrarum

¹³ nos autem debemus gratias agere Deo semper pro vobis fratres dilecti a Deo quod elegerit nos Deus primitias in salutem in sanctificatione Spiritus et fide veritatis

¹ Paulus apostolus Christi Iesu secundum imperium Dei salvatoris nostri et Christi Iesu spei nostrae

³ hoc enim bonum est et acceptum coram salutari nostro Deo

¹⁶ et manifeste magnum est pietatis sacramentum quod manifestatum est in carne iustificatum est in spiritu apparuit angelis praedicatum est gentibus creditum est in mundo adsumptum est in gloria

⁷ non enim dedit nobis Deus spiritum timoris sed virtutis et dilectionis et sobrietatis

⁹ qui nos liberavit et vocavit vocatione sancta non secundum opera nostra sed secundum propositum suum et gratiam quae data est nobis in Christo Iesu ante tempora saecularia

¹³ si non credimus ille fidelis manet negare se ipsum non potest

²¹ si quis ergo emundaverit se ab istis erit vas in honorem sanctificatum et utile Domino ad omne opus bonum paratum

¹⁷ Dominus autem mihi adstitit et confortavit me ut per me praedicatio impleatur et audiant omnes gentes et liberatus sum de ore leonis

² in spem vitae aeternae quam promisit qui non mentitur Deus ante tempora saecularia ³ manifestavit autem temporibus suis verbum suum in praedicatione quae credita est mihi secundum praeceptum salvatoris nostri Dei

¹⁰ non fraudantes, sed in omnibus fidem bonam ostendentes ut doctrinam salutaris nostri Dei ornent in omnibus ¹¹ apparuit enim gratia Dei salutaris omnibus hominibus ¹² erudiens nos ut abnegantes impietatem et saecularia desideria sobrie et iuste et pie vivamus in hoc saeculo ¹³ expectantes beatam spem et adventum gloriae magni Dei et salvatoris nostri Iesu Christi

¹³ expectantes beatam spem et adventum gloriae magni Dei et salvatoris nostri Iesu Christi ¹⁴ qui dedit semet ipsum pro nobis ut nos redimeret ab omni iniquitate et mundaret sibi populum acceptabilem sectatorem bonorum operum

³ eramus enim et nos aliquando insipientes increduli errantes servientes desideriis et voluptatibus variis in malitia et invidia agentes odibiles odientes invicem ⁴ cum autem benignitas et humanitas apparuit salvatoris nostri Dei

⁴ cum autem benignitas et humanitas apparuit salvatoris nostri Dei ⁵ non ex operibus iustitiae quae fecimus nos sed secundum suam misericordiam salvos nos fecit per lavacrum regenerationis et renovationis Spiritus Sancti

⁵ non ex operibus iustitiae quae fecimus nos sed secundum suam misericordiam salvos nos fecit per lavacrum regenerationis et renovationis Spiritus Sancti ⁶ quem effudit in nos abunde per Iesum Christum salvatorem nostrum

⁶ quem effudit in nos abunde per Iesum Christum salvatorem nostrum ⁷ ut iustificati gratia ipsius heredes simus secundum spem vitae aeternae

² novissime diebus istis locutus est nobis in Filio quem constituit heredem universorum per quem fecit et saecula ³ qui cum sit splendor gloriae et figura substantiae eius portansque omnia verbo virtutis suae purgationem peccatorum faciens sedit ad dexteram Maiestatis in excelsis ⁴ tanto melior angelis effectus quanto differentius prae illis nomen hereditavit ⁵ cui enim dixit aliquando angelorum Filius meus es tu ego hodie genui te et rursum ego ero illi in Patrem et ipse erit mihi in Filium ⁶ et cum iterum introducit primogenitum in orbem terrae dicit et adorent eum omnes angeli Dei ⁷ et ad angelos quidem dicit qui facit angelos suos spiritus et ministros suos flammam ignis ⁸ ad Filium autem thronus tuus Deus in saeculum saeculi et virga aequitatis virga regni tui

⁸ ad Filium autem thronus tuus Deus in saeculum saeculi et virga aequitatis virga regni tui

¹⁴ nonne omnes sunt administratorii spiritus in ministerium missi propter eos qui hereditatem capient salutis

³ quomodo nos effugiemus si tantam neglexerimus salutem quae cum initium accepisset enarrari per Dominum ab eis qui audierunt in nos confirmata est

¹⁵ et liberaret eos qui timore mortis per totam vitam obnoxii erant servituti

⁷ quapropter sicut dicit Spiritus Sanctus hodie si vocem eius audieritis

¹⁴ habentes ergo pontificem magnum qui penetraverit caelos Iesum Filium Dei teneamus confessionem ¹⁵ non enim habemus pontificem qui non possit conpati infirmitatibus nostris temptatum autem per omnia pro similitudine absque peccato

¹³ Abrahae namque promittens Deus quoniam neminem habuit per quem iuraret maiorem iuravit per semet ipsum

¹³ Abrahae namque promittens Deus quoniam neminem habuit per quem iuraret maiorem iuravit per semet ipsum ¹⁴ dicens nisi benedicens benedicam te et multiplicans multiplicabo te ¹⁵ et sic longanimiter ferens adeptus est repromissionem ¹⁶ homines enim per maiorem sui iurant et omnis controversiae eorum finis ad confirmationem est iuramentum

¹⁶ homines enim per maiorem sui iurant et omnis controversiae eorum finis ad confirmationem est iuramentum ¹⁷ in quo abundantius volens Deus ostendere pollicitationis heredibus inmobilitatem consilii sui interposuit iusiurandum

¹⁷ in quo abundantius volens Deus ostendere pollicitationis heredibus inmobilitatem consilii sui interposuit iusiurandum ¹⁸ ut per duas res inmobiles quibus inpossibile est mentiri Deum fortissimum solacium habeamus qui confugimus ad tenendam propositam spem

¹⁸ ut per duas res inmobiles quibus inpossibile est mentiri Deum fortissimum solacium habeamus qui confugimus ad tenendam propositam spem

²⁶ talis enim decebat ut nobis esset pontifex sanctus innocens inpollutus segregatus a peccatoribus et excelsior caelis factus ²⁷ qui non habet cotidie necessitatem quemadmodum sacerdotes prius pro suis delictis hostias offerre deinde pro populi hoc enim fecit semel se offerendo ²⁸ lex enim homines constituit sacerdotes infirmitatem habentes sermo autem iurisiurandi qui post legem est Filium in aeternum perfectum

⁶ his vero ita conpositis in priori quidem tabernaculo semper introibant sacerdotes sacrificiorum officia consummantes

¹⁴ quanto magis sanguis Christi qui per Spiritum Sanctum semet ipsum obtulit inmaculatum Deo emundabit conscientiam vestram ab operibus mortuis ad serviendum Deo viventi

²⁴ non enim in manufactis sanctis Iesus introiit exemplaria verorum sed in ipsum caelum ut appareat nunc vultui Dei pro nobis

¹¹ fide et ipsa Sarra sterilis virtutem in conceptionem seminis accepit etiam praeter tempus aetatis quoniam fidelem credidit esse qui promiserat

² aspicientes in auctorem fidei et consummatorem Iesum qui pro proposito sibi gaudio sustinuit crucem confusione contempta atque in dextera sedis Dei sedit

⁶ ita ut confidenter dicamus Dominus mihi adiutor non timebo quid faciat mihi homo

⁹ glorietur autem frater humilis in exaltatione sua ¹⁰ dives autem in humilitate sua quoniam sicut flos faeni transibit

⁵ audite fratres mei dilectissimi nonne Deus elegit pauperes in hoc mundo divites in fide et heredes regni quod repromisit Deus diligentibus se ⁶ vos autem exhonorastis pauperem nonne divites per potentiam opprimunt vos et ipsi trahunt vos ad iudicia

¹⁰ humiliamini in conspectu Domini et exaltabit vos

¹ age nunc divites plorate ululantes in miseriis quae advenient vobis ² divitiae vestrae putrefactae sunt et vestimenta vestra a tineis comesta sunt ³ aurum et argentum vestrum eruginavit et erugo eorum in testimonium vobis erit et manducabit carnes vestras sicut ignis thesaurizastis in novissimis diebus ⁴ ecce merces operariorum qui messuerunt regiones vestras qui fraudatus est a vobis clamat et clamor ipsorum in aures Domini Sabaoth introiit ⁵ epulati estis super terram et in luxuriis enutristis corda vestra in die occisionis ⁶ addixistis occidistis iustum non resistit vobis

³ benedictus Deus et Pater Domini nostri Iesu Christi qui secundum magnam misericordiam suam regeneravit nos in spem vivam per resurrectionem Iesu Christi ex mortuis

⁸ quem cum non videritis diligitis in quem nunc quoque non videntes credentes autem exultatis laetitia inenarrabili et glorificata

¹² quibus revelatum est quia non sibi ipsis vobis autem ministrabant ea quae nunc nuntiata sunt vobis per eos qui evangelizaverunt vos Spiritu Sancto misso de caelo in quae desiderant angeli prospicere

¹⁴ quasi filii oboedientiae non configurati prioribus ignorantiae vestrae desideriis ¹⁵ sed secundum eum qui vocavit vos sanctum et ipsi sancti in omni conversatione sitis ¹⁶ quoniam scriptum est sancti eritis quia ego sanctus sum

⁹ vos autem genus electum regale sacerdotium gens sancta populus adquisitionis ut virtutes adnuntietis eius qui de tenebris vos vocavit in admirabile lumen suum

¹ seniores ergo qui in vobis sunt obsecro consenior et testis Christi passionum qui et eius quae in futuro revelanda est gloriae communicator

⁵ similiter adulescentes subditi estote senioribus omnes autem invicem humilitatem insinuate quia Deus superbis resistit humilibus autem dat gratiam

⁴ per quae maxima et pretiosa nobis promissa donavit ut per haec efficiamini divinae consortes naturae fugientes eius quae in mundo est concupiscentiae corruptionem ⁵ vos autem curam omnem subinferentes ministrate in fide vestra virtutem in virtute autem scientiam ⁶ in scientia autem abstinentiam in abstinentia autem patientiam in patientia autem pietatem ⁷ in pietate autem amorem fraternitatis in amore autem fraternitatis caritatem ⁸ haec enim vobis cum adsint et superent non vacuos nec sine fructu vos constituent in Domini nostri Iesu Christi cognitione

¹⁵ dabo autem operam et frequenter habere vos post obitum meum ut horum memoriam faciatis ¹⁶ non enim doctas fabulas secuti notam fecimus vobis Domini nostri Iesu Christi virtutem et praesentiam sed speculatores facti illius magnitudinis

¹⁶ non enim doctas fabulas secuti notam fecimus vobis Domini nostri Iesu Christi virtutem et praesentiam sed speculatores facti illius magnitudinis

¹⁶ non enim doctas fabulas secuti notam fecimus vobis Domini nostri Iesu Christi virtutem et praesentiam sed speculatores facti illius magnitudinis ¹⁷ accipiens enim a Deo Patre honorem et gloriam voce delapsa ad eum huiuscemodi a magnifica gloria hic est Filius meus dilectus in quo mihi conplacui ¹⁸ et hanc vocem nos audivimus de caelo adlatam cum essemus cum ipso in monte sancto ¹⁹ et habemus firmiorem propheticum sermonem cui bene facitis adtendentes quasi lucernae lucenti in caliginoso loco donec dies inlucescat et lucifer oriatur in cordibus vestris

¹⁹ et habemus firmiorem propheticum sermonem cui bene facitis adtendentes quasi lucernae lucenti in caliginoso loco donec dies inlucescat et lucifer oriatur in cordibus vestris

²¹ non enim voluntate humana adlata est aliquando prophetia sed Spiritu Sancto inspirati locuti sunt sancti Dei homines

¹¹ cum haec igitur omnia dissolvenda sint quales oportet esse vos in sanctis conversationibus et pietatibus ¹² expectantes et properantes in adventum Dei diei per quam caeli ardentes solventur et elementa ignis ardore tabescent ¹³ novos vero caelos et novam terram et promissa ipsius expectamus in quibus iustitia habitat ¹⁴ propter quod carissimi haec expectantes satis agite inmaculati et inviolati ei inveniri in pace

¹⁴ propter quod carissimi haec expectantes satis agite inmaculati et inviolati ei inveniri in pace

¹ quod fuit ab initio quod audivimus quod vidimus oculis nostris quod perspeximus et manus nostrae temptaverunt de verbo vitae ² et vita manifestata est et vidimus et testamur et adnuntiamus vobis vitam aeternam quae erat apud Patrem et apparuit nobis ³ quod vidimus et audivimus adnuntiamus et vobis ut et vos societatem habeatis nobiscum et societas nostra sit cum Patre et cum Filio eius Iesu Christo

⁵ et haec est adnuntiatio quam audivimus ab eo et adnuntiamus vobis quoniam Deus lux est et tenebrae in eo non sunt ullae ⁶ si dixerimus quoniam societatem habemus cum eo et in tenebris ambulamus mentimur et non facimus veritatem ⁷ si autem in luce ambulemus sicut et ipse est in luce societatem habemus ad invicem et sanguis Iesu Filii eius mundat nos ab omni peccato

³ et in hoc scimus quoniam cognovimus eum si mandata eius observemus

²⁸ et nunc filioli manete in eo ut cum apparuerit habeamus fiduciam et non confundamur ab eo in adventu eius ²⁹ si scitis quoniam iustus est scitote quoniam et omnis qui facit iustitiam ex ipso natus est

⁷ filioli nemo vos seducat qui facit iustitiam iustus est sicut et ille iustus est ⁸ qui facit peccatum ex diabolo est quoniam ab initio diabolus peccat in hoc apparuit Filius Dei ut dissolvat opera diaboli

¹⁷ qui habuerit substantiam mundi et viderit fratrem suum necesse habere et clauserit viscera sua ab eo quomodo caritas Dei manet in eo

⁹ in hoc apparuit caritas Dei in nobis quoniam Filium suum unigenitum misit Deus in mundum ut vivamus per eum ¹⁰ in hoc est caritas non quasi nos dilexerimus Deum sed quoniam ipse dilexit nos et misit Filium suum propitiationem pro peccatis nostris

²⁵ soli Deo salvatori nostro per Iesum Christum Dominum nostrum gloria magnificentia imperium et potestas ante omne saeculum et nunc et in omnia saecula amen

¹⁰ fui in spiritu in dominica die et audivi post me vocem magnam tamquam tubae

¹⁷ et cum vidissem eum cecidi ad pedes eius tamquam mortuus et posuit dexteram suam super me dicens noli timere ego sum primus et novissimus

¹⁰ nihil horum timeas quae passurus es ecce missurus est diabolus ex vobis in carcerem ut temptemini et habebitis tribulationem diebus decem esto fidelis usque ad mortem et dabo tibi coronam vitae

⁷ et angelo Philadelphiae ecclesiae scribe haec dicit sanctus et verus qui habet clavem David qui aperit et nemo cludit et cludit et nemo aperit

¹⁷ quia dicis quod dives sum et locupletatus et nullius egeo et nescis quia tu es miser et miserabilis et pauper et caecus et nudus ¹⁸ suadeo tibi emere a me aurum ignitum probatum ut locuples fias et vestimentis albis induaris et non appareat confusio nuditatis tuae et collyrio inungue oculos tuos ut videas ¹⁹ ego quos amo arguo et castigo aemulare ergo et paenitentiam age

⁸ et quattuor animalia singula eorum habebant alas senas et in circuitu et intus plena sunt oculis et requiem non habent die et nocte dicentia sanctus sanctus sanctus Dominus Deus omnipotens qui erat et qui est et qui venturus est

¹⁶ non esurient neque sitient amplius neque cadet super illos sol neque ullus aestus ¹⁷ quoniam agnus qui in medio throni est reget illos et deducet eos ad vitae fontes aquarum et absterget Deus omnem lacrimam ex oculis eorum

³ et alius angelus venit et stetit ante altare habens turibulum aureum et data sunt illi incensa multa ut daret orationibus sanctorum omnium super altare aureum quod est ante thronum

³ et alius angelus venit et stetit ante altare habens turibulum aureum et data sunt illi incensa multa ut daret orationibus sanctorum omnium super altare aureum quod est ante thronum ⁴ et ascendit fumus incensorum de orationibus sanctorum de manu angeli coram Deo

¹³ et sextus angelus tuba cecinit et audivi vocem unum ex cornibus altaris aurei quod est ante oculos Dei

¹¹ et post dies tres et dimidium spiritus vitae a Deo intravit in eos et steterunt super pedes suos et timor magnus cecidit super eos qui viderunt eos

¹⁵ et septimus angelus tuba cecinit et factae sunt voces magnae in caelo dicentes factum est regnum huius mundi Domini nostri et Christi eius et regnabit in saecula saeculorum

⁴ quis non timebit Domine et magnificabit nomen tuum quia solus pius quoniam omnes gentes venient et adorabunt in conspectu tuo quoniam iudicia tua manifestata sunt

⁸ ideo in una die venient plagae eius mors et luctus et fames et igni conburetur quia fortis est Deus qui iudicavit illam

⁵ et vox de throno exivit dicens laudem dicite Deo nostro omnes servi eius et qui timetis eum pusilli et magni

¹⁰ et cecidi ante pedes eius ut adorarem eum et dicit mihi vide ne feceris conservus tuus sum et fratrum tuorum habentium testimonium Iesu Deum adora testimonium enim Iesu est spiritus prophetiae

⁴ et vidi sedes et sederunt super eas et iudicium datum est illis et animas decollatorum propter testimonium Iesu et propter verbum Dei et qui non adoraverunt bestiam neque imaginem eius nec acceperunt caracterem in frontibus aut in manibus suis et vixerunt et regnaverunt cum Christo mille annis

⁴ et vidi sedes et sederunt super eas et iudicium datum est illis et animas decollatorum propter testimonium Iesu et propter verbum Dei et qui non adoraverunt bestiam neque imaginem eius nec acceperunt caracterem in frontibus aut in manibus suis et vixerunt et regnaverunt cum Christo mille annis ⁵ ceteri mortuorum non vixerunt donec consummentur mille anni haec est resurrectio prima ⁶ beatus et sanctus qui habet partem in resurrectione prima in his secunda mors non habet potestatem sed erunt sacerdotes Dei et Christi et regnabunt cum illo mille annis

³ et omne maledictum non erit amplius et sedes Dei et agni in illa erunt et servi eius servient illi ⁴ et videbunt faciem eius et nomen eius in frontibus eorum ⁵ et nox ultra non erit et non egebunt lumine lucernae neque lumine solis quoniam Dominus Deus inluminat illos et regnabunt in saecula saeculorum

¹⁶ ego Iesus misi angelum meum testificari vobis haec in ecclesiis ego sum radix et genus David stella splendida et matutina