Luke 24 Cross References - Vulgate

¹ una autem sabbati valde diluculo venerunt ad monumentum portantes quae paraverant aromata ² et invenerunt lapidem revolutum a monumento ³ et ingressae non invenerunt corpus Domini Iesu ⁴ et factum est dum mente consternatae essent de isto ecce duo viri steterunt secus illas in veste fulgenti ⁵ cum timerent autem et declinarent vultum in terram dixerunt ad illas quid quaeritis viventem cum mortuis ⁶ non est hic sed surrexit recordamini qualiter locutus est vobis cum adhuc in Galilaea esset ⁷ dicens quia oportet Filium hominis tradi in manus hominum peccatorum et crucifigi et die tertia resurgere ⁸ et recordatae sunt verborum eius ⁹ et regressae a monumento nuntiaverunt haec omnia illis undecim et ceteris omnibus ¹⁰ erat autem Maria Magdalene et Iohanna et Maria Iacobi et ceterae quae cum eis erant quae dicebant ad apostolos haec ¹¹ et visa sunt ante illos sicut deliramentum verba ista et non credebant illis ¹² Petrus autem surgens cucurrit ad monumentum et procumbens videt linteamina sola posita et abiit secum mirans quod factum fuerat ¹³ et ecce duo ex illis ibant ipsa die in castellum quod erat in spatio stadiorum sexaginta ab Hierusalem nomine Emmaus ¹⁴ et ipsi loquebantur ad invicem de his omnibus quae acciderant ¹⁵ et factum est dum fabularentur et secum quaererent et ipse Iesus adpropinquans ibat cum illis ¹⁶ oculi autem illorum tenebantur ne eum agnoscerent ¹⁷ et ait ad illos qui sunt hii sermones quos confertis ad invicem ambulantes et estis tristes ¹⁸ et respondens unus cui nomen Cleopas dixit ei tu solus peregrinus es in Hierusalem et non cognovisti quae facta sunt in illa his diebus ¹⁹ quibus ille dixit quae et dixerunt de Iesu Nazareno qui fuit vir propheta potens in opere et sermone coram Deo et omni populo ²⁰ et quomodo eum tradiderunt summi sacerdotum et principes nostri in damnationem mortis et crucifixerunt eum ²¹ nos autem sperabamus quia ipse esset redempturus Israhel et nunc super haec omnia tertia dies hodie quod haec facta sunt ²² sed et mulieres quaedam ex nostris terruerunt nos quae ante lucem fuerunt ad monumentum ²³ et non invento corpore eius venerunt dicentes se etiam visionem angelorum vidisse qui dicunt eum vivere ²⁴ et abierunt quidam ex nostris ad monumentum et ita invenerunt sicut mulieres dixerunt ipsum vero non viderunt ²⁵ et ipse dixit ad eos o stulti et tardi corde ad credendum in omnibus quae locuti sunt prophetae ²⁶ nonne haec oportuit pati Christum et ita intrare in gloriam suam ²⁷ et incipiens a Mose et omnibus prophetis interpretabatur illis in omnibus scripturis quae de ipso erant ²⁸ et adpropinquaverunt castello quo ibant et ipse se finxit longius ire ²⁹ et coegerunt illum dicentes mane nobiscum quoniam advesperascit et inclinata est iam dies et intravit cum illis ³⁰ et factum est dum recumberet cum illis accepit panem et benedixit ac fregit et porrigebat illis ³¹ et aperti sunt oculi eorum et cognoverunt eum et ipse evanuit ex oculis eorum ³² et dixerunt ad invicem nonne cor nostrum ardens erat in nobis dum loqueretur in via et aperiret nobis scripturas ³³ et surgentes eadem hora regressi sunt in Hierusalem et invenerunt congregatos undecim et eos qui cum ipsis erant ³⁴ dicentes quod surrexit Dominus vere et apparuit Simoni ³⁵ et ipsi narrabant quae gesta erant in via et quomodo cognoverunt eum in fractione panis ³⁶ dum haec autem loquuntur Iesus stetit in medio eorum et dicit eis pax vobis ego sum nolite timere ³⁷ conturbati vero et conterriti existimabant se spiritum videre ³⁸ et dixit eis quid turbati estis et cogitationes ascendunt in corda vestra ³⁹ videte manus meas et pedes quia ipse ego sum palpate et videte quia spiritus carnem et ossa non habet sicut me videtis habere ⁴⁰ et cum hoc dixisset ostendit eis manus et pedes ⁴¹ adhuc autem illis non credentibus et mirantibus prae gaudio dixit habetis hic aliquid quod manducetur ⁴² at illi obtulerunt ei partem piscis assi et favum mellis ⁴³ et cum manducasset coram eis sumens reliquias dedit eis ⁴⁴ et dixit ad eos haec sunt verba quae locutus sum ad vos cum adhuc essem vobiscum quoniam necesse est impleri omnia quae scripta sunt in lege Mosi et prophetis et psalmis de me ⁴⁵ tunc aperuit illis sensum ut intellegerent scripturas ⁴⁶ et dixit eis quoniam sic scriptum est et sic oportebat Christum pati et resurgere a mortuis die tertia ⁴⁷ et praedicari in nomine eius paenitentiam et remissionem peccatorum in omnes gentes incipientibus ab Hierosolyma ⁴⁸ vos autem estis testes horum ⁴⁹ et ego mitto promissum Patris mei in vos vos autem sedete in civitate quoadusque induamini virtutem ex alto ⁵⁰ eduxit autem eos foras in Bethaniam et elevatis manibus suis benedixit eis ⁵¹ et factum est dum benediceret illis recessit ab eis et ferebatur in caelum ⁵² et ipsi adorantes regressi sunt in Hierusalem cum gaudio magno ⁵³ et erant semper in templo laudantes et benedicentes Deum amen

⁵⁵ erant autem ibi mulieres multae a longe quae secutae erant Iesum a Galilaea ministrantes ei ⁵⁶ inter quas erat Maria Magdalene et Maria Iacobi et Ioseph mater et mater filiorum Zebedaei

¹ vespere autem sabbati quae lucescit in primam sabbati venit Maria Magdalene et altera Maria videre sepulchrum ² et ecce terraemotus factus est magnus angelus enim Domini descendit de caelo et accedens revolvit lapidem et sedebat super eum ³ erat autem aspectus eius sicut fulgur et vestimentum eius sicut nix ⁴ prae timore autem eius exterriti sunt custodes et facti sunt velut mortui ⁵ respondens autem angelus dixit mulieribus nolite timere vos scio enim quod Iesum qui crucifixus est quaeritis ⁶ non est hic surrexit enim sicut dixit venite videte locum ubi positus erat Dominus ⁷ et cito euntes dicite discipulis eius quia surrexit et ecce praecedit vos in Galilaeam ibi eum videbitis ecce praedixi vobis ⁸ et exierunt cito de monumento cum timore et magno gaudio currentes nuntiare discipulis eius

⁴⁰ erant autem et mulieres de longe aspicientes inter quas et Maria Magdalene et Maria Iacobi minoris et Ioseph mater et Salome

¹ et cum transisset sabbatum Maria Magdalene et Maria Iacobi et Salome emerunt aromata ut venientes unguerent eum ² et valde mane una sabbatorum veniunt ad monumentum orto iam sole ³ et dicebant ad invicem quis revolvet nobis lapidem ab ostio monumenti ⁴ et respicientes vident revolutum lapidem erat quippe magnus valde ⁵ et introeuntes in monumento viderunt iuvenem sedentem in dextris coopertum stola candida et obstipuerunt ⁶ qui dicit illis nolite expavescere Iesum quaeritis Nazarenum crucifixum surrexit non est hic ecce locus ubi posuerunt eum ⁷ sed ite et dicite discipulis eius et Petro quia praecedit vos in Galilaeam ibi eum videbitis sicut dixit vobis ⁸ at illae exeuntes fugerunt de monumento invaserat enim eas tremor et pavor et nemini quicquam dixerunt timebant enim

² et mulieres aliquae quae erant curatae ab spiritibus malignis et infirmitatibus Maria quae vocatur Magdalene de qua daemonia septem exierant ³ et Iohanna uxor Chuza procuratoris Herodis et Susanna et aliae multae quae ministrabant eis de facultatibus suis

⁵⁵ subsecutae autem mulieres quae cum ipso venerant de Galilaea viderunt monumentum et quemadmodum positum erat corpus eius ⁵⁶ et revertentes paraverunt aromata et unguenta et sabbato quidem siluerunt secundum mandatum

¹⁰ erat autem Maria Magdalene et Iohanna et Maria Iacobi et ceterae quae cum eis erant quae dicebant ad apostolos haec

¹ una autem sabbati Maria Magdalene venit mane cum adhuc tenebrae essent ad monumentum et videt lapidem sublatum a monumento ² cucurrit ergo et venit ad Simonem Petrum et ad alium discipulum quem amabat Iesus et dicit eis tulerunt Dominum de monumento et nescimus ubi posuerunt eum

⁶⁰ et posuit illud in monumento suo novo quod exciderat in petra et advolvit saxum magnum ad ostium monumenti et abiit ⁶¹ erat autem ibi Maria Magdalene et altera Maria sedentes contra sepulchrum ⁶² altera autem die quae est post parasceven convenerunt principes sacerdotum et Pharisaei ad Pilatum ⁶³ dicentes domine recordati sumus quia seductor ille dixit adhuc vivens post tres dies resurgam ⁶⁴ iube ergo custodiri sepulchrum usque in diem tertium ne forte veniant discipuli eius et furentur eum et dicant plebi surrexit a mortuis et erit novissimus error peior priore ⁶⁵ ait illis Pilatus habetis custodiam ite custodite sicut scitis ⁶⁶ illi autem abeuntes munierunt sepulchrum signantes lapidem cum custodibus

² et ecce terraemotus factus est magnus angelus enim Domini descendit de caelo et accedens revolvit lapidem et sedebat super eum

⁴⁶ Ioseph autem mercatus sindonem et deponens eum involvit sindone et posuit eum in monumento quod erat excisum de petra et advolvit lapidem ad ostium monumenti ⁴⁷ Maria autem Magdalene et Maria Ioseph aspiciebant ubi poneretur

³ et dicebant ad invicem quis revolvet nobis lapidem ab ostio monumenti ⁴ et respicientes vident revolutum lapidem erat quippe magnus valde ⁵ et cum venissent discipuli eius trans fretum obliti sunt panes accipere

²³ et non invento corpore eius venerunt dicentes se etiam visionem angelorum vidisse qui dicunt eum vivere

⁶ venit ergo Simon Petrus sequens eum et introivit in monumentum et videt linteamina posita ⁷ et sudarium quod fuerat super caput eius non cum linteaminibus positum sed separatim involutum in unum locum

² cumque elevasset oculos apparuerunt ei tres viri stantes propter eum quos cum vidisset cucurrit in occursum eorum de ostio tabernaculi et adoravit in terra

² et ecce terraemotus factus est magnus angelus enim Domini descendit de caelo et accedens revolvit lapidem et sedebat super eum ³ erat autem aspectus eius sicut fulgur et vestimentum eius sicut nix ⁴ prae timore autem eius exterriti sunt custodes et facti sunt velut mortui ⁵ respondens autem angelus dixit mulieribus nolite timere vos scio enim quod Iesum qui crucifixus est quaeritis ⁶ non est hic surrexit enim sicut dixit venite videte locum ubi positus erat Dominus

⁵ et introeuntes in monumento viderunt iuvenem sedentem in dextris coopertum stola candida et obstipuerunt

¹¹ Maria autem stabat ad monumentum foris plorans dum ergo fleret inclinavit se et prospexit in monumentum ¹² et vidit duos angelos in albis sedentes unum ad caput et unum ad pedes ubi positum fuerat corpus Iesu

¹⁰ cumque intuerentur in caelum eunte illo ecce duo viri adstiterunt iuxta illos in vestibus albis

¹⁷ et venit et stetit iuxta ubi ego stabam cumque venisset pavens corrui in faciem meam et ait ad me intellege fili hominis quoniam in tempore finis conplebitur visio ¹⁸ cumque loqueretur ad me conlapsus sum pronus in terram et tetigit me et statuit me in gradu meo

⁷ vidi autem ego Danihel solus visionem porro viri qui erant mecum non viderunt sed terror nimius inruit super eos et fugerunt in absconditum ⁸ ego autem relictus solus vidi visionem grandem hanc et non remansit in me fortitudo sed et species mea inmutata est in me et emarcui nec habui quicquam virium ⁹ et audivi vocem sermonum eius et audiens iacebam consternatus super faciem meam vultusque meus herebat terrae ¹⁰ et ecce manus tetigit me et erexit me super genua mea et super articulos manuum mearum ¹¹ et dixit ad me Danihel vir desideriorum intellege verba quae ego loquor ad te et sta in gradu tuo nunc enim sum missus ad te cumque dixisset mihi sermonem istum steti tremens ¹² et ait ad me noli metuere Danihel quia ex die primo quo posuisti cor tuum ad intellegendum ut te adfligeres in conspectu Dei tui exaudita sunt verba tua et ego veni propter sermones tuos

¹⁶ et ecce quasi similitudo filii hominis tetigit labia mea et aperiens os meum locutus sum et dixi ad eum qui stabat contra me domine mi in visione tua dissolutae sunt conpages meae et nihil in me remansit virium

¹⁹ et dixit noli timere vir desideriorum pax tibi confortare et esto robustus cumque loqueretur mecum convalui et dixi loquere domine mi quia confortasti me

³ erat autem aspectus eius sicut fulgur et vestimentum eius sicut nix ⁴ prae timore autem eius exterriti sunt custodes et facti sunt velut mortui ⁵ respondens autem angelus dixit mulieribus nolite timere vos scio enim quod Iesum qui crucifixus est quaeritis

⁵ et introeuntes in monumento viderunt iuvenem sedentem in dextris coopertum stola candida et obstipuerunt ⁶ qui dicit illis nolite expavescere Iesum quaeritis Nazarenum crucifixum surrexit non est hic ecce locus ubi posuerunt eum

¹² et Zaccharias turbatus est videns et timor inruit super eum ¹³ ait autem ad illum angelus ne timeas Zaccharia quoniam exaudita est deprecatio tua et uxor tua Elisabeth pariet tibi filium et vocabis nomen eius Iohannem

²⁹ quae cum vidisset turbata est in sermone eius et cogitabat qualis esset ista salutatio

³ vidit in visu manifeste quasi hora nona diei angelum Dei introeuntem ad se et dicentem sibi Corneli ⁴ at ille intuens eum timore correptus dixit quid est domine dixit autem illi orationes tuae et elemosynae tuae ascenderunt in memoriam in conspectu Dei

⁸ et hic quidem decimas morientes homines accipiunt ibi autem contestatus quia vivit

¹⁸ et vivus et fui mortuus et ecce sum vivens in saecula saeculorum et habeo claves mortis et inferni

⁸ et angelo Zmyrnae ecclesiae scribe haec dicit primus et novissimus qui fuit mortuus et vivit

⁴⁰ sicut enim fuit Ionas in ventre ceti tribus diebus et tribus noctibus sic erit Filius hominis in corde terrae tribus diebus et tribus noctibus

²¹ exinde coepit Iesus ostendere discipulis suis quia oporteret eum ire Hierosolymam et multa pati a senioribus et scribis et principibus sacerdotum et occidi et tertia die resurgere

²² conversantibus autem eis in Galilaea dixit illis Iesus Filius hominis tradendus est in manus hominum ²³ et occident eum et tertio die resurget et contristati sunt vehementer

¹⁸ ecce ascendimus Hierosolymam et Filius hominis tradetur principibus sacerdotum et scribis et condemnabunt eum morte ¹⁹ et tradent eum gentibus ad deludendum et flagellandum et crucifigendum et tertia die resurget

⁶³ dicentes domine recordati sumus quia seductor ille dixit adhuc vivens post tres dies resurgam

⁶ non est hic surrexit enim sicut dixit venite videte locum ubi positus erat Dominus

³¹ et coepit docere illos quoniam oportet Filium hominis multa pati et reprobari a senioribus et a summis sacerdotibus et scribis et occidi et post tres dies resurgere

⁹ et descendentibus illis de monte praecepit illis ne cui quae vidissent narrarent nisi cum Filius hominis a mortuis resurrexerit ¹⁰ et verbum continuerunt apud se conquirentes quid esset cum a mortuis resurrexerit

³⁰ et inde profecti praetergrediebantur Galilaeam nec volebat quemquam scire ³¹ docebat autem discipulos suos et dicebat illis quoniam Filius hominis tradetur in manus hominum et occident eum et occisus tertia die resurget ³² at illi ignorabant verbum et timebant eum interrogare

³³ quia ecce ascendimus in Hierosolyma et Filius hominis tradetur principibus sacerdotum et scribis et senioribus et damnabunt eum morti et tradent eum gentibus ³⁴ et inludent ei et conspuent eum et flagellabunt eum et interficient eum et tertia die resurget

²² dicens quia oportet Filium hominis multa pati et reprobari a senioribus et principibus sacerdotum et scribis et occidi et tertia die resurgere

⁴⁴ stupebant autem omnes in magnitudine Dei omnibusque mirantibus in omnibus quae faciebat dixit ad discipulos suos ponite vos in cordibus vestris sermones istos Filius enim hominis futurum est ut tradatur in manus hominum

³¹ adsumpsit autem Iesus duodecim et ait illis ecce ascendimus Hierosolyma et consummabuntur omnia quae scripta sunt per prophetas de Filio hominis ³² tradetur enim gentibus et inludetur et flagellabitur et conspuetur ³³ et postquam flagellaverint occident eum et die tertia resurget

⁴⁴ et dixit ad eos haec sunt verba quae locutus sum ad vos cum adhuc essem vobiscum quoniam necesse est impleri omnia quae scripta sunt in lege Mosi et prophetis et psalmis de me ⁴⁵ tunc aperuit illis sensum ut intellegerent scripturas ⁴⁶ et dixit eis quoniam sic scriptum est et sic oportebat Christum pati et resurgere a mortuis die tertia

¹⁹ respondit Iesus et dixit eis solvite templum hoc et in tribus diebus excitabo illud ²⁰ dixerunt ergo Iudaei quadraginta et sex annis aedificatum est templum hoc et tu tribus diebus excitabis illud ²¹ ille autem dicebat de templo corporis sui ²² cum ergo resurrexisset a mortuis recordati sunt discipuli eius quia hoc dicebat et crediderunt scripturae et sermoni quem dixit Iesus

¹⁶ haec non cognoverunt discipuli eius primum sed quando glorificatus est Iesus tunc recordati sunt quia haec erant scripta de eo et haec fecerunt ei

²⁶ paracletus autem Spiritus Sanctus quem mittet Pater in nomine meo ille vos docebit omnia et suggeret vobis omnia quaecumque dixero vobis

¹⁰ illa vadens nuntiavit his qui cum eo fuerant lugentibus et flentibus

²² sed et mulieres quaedam ex nostris terruerunt nos quae ante lucem fuerunt ad monumentum ²³ et non invento corpore eius venerunt dicentes se etiam visionem angelorum vidisse qui dicunt eum vivere ²⁴ et abierunt quidam ex nostris ad monumentum et ita invenerunt sicut mulieres dixerunt ipsum vero non viderunt

⁵⁶ inter quas erat Maria Magdalene et Maria Iacobi et Ioseph mater et mater filiorum Zebedaei

³⁰ et convenientes apostoli ad Iesum renuntiaverunt illi omnia quae egerant et docuerant

⁴⁰ erant autem et mulieres de longe aspicientes inter quas et Maria Magdalene et Maria Iacobi minoris et Ioseph mater et Salome ⁴¹ et cum esset in Galilaea sequebantur eum et ministrabant ei et aliae multae quae simul cum eo ascenderant Hierosolyma

⁹ surgens autem mane prima sabbati apparuit primo Mariae Magdalenae de qua eiecerat septem daemonia ¹⁰ illa vadens nuntiavit his qui cum eo fuerant lugentibus et flentibus ¹¹ et illi audientes quia viveret et visus esset ab ea non crediderunt

¹¹ Maria autem stabat ad monumentum foris plorans dum ergo fleret inclinavit se et prospexit in monumentum ¹² et vidit duos angelos in albis sedentes unum ad caput et unum ad pedes ubi positum fuerat corpus Iesu ¹³ dicunt ei illi mulier quid ploras dicit eis quia tulerunt Dominum meum et nescio ubi posuerunt eum ¹⁴ haec cum dixisset conversa est retrorsum et videt Iesum stantem et non sciebat quia Iesus est ¹⁵ dicit ei Iesus mulier quid ploras quem quaeris illa existimans quia hortulanus esset dicit ei domine si tu sustulisti eum dicito mihi ubi posuisti eum et ego eum tollam ¹⁶ dicit ei Iesus Maria conversa illa dicit ei rabboni quod dicitur magister ¹⁷ dicit ei Iesus noli me tangere nondum enim ascendi ad Patrem meum vade autem ad fratres meos et dic eis ascendo ad Patrem meum et Patrem vestrum et Deum meum et Deum vestrum ¹⁸ venit Maria Magdalene adnuntians discipulis quia vidi Dominum et haec dixit mihi

¹⁴ egressus itaque Loth locutus est ad generos suos qui accepturi erant filias eius et dixit surgite egredimini de loco isto quia delebit Dominus civitatem hanc et visus est eis quasi ludens loqui

² respondens unus de ducibus super cuius manum rex incumbebat homini Dei ait si Dominus fecerit etiam cataractas in caelo numquid poterit esse quod loqueris qui ait videbis oculis tuis et inde non comedes

¹⁶ et cum invocantem exaudierit me non credo quod audierit vocem meam

¹ canticum graduum cum converteret Dominus captivitatem Sion facti sumus quasi somniantes

¹¹ et illi audientes quia viveret et visus esset ab ea non crediderunt

²⁵ et ipse dixit ad eos o stulti et tardi corde ad credendum in omnibus quae locuti sunt prophetae

⁹ et exiens sequebatur et nesciebat quia verum est quod fiebat per angelum aestimabat autem se visum videre

³ exiit ergo Petrus et ille alius discipulus et venerunt ad monumentum ⁴ currebant autem duo simul et ille alius discipulus praecucurrit citius Petro et venit primus ad monumentum ⁵ et cum se inclinasset videt posita linteamina non tamen introivit ⁶ venit ergo Simon Petrus sequens eum et introivit in monumentum et videt linteamina posita ⁷ et sudarium quod fuerat super caput eius non cum linteaminibus positum sed separatim involutum in unum locum ⁸ tunc ergo introivit et ille discipulus qui venerat primus ad monumentum et vidit et credidit ⁹ nondum enim sciebant scripturam quia oportet eum a mortuis resurgere ¹⁰ abierunt ergo iterum ad semet ipsos discipuli

¹² post haec autem duobus ex eis ambulantibus ostensus est in alia effigie euntibus in villam ¹³ et illi euntes nuntiaverunt ceteris nec illis crediderunt

¹⁸ et respondens unus cui nomen Cleopas dixit ei tu solus peregrinus es in Hierusalem et non cognovisti quae facta sunt in illa his diebus

⁷ et narrabis ea filiis tuis et meditaberis sedens in domo tua et ambulans in itinere dormiens atque consurgens

⁶ ego enim Dominus et non mutor et vos filii Iacob non estis consumpti

⁴⁵ bonus homo de bono thesauro cordis sui profert bonum et malus homo de malo profert malum ex abundantia enim cordis os loquitur

²⁰ ubi enim sunt duo vel tres congregati in nomine meo ibi sum in medio eorum

³⁶ dum haec autem loquuntur Iesus stetit in medio eorum et dicit eis pax vobis ego sum nolite timere

¹⁸ non relinquam vos orfanos veniam ad vos ¹⁹ adhuc modicum et mundus me iam non videt vos autem videtis me quia ego vivo et vos vivetis

¹⁸ hostes vero descenderunt ad eum porro Heliseus oravit Dominum dicens percute obsecro gentem hanc caecitate percussitque eos Dominus ne viderent iuxta verbum Helisei ¹⁹ dixit autem ad eos Heliseus non est haec via nec ista est civitas sequimini me et ostendam vobis virum quem quaeritis duxit ergo eos in Samariam ²⁰ cumque ingressi fuissent in Samaria dixit Heliseus Domine aperi oculos istorum ut videant aperuitque Dominus oculos eorum et viderunt esse se in medio Samariae

¹² post haec autem duobus ex eis ambulantibus ostensus est in alia effigie euntibus in villam

³¹ et aperti sunt oculi eorum et cognoverunt eum et ipse evanuit ex oculis eorum

¹⁴ haec cum dixisset conversa est retrorsum et videt Iesum stantem et non sciebat quia Iesus est

⁴ mane autem iam facto stetit Iesus in litore non tamen cognoverunt discipuli quia Iesus est

⁴ et dixit Dominus ad eum transi per mediam civitatem in medio Hierusalem et signa thau super frontes virorum gementium et dolentium super cunctis abominationibus quae fiunt in medio eius ⁵ et illis dixit audiente me transite per civitatem sequentes eum et percutite non parcat oculus vester neque misereamini ⁶ senem adulescentulum et virginem parvulum et mulieres interficite usque ad internicionem omnem autem super quem videritis thau ne occidatis et a sanctuario meo incipite coeperunt ergo a viris senioribus qui erant ante faciem domus

⁶ sed quia haec locutus sum vobis tristitia implevit cor vestrum

²⁰ amen amen dico vobis quia plorabitis et flebitis vos mundus autem gaudebit vos autem contristabimini sed tristitia vestra vertetur in gaudium ²¹ mulier cum parit tristitiam habet quia venit hora eius cum autem pepererit puerum iam non meminit pressurae propter gaudium quia natus est homo in mundum ²² et vos igitur nunc quidem tristitiam habetis iterum autem videbo vos et gaudebit cor vestrum et gaudium vestrum nemo tollit a vobis

²⁵ stabant autem iuxta crucem Iesu mater eius et soror matris eius Maria Cleopae et Maria Magdalene

¹¹ populi autem dicebant hic est Iesus propheta a Nazareth Galilaeae

²⁴ dicens quid nobis et tibi Iesu Nazarene venisti perdere nos scio qui sis Sanctus Dei

¹⁶ accepit autem omnes timor et magnificabant Deum dicentes quia propheta magnus surrexit in nobis et quia Deus visitavit plebem suam

² hic venit ad eum nocte et dixit ei rabbi scimus quia a Deo venisti magister nemo enim potest haec signa facere quae tu facis nisi fuerit Deus cum eo

¹⁹ dicit ei mulier Domine video quia propheta es tu

¹⁴ illi ergo homines cum vidissent quod fecerat signum dicebant quia hic est vere propheta qui venturus est in mundum

⁴⁰ ex illa ergo turba cum audissent hos sermones eius dicebant hic est vere propheta ⁴¹ alii dicebant hic est Christus quidam autem dicebant numquid a Galilaea Christus venit ⁴² nonne scriptura dicit quia ex semine David et Bethleem castello ubi erat David venit Christus

⁵² responderunt et dixerunt ei numquid et tu Galilaeus es scrutare et vide quia propheta a Galilaea non surgit

²² viri israhelitae audite verba haec Iesum Nazarenum virum adprobatum a Deo in vobis virtutibus et prodigiis et signis quae fecit per illum Deus in medio vestri sicut vos scitis

²² et eruditus est Moses omni sapientia Aegyptiorum et erat potens in verbis et in operibus suis

³⁸ Iesum a Nazareth quomodo unxit eum Deus Spiritu Sancto et virtute qui pertransivit benefaciendo et sanando omnes oppressos a diabolo quoniam Deus erat cum illo

¹ mane autem facto consilium inierunt omnes principes sacerdotum et seniores populi adversus Iesum ut eum morti traderent ² et vinctum adduxerunt eum et tradiderunt Pontio Pilato praesidi

²⁰ princeps autem sacerdotum et seniores persuaserunt populis ut peterent Barabban Iesum vero perderent

¹ et confestim mane consilium facientes summi sacerdotes cum senioribus et scribis et universo concilio vincientes Iesum duxerunt et tradiderunt Pilato

⁶⁶ et ut factus est dies convenerunt seniores plebis et principes sacerdotum et scribae et duxerunt illum in concilium suum dicentes si tu es Christus dic nobis

¹³ Pilatus autem convocatis principibus sacerdotum et magistratibus et plebe

¹³ Deus Abraham et Deus Isaac et Deus Iacob Deus patrum nostrorum glorificavit Filium suum Iesum quem vos quidem tradidistis et negastis ante faciem Pilati iudicante illo dimitti ¹⁴ vos autem sanctum et iustum negastis et petistis virum homicidam donari vobis ¹⁵ auctorem vero vitae interfecistis quem Deus suscitavit a mortuis cuius nos testes sumus

⁸ tunc Petrus repletus Spiritu Sancto dixit ad eos principes populi et seniores ⁹ si nos hodie diiudicamur in benefacto hominis infirmi in quo iste salvus factus est ¹⁰ notum sit omnibus vobis et omni plebi Israhel quia in nomine Iesu Christi Nazareni quem vos crucifixistis quem Deus suscitavit a mortuis in hoc iste adstat coram vobis sanus

²⁷ convenerunt enim vere in civitate ista adversus sanctum puerum tuum Iesum quem unxisti Herodes et Pontius Pilatus cum gentibus et populis Israhel ²⁸ facere quae manus tua et consilium decreverunt fieri

³⁰ Deus patrum nostrorum suscitavit Iesum quem vos interemistis suspendentes in ligno ³¹ hunc Deus principem et salvatorem exaltavit dextera sua ad dandam paenitentiam Israhel et remissionem peccatorum

²⁷ qui enim habitabant Hierusalem et principes eius hunc ignorantes et voces prophetarum quae per omne sabbatum leguntur iudicantes impleverunt ²⁸ et nullam causam mortis invenientes in eum petierunt a Pilato ut interficerent eum ²⁹ cumque consummassent omnia quae de eo scripta erant deponentes eum de ligno posuerunt in monumento

⁸ et ipse redimet Israhel ex omnibus iniquitatibus eius

²⁰ et venerit Sion redemptor et eis qui redeunt ab iniquitate in Iacob dicit Dominus

⁶⁸ benedictus Deus Israhel quia visitavit et fecit redemptionem plebi suae

³⁸ et haec ipsa hora superveniens confitebatur Domino et loquebatur de illo omnibus qui expectabant redemptionem Hierusalem

⁶ igitur qui convenerant interrogabant eum dicentes Domine si in tempore hoc restitues regnum Israhel

¹⁸ scientes quod non corruptibilibus argento vel auro redempti estis de vana vestra conversatione paternae traditionis ¹⁹ sed pretioso sanguine quasi agni incontaminati et inmaculati Christi

⁹ et cantant novum canticum dicentes dignus es accipere librum et aperire signacula eius quoniam occisus es et redemisti nos Deo in sanguine tuo ex omni tribu et lingua et populo et natione

⁹ surgens autem mane prima sabbati apparuit primo Mariae Magdalenae de qua eiecerat septem daemonia ¹⁰ illa vadens nuntiavit his qui cum eo fuerant lugentibus et flentibus

¹ una autem sabbati valde diluculo venerunt ad monumentum portantes quae paraverant aromata ² et invenerunt lapidem revolutum a monumento ³ et ingressae non invenerunt corpus Domini Iesu ⁴ et factum est dum mente consternatae essent de isto ecce duo viri steterunt secus illas in veste fulgenti ⁵ cum timerent autem et declinarent vultum in terram dixerunt ad illas quid quaeritis viventem cum mortuis ⁶ non est hic sed surrexit recordamini qualiter locutus est vobis cum adhuc in Galilaea esset ⁷ dicens quia oportet Filium hominis tradi in manus hominum peccatorum et crucifigi et die tertia resurgere ⁸ et recordatae sunt verborum eius ⁹ et regressae a monumento nuntiaverunt haec omnia illis undecim et ceteris omnibus ¹⁰ erat autem Maria Magdalene et Iohanna et Maria Iacobi et ceterae quae cum eis erant quae dicebant ad apostolos haec ¹¹ et visa sunt ante illos sicut deliramentum verba ista et non credebant illis

¹⁸ venit Maria Magdalene adnuntians discipulis quia vidi Dominum et haec dixit mihi

¹² Petrus autem surgens cucurrit ad monumentum et procumbens videt linteamina sola posita et abiit secum mirans quod factum fuerat

¹ una autem sabbati Maria Magdalene venit mane cum adhuc tenebrae essent ad monumentum et videt lapidem sublatum a monumento ² cucurrit ergo et venit ad Simonem Petrum et ad alium discipulum quem amabat Iesus et dicit eis tulerunt Dominum de monumento et nescimus ubi posuerunt eum

¹⁸ et ait illis sic et vos inprudentes estis non intellegitis quia omne extrinsecus introiens in hominem non potest eum communicare

¹⁷ quo cognito Iesus ait illis quid cogitatis quia panes non habetis nondum cognoscitis nec intellegitis adhuc caecatum habetis cor vestrum ¹⁸ oculos habentes non videtis et aures habentes non auditis nec recordamini

¹⁹ qui respondens eis dicit o generatio incredula quamdiu apud vos ero quamdiu vos patiar adferte illum ad me

¹⁴ novissime recumbentibus illis undecim apparuit et exprobravit incredulitatem illorum et duritiam cordis quia his qui viderant eum resurrexisse non crediderant

¹¹ de quo grandis nobis sermo et ininterpretabilis ad dicendum quoniam inbecilles facti estis ad audiendum ¹² etenim cum deberetis magistri esse propter tempus rursum indigetis ut vos doceamini quae sint elementa exordii sermonum Dei et facti estis quibus lacte opus sit non solido cibo

¹ victori pro cervo matutino canticum Deus Deus meus quare dereliquisti me longe a salute mea verba rugitus mei ² Deus meus clamabo per diem et non exaudies et nocte nec est silentium mihi ³ et tu sancte habitator Laus Israhel ⁴ in te confisi sunt patres nostri confisi sunt et salvasti eos ⁵ ad te clamaverunt et salvati sunt in te confisi sunt et non sunt confusi ⁶ ego autem sum vermis et non homo obprobrium hominum et dispectio plebis ⁷ omnes videntes me subsannant me dimittunt labium movent caput ⁸ confugit ad Dominum salvet eum liberet eum quoniam vult eum ⁹ tu autem propugnator meus ex utero fiducia mea ab uberibus matris meae ¹⁰ in te proiectus sum ex vulva de ventre matris meae Deus meus es tu ¹¹ ne longe fias a me quoniam tribulatio proxima est quoniam non est adiutor ¹² circumdederunt me vituli multi tauri pingues vallaverunt me ¹³ aperuerunt super me os suum quasi leo capiens et rugiens ¹⁴ sicut aqua effusus sum et separata sunt omnia ossa mea factum est cor meum sicut cera liquefacta in medio ventris mei ¹⁵ aruit velut testa fortitudo mea et lingua mea adhesit palato meo et in pulverem mortis detraxisti me ¹⁶ circumdederunt me venatores concilium pessimorum vallavit me vinxerunt manus meas et pedes meos ¹⁷ numeravi omnia ossa mea quae ipsi respicientes viderunt in me ¹⁸ diviserunt vestimenta mea sibi et super vestimentum meum miserunt sortem ¹⁹ tu autem Domine ne longe fias fortitudo mea in auxilium meum festina ²⁰ erue a gladio animam meam de manu canis solitariam meam ²¹ salva me ex ore leonis et de cornibus unicornium exaudi me ²² narrabo nomen tuum fratribus meis in medio ecclesiae laudabo te ²³ qui timetis Dominum laudate eum omne semen Iacob glorificate eum ²⁴ et metuite eum universum semen Israhel quoniam non dispexit neque contempsit modestiam pauperis et non abscondit faciem suam ab eo et cum clamaret ad eum audivit ²⁵ apud te laus mea in ecclesia multa vota mea reddam in conspectu timentium eum ²⁶ comedent mites et saturabuntur laudabunt Dominum quaerentes eum vivet cor vestrum in sempiternum ²⁷ recordabuntur et convertentur ad Dominum omnes fines terrae et adorabunt coram eo universae cognationes gentium ²⁸ quia Domini est regnum et dominabitur gentibus ²⁹ comederunt et adoraverunt omnes pingues terrae ante faciem eius curvabunt genu universi qui descendunt in pulverem ³⁰ et anima eius ipsi vivet semen serviet ei ³¹ narrabitur Domino in generatione venient et adnuntiabunt iustitias eius populo qui nascetur quas fecit

¹ infixus sum in limo profundi et non possum consistere veni in profundum aquarum et flumen operuit me ² laboravi clamans exasperatum est guttur meum defecerunt oculi mei expectantes Deum meum ³ multiplicati sunt super capillos capitis mei qui oderunt me gratis confortati sunt qui persequebantur me inimici mei iniuste quae non rapueram tunc reddebam ⁴ Deus tu scis stultitiam meam et peccata mea a te non sunt abscondita ⁵ non confundantur in me qui expectant te Domine Deus exercituum non confundantur in me qui quaerunt te Deus Israhel ⁶ quia propter te portavi obprobrium operuit confusio faciem meam ⁷ alienus factus sum fratribus meis et peregrinus filiis matris meae ⁸ quia zelus domus tuae comedit me et obprobrium exprobrantium tibi cecidit super me ⁹ et flevi in ieiunio animam meam et factum est in obprobria mihi ¹⁰ et posui vestimentum meum saccum et factus sum eis in parabulam ¹¹ contra me loquebantur qui sedebant in porta et cantabant bibentes vinum ¹² mea autem oratio ad te Domine tempus reconciliationis est Deus in multitudine misericordiae tuae exaudi me in veritate salutaris tui ¹³ erue me de luto ut non infigar libera me ab his qui oderunt me et de profundis aquis ¹⁴ ne operiat me fluvius aquae et ne absorbeat me profundum et non coronet super me puteus os suum ¹⁵ exaudi me Domine quoniam bona est misericordia tua secundum multitudinem miserationum tuarum respice ad me ¹⁶ et ne abscondas faciem tuam a servo tuo quoniam tribulor cito exaudi me ¹⁷ accede ad animam meam redime eam propter inimicos meos libera me ¹⁸ tu scis obprobrium meum et confusionem meam et ignominiam meam ¹⁹ coram te sunt omnes hostes mei obprobrio contritum est cor meum et desperatus sum et expectavi qui contristaretur et non fuit et qui consolaretur et non inveni ²⁰ et dederunt in esca mea fel et in siti mea potaverunt me aceto ²¹ sit mensa eorum coram eis in laqueum et in retributiones ad corruendum ²² contenebrentur oculi eorum ne videant et dorsum eorum semper incurva ²³ effunde super eos indignationem tuam et ira furoris tui conprehendat eos ²⁴ fiat commoratio eorum deserta in tabernaculis eorum non sit qui habitet ²⁵ quoniam quem tu percussisti persecuti sunt et ut adfligerent vulneratos tuos narrabant ²⁶ da iniquitatem super iniquitatem eorum et non veniant in iustitia tua ²⁷ deleantur de libro viventium et cum iustis non scribantur ²⁸ ego autem pauper et dolens salus tua Deus suscipiet me ²⁹ laudabo nomen Dei in cantico et magnificabo eum in confessione ³⁰ et placebit Domino super vitulum novellum cornua efferentem et ungulas ³¹ videntes mansueti laetabuntur qui quaeritis Deum vivet anima vestra ³² quoniam exaudivit pauperes Dominus et vinctos suos non dispexit ³³ laudent eum caeli et terra maria et omne quod movetur in eis ³⁴ quia Deus salvabit Sion et aedificabit civitates Iuda et habitabunt ibi et possidebunt eam ³⁵ et semen servorum eius possidebit eam et qui diligunt nomen eius habitabunt in ea ³⁶ victori David ad recordandum Deus ut liberes me Domine ut auxilieris mihi festina

¹ quis credidit auditui nostro et brachium Domini cui revelatum est ² et ascendet sicut virgultum coram eo et sicut radix de terra sitienti non est species ei neque decor et vidimus eum et non erat aspectus et desideravimus eum ³ despectum et novissimum virorum virum dolorum et scientem infirmitatem et quasi absconditus vultus eius et despectus unde nec reputavimus eum ⁴ vere languores nostros ipse tulit et dolores nostros ipse portavit et nos putavimus eum quasi leprosum et percussum a Deo et humiliatum ⁵ ipse autem vulneratus est propter iniquitates nostras adtritus est propter scelera nostra disciplina pacis nostrae super eum et livore eius sanati sumus ⁶ omnes nos quasi oves erravimus unusquisque in viam suam declinavit et Dominus posuit in eo iniquitatem omnium nostrum ⁷ oblatus est quia ipse voluit et non aperuit os suum sicut ovis ad occisionem ducetur et quasi agnus coram tondente obmutescet et non aperiet os suum ⁸ de angustia et de iudicio sublatus est generationem eius quis enarrabit quia abscisus est de terra viventium propter scelus populi mei percussit eum ⁹ et dabit impios pro sepultura et divitem pro morte sua eo quod iniquitatem non fecerit neque dolus fuerit in ore eius ¹⁰ et Dominus voluit conterere eum in infirmitate si posuerit pro peccato animam suam videbit semen longevum et voluntas Domini in manu eius dirigetur ¹¹ pro eo quod laboravit anima eius videbit et saturabitur in scientia sua iustificabit ipse iustus servus meus multos et iniquitates eorum ipse portabit ¹² ideo dispertiam ei plurimos et fortium dividet spolia pro eo quod tradidit in morte animam suam et cum sceleratis reputatus est et ipse peccatum multorum tulit et pro transgressoribus rogavit

⁷ framea suscitare super pastorem meum et super virum coherentem mihi dicit Dominus exercituum percute pastorem et dispergantur oves et convertam manum meam ad parvulos

⁷ dicens quia oportet Filium hominis tradi in manus hominum peccatorum et crucifigi et die tertia resurgere

⁴⁴ et dixit ad eos haec sunt verba quae locutus sum ad vos cum adhuc essem vobiscum quoniam necesse est impleri omnia quae scripta sunt in lege Mosi et prophetis et psalmis de me

⁴⁶ et dixit eis quoniam sic scriptum est et sic oportebat Christum pati et resurgere a mortuis die tertia

³ adaperiens et insinuans quia Christum oportuit pati et resurgere a mortuis et quia hic est Christus Iesus quem ego adnuntio vobis

³ tradidi enim vobis in primis quod et accepi quoniam Christus mortuus est pro peccatis nostris secundum scripturas ⁴ et quia sepultus est et quia resurrexit tertia die secundum scripturas

⁸ omnia subiecisti sub pedibus eius in eo enim quod ei omnia subiecit nihil dimisit non subiectum ei nunc autem necdum videmus omnia subiecta ei ⁹ eum autem qui modico quam angeli minoratus est videmus Iesum propter passionem mortis gloria et honore coronatum ut gratia Dei pro omnibus gustaret mortem ¹⁰ decebat enim eum propter quem omnia et per quem omnia qui multos filios in gloriam adduxerat auctorem salutis eorum per passiones consummare

²² et omnia paene in sanguine mundantur secundum legem et sine sanguinis fusione non fit remissio ²³ necesse est ergo exemplaria quidem caelestium his mundari ipsa autem caelestia melioribus hostiis quam istis

² aspicientes in auctorem fidei et consummatorem Iesum qui pro proposito sibi gaudio sustinuit crucem confusione contempta atque in dextera sedis Dei sedit

³ benedictus Deus et Pater Domini nostri Iesu Christi qui secundum magnam misericordiam suam regeneravit nos in spem vivam per resurrectionem Iesu Christi ex mortuis

¹¹ scrutantes in quod vel quale tempus significaret in eis Spiritus Christi praenuntians eas quae in Christo sunt passiones et posteriores glorias

¹⁵ inimicitias ponam inter te et mulierem et semen tuum et semen illius ipsa conteret caput tuum et tu insidiaberis calcaneo eius

³ benedicam benedicentibus tibi et maledicam maledicentibus tibi atque in te benedicentur universae cognationes terrae

¹⁸ et benedicentur in semine tuo omnes gentes terrae quia oboedisti voci meae

⁴ et multiplicabo semen tuum sicut stellas caeli daboque posteris tuis universas regiones has et benedicentur in semine tuo omnes gentes terrae

¹⁰ non auferetur sceptrum de Iuda et dux de femoribus eius donec veniat qui mittendus est et ipse erit expectatio gentium

⁶ quam ob rem misit Dominus in populum ignitos serpentes ad quorum plagas et mortes plurimorum ⁷ venerunt ad Mosen atque dixerunt peccavimus quia locuti sumus contra Dominum et te ora ut tollat a nobis serpentes oravit Moses pro populo ⁸ et locutus est Dominus ad eum fac serpentem et pone eum pro signo qui percussus aspexerit eum vivet ⁹ fecit ergo Moses serpentem aeneum et posuit pro signo quem cum percussi aspicerent sanabantur

¹⁵ prophetam de gente tua et de fratribus tuis sicut me suscitabit tibi Dominus Deus tuus ipsum audies

¹² cumque conpleti fuerint dies tui et dormieris cum patribus tuis suscitabo semen tuum post te quod egredietur de utero tuo et firmabo regnum eius ¹³ ipse aedificabit domum nomini meo et stabiliam thronum regni eius usque in sempiternum ¹⁴ ego ero ei in patrem et ipse erit mihi in filium qui si inique aliquid gesserit arguam eum in virga virorum et in plagis filiorum hominum ¹⁵ misericordiam autem meam non auferam ab eo sicut abstuli a Saul quem amovi a facie tua ¹⁶ et fidelis erit domus tua et regnum tuum usque in aeternum ante faciem tuam et thronus tuus erit firmus iugiter

⁹ proponebam in conspectu meo semper quia a dextris meis est ne commovear ¹⁰ propterea laetatum est cor meum et exultavit gloria mea et caro mea habitavit confidenter

¹¹ iuravit Dominus David veritatem non avertetur ab ea de fructu ventris tui ponam super sedem tuam

¹⁴ propter hoc dabit Dominus ipse vobis signum ecce virgo concipiet et pariet filium et vocabitis nomen eius Emmanuhel

⁶ parvulus enim natus est nobis filius datus est nobis et factus est principatus super umerum eius et vocabitur nomen eius Admirabilis consiliarius Deus fortis Pater futuri saeculi Princeps pacis ⁷ multiplicabitur eius imperium et pacis non erit finis super solium David et super regnum eius ut confirmet illud et corroboret in iudicio et iustitia amodo et usque in sempiternum zelus Domini exercituum faciet hoc

¹⁰ ecce Dominus Deus in fortitudine veniet et brachium eius dominabitur ecce merces eius cum eo et opus illius coram eo ¹¹ sicut pastor gregem suum pascet in brachio suo congregabit agnos et in sinu suo levabit fetas ipse portabit

⁶ corpus meum dedi percutientibus et genas meas vellentibus faciem meam non averti ab increpantibus et conspuentibus

¹³ ecce intelleget servus meus exaltabitur et elevabitur et sublimis erit valde ¹⁴ sicut obstipuerunt super te multi sic inglorius erit inter viros aspectus eius et forma eius inter filios hominum

⁵ ecce dies veniunt ait Dominus et suscitabo David germen iustum et regnabit rex et sapiens erit et faciet iudicium et iustitiam in terra ⁶ in diebus illius salvabitur Iuda et Israhel habitabit confidenter et hoc est nomen quod vocabunt eum Dominus iustus noster

¹⁴ ecce dies veniunt dicit Dominus et suscitabo verbum bonum quod locutus sum ad domum Israhel et ad domum Iuda ¹⁵ in diebus illis et in tempore illo germinare faciam David germen iustitiae et faciet iudicium et iustitiam in terra

²³ et suscitabo super ea pastorem unum qui pascat ea servum meum David ipse pascet ea et ipse erit eis in pastorem

²⁵ et habitabunt super terram quam dedi servo meo Iacob in qua habitaverunt patres vestri et habitabunt super eam ipsi et filii eorum et filii filiorum eorum usque in sempiternum et David servus meus princeps eorum in perpetuum

¹³ aspiciebam ergo in visione noctis et ecce cum nubibus caeli quasi filius hominis veniebat et usque ad antiquum dierum pervenit et in conspectu eius obtulerunt eum

²⁴ septuaginta ebdomades adbreviatae sunt super populum tuum et super urbem sanctam tuam ut consummetur praevaricatio et finem accipiat peccatum et deleatur iniquitas et adducatur iustitia sempiterna et impleatur visio et prophetes et unguatur sanctus sanctorum ²⁵ scito ergo et animadverte ab exitu sermonis ut iterum aedificetur Hierusalem usque ad christum ducem ebdomades septem et ebdomades sexaginta duae erunt et rursum aedificabitur platea et muri in angustia temporum ²⁶ et post ebdomades sexaginta duas occidetur christus et non erit eius et civitatem et sanctuarium dissipabit populus cum duce venturo et finis eius vastitas et post finem belli statuta desolatio

² et tu Bethleem Ephrata parvulus es in milibus Iuda ex te mihi egredietur qui sit dominator in Israhel et egressus eius ab initio a diebus aeternitatis ³ propter hoc dabit eos usque ad tempus in quo parturiens pariet reliquiae fratrum eius convertentur ad filios Israhel ⁴ et stabit et pascet in fortitudine Domini in sublimitate nominis Domini Dei sui et convertentur quia nunc magnificabitur usque ad terminos terrae

²⁰ dabis veritatem Iacob misericordiam Abraham quae iurasti patribus nostris a diebus antiquis

⁹ exulta satis filia Sion iubila filia Hierusalem ecce rex tuus veniet tibi iustus et salvator ipse pauper et ascendens super asinum et super pullum filium asinae

¹ ecce ego mittam angelum meum et praeparabit viam ante faciem meam et statim veniet ad templum suum dominator quem vos quaeritis et angelus testamenti quem vos vultis ecce venit dicit Dominus exercituum ² et quis poterit cogitare diem adventus eius et quis stabit ad videndum eum ipse enim quasi ignis conflans et quasi herba fullonum ³ et sedebit conflans et emundans argentum et purgabit filios Levi et colabit eos quasi aurum et quasi argentum et erunt Domino offerentes sacrificia in iustitia

² et orietur vobis timentibus nomen meum sol iustitiae et sanitas in pinnis eius et egrediemini et salietis sicut vituli de armento

⁴⁵ invenit Philippus Nathanahel et dicit ei quem scripsit Moses in lege et prophetae invenimus Iesum filium Ioseph a Nazareth

³⁹ scrutamini scripturas quia vos putatis in ipsis vitam aeternam habere et illae sunt quae testimonium perhibent de me

⁴⁵ nolite putare quia ego accusaturus sim vos apud Patrem est qui accuset vos Moses in quo vos speratis ⁴⁶ si enim crederetis Mosi crederetis forsitan et mihi de me enim ille scripsit ⁴⁷ si autem illius litteris non creditis quomodo meis verbis credetis

²² Moses quidem dixit quia prophetam vobis suscitabit Dominus Deus vester de fratribus vestris tamquam me ipsum audietis iuxta omnia quaecumque locutus fuerit vobis

²⁴ et omnes prophetae a Samuhel et deinceps qui locuti sunt et adnuntiaverunt dies istos

³⁷ hic est Moses qui dixit filiis Israhel prophetam vobis suscitabit Deus de fratribus vestris tamquam me

⁴³ huic omnes prophetae testimonium perhibent remissionem peccatorum accipere per nomen eius omnes qui credunt in eum

²⁷ qui enim habitabant Hierusalem et principes eius hunc ignorantes et voces prophetarum quae per omne sabbatum leguntur iudicantes impleverunt ²⁸ et nullam causam mortis invenientes in eum petierunt a Pilato ut interficerent eum ²⁹ cumque consummassent omnia quae de eo scripta erant deponentes eum de ligno posuerunt in monumento ³⁰ Deus vero suscitavit eum a mortuis qui visus est per dies multos his

¹⁰ et cecidi ante pedes eius ut adorarem eum et dicit mihi vide ne feceris conservus tuus sum et fratrum tuorum habentium testimonium Iesu Deum adora testimonium enim Iesu est spiritus prophetiae

² et dixit obsecro domini declinate in domum pueri vestri et manete ibi lavate pedes vestros et mane proficiscimini in viam vestram qui dixerunt minime sed in platea manebimus

²⁶ dixitque ad eum dimitte me iam enim ascendit aurora respondit non dimittam te nisi benedixeris mihi

⁷ et agnovisset eos quasi ad alienos durius loquebatur interrogans eos unde venistis qui responderunt de terra Chanaan ut emamus victui necessaria

⁴⁸ et videns eos laborantes in remigando erat enim ventus contrarius eis et circa quartam vigiliam noctis venit ad eos ambulans super mare et volebat praeterire eos

³ conpulit illos oppido ut deverterent ad eum ingressisque domum illius fecit convivium coxit azyma et comederunt

⁸ facta est autem quaedam dies et transiebat Heliseus per Sunam erat autem ibi mulier magna quae tenuit eum ut comederet panem cumque frequenter inde transiret devertebat ad eam ut comederet panem

²³ et ait dominus servo exi in vias et sepes et conpelle intrare ut impleatur domus mea

¹⁴ et quaedam mulier nomine Lydia purpuraria civitatis Thyatirenorum colens Deum audivit cuius Dominus aperuit cor intendere his quae dicebantur a Paulo

¹⁹ et cum iussisset turbam discumbere supra faenum acceptis quinque panibus et duobus piscibus aspiciens in caelum benedixit et fregit et dedit discipulis panes discipuli autem turbis

³⁶ et accipiens septem panes et pisces et gratias agens fregit et dedit discipulis suis et discipuli dederunt populo

²⁶ cenantibus autem eis accepit Iesus panem et benedixit ac fregit deditque discipulis suis et ait accipite et comedite hoc est corpus meum

⁴¹ et acceptis quinque panibus et duobus piscibus intuens in caelum benedixit et fregit panes et dedit discipulis suis ut ponerent ante eos et duos pisces divisit omnibus

⁶ et praecepit turbae discumbere supra terram et accipiens septem panes gratias agens fregit et dabat discipulis suis ut adponerent et adposuerunt turbae

²² et manducantibus illis accepit Iesus panem et benedicens fregit et dedit eis et ait sumite hoc est corpus meum

¹⁶ acceptis autem quinque panibus et duobus piscibus respexit in caelum et benedixit illis et fregit et distribuit discipulis suis ut ponerent ante turbas

¹⁹ et accepto pane gratias egit et fregit et dedit eis dicens hoc est corpus meum quod pro vobis datur hoc facite in meam commemorationem

³⁵ et ipsi narrabant quae gesta erant in via et quomodo cognoverunt eum in fractione panis

¹¹ accepit ergo panes Iesus et cum gratias egisset distribuit discumbentibus similiter et ex piscibus quantum volebant

³⁵ et cum haec dixisset sumens panem gratias egit Deo in conspectu omnium et cum fregisset coepit manducare

³⁰ ipse autem transiens per medium illorum ibat

¹⁶ oculi autem illorum tenebantur ne eum agnoscerent

⁵⁹ tulerunt ergo lapides ut iacerent in eum Iesus autem abscondit se et exivit de templo

¹³ dicunt ei illi mulier quid ploras dicit eis quia tulerunt Dominum meum et nescio ubi posuerunt eum ¹⁴ haec cum dixisset conversa est retrorsum et videt Iesum stantem et non sciebat quia Iesus est ¹⁵ dicit ei Iesus mulier quid ploras quem quaeris illa existimans quia hortulanus esset dicit ei domine si tu sustulisti eum dicito mihi ubi posuisti eum et ego eum tollam ¹⁶ dicit ei Iesus Maria conversa illa dicit ei rabboni quod dicitur magister

³ incaluit cor meum in medio mei in meditatione mea incensus sum igni

³⁴ cantabo Domino in vita mea psallam Deo quamdiu sum

⁹ unguento et variis odoribus delectatur cor et bonis amici consiliis anima dulcoratur

¹⁷ ferrum ferro acuitur et homo exacuit faciem amici sui

⁴ Dominus dedit mihi linguam eruditam ut sciam sustentare eum qui lassus est verbo erigit mane mane erigit mihi aurem ut audiam quasi magistrum

¹⁶ inventi sunt sermones tui et comedi eos et factum est mihi verbum tuum in gaudium et in laetitiam cordis mei quoniam invocatum est nomen tuum super me Domine Deus exercituum

⁹ et dixi non recordabor eius neque loquar ultra in nomine illius et factus est in corde meo quasi ignis exaestuans claususque in ossibus meis et defeci ferre non sustinens

²⁹ numquid non verba mea sunt quasi ignis ait Dominus et quasi malleus conterens petram

⁴⁵ tunc aperuit illis sensum ut intellegerent scripturas

⁶³ spiritus est qui vivificat caro non prodest quicquam verba quae ego locutus sum vobis spiritus et vita sunt

² secundum consuetudinem autem Paulus introivit ad eos et per sabbata tria disserebat eis de scripturis ³ adaperiens et insinuans quia Christum oportuit pati et resurgere a mortuis et quia hic est Christus Iesus quem ego adnuntio vobis

²³ cum constituissent autem illi diem venerunt ad eum in hospitium plures quibus exponebat testificans regnum Dei suadensque eos de Iesu ex lege Mosi et prophetis a mane usque ad vesperam

¹² vivus est enim Dei sermo et efficax et penetrabilior omni gladio ancipiti et pertingens usque ad divisionem animae ac spiritus conpagum quoque et medullarum et discretor cogitationum et intentionum cordis

¹³ et illi euntes nuntiaverunt ceteris nec illis crediderunt

¹⁹ cum esset ergo sero die illo una sabbatorum et fores essent clausae ubi erant discipuli propter metum Iudaeorum venit Iesus et stetit in medio et dicit eis pax vobis ²⁰ et hoc cum dixisset ostendit eis manus et latus gavisi sunt ergo discipuli viso Domino ²¹ dixit ergo eis iterum pax vobis sicut misit me Pater et ego mitto vos ²² hoc cum dixisset insuflavit et dicit eis accipite Spiritum Sanctum ²³ quorum remiseritis peccata remittuntur eis quorum retinueritis detenta sunt ²⁴ Thomas autem unus ex duodecim qui dicitur Didymus non erat cum eis quando venit Iesus ²⁵ dixerunt ergo ei alii discipuli vidimus Dominum ille autem dixit eis nisi videro in manibus eius figuram clavorum et mittam digitum meum in locum clavorum et mittam manum meam in latus eius non credam ²⁶ et post dies octo iterum erant discipuli eius intus et Thomas cum eis venit Iesus ianuis clausis et stetit in medio et dixit pax vobis

¹⁴ hii omnes erant perseverantes unianimiter in oratione cum mulieribus et Maria matre Iesu et fratribus eius

⁷ sed ite et dicite discipulis eius et Petro quia praecedit vos in Galilaeam ibi eum videbitis sicut dixit vobis

⁵⁴ conprehendentes autem eum duxerunt ad domum principis sacerdotum Petrus vero sequebatur a longe ⁵⁵ accenso autem igni in medio atrio et circumsedentibus illis erat Petrus in medio eorum ⁵⁶ quem cum vidisset ancilla quaedam sedentem ad lumen et eum fuisset intuita dixit et hic cum illo erat ⁵⁷ at ille negavit eum dicens mulier non novi illum ⁵⁸ et post pusillum alius videns eum dixit et tu de illis es Petrus vero ait o homo non sum ⁵⁹ et intervallo facto quasi horae unius alius quidam adfirmabat dicens vere et hic cum illo erat nam et Galilaeus est ⁶⁰ et ait Petrus homo nescio quod dicis et continuo adhuc illo loquente cantavit gallus ⁶¹ et conversus Dominus respexit Petrum et recordatus est Petrus verbi Domini sicut dixit quia priusquam gallus cantet ter me negabis ⁶² et egressus foras Petrus flevit amare

⁵ et quia visus est Cephae et post haec undecim

³⁰ et factum est dum recumberet cum illis accepit panem et benedixit ac fregit et porrigebat illis ³¹ et aperti sunt oculi eorum et cognoverunt eum et ipse evanuit ex oculis eorum

⁴² erant autem perseverantes in doctrina apostolorum et communicatione fractionis panis et orationibus

¹⁸ vias eius vidi et dimisi eum et reduxi eum et reddidi consolationes ipsi et lugentibus eius

¹³ et siquidem fuerit domus digna veniat pax vestra super eam si autem non fuerit digna pax vestra ad vos revertatur

⁵ in quamcumque domum intraveritis primum dicite pax huic domui

²⁷ pacem relinquo vobis pacem meam do vobis non quomodo mundus dat ego do vobis non turbetur cor vestrum neque formidet

³³ haec locutus sum vobis ut in me pacem habeatis in mundo pressuram habetis sed confidite ego vici mundum

¹⁹ cum esset ergo sero die illo una sabbatorum et fores essent clausae ubi erant discipuli propter metum Iudaeorum venit Iesus et stetit in medio et dicit eis pax vobis ²⁰ et hoc cum dixisset ostendit eis manus et latus gavisi sunt ergo discipuli viso Domino ²¹ dixit ergo eis iterum pax vobis sicut misit me Pater et ego mitto vos ²² hoc cum dixisset insuflavit et dicit eis accipite Spiritum Sanctum ²³ quorum remiseritis peccata remittuntur eis quorum retinueritis detenta sunt

²⁶ et post dies octo iterum erant discipuli eius intus et Thomas cum eis venit Iesus ianuis clausis et stetit in medio et dixit pax vobis

¹⁶ ipse autem Dominus pacis det vobis pacem sempiternam in omni loco Dominus cum omnibus vobis

⁴ Iohannes septem ecclesiis quae sunt in Asia gratia vobis et pax ab eo qui est et qui erat et qui venturus est et a septem spiritibus qui in conspectu throni eius sunt

¹³ dixitque ei rex noli timere quid vidisti et ait mulier ad Saul deos vidi ascendentes de terra

¹⁴ pavor tenuit me et tremor et omnia ossa mea perterrita sunt ¹⁵ et cum spiritus me praesente transiret inhorruerunt pili carnis meae ¹⁶ stetit quidam cuius non agnoscebam vultum imago coram oculis meis et vocem quasi aurae lenis audivi

²⁶ et videntes eum supra mare ambulantem turbati sunt dicentes quia fantasma est et prae timore clamaverunt ²⁷ statimque Iesus locutus est eis dicens habete fiduciam ego sum nolite timere

⁴⁹ at illi ut viderunt eum ambulantem super mare putaverunt fantasma esse et exclamaverunt ⁵⁰ omnes enim eum viderunt et conturbati sunt et statim locutus est cum eis et dixit illis confidite ego sum nolite timere

³⁰ at ille dixit non pater Abraham sed si quis ex mortuis ierit ad eos paenitentiam agent

¹⁵ at illi dixerunt ad eam insanis illa autem adfirmabat sic se habere illi autem dicebant angelus eius est

¹⁴ lava a malitia cor tuum Hierusalem ut salva fias usquequo morabuntur in te cogitationes noxiae

⁵ somnium vidi quod perterruit me et cogitationes meae in stratu meo et visiones capitis mei conturbaverunt me

¹⁹ tunc Danihel cuius nomen Balthasar coepit intra semet ipsum tacitus cogitare quasi hora una et cogitationes eius conturbabant eum respondens autem rex ait Balthasar somnium et interpretatio eius non conturbent te respondit Balthasar et dixit domine mi somnium his qui te oderunt et interpretatio eius hostibus tuis sit

⁸ sciens autem Iesus dixit quid cogitatis inter vos modicae fidei quia panes non habetis

¹³ et non est ulla creatura invisibilis in conspectu eius omnia autem nuda et aperta sunt oculis eius ad quem nobis sermo

²² qui ceciderunt proni in faciem atque dixerunt fortissime Deus spirituum universae carnis num uno peccante contra omnes tua ira desaeviet

⁷ et revertatur pulvis in terram suam unde erat et spiritus redeat ad Deum qui dedit illum

⁴⁶ et clamans voce magna Iesus ait Pater in manus tuas commendo spiritum meum et haec dicens exspiravit

²⁰ et hoc cum dixisset ostendit eis manus et latus gavisi sunt ergo discipuli viso Domino

²⁵ dixerunt ergo ei alii discipuli vidimus Dominum ille autem dixit eis nisi videro in manibus eius figuram clavorum et mittam digitum meum in locum clavorum et mittam manum meam in latus eius non credam

²⁷ deinde dicit Thomae infer digitum tuum huc et vide manus meas et adfer manum tuam et mitte in latus meum et noli esse incredulus sed fidelis

³ quibus et praebuit se ipsum vivum post passionem suam in multis argumentis per dies quadraginta apparens eis et loquens de regno Dei

²³ ipse autem Deus pacis sanctificet vos per omnia et integer spiritus vester et anima et corpus sine querella in adventu Domini nostri Iesu Christi servetur

⁹ deinde patres quidem carnis nostrae habuimus eruditores et reverebamur non multo magis obtemperabimus Patri spirituum et vivemus

¹ quod fuit ab initio quod audivimus quod vidimus oculis nostris quod perspeximus et manus nostrae temptaverunt de verbo vitae

²⁶ et nuntiaverunt ei dicentes Ioseph vivit et ipse dominatur in omni terra Aegypti quo audito quasi de gravi somno evigilans tamen non credebat eis ²⁷ illi contra referebant omnem ordinem rei cumque vidisset plaustra et universa quae miserat revixit spiritus eius ²⁸ et ait sufficit mihi si adhuc Ioseph filius meus vivit vadam et videbo illum antequam moriar

¹ canticum graduum cum converteret Dominus captivitatem Sion facti sumus quasi somniantes ² tunc implebitur risu os nostrum et lingua nostra laude tunc dicent in gentibus magnificavit Dominus facere cum istis

²² et vos igitur nunc quidem tristitiam habetis iterum autem videbo vos et gaudebit cor vestrum et gaudium vestrum nemo tollit a vobis

⁵ dicit ergo eis Iesus pueri numquid pulmentarium habetis responderunt ei non

¹⁰ dicit eis Iesus adferte de piscibus quos prendidistis nunc ¹¹ ascendit Simon Petrus et traxit rete in terram plenum magnis piscibus centum quinquaginta tribus et cum tanti essent non est scissum rete ¹² dicit eis Iesus venite prandete et nemo audebat discentium interrogare eum tu quis es scientes quia Dominus esset ¹³ et venit Iesus et accepit panem et dat eis et piscem similiter

⁴¹ non omni populo sed testibus praeordinatis a Deo nobis qui manducavimus et bibimus cum illo postquam resurrexit a mortuis

¹⁸ at vero Melchisedech rex Salem proferens panem et vinum erat enim sacerdos Dei altissimi

² et praecepit ei dicens loquere ad Aaron fratrem tuum ne omni tempore ingrediatur sanctuarium quod est intra velum coram propitiatorio quo tegitur arca ut non moriatur quia in nube apparebo super oraculum ³ nisi haec ante fecerit vitulum offeret pro peccato et arietem in holocaustum ⁴ tunica linea vestietur feminalibus lineis verecunda celabit accingetur zona linea cidarim lineam inponet capiti haec enim vestimenta sunt sancta quibus cunctis cum lotus fuerit induetur ⁵ suscipietque ab universa multitudine filiorum Israhel duos hircos pro peccato et unum arietem in holocaustum ⁶ cumque obtulerit vitulum et oraverit pro se et pro domo sua ⁷ duos hircos stare faciet coram Domino in ostio tabernaculi testimonii ⁸ mittens super utrumque sortem unam Domino et alteram capro emissario ⁹ cuius sors exierit Domino offeret illum pro peccato ¹⁰ cuius autem in caprum emissarium statuet eum vivum coram Domino ut fundat preces super eo et emittat illum in solitudinem ¹¹ his rite celebratis offeret vitulum et rogans pro se et pro domo sua immolabit eum ¹² adsumptoque turibulo quod de prunis altaris impleverit et hauriens manu conpositum thymiama in incensum ultra velum intrabit in sancta ¹³ ut positis super ignem aromatibus nebula eorum et vapor operiat oraculum quod est super testimonium et non moriatur ¹⁴ tollet quoque de sanguine vituli et asperget digito septies contra propitiatorium ad orientem ¹⁵ cumque mactaverit hircum pro peccato populi inferet sanguinem eius intra velum sicut praeceptum est de sanguine vituli ut aspergat e regione oraculi ¹⁶ et expiet sanctuarium ab inmunditiis filiorum Israhel et a praevaricationibus eorum cunctisque peccatis iuxta hunc ritum faciet tabernaculo testimonii quod fixum est inter eos in medio sordium habitationis eorum ¹⁷ nullus hominum sit in tabernaculo quando pontifex ingreditur sanctuarium ut roget pro se et pro domo sua et pro universo coetu Israhel donec egrediatur ¹⁸ cum autem exierit ad altare quod coram Domino est oret pro se et sumptum sanguinem vituli atque hirci fundat super cornua eius per gyrum ¹⁹ aspergensque digito septies expiet et sanctificet illud ab inmunditiis filiorum Israhel

⁸ et locutus est Dominus ad eum fac serpentem et pone eum pro signo qui percussus aspexerit eum vivet

²⁵ liberabitur innocens de ultoris manu et reducetur per sententiam in urbem ad quam confugerat manebitque ibi donec sacerdos magnus qui oleo sancto unctus est moriatur

¹⁵ prophetam de gente tua et de fratribus tuis sicut me suscitabit tibi Dominus Deus tuus ipsum audies ¹⁶ ut petisti a Domino Deo tuo in Horeb quando contio congregata est atque dixisti ultra non audiam vocem Domini Dei mei et ignem hunc maximum amplius non videbo ne moriar ¹⁷ et ait Dominus mihi bene omnia sunt locuti ¹⁸ prophetam suscitabo eis de medio fratrum suorum similem tui et ponam verba mea in ore eius loqueturque ad eos omnia quae praecepero illi ¹⁹ qui autem verba eius quae loquetur in nomine meo audire noluerit ego ultor existam

¹ quare turbabuntur gentes et tribus meditabuntur inania ² consurgent reges terrae et principes tractabunt pariter adversum Dominum et adversum christum eius ³ disrumpamus vincula eorum et proiciamus a nobis laqueos eorum ⁴ habitator caeli ridebit Dominus subsannabit eos ⁵ tunc loquetur ad eos in ira sua et in furore suo conturbabit eos ⁶ ego autem orditus sum regem meum super Sion montem sanctum suum adnuntiabo Dei praeceptum ⁷ Dominus dixit ad me filius meus es tu ego hodie genui te ⁸ postula a me et dabo tibi gentes hereditatem tuam et possessionem tuam terminos terrae ⁹ pasces eos in virga ferrea ut vas figuli conteres eos ¹⁰ nunc ergo reges intellegite erudimini iudices terrae ¹¹ servite Domino in timore et exultate in tremore ¹² adorate pure ne forte irascatur et pereatis de via cum exarserit post paululum furor eius beati omnes qui sperant in eum

⁹ proponebam in conspectu meo semper quia a dextris meis est ne commovear ¹⁰ propterea laetatum est cor meum et exultavit gloria mea et caro mea habitavit confidenter ¹¹ non enim derelinques animam meam in inferno nec dabis sanctum tuum videre corruptionem ostendes mihi semitam vitae plenitudinem laetitiarum ante vultum tuum decores in dextera tua aeternos

⁶ victima et oblatione non indiges aures fodisti mihi holocaustum et pro peccato non petisti ⁷ tunc dixi ecce venio in volumine libri scriptum est de me ⁸ ut facerem placitum tibi Deus meus volui et legem tuam in medio ventris mei

¹ adsument montes pacem populo et colles iustitiam ² iudicabit pauperes populi salvabit filios pauperis et confringet calumniatorem ³ et timebunt te quamdiu erit sol et ultra lunam in generatione generationum ⁴ descendet ut pluvia super vellus ut stillae inrorantes terram ⁵ germinabit in diebus eius iustitia et multitudo pacis donec non sit luna ⁶ et dominabitur a mari usque ad mare et a flumine usque ad terminos terrae ⁷ ante eum procident Aethiopes et inimici eius pulverem lingent ⁸ reges Tharsis et insulae munera offerent reges Arabiae et Saba tributum conferent ⁹ et adorabunt eum omnes reges universae nationes servient ei ¹⁰ quia eruet pauperem a potente et inopem cui non est adiutor ¹¹ parcet inopi et pauperi et animas pauperum salvabit ¹² ab usura et iniquitate redimet animam eorum et pretiosus erit sanguis eorum coram oculis eius ¹³ et vivet et dabitur ei de auro Saba et orabunt de eo iugiter tota die benedicent ei ¹⁴ erit memorabile triticum in terra in capite montium elevabitur sicut Libani fructus eius et florebunt de civitate sicut faenum terrae ¹⁵ erit nomen eius in aeternum ultra solem perseverabit nomen eius et benedicentur in eo omnes gentes et beatificabunt eum ¹⁶ benedictus Dominus Deus Deus Israhel qui facit mirabilia solus ¹⁷ et benedictum nomen gloriae eius in sempiternum et implebitur gloria eius universa terra amen amen ¹⁸ conpletae sunt orationes David filii Iesse ¹⁹ canticum Asaph attamen bonus est Israhel Deus his qui mundo sunt corde ²⁰ mei autem paene vacillaverunt pedes paene effusi sunt gressus mei

¹ canticum carminis filiorum Core victori per chorum ad praecinendum eruditionis Eman Ezraitae Domine Deus salutis meae per diem clamavi in nocte coram te ² ingrediatur ante te oratio mea inclina aurem tuam ad laudationem meam ³ quia repleta est malis anima mea et vita mea ad infernum descendit ⁴ reputatus sum cum descendentibus lacum factus sum quasi homo invalidus ⁵ inter mortuos liber sicut interfecti et dormientes in sepulchro quorum non recordaris amplius et qui a manu tua abscisi sunt ⁶ posuisti me in lacu novissimo in tenebris in profundis ⁷ super me confirmatus est furor tuus et cunctis fluctibus tuis adflixisti me semper ⁸ longe fecisti notos meos a me posuisti me abominationem eis clausum et non prodeuntem ⁹ oculus meus infirmatus est ab adflictione invocavi te Domine tota die expandi ad te palmas meas ¹⁰ numquid mortuis facies mirabilia aut gigantes surgent et confitebuntur tibi semper ¹¹ numquid narrabitur in sepulchro misericordia tua et veritas tua in perditione ¹² numquid noscentur in tenebris mirabilia tua et iustitia tua in terra quae oblivioni tradita est ¹³ ego autem ad te Domine clamavi et mane oratio mea praeveniet te ¹⁴ quare Domine abicis animam meam abscondis faciem tuam a me ¹⁵ pauper ego et aerumnosus ab adulescentia portavi furorem tuum et conturbatus sum ¹⁶ per me transierunt irae tuae terrores tui oppresserunt me ¹⁷ circumdederunt me quasi aquae tota die vallaverunt me pariter ¹⁸ longe fecisti a me amicum et sodalem notos meos abstulisti

⁴ pro eo quod eos diligebam adversabantur mihi ego autem orabam ⁵ et posuerunt contra me malum pro bono et odium pro dilectione mea ⁶ constitue super eum impium et Satan astet a dextris eius ⁷ cum fuerit iudicatus exeat condemnatus et oratio eius sit in peccatum ⁸ fiant dies eius parvi episcopatum eius accipiat alter ⁹ sint filii eius pupilli et uxor eius vidua ¹⁰ instabiles vagentur liberi eius et mendicent et quaerantur in parietinis suis ¹¹ scrutetur exactor universa quae habet et diripiant alieni laborem eius ¹² non sit qui eius misereatur nec qui clemens sit in pupillos eius ¹³ fiat novissimum eius interitus in generatione altera deleatur nomen eius ¹⁴ redeat in memoria iniquitas patrum eius apud Deum et iniquitas matris eius ne deleatur ¹⁵ sit contra Dominum semper et intereat de terra memoria eorum ¹⁶ eo quod non est recordatus facere misericordiam ¹⁷ et persecutus est virum inopem et pauperem et conpunctum corde ut interficeret ¹⁸ et dilexit maledictionem quae veniet ei et noluit benedictionem quae elongabitur ab eo et indutus est maledictione quasi vestimento suo et ingredietur quasi aqua in viscera eius et quasi oleum in ossa eius ¹⁹ sit ei quasi pallium quo circumdatur et quasi cingulum quo semper accingitur ²⁰ haec est retributio his qui adversantur mihi a Domino et qui loquuntur malum contra animam meam

¹ David canticum dixit Dominus Domino meo sede a dextris meis donec ponam inimicos tuos scabillum pedum tuorum ² virgam fortitudinis tuae emittet Dominus ex Sion dominare in medio inimicorum tuorum ³ populi tui spontanei erunt in die fortitudinis tuae in montibus sanctis quasi de vulva orietur tibi ros adulescentiae tuae ⁴ iuravit Dominus et non paenitebit eum tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech ⁵ Dominus ad dexteram tuam percussit in die furoris sui reges ⁶ iudicabit in gentibus implebit valles percutiet caput in terra multa ⁷ de torrente in via bibet propterea exaltabit caput

²² lapis quem reprobaverunt aedificantes factus est in caput anguli

⁶ parvulus enim natus est nobis filius datus est nobis et factus est principatus super umerum eius et vocabitur nomen eius Admirabilis consiliarius Deus fortis Pater futuri saeculi Princeps pacis

¹ et egredietur virga de radice Iesse et flos de radice eius ascendet ² et requiescet super eum spiritus Domini spiritus sapientiae et intellectus spiritus consilii et fortitudinis spiritus scientiae et pietatis ³ et replebit eum spiritus timoris Domini non secundum visionem oculorum iudicabit neque secundum auditum aurium arguet ⁴ sed iudicabit in iustitia pauperes et arguet in aequitate pro mansuetis terrae et percutiet terram virga oris sui et spiritu labiorum suorum interficiet impium ⁵ et erit iustitia cingulum lumborum eius et fides cinctorium renis eius ⁶ habitabit lupus cum agno et pardus cum hedo accubabit vitulus et leo et ovis simul morabuntur et puer parvulus minabit eos ⁷ vitulus et ursus pascentur simul requiescent catuli eorum et leo quasi bos comedet paleas ⁸ et delectabitur infans ab ubere super foramine aspidis et in caverna reguli qui ablactatus fuerit manum suam mittet ⁹ non nocebunt et non occident in universo monte sancto meo quia repleta est terra scientia Domini sicut aquae maris operientes ¹⁰ in die illa radix Iesse qui stat in signum populorum ipsum gentes deprecabuntur et erit sepulchrum eius gloriosum

¹⁶ idcirco haec dicit Dominus Deus ecce ego mittam in fundamentis Sion lapidem lapidem probatum angularem pretiosum in fundamento fundatum qui crediderit non festinet

¹ consolamini consolamini populus meus dicit Deus vester ² loquimini ad cor Hierusalem et avocate eam quoniam conpleta est malitia eius dimissa est iniquitas illius suscepit de manu Domini duplicia pro omnibus peccatis suis ³ vox clamantis in deserto parate viam Domini rectas facite in solitudine semitas Dei nostri ⁴ omnis vallis exaltabitur et omnis mons et collis humiliabitur et erunt prava in directa et aspera in vias planas ⁵ et revelabitur gloria Domini et videbit omnis caro pariter quod os Domini locutum est ⁶ vox dicentis clama et dixi quid clamabo omnis caro faenum et omnis gloria eius quasi flos agri ⁷ exsiccatum est faenum et cecidit flos quia spiritus Domini sufflavit in eo vere faenum est populus ⁸ exsiccatum est faenum cecidit flos verbum autem Dei nostri stabit in aeternum ⁹ super montem excelsum ascende tu quae evangelizas Sion exalta in fortitudine vocem tuam quae evangelizas Hierusalem exalta noli timere dic civitatibus Iudae ecce Deus vester

¹ ecce servus meus suscipiam eum electus meus conplacuit sibi in illo anima mea dedi spiritum meum super eum iudicium gentibus proferet ² non clamabit neque accipiet personam nec audietur foris vox eius ³ calamum quassatum non conteret et linum fumigans non extinguet in veritate educet iudicium ⁴ non erit tristis neque turbulentus donec ponat in terra iudicium et legem eius insulae expectabunt

¹ audite insulae et adtendite populi de longe Dominus ab utero vocavit me de ventre matris meae recordatus est nominis mei ² et posuit os meum quasi gladium acutum in umbra manus suae protexit me et posuit me sicut sagittam electam in faretra sua abscondit me ³ et dixit mihi servus meus es tu Israhel quia in te gloriabor ⁴ et ego dixi in vacuum laboravi sine causa et vane fortitudinem meam consumpsi ergo iudicium meum cum Domino et opus meum cum Deo meo ⁵ et nunc dicit Dominus formans me ex utero servum sibi ut reducam Iacob ad eum et Israhel non congregabitur et glorificatus sum in oculis Domini et Deus meus factus est fortitudo mea ⁶ et dixit parum est ut sis mihi servus ad suscitandas tribus Iacob et feces Israhel convertendas dedi te in lucem gentium ut sis salus mea usque ad extremum terrae ⁷ haec dicit Dominus redemptor Israhel Sanctus eius ad contemptibilem animam ad abominatam gentem ad servum dominorum reges videbunt et consurgent principes et adorabunt propter Dominum quia fidelis est et Sanctum Israhel qui elegit te ⁸ haec dicit Dominus in tempore placito exaudivi te et in die salutis auxiliatus sum tui et servavi te et dedi te in foedus populi ut suscitares terram et possideres hereditates dissipatas

² quia veni et non erat vir vocavi et non erat qui audiret numquid adbreviata et parvula facta est manus mea ut non possim redimere aut non est in me virtus ad liberandum ecce in increpatione mea desertum faciam mare ponam flumina in siccum conputrescent pisces sine aqua et morientur in siti ³ induam caelos tenebris et saccum ponam operimentum eorum ⁴ Dominus dedit mihi linguam eruditam ut sciam sustentare eum qui lassus est verbo erigit mane mane erigit mihi aurem ut audiam quasi magistrum ⁵ Dominus Deus aperuit mihi aurem ego autem non contradico retrorsum non abii ⁶ corpus meum dedi percutientibus et genas meas vellentibus faciem meam non averti ab increpantibus et conspuentibus

¹³ ecce intelleget servus meus exaltabitur et elevabitur et sublimis erit valde

¹ spiritus Domini super me eo quod unxerit Dominus me ad adnuntiandum mansuetis misit me ut mederer contritis corde et praedicarem captivis indulgentiam et clausis apertionem ² ut praedicarem annum placabilem Domini et diem ultionis Deo nostro ut consolarer omnes lugentes ³ ut ponerem lugentibus Sion et darem eis coronam pro cinere oleum gaudii pro luctu pallium laudis pro spiritu maeroris et vocabuntur in ea fortes iustitiae plantatio Domini ad glorificandum

⁵ ecce dies veniunt ait Dominus et suscitabo David germen iustum et regnabit rex et sapiens erit et faciet iudicium et iustitiam in terra

¹⁴ ecce dies veniunt dicit Dominus et suscitabo verbum bonum quod locutus sum ad domum Israhel et ad domum Iuda

²² haec dicit Dominus Deus et sumam ego de medulla cedri sublimis et ponam de vertice ramorum eius tenerum distringam et plantabo super montem excelsum et eminentem

⁴⁴ in diebus autem regnorum illorum suscitabit Deus caeli regnum quod in aeternum non dissipabitur et regnum eius populo alteri non tradetur comminuet et consumet universa regna haec et ipsum stabit in aeternum

²⁴ septuaginta ebdomades adbreviatae sunt super populum tuum et super urbem sanctam tuam ut consummetur praevaricatio et finem accipiat peccatum et deleatur iniquitas et adducatur iustitia sempiterna et impleatur visio et prophetes et unguatur sanctus sanctorum ²⁵ scito ergo et animadverte ab exitu sermonis ut iterum aedificetur Hierusalem usque ad christum ducem ebdomades septem et ebdomades sexaginta duae erunt et rursum aedificabitur platea et muri in angustia temporum ²⁶ et post ebdomades sexaginta duas occidetur christus et non erit eius et civitatem et sanctuarium dissipabit populus cum duce venturo et finis eius vastitas et post finem belli statuta desolatio ²⁷ confirmabit autem pactum multis ebdomas una et in dimidio ebdomadis deficiet hostia et sacrificium et in templo erit abominatio desolationis et usque ad consummationem et finem perseverabit desolatio

⁷ et domui Iuda miserebor et salvabo eos in Domino Deo suo et non salvabo eos in arcu et gladio et in bello et in equis et in equitibus ⁸ et ablactavit eam quae erat absque misericordia et concepit et peperit filium ⁹ et dixit voca nomen eius Non populus meus quia vos non populus meus et ego non ero vester ¹⁰ et erit numerus filiorum Israhel quasi harena maris quae sine mensura est et non numerabitur et erit in loco ubi dicetur eis non populus meus vos dicetur eis filii Dei viventis ¹¹ et congregabuntur filii Iuda et filii Israhel pariter et ponent sibimet caput unum et ascendent de terra quia magnus dies Hiezrahel

⁵ et post haec revertentur filii Israhel et quaerent Dominum Deum suum et David regem suum et pavebunt ad Dominum et ad bonum eius in novissimo dierum

²⁸ et erit post haec effundam spiritum meum super omnem carnem et prophetabunt filii vestri et filiae vestrae senes vestri somnia somniabunt et iuvenes vestri visiones videbunt ²⁹ sed et super servos et ancillas in diebus illis effundam spiritum meum ³⁰ et dabo prodigia in caelo et in terra sanguinem et ignem et vaporem fumi ³¹ sol vertetur in tenebras et luna in sanguinem antequam veniat dies Domini magnus et horribilis ³² et erit omnis qui invocaverit nomen Domini salvus erit quia in monte Sion et in Hierusalem erit salvatio sicut dixit Dominus et in residuis quos Dominus vocaverit

¹¹ in die illo suscitabo tabernaculum David quod cecidit et reaedificabo aperturas murorum eius et ea quae corruerant instaurabo et reaedificabo eum sicut diebus antiquis

¹ nunc vastaberis filia latronis obsidionem posuerunt super nos in virga percutient maxillam iudicis Israhel

⁷ et movebo omnes gentes et veniet desideratus cunctis gentibus et implebo domum istam gloria dicit Dominus exercituum ⁸ meum est argentum et meum est aurum dicit Dominus exercituum ⁹ magna erit gloria domus istius novissimae plus quam primae dicit Dominus exercituum et in loco isto dabo pacem dicit Dominus exercituum

¹² et loqueris ad eum dicens haec ait Dominus exercituum dicens ecce vir Oriens nomen eius et subter eum orietur et aedificabit templum Domino

⁸ et succidi tres pastores in mense uno et contracta est anima mea in eis siquidem anima eorum variavit in me ⁹ et dixi non pascam vos quod moritur moriatur et quod succiditur succidatur et reliqui vorent unusquisque carnem proximi sui ¹⁰ et tuli virgam meam quae vocabatur Decus et abscidi eam ut irritum facerem foedus meum quod percussi cum omnibus populis ¹¹ et in irritum deductum est in die illa et cognoverunt sic pauperes gregis qui custodiunt mihi quia verbum Domini est ¹² et dixi ad eos si bonum est in oculis vestris adferte mercedem meam et si non quiescite et adpenderunt mercedem meam triginta argenteos ¹³ et dixit Dominus ad me proice illud ad statuarium decorum pretium quod adpretiatus sum ab eis et tuli triginta argenteos et proieci illos in domo Domini ad statuarium

¹⁰ et effundam super domum David et super habitatores Hierusalem spiritum gratiae et precum et aspicient ad me quem confixerunt et plangent eum planctu quasi super unigenitum et dolebunt super eum ut doleri solet in morte primogeniti

⁴ et stabunt pedes eius in die illa super montem Olivarum qui est contra Hierusalem ad orientem et scindetur mons Olivarum ex media parte sui ad orientem et occidentem praerupto grandi valde et separabitur medium montis ad aquilonem et medium eius ad meridiem

² et orietur vobis timentibus nomen meum sol iustitiae et sanitas in pinnis eius et egrediemini et salietis sicut vituli de armento ³ et calcabitis impios cum fuerint cinis sub planta pedum vestrorum in die qua ego facio dicit Dominus exercituum ⁴ mementote legis Mosi servi mei quam mandavi ei in Choreb ad omnem Israhel praecepta et iudicia ⁵ ecce ego mittam vobis Heliam prophetam antequam veniat dies Domini magnus et horribilis ⁶ et convertet cor patrum ad filios et cor filiorum ad patres eorum ne forte veniam et percutiam terram anathemate

⁵⁴ quomodo ergo implebuntur scripturae quia sic oportet fieri

⁵⁶ hoc autem totum factum est ut implerentur scripturae prophetarum tunc discipuli omnes relicto eo fugerunt

³¹ et coepit docere illos quoniam oportet Filium hominis multa pati et reprobari a senioribus et a summis sacerdotibus et scribis et occidi et post tres dies resurgere ³² et palam verbum loquebatur et adprehendens eum Petrus coepit increpare eum

³¹ docebat autem discipulos suos et dicebat illis quoniam Filius hominis tradetur in manus hominum et occident eum et occisus tertia die resurget

³¹ adsumpsit autem Iesus duodecim et ait illis ecce ascendimus Hierosolyma et consummabuntur omnia quae scripta sunt per prophetas de Filio hominis ³² tradetur enim gentibus et inludetur et flagellabitur et conspuetur ³³ et postquam flagellaverint occident eum et die tertia resurget ³⁴ et ipsi nihil horum intellexerunt et erat verbum istud absconditum ab eis et non intellegebant quae dicebantur

²² quia dies ultionis hii sunt ut impleantur omnia quae scripta sunt

³⁷ dico enim vobis quoniam adhuc hoc quod scriptum est oportet impleri in me et quod cum iniustis deputatus est etenim ea quae sunt de me finem habent

⁶ non est hic sed surrexit recordamini qualiter locutus est vobis cum adhuc in Galilaea esset ⁷ dicens quia oportet Filium hominis tradi in manus hominum peccatorum et crucifigi et die tertia resurgere

²⁶ nonne haec oportuit pati Christum et ita intrare in gloriam suam ²⁷ et incipiens a Mose et omnibus prophetis interpretabatur illis in omnibus scripturis quae de ipso erant

¹⁴ et sicut Moses exaltavit serpentem in deserto ita exaltari oportet Filium hominis

⁴⁶ si enim crederetis Mosi crederetis forsitan et mihi de me enim ille scripsit

⁴ sed haec locutus sum vobis ut cum venerit hora eorum reminiscamini quia ego dixi vobis ⁵ haec autem vobis ab initio non dixi quia vobiscum eram at nunc vado ad eum qui me misit et nemo ex vobis interrogat me quo vadis

¹⁶ modicum et iam non videbitis me et iterum modicum et videbitis me quia vado ad Patrem ¹⁷ dixerunt ergo ex discipulis eius ad invicem quid est hoc quod dicit nobis modicum et non videbitis me et iterum modicum et videbitis me et quia vado ad Patrem

¹¹ et iam non sum in mundo et hii in mundo sunt et ego ad te venio Pater sancte serva eos in nomine tuo quos dedisti mihi ut sint unum sicut et nos ¹² cum essem cum eis ego servabam eos in nomine tuo quos dedisti mihi custodivi et nemo ex his perivit nisi filius perditionis ut scriptura impleatur ¹³ nunc autem ad te venio et haec loquor in mundo ut habeant gaudium meum impletum in semet ipsis

²⁴ dixerunt ergo ad invicem non scindamus eam sed sortiamur de illa cuius sit ut scriptura impleatur dicens partiti sunt vestimenta mea sibi et in vestem meam miserunt sortem et milites quidem haec fecerunt ²⁵ stabant autem iuxta crucem Iesu mater eius et soror matris eius Maria Cleopae et Maria Magdalene ²⁶ cum vidisset ergo Iesus matrem et discipulum stantem quem diligebat dicit matri suae mulier ecce filius tuus ²⁷ deinde dicit discipulo ecce mater tua et ex illa hora accepit eam discipulus in sua ²⁸ postea sciens Iesus quia iam omnia consummata sunt ut consummaretur scriptura dicit sitio ²⁹ vas ergo positum erat aceto plenum illi autem spongiam plenam aceto hysopo circumponentes obtulerunt ori eius ³⁰ cum ergo accepisset Iesus acetum dixit consummatum est et inclinato capite tradidit spiritum ³¹ Iudaei ergo quoniam parasceve erat ut non remanerent in cruce corpora sabbato erat enim magnus dies ille sabbati rogaverunt Pilatum ut frangerentur eorum crura et tollerentur ³² venerunt ergo milites et primi quidem fregerunt crura et alterius qui crucifixus est cum eo ³³ ad Iesum autem cum venissent ut viderunt eum iam mortuum non fregerunt eius crura ³⁴ sed unus militum lancea latus eius aperuit et continuo exivit sanguis et aqua ³⁵ et qui vidit testimonium perhibuit et verum est eius testimonium et ille scit quia vera dicit ut et vos credatis ³⁶ facta sunt enim haec ut scriptura impleatur os non comminuetis ex eo ³⁷ et iterum alia scriptura dicit videbunt in quem transfixerunt

¹⁸ Deus autem quae praenuntiavit per os omnium prophetarum pati Christum suum implevit sic

²² Moses quidem dixit quia prophetam vobis suscitabit Dominus Deus vester de fratribus vestris tamquam me ipsum audietis iuxta omnia quaecumque locutus fuerit vobis ²³ erit autem omnis anima quae non audierit prophetam illum exterminabitur de plebe ²⁴ et omnes prophetae a Samuhel et deinceps qui locuti sunt et adnuntiaverunt dies istos

²⁹ cumque consummassent omnia quae de eo scripta erant deponentes eum de ligno posuerunt in monumento ³⁰ Deus vero suscitavit eum a mortuis qui visus est per dies multos his ³¹ qui simul ascenderant cum eo de Galilaea in Hierusalem qui usque nunc sunt testes eius ad plebem

³³ quoniam hanc Deus adimplevit filiis nostris resuscitans Iesum sicut et in psalmo secundo scriptum est Filius meus es tu ego hodie genui te

⁵ et Moses quidem fidelis erat in tota domo eius tamquam famulus in testimonium eorum quae dicenda erant

¹ hic enim Melchisedech rex Salem sacerdos Dei summi qui obviavit Abrahae regresso a caede regum et benedixit ei

⁸ hoc significante Spiritu Sancto nondum propalatam esse sanctorum viam adhuc priore tabernaculo habente statum

¹ umbram enim habens lex bonorum futurorum non ipsam imaginem rerum per singulos annos hisdem ipsis hostiis quas offerunt indesinenter numquam potest accedentes perfectos facere

¹¹ dixit Dominus ad eum quis fecit os hominis aut quis fabricatus est mutum et surdum videntem et caecum nonne ego

¹⁶ tunc aperit aures virorum et erudiens eos instruit disciplinam

¹⁸ revela oculos meos et videbo mirabilia in lege tua

¹⁰ quoniam miscuit vobis Dominus spiritum soporis claudet oculos vestros prophetas et principes vestros qui vident visiones operiet ¹¹ et erit vobis visio omnium sicut verba libri signati quem cum dederint scienti litteras dicent lege istum et respondebit non possum signatus est enim ¹² et dabitur liber nescienti litteras diceturque ei lege et respondebit nescio litteras

¹⁸ et audient in die illa surdi verba libri et de tenebris et caligine oculi caecorum videbunt ¹⁹ et addent mites in Domino laetitiam et pauperes homines in Sancto Israhel exultabunt

³² et dixerunt ad invicem nonne cor nostrum ardens erat in nobis dum loqueretur in via et aperiret nobis scripturas

¹⁸ aperire oculos eorum ut convertantur a tenebris ad lucem et de potestate Satanae ad Deum ut accipiant remissionem peccatorum et sortem inter sanctos per fidem quae est in me

¹⁴ sed obtusi sunt sensus eorum usque in hodiernum enim diem id ipsum velamen in lectione veteris testamenti manet non revelatum quoniam in Christo evacuatur ¹⁵ sed usque in hodiernum diem cum legitur Moses velamen est positum super cor eorum ¹⁶ cum autem conversus fuerit ad Deum aufertur velamen ¹⁷ Dominus autem Spiritus est ubi autem Spiritus Domini ibi libertas ¹⁸ nos vero omnes revelata facie gloriam Domini speculantes in eandem imaginem transformamur a claritate in claritatem tamquam a Domini Spiritu

⁴ in quibus deus huius saeculi excaecavit mentes infidelium ut non fulgeat inluminatio evangelii gloriae Christi qui est imago Dei ⁵ non enim nosmet ipsos praedicamus sed Iesum Christum Dominum nos autem servos vestros per Iesum ⁶ quoniam Deus qui dixit de tenebris lucem splendescere qui inluxit in cordibus nostris ad inluminationem scientiae claritatis Dei in facie Christi Iesu

¹⁴ propter quod dicit surge qui dormis et exsurge a mortuis et inluminabit tibi Christus

²⁰ et scimus quoniam Filius Dei venit et dedit nobis sensum ut cognoscamus verum Deum et simus in vero Filio eius hic est verus Deus et vita aeterna

⁷ et angelo Philadelphiae ecclesiae scribe haec dicit sanctus et verus qui habet clavem David qui aperit et nemo cludit et cludit et nemo aperit

¹² et non est in alio aliquo salus nec enim nomen aliud est sub caelo datum hominibus in quo oportet nos salvos fieri

²⁷ recordabuntur et convertentur ad Dominum omnes fines terrae et adorabunt coram eo universae cognationes gentium

² confiteantur tibi populi Deus confiteantur tibi populi omnes ³ laetentur et laudent gentes quoniam iudicas populos in aequitate et gentium quae in terra sunt ductor es sempiternus ⁴ confiteantur tibi populi Deus confiteantur tibi populi omnes

⁷ victori David psalmus cantici exsurgat Deus et dissipentur inimici eius et fugiant qui oderunt eum a facie eius

⁹ omnes gentes quas fecisti venient et adorabunt coram te Domine et glorificabunt nomen tuum

¹ canticum cantate Domino canticum novum quia mirabilia fecit salvavit sibi dextera eius et brachium sanctum eius ² notum fecit Dominus salutare suum in conspectu gentium revelavit iustitiam suam ³ recordatus est misericordiae suae et veritatis suae domui Iacob viderunt omnes fines terrae salutare Dei nostri

¹ laudate Dominum omnes gentes conlaudate eum universi populi ² quia confortata est super nos misericordia eius et veritas Domini in aeternum alleluia

¹ verbum quod vidit Isaias filius Amos super Iudam et Hierusalem ² et erit in novissimis diebus praeparatus mons domus Domini in vertice montium et elevabitur super colles et fluent ad eum omnes gentes ³ et ibunt populi multi et dicent venite et ascendamus ad montem Domini et ad domum Dei Iacob et docebit nos vias suas et ambulabimus in semitis eius quia de Sion exibit lex et verbum Domini de Hierusalem

⁴ quid est quod debui ultra facere vineae meae et non feci ei an quod expectavi ut faceret uvas et fecit labruscas

¹⁰ in die illa radix Iesse qui stat in signum populorum ipsum gentes deprecabuntur et erit sepulchrum eius gloriosum

⁶ et dixit parum est ut sis mihi servus ad suscitandas tribus Iacob et feces Israhel convertendas dedi te in lucem gentium ut sis salus mea usque ad extremum terrae

²² haec dicit Dominus Deus ecce levo ad gentes manum meam et ad populos exaltabo signum meum et adferent filios tuos in ulnis et filias tuas super umeros portabunt

¹⁰ paravit Dominus brachium sanctum suum in oculis omnium gentium et videbunt omnes fines terrae salutare Dei nostri

¹⁵ iste asperget gentes multas super ipsum continebunt reges os suum quia quibus non est narratum de eo viderunt et qui non audierunt contemplati sunt

¹ surge inluminare quia venit lumen tuum et gloria Domini super te orta est ² quia ecce tenebrae operient terram et caligo populos super te autem orietur Dominus et gloria eius in te videbitur ³ et ambulabunt gentes in lumine tuo et reges in splendore ortus tui

¹⁸ ego autem opera eorum et cogitationes eorum venio ut congregem cum omnibus gentibus et linguis et venient et videbunt gloriam meam ¹⁹ et ponam in eis signum et mittam ex eis qui salvati fuerint ad gentes in mari in Africa in Lydia tenentes sagittam in Italiam et Graeciam ad insulas longe ad eos qui non audierunt de me et non viderunt gloriam meam et adnuntiabunt gloriam meam gentibus ²⁰ et adducent omnes fratres vestros de cunctis gentibus donum Domino in equis et in quadrigis et in lecticis et in mulis et in carrucis ad montem sanctum meum Hierusalem dicit Dominus quomodo si inferant filii Israhel munus in vase mundo in domum Domini ²¹ et adsumam ex eis in sacerdotes et in Levitas dicit Dominus

³⁴ et non docebunt ultra vir proximum suum et vir fratrem suum dicens cognoscite Dominum omnes enim cognoscent me a minimo eorum usque ad maximum ait Dominus quia propitiabor iniquitati eorum et peccati eorum non ero memor amplius

²⁴ septuaginta ebdomades adbreviatae sunt super populum tuum et super urbem sanctam tuam ut consummetur praevaricatio et finem accipiat peccatum et deleatur iniquitas et adducatur iustitia sempiterna et impleatur visio et prophetes et unguatur sanctus sanctorum

²³ et seminabo eam mihi in terram et miserebor eius quae fuit absque misericordia et dicam non populo meo populus meus tu et ipse dicet Dominus meus es tu

⁸ quomodo dabo te Ephraim protegam te Israhel quomodo dabo te sicut Adama ponam te ut Seboim conversum est in me cor meum pariter conturbata est paenitudo mea

² et properabunt gentes multae et dicent venite ascendamus ad montem Domini et ad domum Dei Iacob et docebit nos de viis suis et ibimus in semitis eius quia de Sion egredietur lex et verbum Domini de Hierusalem

¹¹ ab ortu enim solis usque ad occasum magnum est nomen meum in gentibus et in omni loco sacrificatur et offertur nomini meo oblatio munda quia magnum nomen meum in gentibus dicit Dominus exercituum

² et dicens paenitentiam agite adpropinquavit enim regnum caelorum

¹⁰ audiens autem Iesus miratus est et sequentibus se dixit amen dico vobis non inveni tantam fidem in Israhel ¹¹ dico autem vobis quod multi ab oriente et occidente venient et recumbent cum Abraham et Isaac et Iacob in regno caelorum

¹³ euntes autem discite quid est misericordiam volo et non sacrificium non enim veni vocare iustos sed peccatores

⁵ hos duodecim misit Iesus praecipiens eis et dicens in viam gentium ne abieritis et in civitates Samaritanorum ne intraveritis ⁶ sed potius ite ad oves quae perierunt domus Israhel

¹⁹ euntes ergo docete omnes gentes baptizantes eos in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti

³⁴ Hierusalem Hierusalem quae occidis prophetas et lapidas eos qui mittuntur ad te quotiens volui congregare filios tuos quemadmodum avis nidum suum sub pinnis et noluisti

³⁸ Petrus vero ad illos paenitentiam inquit agite et baptizetur unusquisque vestrum in nomine Iesu Christi in remissionem peccatorum vestrorum et accipietis donum Sancti Spiritus

¹⁹ paenitemini igitur et convertimini ut deleantur vestra peccata

²⁵ vos estis filii prophetarum et testamenti quod disposuit Deus ad patres vestros dicens ad Abraham et in semine tuo benedicentur omnes familiae terrae ²⁶ vobis primum Deus suscitans Filium suum misit eum benedicentem vobis ut convertat se unusquisque a nequitia sua

³¹ hunc Deus principem et salvatorem exaltavit dextera sua ad dandam paenitentiam Israhel et remissionem peccatorum

⁴⁶ audiebant enim illos loquentes linguis et magnificantes Deum ⁴⁷ tunc respondit Petrus numquid aquam quis prohibere potest ut non baptizentur hii qui Spiritum Sanctum acceperunt sicut et nos ⁴⁸ et iussit eos in nomine Iesu Christi baptizari tunc rogaverunt eum ut maneret aliquot diebus

¹⁸ his auditis tacuerunt et glorificaverunt Deum dicentes ergo et gentibus Deus paenitentiam ad vitam dedit

³⁸ notum igitur sit vobis viri fratres quia per hunc vobis remissio peccatorum adnuntiatur ab omnibus quibus non potuistis in lege Mosi iustificari ³⁹ in hoc omnis qui credit iustificatur

⁴⁶ tunc constanter Paulus et Barnabas dixerunt vobis oportebat primum loqui verbum Dei sed quoniam repellitis illud et indignos vos iudicastis aeternae vitae ecce convertimur ad gentes

³⁰ et tempora quidem huius ignorantiae despiciens Deus nunc adnuntiat hominibus ut omnes ubique paenitentiam agant ³¹ eo quod statuit diem in qua iudicaturus est orbem in aequitate in viro in quo statuit fidem praebens omnibus suscitans eum a mortuis

⁵ cum venissent autem de Macedonia Silas et Timotheus instabat verbo Paulus testificans Iudaeis esse Christum Iesum ⁶ contradicentibus autem eis et blasphemantibus excutiens vestimenta dixit ad eos sanguis vester super caput vestrum mundus ego ex hoc ad gentes vadam

²¹ testificans Iudaeis atque gentilibus in Deum paenitentiam et fidem in Dominum nostrum Iesum Christum

²⁰ sed his qui sunt Damasci primum et Hierosolymis et in omnem regionem Iudaeae et gentibus adnuntiabam ut paenitentiam agerent et converterentur ad Deum digna paenitentiae opera facientes

²⁸ notum ergo sit vobis quoniam gentibus missum est hoc salutare Dei ipsi et audient

²⁰ lex autem subintravit ut abundaret delictum ubi autem abundavit delictum superabundavit gratia

¹² non enim est distinctio Iudaei et Graeci nam idem Dominus omnium dives in omnes qui invocant illum ¹³ omnis enim quicumque invocaverit nomen Domini salvus erit ¹⁴ quomodo ergo invocabunt in quem non crediderunt aut quomodo credent ei quem non audierunt quomodo autem audient sine praedicante ¹⁵ quomodo vero praedicabunt nisi mittantur sicut scriptum est quam speciosi pedes evangelizantium pacem evangelizantium bona ¹⁶ sed non omnes oboedierunt evangelio Esaias enim dicit Domine quis credidit auditui nostro ¹⁷ ergo fides ex auditu auditus autem per verbum Christi ¹⁸ sed dico numquid non audierunt et quidem in omnem terram exiit sonus eorum et in fines orbis terrae verba eorum

²⁶ et sic omnis Israhel salvus fieret sicut scriptum est veniet ex Sion qui eripiat avertet impietates ab Iacob ²⁷ et hoc illis a me testamentum cum abstulero peccata eorum

⁸ dico enim Christum Iesum ministrum fuisse circumcisionis propter veritatem Dei ad confirmandas promissiones patrum ⁹ gentes autem super misericordiam honorare Deum sicut scriptum est propter hoc confitebor tibi in gentibus et nomini tuo cantabo ¹⁰ et iterum dicit laetamini gentes cum plebe eius ¹¹ et iterum laudate omnes gentes Dominum et magnificate eum omnes populi ¹² et rursus Esaias ait erit radix Iesse et qui exsurget regere gentes in eo gentes sperabunt ¹³ Deus autem spei repleat vos omni gaudio et pace in credendo ut abundetis in spe in virtute Spiritus Sancti ¹⁴ certus sum autem fratres mei et ego ipse de vobis quoniam et ipsi pleni estis dilectione repleti omni scientia ita ut possitis alterutrum monere ¹⁵ audacius autem scripsi vobis fratres ex parte tamquam in memoriam vos reducens propter gratiam quae data est mihi a Deo ¹⁶ ut sim minister Christi Iesu in gentibus sanctificans evangelium Dei ut fiat oblatio gentium accepta sanctificata in Spiritu Sancto

⁶ in laudem gloriae gratiae suae in qua gratificavit nos in dilecto

⁸ mihi omnium sanctorum minimo data est gratia haec in gentibus evangelizare ininvestigabiles divitias Christi

²⁷ quibus voluit Deus notas facere divitias gloriae sacramenti huius in gentibus quod est Christus in vobis spes gloriae

¹² scribo vobis filioli quoniam remittuntur vobis peccata propter nomen eius

²⁷ et vos testimonium perhibetis quia ab initio mecum estis

⁸ sed accipietis virtutem supervenientis Spiritus Sancti in vos et eritis mihi testes in Hierusalem et in omni Iudaea et Samaria et usque ad ultimum terrae

²² incipiens a baptismate Iohannis usque in diem qua adsumptus est a nobis testem resurrectionis eius nobiscum fieri unum ex istis

³² hunc Iesum resuscitavit Deus cui omnes nos testes sumus

¹⁵ auctorem vero vitae interfecistis quem Deus suscitavit a mortuis cuius nos testes sumus

³³ et virtute magna reddebant apostoli testimonium resurrectionis Iesu Christi Domini et gratia magna erat in omnibus illis

³² et nos sumus testes horum verborum et Spiritus Sanctus quem dedit Deus omnibus oboedientibus sibi

³⁹ et nos testes sumus omnium quae fecit in regione Iudaeorum et Hierusalem quem et occiderunt suspendentes in ligno

³¹ qui simul ascenderant cum eo de Galilaea in Hierusalem qui usque nunc sunt testes eius ad plebem

¹⁵ quia eris testis illius ad omnes homines eorum quae vidisti et audisti

³ quomodo nos effugiemus si tantam neglexerimus salutem quae cum initium accepisset enarrari per Dominum ab eis qui audierunt in nos confirmata est ⁴ contestante Deo signis et portentis et variis virtutibus et Spiritus Sancti distributionibus secundum suam voluntatem

¹ seniores ergo qui in vobis sunt obsecro consenior et testis Christi passionum qui et eius quae in futuro revelanda est gloriae communicator

² et vita manifestata est et vidimus et testamur et adnuntiamus vobis vitam aeternam quae erat apud Patrem et apparuit nobis ³ quod vidimus et audivimus adnuntiamus et vobis ut et vos societatem habeatis nobiscum et societas nostra sit cum Patre et cum Filio eius Iesu Christo

¹⁵ donec effundatur super nos spiritus de excelso et erit desertum in Chermel et Chermel in saltum reputabitur

³ effundam enim aquas super sitientem et fluenta super aridam effundam spiritum meum super semen tuum et benedictionem meam super stirpem tuam ⁴ et germinabunt inter herbas quasi salices iuxta praeterfluentes aquas

²⁰ et venerit Sion redemptor et eis qui redeunt ab iniquitate in Iacob dicit Dominus ²¹ hoc foedus meum cum eis dicit Dominus spiritus meus qui est in te et verba mea quae posui in ore tuo non recedent de ore tuo et de ore seminis tui et de ore seminis seminis tui dixit Dominus amodo et usque in sempiternum

¹⁶ et ego rogabo Patrem et alium paracletum dabit vobis ut maneat vobiscum in aeternum ¹⁷ Spiritum veritatis quem mundus non potest accipere quia non videt eum nec scit eum vos autem cognoscitis eum quia apud vos manebit et in vobis erit

²⁶ cum autem venerit paracletus quem ego mittam vobis a Patre Spiritum veritatis qui a Patre procedit ille testimonium perhibebit de me

⁷ sed ego veritatem dico vobis expedit vobis ut ego vadam si enim non abiero paracletus non veniet ad vos si autem abiero mittam eum ad vos ⁸ et cum venerit ille arguet mundum de peccato et de iustitia et de iudicio ⁹ de peccato quidem quia non credunt in me ¹⁰ de iustitia vero quia ad Patrem vado et iam non videbitis me ¹¹ de iudicio autem quia princeps mundi huius iudicatus est ¹² adhuc multa habeo vobis dicere sed non potestis portare modo ¹³ cum autem venerit ille Spiritus veritatis docebit vos in omnem veritatem non enim loquetur a semet ipso sed quaecumque audiet loquetur et quae ventura sunt adnuntiabit vobis ¹⁴ ille me clarificabit quia de meo accipiet et adnuntiabit vobis ¹⁵ omnia quaecumque habet Pater mea sunt propterea dixi quia de meo accipit et adnuntiabit vobis ¹⁶ modicum et iam non videbitis me et iterum modicum et videbitis me quia vado ad Patrem

⁴ et convescens praecepit eis ab Hierosolymis ne discederent sed expectarent promissionem Patris quam audistis per os meum

¹ et cum conplerentur dies pentecostes erant omnes pariter in eodem loco ² et factus est repente de caelo sonus tamquam advenientis spiritus vehementis et replevit totam domum ubi erant sedentes ³ et apparuerunt illis dispertitae linguae tamquam ignis seditque supra singulos eorum ⁴ et repleti sunt omnes Spiritu Sancto et coeperunt loqui aliis linguis prout Spiritus Sanctus dabat eloqui illis ⁵ erant autem in Hierusalem habitantes Iudaei viri religiosi ex omni natione quae sub caelo sunt ⁶ facta autem hac voce convenit multitudo et mente confusa est quoniam audiebat unusquisque lingua sua illos loquentes ⁷ stupebant autem omnes et mirabantur dicentes nonne omnes ecce isti qui loquuntur Galilaei sunt ⁸ et quomodo nos audivimus unusquisque lingua nostra in qua nati sumus ⁹ Parthi et Medi et Elamitae et qui habitant Mesopotamiam et Iudaeam et Cappadociam Pontum et Asiam ¹⁰ Frygiam et Pamphiliam Aegyptum et partes Lybiae quae est circa Cyrenen et advenae romani ¹¹ Iudaei quoque et proselyti Cretes et Arabes audivimus loquentes eos nostris linguis magnalia Dei ¹² stupebant autem omnes et mirabantur ad invicem dicentes quidnam hoc vult esse ¹³ alii autem inridentes dicebant quia musto pleni sunt isti ¹⁴ stans autem Petrus cum undecim levavit vocem suam et locutus est eis viri iudaei et qui habitatis Hierusalem universi hoc vobis notum sit et auribus percipite verba mea ¹⁵ non enim sicut vos aestimatis hii ebrii sunt cum sit hora diei tertia ¹⁶ sed hoc est quod dictum est per prophetam Iohel ¹⁷ et erit in novissimis diebus dicit Dominus effundam de Spiritu meo super omnem carnem et prophetabunt filii vestri et filiae vestrae et iuvenes vestri visiones videbunt et seniores vestri somnia somniabunt ¹⁸ et quidem super servos meos et super ancillas meas in diebus illis effundam de Spiritu meo et prophetabunt ¹⁹ et dabo prodigia in caelo sursum et signa in terra deorsum sanguinem et ignem et vaporem fumi ²⁰ sol convertetur in tenebras et luna in sanguinem antequam veniat dies Domini magnus et manifestus ²¹ et erit omnis quicumque invocaverit nomen Domini salvus erit

¹⁸ at vero Melchisedech rex Salem proferens panem et vinum erat enim sacerdos Dei altissimi ¹⁹ benedixit ei et ait benedictus Abram Deo excelso qui creavit caelum et terram ²⁰ et benedictus Deus excelsus quo protegente hostes in manibus tuis sunt et dedit ei decimas ex omnibus

⁴ fac mihi inde pulmentum sicut velle me nosti et adfer ut comedam et benedicat tibi anima mea antequam moriar

⁹ respondit filii mei sunt quos dedit mihi Deus in hoc loco adduc inquit eos ad me ut benedicam illis

²⁸ omnes hii in tribubus Israhel duodecim haec locutus est eis pater suus benedixitque singulis benedictionibus propriis

²³ loquere Aaron et filiis eius sic benedicetis filiis Israhel et dicetis eis ²⁴ benedicat tibi Dominus et custodiat te ²⁵ ostendat Dominus faciem suam tibi et misereatur tui ²⁶ convertat Dominus vultum suum ad te et det tibi pacem ²⁷ invocabunt nomen meum super filios Israhel et ego benedicam eis

¹⁷ et relictis illis abiit foras extra civitatem in Bethaniam ibique mansit

¹⁶ et conplexans eos et inponens manus super illos benedicebat eos

¹ et cum adpropinquarent Hierosolymae et Bethaniae ad montem Olivarum mittit duos ex discipulis suis

¹² tunc reversi sunt Hierosolymam a monte qui vocatur Oliveti qui est iuxta Hierusalem sabbati habens iter

⁵ et quidem de filiis Levi sacerdotium accipientes mandatum habent decimas sumere a populo secundum legem id est a fratribus suis quamquam et ipsi exierunt de lumbis Abrahae ⁶ cuius autem generatio non adnumeratur in eis decimas sumpsit Abraham et hunc qui habebat repromissiones benedixit ⁷ sine ulla autem contradictione quod minus est a meliore benedicitur

¹¹ cumque pergerent et incedentes sermocinarentur ecce currus igneus et equi ignei diviserunt utrumque et ascendit Helias per turbinem in caelum

¹⁹ et Dominus quidem postquam locutus est eis adsumptus est in caelum et sedit a dextris Dei

¹⁷ dicit ei Iesus noli me tangere nondum enim ascendi ad Patrem meum vade autem ad fratres meos et dic eis ascendo ad Patrem meum et Patrem vestrum et Deum meum et Deum vestrum

⁹ et cum haec dixisset videntibus illis elevatus est et nubes suscepit eum ab oculis eorum

⁸ propter quod dicit ascendens in altum captivam duxit captivitatem dedit dona hominibus ⁹ quod autem ascendit quid est nisi quia et descendit primum in inferiores partes terrae ¹⁰ qui descendit ipse est et qui ascendit super omnes caelos ut impleret omnia

³ qui cum sit splendor gloriae et figura substantiae eius portansque omnia verbo virtutis suae purgationem peccatorum faciens sedit ad dexteram Maiestatis in excelsis

¹⁴ habentes ergo pontificem magnum qui penetraverit caelos Iesum Filium Dei teneamus confessionem

¹¹ convertisti planctum meum in chorum mihi solvisti saccum meum et accinxisti me laetitia

⁹ et ecce Iesus occurrit illis dicens havete illae autem accesserunt et tenuerunt pedes eius et adoraverunt eum

¹⁷ et videntes eum adoraverunt quidam autem dubitaverunt

²⁸ audistis quia ego dixi vobis vado et venio ad vos si diligeretis me gauderetis utique quia vado ad Patrem quia Pater maior me est

⁷ sed ego veritatem dico vobis expedit vobis ut ego vadam si enim non abiero paracletus non veniet ad vos si autem abiero mittam eum ad vos

²⁸ respondit Thomas et dixit ei Dominus meus et Deus meus

⁸ quem cum non videritis diligitis in quem nunc quoque non videntes credentes autem exultatis laetitia inenarrabili et glorificata

²⁰ docentes eos servare omnia quaecumque mandavi vobis et ecce ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem saeculi

²⁰ illi autem profecti praedicaverunt ubique Domino cooperante et sermonem confirmante sequentibus signis

⁴⁶ cotidie quoque perdurantes unianimiter in templo et frangentes circa domos panem sumebant cibum cum exultatione et simplicitate cordis ⁴⁷ conlaudantes Deum et habentes gratiam ad omnem plebem Dominus autem augebat qui salvi fierent cotidie in id ipsum

⁴¹ et illi quidem ibant gaudentes a conspectu concilii quoniam digni habiti sunt pro nomine Iesu contumeliam pati ⁴² omni autem die in templo et circa domos non cessabant docentes et evangelizantes Christum Iesum

²¹ gratia Domini nostri Iesu Christi cum omnibus