Exodus 21 Cross References - Vulgate

¹ haec sunt iudicia quae propones eis ² si emeris servum hebraeum sex annis serviet tibi in septimo egredietur liber gratis ³ cum quali veste intraverit cum tali exeat si habens uxorem et uxor egredietur simul ⁴ sin autem dominus dederit illi uxorem et peperit filios et filias mulier et liberi eius erunt domini sui ipse vero exibit cum vestitu suo ⁵ quod si dixerit servus diligo dominum meum et uxorem ac liberos non egrediar liber ⁶ offeret eum dominus diis et adplicabitur ad ostium et postes perforabitque aurem eius subula et erit ei servus in saeculum ⁷ si quis vendiderit filiam suam in famulam non egredietur sicut ancillae exire consuerunt ⁸ si displicuerit oculis domini sui cui tradita fuerit dimittet eam populo autem alieno vendendi non habet potestatem si spreverit eam ⁹ sin autem filio suo desponderit eam iuxta morem filiarum faciet illi ¹⁰ quod si alteram ei acceperit providebit puellae nuptias et vestimenta et pretium pudicitiae non negabit ¹¹ si tria ista non fecerit egredietur gratis absque pecunia ¹² qui percusserit hominem volens occidere morte moriatur ¹³ qui autem non est insidiatus sed Deus illum tradidit in manu eius constituam tibi locum quo fugere debeat ¹⁴ si quis de industria occiderit proximum suum et per insidias ab altari meo evelles eum ut moriatur ¹⁵ qui percusserit patrem suum et matrem morte moriatur ¹⁶ qui furatus fuerit hominem et vendiderit eum convictus noxae morte moriatur ¹⁷ qui maledixerit patri suo et matri morte moriatur ¹⁸ si rixati fuerint viri et percusserit alter proximum suum lapide vel pugno et ille mortuus non fuerit sed iacuerit in lectulo ¹⁹ si surrexerit et ambulaverit foris super baculum suum innocens erit qui percussit ita tamen ut operas eius et inpensas in medicos restituat ²⁰ qui percusserit servum suum vel ancillam virga et mortui fuerint in manibus eius criminis reus erit ²¹ sin autem uno die supervixerit vel duobus non subiacebit poenae quia pecunia illius est ²² si rixati fuerint viri et percusserit quis mulierem praegnantem et abortivum quidem fecerit sed ipsa vixerit subiacebit damno quantum expetierit maritus mulieris et arbitri iudicarint ²³ sin autem mors eius fuerit subsecuta reddet animam pro anima ²⁴ oculum pro oculo dentem pro dente manum pro manu pedem pro pede ²⁵ adustionem pro adustione vulnus pro vulnere livorem pro livore ²⁶ si percusserit quispiam oculum servi sui aut ancillae et luscos eos fecerit dimittet liberos pro oculo quem eruit ²⁷ dentem quoque si excusserit servo vel ancillae suae similiter dimittet eos liberos ²⁸ si bos cornu petierit virum aut mulierem et mortui fuerint lapidibus obruetur et non comedentur carnes eius dominusque bovis innocens erit ²⁹ quod si bos cornipeta fuerit ab heri et nudius tertius et contestati sunt dominum eius nec reclusit eum occideritque virum aut mulierem et bos lapidibus obruetur et dominum illius occident ³⁰ quod si pretium ei fuerit inpositum dabit pro anima sua quicquid fuerit postulatus ³¹ filium quoque et filiam si cornu percusserit simili sententiae subiacebit ³² si servum ancillamque invaserit triginta siclos argenti dabit domino bos vero lapidibus opprimetur ³³ si quis aperuerit cisternam et foderit et non operuerit eam cecideritque bos vel asinus in eam ³⁴ dominus cisternae reddet pretium iumentorum quod autem mortuum est ipsius erit ³⁵ si bos alienus bovem alterius vulnerarit et ille mortuus fuerit vendent bovem vivum et divident pretium cadaver autem mortui inter se dispertient ³⁶ sin autem sciebat quod bos cornipeta esset ab heri et nudius tertius et non custodivit eum dominus suus reddet bovem pro bove et cadaver integrum accipiet

⁷ venit Moses et convocatis maioribus natu populi exposuit omnes sermones quos mandaverat Dominus

³ venit ergo Moses et narravit plebi omnia verba Domini atque iudicia responditque cunctus populus una voce omnia verba Domini quae locutus est faciemus ⁴ scripsit autem Moses universos sermones Domini et mane consurgens aedificavit altare ad radices montis et duodecim titulos per duodecim tribus Israhel

⁵ custodite leges meas atque iudicia quae faciens homo vivet in eis ego Dominus

²⁶ custodite legitima mea atque iudicia et non faciat ex omnibus abominationibus istis tam indigena quam colonus qui peregrinatur apud vos

³⁷ custodite omnia praecepta mea et universa iudicia et facite ea ego Dominus

²² custodite leges meas atque iudicia et facite ea ne et vos evomat terra quam intraturi estis et habitaturi

²⁴ et hoc audiente populo fuerit conprobatum atque inter percussorem et propinquum sanguinis quaestio ventilata

¹³ haec sunt mandata atque iudicia quae praecepit Dominus per manum Mosi ad filios Israhel in campestribus Moab super Iordanem contra Hiericho

⁵ scitis quod docuerim vos praecepta atque iustitias sicut mandavit mihi Dominus Deus meus sic facietis ea in terra quam possessuri estis

⁸ quae est enim alia gens sic inclita ut habeat caerimonias iustaque iudicia et universam legem quam ego proponam hodie ante oculos vestros

¹⁴ mihique mandavit in illo tempore ut docerem vos caerimonias et iudicia quae facere deberetis in terra quam possessuri estis

⁴⁵ et haec testimonia et caerimoniae atque iudicia quae locutus est ad filios Israhel quando egressi sunt de Aegypto

¹ vocavitque Moses omnem Israhelem et dixit ad eum audi Israhel caerimonias atque iudicia quae ego loquor in auribus vestris hodie discite ea et opere conplete

³¹ tu vero hic sta mecum et loquar tibi omnia mandata et caerimonias atque iudicia quae docebis eos ut faciant ea in terra quam dabo illis in possessionem

¹ haec sunt praecepta et caerimoniae atque iudicia quae mandavit Dominus Deus vester ut docerem vos et faciatis ea in terra ad quam transgredimini possidendam

²⁰ cum interrogaverit te filius tuus cras dicens quid sibi volunt testimonia haec et caerimoniae atque iudicia quae praecepit Dominus Deus noster nobis

¹² domus haec quam aedificas si ambulaveris in praeceptis meis et iudicia mea feceris et custodieris omnia mandata mea gradiens per ea firmabo sermonem meum tibi quem locutus sum ad David patrem tuum

¹⁰ omnem causam quae venerit ad vos fratrum vestrorum qui habitant in urbibus suis inter cognationem et cognationem ubicumque quaestio est de lege de mandato de caerimoniis de iustificationibus ostendite eis ut non peccent in Dominum et ne veniat ira super vos et super fratres vestros sic ergo agetis et non peccabitis

¹³ ad montem quoque Sinai descendisti et locutus es cum eis de caelo et dedisti eis iudicia recta et legem veritatis caerimonias et praecepta bona ¹⁴ et sabbatum sanctificatum tuum ostendisti eis et mandata et caerimonias et legem praecepisti eis in manu Mosi servi tui

²⁹ omnis qui poterat sapere spondentes pro fratribus suis optimates eorum et qui veniebant ad pollicendum et iurandum ut ambularent in lege Dei quam dederat in manu Mosi servi Dei ut facerent et custodirent universa mandata Domini Dei nostri et iudicia eius et caerimonias eius

¹⁹ qui adnuntiat verbum suum Iacob praecepta sua et iudicia sua Israhel

¹¹ et dedi eis praecepta mea et iudicia mea ostendi eis quae faciat homo et vivat in eis

²⁵ ergo et ego dedi eis praecepta non bona et iudicia in quibus non vivent

⁴ mementote legis Mosi servi mei quam mandavi ei in Choreb ad omnem Israhel praecepta et iudicia

²⁰ docentes eos servare omnia quaecumque mandavi vobis et ecce ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem saeculi

¹ de cetero ergo fratres rogamus vos et obsecramus in Domino Iesu ut quemadmodum accepistis a nobis quomodo vos oporteat ambulare et placere Deo sicut et ambulatis ut abundetis magis

²⁸ det tibi Deus de rore caeli et de pinguedine terrae abundantiam frumenti et vini

³⁶ at ille subiunxit iuste vocatum est nomen eius Iacob subplantavit enim me en altera vice primogenita mea ante tulit et nunc secundo subripuit benedictionem meam rursumque ad patrem numquid non reservasti ait et mihi benedictionem

⁴⁴ omnis autem servus empticius circumcidetur et sic comedet

³ quod si orto sole hoc fecerit homicidium perpetravit et ipse morietur si non habuerit quod pro furto reddat venundabitur

³⁹ si paupertate conpulsus vendiderit se tibi frater tuus non eum opprimes servitute famulorum ⁴⁰ sed quasi mercennarius et colonus erit usque ad annum iobeleum operabitur apud te ⁴¹ et postea egredietur cum liberis suis et revertetur ad cognationem et ad possessionem patrum suorum ⁴² mei enim servi sunt et ego eduxi eos de terra Aegypti non venient condicione servorum ⁴³ ne adfligas eum per potentiam sed metuito Deum tuum ⁴⁴ servus et ancilla sint vobis de nationibus quae in circuitu vestro sunt ⁴⁵ et de advenis qui peregrinantur apud vos vel qui ex his nati fuerint in terra vestra hos habebitis famulos

¹ septimo anno facies remissionem

¹² cum tibi venditus fuerit frater tuus hebraeus aut hebraea et sex annis servierit tibi in septimo anno dimittes eum liberum ¹³ et quem libertate donaveris nequaquam vacuum abire patieris ¹⁴ sed dabis viaticum de gregibus et de area et torculari tuo quibus Dominus Deus tuus benedixerit tibi ¹⁵ memento quod et ipse servieris in terra Aegypti et liberaverit te Dominus Deus tuus et idcirco ego nunc praecipiam tibi

¹⁸ non avertes ab eis oculos tuos quando dimiseris eos liberos quoniam iuxta mercedem mercennarii per sex annos servivit tibi ut benedicat tibi Dominus Deus tuus in cunctis operibus quae agis

¹⁰ praecepitque eis dicens post septem annos anno remissionis in sollemnitate tabernaculorum

¹ mulier autem quaedam de uxoribus prophetarum clamabat ad Heliseum dicens servus tuus vir meus mortuus est et tu nosti quia servus tuus fuit timens Dominum et ecce creditor venit ut tollat duos filios meos ad serviendum sibi

¹ et factus est clamor populi et uxorum eius magnus adversus fratres suos iudaeos ² et erant qui dicerent filii nostri et filiae nostrae multae sunt nimis accipiamus pro pretio eorum frumentum et comedamus et vivamus ³ et erant qui dicerent agros nostros et vineas et domos nostras opponamus et accipiamus frumentum in fame ⁴ et alii dicebant mutuo sumamus pecunias in tributa regis demusque agros nostros et vineas ⁵ et nunc sicut carnes fratrum nostrorum sic carnes nostrae sunt sicut filii eorum ita filii nostri ecce nos subiugamus filios nostros et filias nostras in servitutem et de filiabus nostris sunt famulae nec habemus unde possint redimi et agros nostros et vineas alii possident

⁸ et dixi eis nos ut scitis redemimus fratres nostros iudaeos qui venditi fuerant gentibus secundum possibilitatem nostram et vos igitur vendite fratres vestros et emimus eos et siluerunt nec invenerunt quid responderent

⁸ verbum quod factum est ad Hieremiam a Domino postquam percussit rex Sedecias foedus cum omni populo in Hierusalem praedicans ⁹ ut dimitteret unusquisque servum suum et unusquisque ancillam suam hebraeum et hebraeam liberos et nequaquam dominarentur eis id est in Iudaeo et fratre suo ¹⁰ audierunt ergo omnes principes et universus populus qui inierant pactum ut dimitteret unusquisque servum suum et unusquisque ancillam suam liberos et ultra non dominarentur in eis audierunt igitur et dimiserunt ¹¹ et conversi sunt deinceps et retraxerunt servos et ancillas suas quos dimiserant liberos et subiugaverunt in famulos et in famulas ¹² et factum est verbum Domini ad Hieremiam a Domino dicens ¹³ haec dicit Dominus Deus Israhel ego percussi foedus cum patribus vestris in die qua eduxi eos de terra Aegypti de domo servitutis dicens ¹⁴ cum conpleti fuerint septem anni dimittat unusquisque fratrem suum hebraeum qui venditus est ei et serviet tibi sex annis et dimittes eum a te liberum et non audierunt patres vestri me nec inclinaverunt aurem suam ¹⁵ et conversi estis vos hodie et fecistis quod rectum est in oculis meis ut praedicaretis libertatem unusquisque ad amicum suum et inistis pactum in conspectu meo in domo in qua invocatum est nomen meum super eam ¹⁶ et reversi estis et commaculastis nomen meum et reduxistis unusquisque servum suum et unusquisque ancillam suam quos dimiseratis ut essent liberi et suae potestatis et subiugastis eos ut sint vobis servi et ancillae ¹⁷ propterea haec dicit Dominus vos non audistis me ut praedicaretis libertatem unusquisque fratri suo et unusquisque amico suo ecce ego praedico libertatem ait Dominus ad gladium et pestem et famem et dabo vos in commotionem cunctis regnis terrae

²⁵ cum autem non haberet unde redderet iussit eum dominus venundari et uxorem eius et filios et omnia quae habebat et reddi

²⁰ empti enim estis pretio magno glorificate et portate Deum in corpore vestro

¹² cum tibi venditus fuerit frater tuus hebraeus aut hebraea et sex annis servierit tibi in septimo anno dimittes eum liberum ¹³ et quem libertate donaveris nequaquam vacuum abire patieris ¹⁴ sed dabis viaticum de gregibus et de area et torculari tuo quibus Dominus Deus tuus benedixerit tibi

¹⁶ sin autem dixerit nolo egredi eo quod diligat te et domum tuam et bene sibi apud te esse sentiat ¹⁷ adsumes subulam et perforabis aurem eius in ianua domus tuae et serviet tibi usque in aeternum ancillae quoque similiter facies

¹³ Domine Deus noster possederunt nos domini absque te tantum in te recordemur nominis tui

¹⁴ caritas enim Christi urget nos aestimantes hoc quoniam si unus pro omnibus mortuus est ergo omnes mortui sunt ¹⁵ et pro omnibus mortuus est ut et qui vivunt iam non sibi vivant sed ei qui pro ipsis mortuus est et resurrexit

¹² et transibo per terram Aegypti nocte illa percutiamque omne primogenitum in terra Aegypti ab homine usque ad pecus et in cunctis diis Aegypti faciam iudicia ego Dominus

²¹ provide autem de omni plebe viros potentes et timentes Deum in quibus sit veritas et qui oderint avaritiam et constitue ex eis tribunos et centuriones et quinquagenarios et decanos ²² qui iudicent populum omni tempore quicquid autem maius fuerit referant ad te et ipsi minora tantummodo iudicent leviusque tibi sit partito in alios onere ²³ si hoc feceris implebis imperium Dei et praecepta eius poteris sustentare et omnis hic populus revertetur cum pace ad loca sua ²⁴ quibus auditis Moses fecit omnia quae ille suggesserat ²⁵ et electis viris strenuis de cuncto Israhel constituit eos principes populi tribunos et centuriones et quinquagenarios et decanos ²⁶ qui iudicabant plebem omni tempore quicquid autem gravius erat referebant ad eum faciliora tantummodo iudicantes

²² si rixati fuerint viri et percusserit quis mulierem praegnantem et abortivum quidem fecerit sed ipsa vixerit subiacebit damno quantum expetierit maritus mulieris et arbitri iudicarint

⁸ si latet dominus domus adplicabitur ad deos et iurabit quod non extenderit manum in rem proximi sui ⁹ ad perpetrandam fraudem tam in bove quam in asino et ove ac vestimento et quicquid damnum inferre potest ad deos utriusque causa perveniet et si illi iudicaverint duplum restituet proximo suo

²⁸ diis non detrahes et principi populi tui non maledices

²³ terra quoque non veniet in perpetuum quia mea est et vos advenae et coloni mei estis

⁴⁰ sed quasi mercennarius et colonus erit usque ad annum iobeleum operabitur apud te

⁵ dixitque Moses ad iudices Israhel occidat unusquisque proximos suos qui initiati sunt Beelphegor ⁶ et ecce unus de filiis Israhel intravit coram fratribus suis ad scortum madianitin vidente Mose et omni turba filiorum Israhel qui flebant ante fores tabernaculi ⁷ quod cum vidisset Finees filius Eleazari filii Aaron sacerdotis surrexit de medio multitudinis et arrepto pugione ⁸ ingressus est post virum israhelitem in lupanar et perfodit ambos simul virum scilicet et mulierem in locis genitalibus cessavitque plaga a filiis Israhel

¹⁶ praecepique eis dicens audite illos et quod iustum est iudicate sive civis sit ille sive peregrinus

¹⁷ adsumes subulam et perforabis aurem eius in ianua domus tuae et serviet tibi usque in aeternum ancillae quoque similiter facies

¹⁸ iudices et magistros constitues in omnibus portis tuis quas Dominus Deus tuus dederit tibi per singulas tribus tuas ut iudicent populum iusto iudicio

¹⁷ stabunt ambo quorum causa est ante Dominum in conspectu sacerdotum et iudicum qui fuerint in diebus illis ¹⁸ cumque diligentissime perscrutantes invenerint falsum testem dixisse contra fratrem suum mendacium

²² et Anna non ascendit dixit enim viro suo non vadam donec ablactetur infans et ducam eum et appareat ante conspectum Domini et maneat ibi iugiter

¹ factum est autem cum senuisset Samuhel posuit filios suos iudices Israhel ² fuitque nomen filii eius primogeniti Iohel et nomen secundi Abia iudicum in Bersabee

¹² credidit ergo Achis David dicens multa mala operatus est contra populum suum Israhel erit igitur mihi servus sempiternus

² dixitque David ad Achis nunc scies quae facturus est servus tuus et ait Achis ad David et ego custodem capitis mei ponam te cunctis diebus

⁷ qui dixerunt ei si hodie oboedieris populo huic et servieris et petitioni eorum cesseris locutusque fueris ad eos verba lenia erunt tibi servi cunctis diebus

⁶ victima et oblatione non indiges aures fodisti mihi holocaustum et pro peccato non petisti ⁷ tunc dixi ecce venio in volumine libri scriptum est de me ⁸ ut facerem placitum tibi Deus meus volui et legem tuam in medio ventris mei

²⁶ et restituam iudices tuos ut fuerunt prius et consiliarios tuos sicut antiquitus post haec vocaberis civitas iusti urbs fidelis

³ principes eius in medio eius quasi leones rugientes iudices eius lupi vespere non relinquebant in mane

² si emeris servum hebraeum sex annis serviet tibi in septimo egredietur liber gratis ³ cum quali veste intraverit cum tali exeat si habens uxorem et uxor egredietur simul

⁵ et nunc sicut carnes fratrum nostrorum sic carnes nostrae sunt sicut filii eorum ita filii nostri ecce nos subiugamus filios nostros et filias nostras in servitutem et de filiabus nostris sunt famulae nec habemus unde possint redimi et agros nostros et vineas alii possident

⁸ probans quoque quod non libenter aspiceret filias Chanaan pater suus

²⁹ et ait Moses egressus a te orabo Dominum et recedet musca a Pharaone et a servis et a populo eius cras verumtamen noli ultra fallere ut non dimittas populum sacrificare Domino

⁷ quis est homo qui despondit uxorem et non accepit eam vadat et revertatur in domum suam ne forte moriatur in bello et alius homo accipiat eam

¹¹ et videris in numero captivorum mulierem pulchram et adamaveris eam voluerisque habere uxorem ¹² introduces in domum tuam quae radet caesariem et circumcidet ungues ¹³ et deponet vestem in qua capta est sedensque in domo tua flebit patrem et matrem suam uno mense et postea intrabis ad eam dormiesque cum illa et erit uxor tua ¹⁴ sin autem postea non sederit animo tuo dimittes eam liberam nec vendere poteris pecunia nec opprimere per potentiam quia humiliasti eam

¹⁹ si ergo recte et absque vitio egistis cum Hierobbaal et domo eius hodie laetamini in Abimelech et ille laetetur in vobis

³ cui dixerunt pater et mater sua numquid non est mulier in filiabus fratrum tuorum et in omni populo meo quia vis accipere uxorem de Philisthim qui incircumcisi sunt dixitque Samson ad patrem suum hanc mihi accipe quia placuit oculis meis

⁶ displicuitque sermo in oculis Samuhelis eo quod dixissent da nobis regem ut iudicet nos et oravit Samuhel Dominum

⁸ iratus est autem Saul nimis et displicuit in oculis eius iste sermo dixitque dederunt David decem milia et mihi dederunt mille quid ei superest nisi solum regnum

¹⁵ fratres mei praeterierunt me sicut torrens qui raptim transit in convallibus

¹¹ transgressus est Iuda et abominatio facta est in Israhel et in Hierusalem quia contaminavit Iudas sanctificationem Domini quam dilexit et habuit filiam dei alieni ¹² disperdat Dominus virum qui fecerit hoc magistrum et discipulum de tabernaculis Iacob et offerentem munus Domino exercituum ¹³ et hoc rursum fecistis operiebatis lacrimis altare Domini fletu et mugitu ita ut ultra non respiciam ad sacrificium nec accipiam placabile quid de manu vestra ¹⁴ et dixistis quam ob causam quia Dominus testificatus est inter te et uxorem pubertatis tuae quam tu despexisti et haec particeps tua et uxor foederis tui ¹⁵ nonne unus fecit et residuum spiritus eius est et quid unus quaerit nisi semen Dei custodite ergo spiritum vestrum et uxorem adulescentiae tuae noli despicere

¹ de quibus autem scripsistis bonum est homini mulierem non tangere ² propter fornicationes autem unusquisque suam uxorem habeat et unaquaeque suum virum habeat ³ uxori vir debitum reddat similiter autem et uxor viro ⁴ mulier sui corporis potestatem non habet sed vir similiter autem et vir sui corporis potestatem non habet sed mulier ⁵ nolite fraudare invicem nisi forte ex consensu ad tempus ut vacetis orationi et iterum revertimini in id ipsum ne temptet vos Satanas propter incontinentiam vestram ⁶ hoc autem dico secundum indulgentiam non secundum imperium

⁶ quicumque effuderit humanum sanguinem fundetur sanguis illius ad imaginem quippe Dei factus est homo

¹³ non occides

¹⁷ qui percusserit et occiderit hominem morte moriatur

¹⁶ si quis ferro percusserit et mortuus fuerit qui percussus est reus erit homicidii et ipse morietur ¹⁷ si lapidem iecerit et ictus occubuerit similiter punietur ¹⁸ si ligno percussus interierit percussoris sanguine vindicabitur ¹⁹ propinquus occisi homicidam interficiet statim ut adprehenderit eum percutiet ²⁰ si per odium quis hominem inpulerit vel iecerit quippiam in eum per insidias ²¹ aut cum esset inimicus manu percusserit et ille mortuus fuerit percussor homicidii reus erit cognatus occisi statim ut invenerit eum iugulabit ²² quod si fortuito et absque odio ²³ et inimicitiis quicquam horum fecerit ²⁴ et hoc audiente populo fuerit conprobatum atque inter percussorem et propinquum sanguinis quaestio ventilata

³⁰ homicida sub testibus punietur ad unius testimonium nullus condemnabitur ³¹ non accipietis pretium ab eo qui reus est sanguinis statim et ipse morietur

¹¹ si quis autem odio habens proximum suum insidiatus fuerit vitae eius surgensque percusserit illum et mortuus fuerit fugeritque ad unam de supradictis urbibus ¹² mittent seniores civitatis illius et arripient eum de loco effugii tradentque in manu proximi cuius sanguis effusus est et morietur ¹³ nec misereberis eius et auferes innoxium sanguinem de Israhel ut bene sit tibi

¹³ et dixit David ad Nathan peccavi Domino dixitque Nathan ad David Dominus quoque transtulit peccatum tuum non morieris

⁵² tunc ait illi Iesus converte gladium tuum in locum suum omnes enim qui acceperint gladium gladio peribunt

¹⁰ loquere filiis Israhel et dices ad eos quando transgressi fueritis Iordanem in terram Chanaan ¹¹ decernite quae urbes esse debeant in praesidia fugitivorum qui nolentes sanguinem fuderint ¹² in quibus cum fuerit profugus cognatus occisi eum non poterit occidere donec stet in conspectu multitudinis et causa illius iudicetur ¹³ de ipsis autem urbibus quae ad fugitivorum subsidia separantur ¹⁴ tres erunt trans Iordanem et tres in terra Chanaan ¹⁵ tam filiis Israhel quam advenis atque peregrinis ut confugiat ad eas qui nolens sanguinem fuderit ¹⁶ si quis ferro percusserit et mortuus fuerit qui percussus est reus erit homicidii et ipse morietur ¹⁷ si lapidem iecerit et ictus occubuerit similiter punietur ¹⁸ si ligno percussus interierit percussoris sanguine vindicabitur ¹⁹ propinquus occisi homicidam interficiet statim ut adprehenderit eum percutiet ²⁰ si per odium quis hominem inpulerit vel iecerit quippiam in eum per insidias ²¹ aut cum esset inimicus manu percusserit et ille mortuus fuerit percussor homicidii reus erit cognatus occisi statim ut invenerit eum iugulabit ²² quod si fortuito et absque odio ²³ et inimicitiis quicquam horum fecerit ²⁴ et hoc audiente populo fuerit conprobatum atque inter percussorem et propinquum sanguinis quaestio ventilata ²⁵ liberabitur innocens de ultoris manu et reducetur per sententiam in urbem ad quam confugerat manebitque ibi donec sacerdos magnus qui oleo sancto unctus est moriatur ²⁶ si interfector extra fines urbium quae exulibus deputatae sunt ²⁷ fuerit inventus et percussus ab eo qui ultor est sanguinis absque noxa erit qui eum occiderit ²⁸ debuerat enim profugus usque ad mortem pontificis in urbe residere postquam autem ille obierit homicida revertetur in terram suam ²⁹ haec sempiterna erunt et legitima in cunctis habitationibus vestris ³⁰ homicida sub testibus punietur ad unius testimonium nullus condemnabitur ³¹ non accipietis pretium ab eo qui reus est sanguinis statim et ipse morietur ³² exules et profugi ante mortem pontificis nullo modo in urbes suas reverti poterunt ³³ ne polluatis terram habitationis vestrae quae insontium cruore maculatur nec aliter expiari potest nisi per eius sanguinem qui alterius sanguinem fuderit ³⁴ atque ita emundabitur vestra possessio me commorante vobiscum ego enim sum Dominus qui habito inter filios Israhel

⁴¹ tunc separavit Moses tres civitates trans Iordanem ad orientalem plagam ⁴² ut confugiat ad eas qui occiderit nolens proximum suum nec fuerit inimicus ante unum et alterum diem et ad harum aliquam urbium possit evadere ⁴³ Bosor in solitudine quae sita est in terra campestri de tribu Ruben et Ramoth in Galaad quae est in tribu Gad et Golam in Basan quae est in tribu Manasse

¹ cum disperderit Dominus Deus tuus gentes quarum tibi traditurus est terram et possederis eam habitaverisque in urbibus eius et in aedibus ² tres civitates separabis tibi in medio terrae quam Dominus Deus tuus dabit tibi in possessionem ³ sternens diligenter viam et in tres aequaliter partes totam terrae tuae provinciam divides ut habeat e vicino qui propter homicidium profugus est quo possit evadere ⁴ haec erit lex homicidae fugientis cuius vita servanda est qui percusserit proximum suum nesciens et qui heri et nudius tertius nullum contra eum habuisse odium conprobatur ⁵ sed abisse simpliciter cum eo in silvam ad ligna caedenda et in succisione lignorum securis fugerit manu ferrumque lapsum de manubrio amicum eius percusserit et occiderit hic ad unam supradictarum urbium confugiet et vivet ⁶ ne forsitan proximus eius cuius effusus est sanguis dolore stimulatus persequatur et adprehendat eum si longior via fuerit et percutiat animam eius qui non est reus mortis quia nullum contra eum qui occisus est odium prius habuisse monstratur ⁷ idcirco praecipio tibi ut tres civitates aequalis inter se spatii dividas ⁸ cum autem dilataverit Dominus Deus tuus terminos tuos sicut iuravit patribus tuis et dederit tibi cunctam terram quam eis pollicitus est ⁹ si tamen custodieris mandata eius et feceris quae hodie praecipio tibi ut diligas Dominum Deum tuum et ambules in viis eius omni tempore addes tibi tres alias civitates et supradictarum trium urbium numerum duplicabis ¹⁰ ut non effundatur sanguis innoxius in medio terrae quam Dominus Deus tuus dabit tibi possidendam nec sis sanguinis reus

² separate urbes fugitivorum de quibus locutus sum ad vos per manum Mosi ³ ut confugiat ad eas quicumque animam percusserit nescius et possit evadere iram proximi qui ultor est sanguinis ⁴ cum ad unam harum confugerit civitatum stabitque ante portam civitatis et loquetur senioribus urbis illius ea quae se conprobent innocentem sicque suscipient eum et dabunt ei locum ad habitandum ⁵ cumque ultor sanguinis eum fuerit persecutus non tradent in manus eius quia ignorans percussit proximum eius nec ante biduum triduumve eius probatur inimicus ⁶ et habitabit in civitate illa donec stet ante iudicium causam reddens facti sui et moriatur sacerdos magnus qui fuerit in illo tempore tunc revertetur homicida et ingredietur civitatem et domum suam de qua fugerat ⁷ decreveruntque Cedes in Galilea montis Nepthali et Sychem in monte Ephraim et Cariatharbe ipsa est Hebron in monte Iuda ⁸ et trans Iordanem contra orientalem plagam Hiericho statuerunt Bosor quae sita est in campestri solitudine de tribu Ruben et Ramoth in Galaad de tribu Gad et Gaulon in Basan de tribu Manasse ⁹ hae civitates constitutae sunt cunctis filiis Israhel et advenis qui habitant inter eos ut fugeret ad eas qui animam nescius percussisset et non moreretur in manu proximi effusum sanguinem vindicare cupientis donec staret ante populum expositurus causam suam

⁴ et dixerunt servi David ad eum ecce dies de qua locutus est Dominus ad te ego tradam tibi inimicum tuum ut facias ei sicut placuerit in oculis tuis surrexit ergo David et praecidit oram clamydis Saul silenter

¹⁰ ecce hodie viderunt oculi tui quod tradiderit te Dominus in manu mea in spelunca et cogitavi ut occiderem te sed pepercit tibi oculus meus dixi enim non extendam manum meam in domino meo quia christus Domini est

¹⁸ et tu indicasti hodie quae feceris mihi bona quomodo tradiderit me Dominus in manu tua et non occideris me

¹⁰ et ait rex quid mihi et vobis filii Sarviae dimittite eum maledicat Dominus enim praecepit ei ut malediceret David et quis est qui audeat dicere quare sic fecerit

⁷ ipse autem non sic arbitrabitur et cor eius non ita aestimabit sed ad conterendum erit cor eius et ad internicionem gentium non paucarum

² periit sanctus de terra et rectus in hominibus non est omnes in sanguine insidiantur vir fratrem suum venatur ad mortem

³⁰ anima vero quae per superbiam aliquid commiserit sive civis sit ille sive peregrinus quoniam adversum Dominum rebellis fuit peribit de populo suo ³¹ verbum enim Domini contempsit et praeceptum illius fecit irritum idcirco delebitur et portabit iniquitatem suam

²⁰ si per odium quis hominem inpulerit vel iecerit quippiam in eum per insidias ²¹ aut cum esset inimicus manu percusserit et ille mortuus fuerit percussor homicidii reus erit cognatus occisi statim ut invenerit eum iugulabit

⁴³ locutus sum et non audistis sed adversantes imperio Domini et tumentes superbia ascendistis in montem

¹² qui autem superbierit nolens oboedire sacerdotis imperio qui eo tempore ministrat Domino Deo tuo et decreto iudicis morietur homo ille et auferes malum de Israhel ¹³ cunctusque populus audiens timebit ut nullus deinceps intumescat superbia

²² hoc habebis signum quod in nomine Domini propheta ille praedixerit et non evenerit hoc Dominus non locutus est sed per tumorem animi sui propheta confinxit et idcirco non timebis eum

²⁴ maledictus qui clam percusserit proximum suum et dicet omnis populus amen

²⁷ cumque redisset Abner in Hebron seorsum abduxit eum Ioab ad medium portae ut loqueretur ei in dolo et percussit illum ibi in inguine et mortuus est in ultionem sanguinis Asahel fratris eius

⁹ dixit itaque Ioab ad Amasa salve mi frater et tenuit manu dextra mentum Amasae quasi osculans eum ¹⁰ porro Amasa non observavit gladium quem habebat Ioab qui percussit eum in latere et effudit intestina eius in terram nec secundum vulnus adposuit Ioab autem et Abisai frater eius persecuti sunt Seba filium Bochri

⁵⁰ Adonias autem timens Salomonem surrexit et abiit tenuitque cornu altaris ⁵¹ et nuntiaverunt Salomoni dicentes ecce Adonias timens regem Salomonem tenuit cornu altaris dicens iuret mihi hodie rex Salomon quod non interficiat servum suum gladio

²⁸ venit autem nuntius ad Ioab quod Ioab declinasset post Adoniam et post Absalom non declinasset fugit ergo Ioab in tabernaculum Domini et adprehendit cornu altaris ²⁹ nuntiatumque est regi Salomoni quod fugisset Ioab in tabernaculum Domini et esset iuxta altare misitque Salomon Banaiam filium Ioiadae dicens vade interfice eum ³⁰ venit Banaias ad tabernaculum Domini et dixit ei haec dicit rex egredere qui ait non egrediar sed hic moriar renuntiavit Banaias regi sermonem dicens haec locutus est Ioab et haec respondit mihi ³¹ dixitque ei rex fac sicut locutus est et interfice eum et sepeli et amovebis sanguinem innocentem qui effusus est a Ioab a me et a domo patris mei ³² et reddat Dominus sanguinem eius super caput eius quia interfecit duos viros iustos melioresque se et occidit eos gladio patre meo David ignorante Abner filium Ner principem militiae Israhel et Amasa filium Iether principem exercitus Iuda ³³ et revertetur sanguis illorum in caput Ioab et in caput seminis eius in sempiternum David autem et semini eius et domui et throno illius sit pax usque in aeternum a Domino ³⁴ ascendit itaque Banaias filius Ioiadae et adgressus eum interfecit sepultusque est in domo sua in deserto

¹⁵ praecepit autem Ioiada centurionibus qui erant super exercitum et ait eis educite eam extra consepta templi et quicumque secutus eam fuerit feriatur gladio dixerat enim sacerdos non occidatur in templo Domini

¹³ a superbis quoque libera servum tuum si non fuerint dominati mei tunc inmaculatus ero et mundabor a delicto maximo

²⁶ voluntarie enim peccantibus nobis post acceptam notitiam veritatis iam non relinquitur pro peccatis hostia

¹⁰ magis autem eos qui post carnem in concupiscentia inmunditiae ambulant dominationemque contemnunt audaces sibi placentes sectas non metuunt blasphemantes

¹⁸ si genuerit homo filium contumacem et protervum qui non audiat patris aut matris imperium et coercitus oboedire contempserit ¹⁹ adprehendent eum et ducent ad seniores civitatis illius et ad portam iudicii ²⁰ dicentque ad eos filius noster iste protervus et contumax est monita nostra audire contemnit comesationibus vacat et luxuriae atque conviviis ²¹ lapidibus eum obruet populus civitatis et morietur ut auferatis malum de medio vestri et universus Israhel audiens pertimescat

¹¹ generatio quae patri suo maledicit et quae non benedicit matri suae

¹⁷ oculum qui subsannat patrem et qui despicit partum matris suae effodiant corvi de torrentibus et comedant illum filii aquilae

⁹ sciens hoc quia iusto lex non est posita sed iniustis et non subditis impiis et peccatoribus sceleratis et contaminatis patricidis et matricidis homicidis

²⁸ et praetereuntibus Madianitis negotiatoribus extrahentes eum de cisterna vendiderunt Ismahelitis viginti argenteis qui duxerunt eum in Aegyptum

¹⁵ quia furto sublatus sum de terra Hebraeorum et hic innocens in lacum missus sum

⁴ si inventum fuerit apud eum quod furatus est vivens sive bos sive asinus sive ovis duplum restituet

⁷ si deprehensus fuerit homo sollicitans fratrem suum de filiis Israhel et vendito eo accipiens pretium interficietur et auferes malum de medio tui

¹⁰ fornicariis masculorum concubitoribus plagiariis mendacibus periuris et si quid aliud sanae doctrinae adversatur

¹² mercem auri et argenti et lapidis pretiosi et margaritis et byssi et purpurae et serici et cocci et omne lignum thyinum et omnia vasa eboris et omnia vasa de lapide pretioso et aeramento et ferro et marmore

⁹ qui maledixerit patri suo et matri morte moriatur patri matrique maledixit sanguis eius sit super eum ¹⁰ si moechatus quis fuerit cum uxore alterius et adulterium perpetrarit cum coniuge proximi sui morte moriantur et moechus et adultera

¹⁶ maledictus qui non honorat patrem suum et matrem et dicet omnis populus amen

²⁰ qui maledicit patri suo et matri extinguetur lucerna eius in mediis tenebris

³ ipse autem respondens ait illis quare et vos transgredimini mandatum Dei propter traditionem vestram ⁴ nam Deus dixit honora patrem et matrem et qui maledixerit patri vel matri morte moriatur ⁵ vos autem dicitis quicumque dixerit patri vel matri munus quodcumque est ex me tibi proderit ⁶ et non honorificabit patrem suum aut matrem et irritum fecistis mandatum Dei propter traditionem vestram

¹⁰ Moses enim dixit honora patrem tuum et matrem tuam et qui maledixerit patri aut matri morte moriatur ¹¹ vos autem dicitis si dixerit homo patri aut matri corban quod est donum quodcumque ex me tibi profuerit

¹³ et egressus die altero conspexit duos Hebraeos rixantes dixitque ei qui faciebat iniuriam quare percutis proximum tuum

²⁰ qui percusserit servum suum vel ancillam virga et mortui fuerint in manibus eius criminis reus erit

¹¹ si habuerint inter se iurgium viri et unus contra alterum rixari coeperit volensque uxor alterius eruere virum suum de manu fortioris miserit manum et adprehenderit verenda eius

⁶ et ancillae tuae erant duo filii qui rixati sunt adversum se in agro nullusque erat qui eos prohibere posset et percussit alter alterum et interfecit eum

²⁹ et veniat super caput Ioab et super omnem domum patris eius nec deficiat de domo Ioab fluxum seminis sustinens et leprosus tenens fusum et cadens gladio et indigens pane

⁴ haec dicit Dominus exercituum adhuc habitabunt senes et anus in plateis Hierusalem et viri baculus in manu eius prae multitudine dierum

¹⁵ dixitque ei Dominus nequaquam ita fiet sed omnis qui occiderit Cain septuplum punietur posuitque Dominus Cain signum ut non eum interficeret omnis qui invenisset eum

²⁴ septuplum ultio dabitur de Cain de Lamech vero septuagies septies

²⁶ si percusserit quispiam oculum servi sui aut ancillae et luscos eos fecerit dimittet liberos pro oculo quem eruit ²⁷ dentem quoque si excusserit servo vel ancillae suae similiter dimittet eos liberos

¹⁹ propinquus occisi homicidam interficiet statim ut adprehenderit eum percutiet

³⁰ homicida sub testibus punietur ad unius testimonium nullus condemnabitur ³¹ non accipietis pretium ab eo qui reus est sanguinis statim et ipse morietur ³² exules et profugi ante mortem pontificis nullo modo in urbes suas reverti poterunt ³³ ne polluatis terram habitationis vestrae quae insontium cruore maculatur nec aliter expiari potest nisi per eius sanguinem qui alterius sanguinem fuderit

²¹ non misereberis eius sed animam pro anima oculum pro oculo dentem pro dente manum pro manu pedem pro pede exiges

¹⁹ servus verbis non potest erudiri quia quod dicis intellegit et respondere contemnit

³ quare ieiunavimus et non aspexisti humiliavimus animam nostram et nescisti ecce in die ieiunii vestri invenitur voluntas et omnes debitores vestros repetitis ⁴ ecce ad lites et contentiones ieiunatis et percutitis pugno impie nolite ieiunare sicut usque ad hanc diem ut audiatur in excelso clamor vester

⁴ Dei enim minister est tibi in bonum si autem male feceris time non enim sine causa gladium portat Dei enim minister est vindex in iram ei qui malum agit

⁴⁴ servus et ancilla sint vobis de nationibus quae in circuitu vestro sunt ⁴⁵ et de advenis qui peregrinantur apud vos vel qui ex his nati fuerint in terra vestra hos habebitis famulos ⁴⁶ et hereditario iure transmittetis ad posteros ac possidebitis in aeternum fratres autem vestros filios Israhel ne opprimatis per potentiam

³⁰ quod si pretium ei fuerit inpositum dabit pro anima sua quicquid fuerit postulatus

¹⁸ adprehendentque senes urbis illius virum et verberabunt illum ¹⁹ condemnantes insuper centum siclis argenti quos dabit patri puellae quoniam diffamavit nomen pessimum super virginem Israhel habebitque eam uxorem et non poterit dimittere omni tempore vitae suae

¹⁹ qui inrogaverit maculam cuilibet civium suorum sicut fecit fiet ei

³¹ non accipietis pretium ab eo qui reus est sanguinis statim et ipse morietur

¹⁹ qui inrogaverit maculam cuilibet civium suorum sicut fecit fiet ei ²⁰ fracturam pro fractura oculum pro oculo dentem pro dente restituet qualem inflixerit maculam talem sustinere cogetur

⁶ fugit autem Adonibezec quem secuti conprehenderunt caesis summitatibus manuum eius ac pedum ⁷ dixitque Adonibezec septuaginta reges amputatis manuum ac pedum summitatibus colligebant sub mensa mea ciborum reliquias sicut feci ita reddidit mihi Deus adduxeruntque eum in Hierusalem et ibi mortuus est

³³ et ait Samuhel sicut fecit absque liberis mulieres gladius tuus sic absque liberis erit inter mulieres mater tua et in frusta concidit Samuhel Agag coram Domino in Galgalis

³⁸ audistis quia dictum est oculum pro oculo et dentem pro dente ³⁹ ego autem dico vobis non resistere malo sed si quis te percusserit in dextera maxilla tua praebe illi et alteram ⁴⁰ et ei qui vult tecum iudicio contendere et tunicam tuam tollere remitte ei et pallium

² in quo enim iudicio iudicaveritis iudicabimini et in qua mensura mensi fueritis metietur vobis

³⁸ date et dabitur vobis mensuram bonam confersam et coagitatam et supereffluentem dabunt in sinum vestrum eadem quippe mensura qua mensi fueritis remetietur vobis

⁶ quia sanguinem sanctorum et prophetarum fuderunt et sanguinem eis dedisti bibere digni sunt

¹⁹ nec in alteram partem declinent non accipies personam nec munera quia munera excaecant oculos sapientium et mutant verba iustorum

¹³ si contempsi subire iudicium cum servo meo et ancillae meae cum disceptarent adversum me ¹⁴ quid enim faciam cum surrexerit ad iudicandum Deus et cum quaesierit quid respondebo illi ¹⁵ numquid non in utero fecit me qui et illum operatus est et formavit in vulva unus

¹² quoniam quaerens sanguinem eorum recordatus est nec oblitus est clamoris pauperum

¹⁴ vides quia tu laborem et furorem respicis ut detur in manu tua tibi relinquuntur fortes tui pupillo tu es factus adiutor

¹⁸ ut iudices pupillum et oppressum et nequaquam ultra superbiat homo de terra

¹² ab usura et iniquitate redimet animam eorum et pretiosus erit sanguis eorum coram oculis eius ¹³ et vivet et dabitur ei de auro Saba et orabunt de eo iugiter tota die benedicent ei ¹⁴ erit memorabile triticum in terra in capite montium elevabitur sicut Libani fructus eius et florebunt de civitate sicut faenum terrae

²² non facias violentiam pauperi quia pauper est neque conteras egenum in porta ²³ quia Dominus iudicabit causam eius et configet eos qui confixerint animam eius

⁹ et domini eadem facite illis remittentes minas scientes quia et illorum et vester Dominus est in caelis et personarum acceptio non est apud eum

¹ domini quod iustum est et aequum servis praestate scientes quoniam et vos Dominum habetis in caelo

⁵ sanguinem enim animarum vestrarum requiram de manu cunctarum bestiarum et de manu hominis de manu viri et fratris eius requiram animam hominis ⁶ quicumque effuderit humanum sanguinem fundetur sanguis illius ad imaginem quippe Dei factus est homo

³² si servum ancillamque invaserit triginta siclos argenti dabit domino bos vero lapidibus opprimetur

¹⁵ qui cum iumento et pecore coierit morte moriatur pecus quoque occidite ¹⁶ mulier quae subcubuerit cuilibet iumento simul interficietur cum eo sanguis eorum sit super eos

¹ quando inventum fuerit in terra quam Dominus Deus tuus daturus est tibi hominis cadaver occisi et ignoratur caedis reus ² egredientur maiores natu et iudices tui et metientur a loco cadaveris singularum per circuitum spatia civitatum ³ et quam viciniorem ceteris esse perspexerint seniores civitatis eius tollent vitulam de armento quae non traxit iugum nec terram scidit vomere ⁴ et ducent eam ad vallem asperam atque saxosam quae numquam arata est nec sementem recepit et caedent in ea cervices vitulae ⁵ accedentque sacerdotes filii Levi quos elegerit Dominus Deus tuus ut ministrent ei et benedicant in nomine eius et ad verbum eorum omne negotium et quicquid mundum vel inmundum est iudicetur ⁶ et maiores natu civitatis illius ad interfectum lavabuntque manus suas super vitulam quae in valle percussa est ⁷ et dicent manus nostrae non effuderunt hunc sanguinem nec oculi viderunt ⁸ propitius esto populo tuo Israhel quem redemisti Domine et non reputes sanguinem innocentem in medio populi tui Israhel et auferetur ab eis reatus sanguinis ⁹ tu autem alienus eris ab innocentis cruore qui fusus est cum feceris quod praecepit Dominus

¹² quando tuleris summam filiorum Israhel iuxta numerum dabunt singuli pretium pro animabus suis Domino et non erit plaga in eis cum fuerint recensiti

⁸ redemptio animae viri divitiae suae qui autem pauper est increpationem non sustinet

²⁸ si bos cornu petierit virum aut mulierem et mortui fuerint lapidibus obruetur et non comedentur carnes eius dominusque bovis innocens erit ²⁹ quod si bos cornipeta fuerit ab heri et nudius tertius et contestati sunt dominum eius nec reclusit eum occideritque virum aut mulierem et bos lapidibus obruetur et dominum illius occident

¹² et dixi ad eos si bonum est in oculis vestris adferte mercedem meam et si non quiescite et adpenderunt mercedem meam triginta argenteos ¹³ et dixit Dominus ad me proice illud ad statuarium decorum pretium quod adpretiatus sum ab eis et tuli triginta argenteos et proieci illos in domo Domini ad statuarium

¹⁵ et ait illis quid vultis mihi dare et ego vobis eum tradam at illi constituerunt ei triginta argenteos

³ tunc videns Iudas qui eum tradidit quod damnatus esset paenitentia ductus rettulit triginta argenteos principibus sacerdotum et senioribus ⁴ dicens peccavi tradens sanguinem iustum at illi dixerunt quid ad nos tu videris ⁵ et proiectis argenteis in templo recessit et abiens laqueo se suspendit ⁶ principes autem sacerdotum acceptis argenteis dixerunt non licet mittere eos in corbanan quia pretium sanguinis est ⁷ consilio autem inito emerunt ex illis agrum figuli in sepulturam peregrinorum ⁸ propter hoc vocatus est ager ille Acheldemach ager sanguinis usque in hodiernum diem ⁹ tunc impletum est quod dictum est per Hieremiam prophetam dicentem et acceperunt triginta argenteos pretium adpretiati quem adpretiaverunt a filiis Israhel

⁷ sed semet ipsum exinanivit formam servi accipiens in similitudinem hominum factus et habitu inventus ut homo

¹⁵ exultabo in salutari tuo demersae sunt gentes in interitu quem fecerunt in rete quod absconderant captus est pes eorum

⁸⁵ foderunt mihi superbi foveas quae non erant iuxta legem tuam

¹⁰ qui decipit iustos in via mala in interitu suo corruet et simplices possidebunt bona

⁸ qui fodit foveam incidet in eam et qui dissipat sepem mordebit eum coluber

²⁰ numquid redditur pro bono malum quia foderunt foveam animae meae recordare quod steterim in conspectu tuo ut loquerer pro eis bonum et averterem indignationem tuam ab eis

²² audiatur clamor de domibus eorum adduces enim super eos latronem repente quia foderunt foveam ut caperent me et laqueos absconderunt pedibus meis

²⁹ quod si bos cornipeta fuerit ab heri et nudius tertius et contestati sunt dominum eius nec reclusit eum occideritque virum aut mulierem et bos lapidibus obruetur et dominum illius occident ³⁰ quod si pretium ei fuerit inpositum dabit pro anima sua quicquid fuerit postulatus

⁶ si egressus ignis invenerit spinas et conprehenderit acervos frugum sive stantes segetes in agris reddet damnum qui ignem succenderit

¹⁴ qui a proximo suo quicquam horum mutuo postularit et debilitatum aut mortuum fuerit domino non praesente reddere conpelletur